در این نوشتار، نگاهی کوتاه و مختصر به اندیشه امام موسی صدر خواهیم داشت و با 13 کتاب که مجموعه بیانات امام موسی صدر در موضوعات مختلف است، آشنا می‌شویم. امام موسی صدر؛ روایتگر انسان و زندگی، نماد گفتگو و همزیستی امام موسی صدر از جمله روحانیون و متفکرانی است که کلمات و صحبت‌هایش بوی انسان می‌دهد. بوی زندگی می‌دهد. موسی صدر زندگی را فدای دین نمی‌کند. تفسیری که او از دین دارد، یک تفسیر به‌روز و کارآمد است. دین را می‌آورد وسط میدان زندگی و برای بهتر شدن زندگی از دین استفاده می‌کند. موسی صدر به بهانه آخرت‌گرایی و اعتقاد به دنیای پس از مرگ، دست از دنیای مادی نمی‌کشد و تلاش می‌کند تا با استفاده از دین و علم و عقل، دنیای بهتری را بسازد. دنیایی که بتوان در آن بهتر زیست، در واقع زیست انسانی بهتری داشت. ریشه این رویکرد را باید در نگاه او به دین و انسان پیگیری کرد. تعریفی که از انسان و دین دارد و برداشتی که از قرآن و حدیث دارد، او را به یک دین انسانی، اخلاقی و اجتماعی رسانده. موسی صدر در دوراهی انسان و دین، طرف انسان را می گیرد و شاید ریشه تفکر او را در این نگاه باید جستجو کرد.  "یکی از مهم ترین اهداف توطئه‌ای که لبنان را فرا گرفت، از بین بردن شیوه هم‌زیستی و وحدت ملی در لبنان بود. وقتی هم‌زیستی هدف توطئه باشد، حتما و در مرتبه نخست، نمادهای همزیستی آماج توطئه قرار می‌گیرند. گمان نمی‌کنم که در لبنان کسی به اندازه من، نماد و رمز اتحاد کشور بوده باشد، زیرا من علاوه بر مراودات فرهنگی و اجتماعی و سیاسی با همه فرق لبنان و روابط گسترده‌ای که با آن ها دارم، به جایی رسیده‌ام که سه سال پیش در کلیسای کبوشیین، خطبه موعظه روزه را خواندم. هیچ‌کس در جهان به این پایه نرسیده است. درست مانند اینکه روحانی‌ای مسیحی، خطبه نماز جمعه را بخواند! بنابراین من نماد وحدت ملی بودم و از این‌رو، به طور مستقیم، آماج توطئه قرار گرفتم"اصلاح اندیشه دینی در آثار موسی صدر با مطالعه آثار و سخنرانی‌های امام موسی صدر، یکی از نکاتی که نگاه ما را به خودش جلب می‌کند، اصلاح تفکر دینی است. موسی صدر در جهت بهبود اوضاع زندگی مسلمانان و شیعیان، خوانشی اصلاحی از دین و اسلام دارد. نکته قابل توجه در سیره امام موسی صدر، هماهنگی گفتار و رفتار ایشان است. به موازات حرف و سخنرانی که از ایشان در مورد موضوعات مختلف سراغ داریم، به همان میزان، در عمل، شاهد رفتارها و کنش‌هایی مطابق با همان اندیشه‌ها هستیم. اگر از وحدت امت اسلامی سخن می‌گوید، به حرف، اکتفا نکرده و خودش پیش‌قدم در زمینه اصلاح و گفتگو بین مذاهب و ادیان است. از شرکت در کنفرانس‌های علمی گرفته تا شرکت در مراسم مذهبی مسیحیان و... . اگر از وضعیت زنان رضایت ندارد و در این‌باره سخنرانی‌های متعددی دارد، رفتار خودش و خانواده‌اش، ترجمان همان حرف‌ها و سخنان است. امام موسی صدر، نمونه یک روحانی تراز است که همه ابعاد لازم برای طلبه بودن و روحانی بودن را داراست. موسی صدر، یک دیندار بی‌تکلف است. دینداری که مواجهه آسانی با متون دینی دارد و لذت دینداری را به کام ما می‌چشاند. چه در گفتارش و چه با رفتارش. "برادران! آزادی برترین ساز و کار برای بسیج کردن همه توانایی‌ها و ظرفیت‌های انسانی است. هیچ‌کس نمی‌تواند در جامعه محروم از آزادی خدمت کند، توانایی‌هایش را پویا و موهبت‌های الهی را بالنده سازد. آزادی بهترین روش برای به کارگرفتن امکانات بشری در راه خدمت به جامعه است. آزادی یعنی به رسمیت شناختن کرامت انسانی و خوش‌گمانی به انسان و حال آن‌که نبود آزادی یعنی بدگمانی به انسان و کاستن از کرامت او. کسی می‌تواند آزادی را محدود کند که به فطرت انسانی کافر باشد، فطرتی که پیامبر باطنی و درونی انسان است… آزادی حقیقی دقیقا رهایی از عوامل فشار خارجی و عوامل فشار داخلی است. اگر بخواهیم آزادی را تعریف کنیم باید بگوییم که آزادی رهایی از دیگران و رهایی از نفس است…"موسی صدر و نگاه انتقادی به وضعیت جوامع اسلامی یکی دیگر از موضوعات پربسامد در سخنرانی‌های امام موسی صدر، نگاه انتقادی به وضعیت موجود جوامع اسلامی است. موسی صدر در سخنرانی‌های مختلف خود، از وضعیت حاضر انتقاد می‌کند و معتقد است خروجی جامعه دینی، نباید اینگونه باشد. موسی صدر، در سخنرانی‌های مختلف خود به تببین ویژگی‌های مطلوب جامعه دینی پرداخته و آن‌ها را بیان کرده است."آقایان ما کجا می‌خواهیم زندگی بکنیم؟ در کدام دنیا؟ نتیجه‌اش هم می‌دانید چیست؟ این است که نه‌تنها مسیحیان از ما می‌برند، نه‌تنها یهودیان از ما می‌برند، نه تنها سنی‌ها دارند از ما پیش می‌افتند، ما هم در خواب خوش فرو رفته‌ایم که آقا ابدا! شیعیان مرتضی علی مگر ممکن است برگردند؟ بله آقا! بنده دیده‌ام شیعه مسیحی شده، دیده‌ام شیعه سنی شده، دیده‌ام شیعه وهابی شده… اینجا با دلی خوش نشسته‌ایم، به حقانیت خودمان اعتقاد داریم و خیال می‌کنیم که مطلب تمام شده است! کجا تمام شد آقا! اقلا ما همان مساجدمان را تنظیم کنیم… آقا، بنده پای یک منبر می‌روم یک چیز می‌شنوم، پای آن منبر یک چیز دیگر. اصلا متناقض! اصلا نامربوط! … ما اصلا خواب هستیم! این کارهایی که حالا می‌خواهیم بکنیم باید 50 سال پیش 150 پیش شروع می کردیم…" امام موسی صدر به کدام روایت؟ البته در مورد شخصیت‌های بزرگ مثل امام موسی صدر، همیشه روایت‌های متفاوتی وجود دارد. همیشه هستند کسانی که دوست دارند یارکشی کنند. در بازی‌های سیاسی، مصادره شخصیت‌ها زیاد دیده می‌شود. یکی می‌آید و می‌گوید امام موسی صدر اگر زنده بود، با آمریکا هم توافق می‌کرد! تصویری از امام موسی صدر، که گفتگو و تعامل، تمام چهره او را پوشانده. در حالی‌که برای مخاطب آگاه به نوشته‌های موسی صدر این سوال پیش می‌آید که تفاوت آمریکا در حال حاضر با اسرائیل در آن زمان چه بود؟ امام موسی صدر برای مبارزه با اسرائیل از چیزی کم نگذاشت! چطور می‌توان پذیرفت که در حال حاضر اگر حضور داشت، با آمریکا به توافق می‌رسید. یا اینکه برای برخی دیگر، امام موسی صدر خلاصه شده در مبارزه با اسرائیل. در این فضا، بُعد اندیشه‌ای امام موسی صدر به کلی نادیده گرفته می‌شود و از او، صرفا یک انسان مبارز در ذهن ما صورت می‌بندد. این در حالی است که امام موسی صدر، از اندیشه ای قوی و پویا برخوردار بوده و کم لطفی است که در معرفی شخصیت او، از این زاویه غافل باشیم. اینکه ما در روایت خود از متفکرانمان جانب انصاف را رعایت کنیم، سخت است. حالا برخی به دنبال سوء استفاده سیاسی و حزبی خودشان هستند اما در غیر اینصورت هم، رسیدن به برداشتی صحیح و مطابق با واقع از اندیشه و شخصیت کسی مثل امام موسی صدر شاید کار آسانی نباشد. راهی که از مطالعه تمامی آثار و سخنرانی‌های امام موسی صدر می‌گذرد. و حالا موسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر این کار را برای ما راحت کرده است.  معرفی بهترین کتاب های امام موسی صدر بهترین راه برای آشنایی با نگاه امام موسی صدر به دین، انسان و جامعه، مطالعه آثار به جا مانده از ایشان است. سخنرانی ها و گفتارهای ایشان در موضوعات مختلف دین شناسی، انسان و جامعه، تفسیر، زندگانی اهل بیت، مسائل اقتصادی در اسلام، زن در اسلام و ... در قالب کتاب به چاپ رسیده. کتاب‌هایی خواندنی که ما را با افق بالایی از اندیشه مواجه می‌کند. افقی که همانند اسم امام موسی صدر، در صدر اندیشه قرار دارد. موسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر، مجموعه سخنرانی‌ها و مکتوبات ایشان را در قالب کتاب چند جلدی "در قلمرو اندیشه امام موسی صدر" به چاپ رسانده که تاکنون حدود 13 جلد از آن منتشر شده است. هم‌چنین مجموعه کامل بیانات، سخنرانی‌ها و مقالات امام موسی صدر از طرف این موسسه در قالب مجموعه "گام به گام با امام" به چاپ رسیده است که در ادامه به معرفی آن‌ها خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید. 1- گام به گام با امام مجموعه 12 جلدی گام به گام با امام، گزارش 19 سال طرح خلاقانه و فعالیت خستگی‌ناپذیر امام موسی صدر، دیدارها، گفتگوها، پیام‌ها، سخنرانی‌ها و مقالات ایشان است. گام به گام با امام، ترجمه مجموعه "مسیرة الامام السید موسی الصدر" است که جنبش امل آن را در سال 2000 منتشر کرده. مجموعه گام به گام با امام، ترجمه‌ای روان و شیوا دارد و مشتمل بر تمامی گفتارهای امام موسی صدر از سال 1960 تا سال 1978 است. تا جلد نهم، مطالب به ترتیب تاریخ در کتاب آمده است اما در ابتدای هر جلد، نمایه‌ای موضوعی از تمامی مطالب، مندرج شده است که کار مطالعه را راحت‌تر می‌کند. 9 جلد اول این مجموعه از دو بخش تشکیل شده است: ابتدا روزنگار فعالیت‌های امام موسی صدر مختص هر سال و پس از آن گفتارها و مصاحبه‌ها و مطالب متعلق به آن سال، گردآوری شده است.  جلد دهم تفسیر بخشی از آیات قرآن است. جلد یازدهم مباحث اعتقادی و سیره معصومان و جلد دوازدهم مباحثی درباره جنبش امل و زمینه‌های ظهور و ابعاد آن و نیز درس‌گفتارها و مباحث سیاسی و اقتصادی امام در کلاس‌های اعضای ارشد جنبش امل است.  این مجموعه در بهمن 1397 اثر شایسته تقدیر در بخش ترجمه بیستمین دوره کتاب سال حوزه شناخته شد.  اگر علاقه‌مند به پژوهش درباره تفکر و شخصیت امام موسی صدر هستید، این مجموعه بهترین پیشنهاد برای شماست.  گام به گام با امام به صورت دوره به فروش می‌رسد اما در پلتفرم های مجازی، نسخه الکترونیکی تک جلدهای آن موجود است. 2- نای و نی: جستارهایی درباره اسلام، انسان، لبنان و مقاومت کتاب نای و نی، اولین جلد از مجموعه در قلمرو اندیشه امام موسی صدر است که توسط علی حجتی کرمانی گردآوری و ترجمه شده است. کتاب نای و نی، شامل برخی از سخنرانی‌ها و مقالات و مصاحبه‌های امام موسی صدر از زمان استقرار در لبنان تا اولین سال تاسیس مجلس اعلای شیعیان است.  نای و نی از 3 فصل تشکیل شده. فصل اول به اصول عقاید، جهان بینی، ارزش و اخلاق و تاریخ اسلامی می‌پردازد. مطالبی که طیف گسترده‌ای از مخاطبان را داراست. برخی برای شیعیان، برخی برای اهل سنت، گاه برای مسیحیان در کلیسا و گاهی هم در محافل علمی لبنان.  "اسلام"، "ذوق و ابتکار در دعوت"، "اسلام و کرامت انسانی"، "اسلام و فرهنگ قرن بیستم"، "دین و علم"، "تشیع و دغدغه های انسان معاصر"، "علی موحد بود و بس" برخی از عناوین این فصل است.  فصل دوم کتاب نای و نی، در واقع روایتی است از تجربه احیای شیعیان در لبنان. در این فصل، با روش کار امام موسی صدر که از صور لبنان شروع شده و سپس به مناطق دیگر هم گسترش یافته، آشنا می شویم. مطالب این بخش روایتگر روش رهبری و نحوه تعامل رهبر شیعیان با سایر فرقه ها و رفتار او به عنوان شهروندی لبنانی است. البته برای قضاوت صحیح تر باید بقیه آثار امام موسی صدر نیز دیده شود اما شروع کار امام موسی صدر در این مجموعه بازتاب داده شده و برای مطالعه و مواجهه اولیه بسیار سودمند است. "شیعیان در لبنان"، "تشکیلات شیعیان"، "فرق، دریچه های تمدن"، "فساد، خطرناک ترین دشمن"، "دانش و ایمان"، "درباره فرقه گرایی"، "ساختن جامعه" و "در راه وحدت مسلمانان" بخشی از عناوین این فصل است. در نهایت فصل سوم به مبارزه با اسرائیل و ضرورت حمایت از فلسطین می پردازد. 3- ادیان در خدمت انسان: جستارهایی درباره دین و مسائل جهان امروز کتاب ادیان در خدمت انسان، از جمله بهترین و محبوب‌ترین آثار امام موسی صدر است. این کتاب، جلد دوم از مجموعه در قلمرو اندیشه امام موسی صدر است که شامل 29 مقاله، سخنرانی و گفتگو درباره دین، انسان، اسلام، تربیت، عبادت، تشیع، آزادی، انقلاب اسلامی ایران و دکتر علی شریعتی است.  عنوان کتاب (ادیان در خدمت انسان) برگرفته از سخنرانی تاریخی امام موسی صدر در کلیسای کبوشیین بیروت در سال 1975 است. جالب است بدانید که برای نخستین‌بار در تاریخ مسیحیت، یک روحانی غیرمسیحی، خطبه موعظه آغاز روزه را قرائت می کند! فارغ از محتوای سخنرانی که در نوع خود بی‌نظیر است و مطالب زیبایی در مورد ادیان و انسان دارد، شرکت در کلیسا و سخنرانی برای مسیحیان در آن زمان، خیلی به چشم آمد و از این کار امام موسی صدر، به عنوان نماد گفتگو و تعایش، تجلیل شد.  با مطالعه کتاب ادیان در خدمت انسان، با بخشی از مبانی و ریشه‌های تفکر امام موسی صدر آشنا می‌شوید. اگر علاقه‌مند به مطالعه ریشه‌های فکری موسی صدر هستید، اگر برایتان جالب است تا بدانید که گفتگو و انسان‌مداری و هم‌زیستی امام موسی صدر، میوه کدام درخت بوده است، کتاب ادیان در خدمت انسان را دست ندهید! 4- رهیافت های اقتصادی اسلام رهیافت های اقتصادی اسلام، عنوان سومین جلد از مجموعه در قلمروی اندیشه امام موسی صدر است که مشتمل بر بحث‌های اقتصادی امام موسی صدر در ایران و لبنان می‌باشد. امام موسی صدر در این کتاب، بین نظام اقتصادی مارکسیسم و سرمایه داری و اسلام، مقایسه می‌کند و به بیان رهیافت های اقتصادی اسلام می‌پردازد. بخش اول کتاب حاضر، مجموعه ای از مقالات فارسی امام موسی صدر در مجله مکتب اسلام است که در زمان حضورش در ایران منتشر شده. بخش دوم، درس گفتارهای اقتصادی امام موسی صدر برای اعضای جنبش امل است و بخش سوم، چند مقاله اقتصادی در موضوع اختلاف طبقاتی، کار و کارگر است. از آنجا که امام موسی صدر فارغ التحصیل رشته "حقوق در اقتصاد" دانشگاه تهران نیز بوده است، خواندن این مقالات و در کل، نظرات و ایده‌های اقتصادی اش لطف دوچندان دارد. آگاهی وی از نظرات و جریانات اقتصادی، به همراه شناخت عمیقی که از آموزه‌های اسلامی داشت، باعث شده تا بتواند به رهیافت های اقتصادی در اسلام بپردازد. او تلاش می‌کند تا اصول کلی اقتصاد را تببین کند. روش بحث امام موسی صدر در این گفتارها و مقالات می تواند الگوی خوبی برای علاقه‌مندان به مباحث تولید علم و علم دینی باشد. در مقدمه کتاب آمده که از نگاه امام موسی صدر، در اسلام علم اقتصاد نداریم. اما این حرف به این معنا نیست که اسلام با مسائل اقتصادی کاری ندارد، بلکه با نگاهی به همه ابواب فقه می توان به رهیافت های اقتصادی اسلام و جهت گیری اقتصادی آن پی برد.  در بخشی از کتاب می خوانیم: "بی‌شک، همه می‌دانیم که علم اقتصاد از علوم جدید به شمار می‌رود، اما آدمی می‌تواند از احکام گوناگون اسلام، مکتبی اقتصادی کشف کند. به بیان دیگر با نگاه به مکاتب اقتصادی جدید، در می‌یابیم که اسلام راه روشنی در اقتصاد در پیش گرفته و همه احکام اقتصادی اسلام در این روش و مکتب جای می‌گیرد." 5- برای زندگی: گفتارهای تفسیری امام موسی صدر کتاب برای زندگی، چهارمین جلد از مجموعه در قلمرو اندیشه امام موسی صدر، دربردارنده جلسات تفسیری امام موسی صدر است که برای اعضای جنبش امل ارائه شده است. در این جلسات، سوره‌های کوچک قرآن تفسیر شده‌اند. مطالعه این کتاب و کتاب بعدی که آن هم تفسیر آیاتی از قرآن است، علاوه بر اطلاعات دینی و قرآنی که به ما می‌دهد، ما را با روش تفسیری امام موسی صدر آشنا می‌کند. مواجهه موسی صدر با قرآن و روش برداشتی که از آیات قرآن دارد، از جمله عوامل موثر در تفکر اوست. به همین جهت مطالعه بحث‌های تفسیری به جای‌مانده از ایشان، نقش موثری در فهم فضای ذهنی امام موسی صدر دارد.  برای زندگی با گفتار درباره تفسیر قرآن شروع می شود و پس از آن با تفسیر سوره‌های ناس، فلق، اخلاص، نصر، کوثر، ماعون، فیل، قریش، همزه، عصر، تکاثر، زلزله، عادیات، بین، قدر، علق و دخان، از زبان امام موسی صدر آشنا می‌شویم. تفسیر قرآن امام موسی صدر به صورت مجزا نیز چاپ شده است. کتابچه‌های تفسیر قرآن در قطع جیبی توسط موسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر به چاپ رسیده است و در هرکدام تفسیر یک سوره کوچک از جزء سی آمده است. در گفتار ارزشمند درباره تفسیر قرآن می‌خوانیم: "اکنون اگر بخواهیم برای همیشه تابع تحولات اجتماعی باشیم و بر اساس شرایط زندگی امروز تسلیم شویم، بی‌آنکه زندگی خود و مفاهیم دینی و معیارهای اسلامی خود را متحول کنیم و از هدایت قرآنی نیز دور باشیم، به امانت خیانت کرده‌ایم، همه‌چیز را از دست داده‌ایم و خود نیز از دست رفته‌ایم! کسی از ما نخواسته است که در برابر تحول و پیشرفت مقاومت کنیم و از دستاوردهای انسانی بهره‌مند نشویم، بلکه باید هویت و اصالت خود را گم نکنیم و دستاوردهای جدید بشری را در چارچوب اصیل خود قرار دهیم و آنها را با معیارهای خود بسنجیم؛ برخی را قبول و برخی را رد کنیم، تا از نو امتی با اصالت -با همه ابعاد فکری و تاریخی و عملی مفهوم اصالت- بسازیم." 6- حدیث سحرگاهان: گفتارهای تفسیری حدیث سحرگاهان، پنجمین جلد از مجموعه در قلمروی اندیشه امام موسی صدر و دومین کتاب تفسیری امام موسی صدر است. حدیث سحرگاهان، گفتارهای تفسیری امام موسی صدر است که در سحرهای ماه رمضان از رادیو لبنان پخش می شده است. در این کتاب 91 قسمت از مباحث تفسیری امام موسی صدر از سوره‌های مختلف قرآن آمده که به صورت موضوعی مطرح شده اند. این کتاب ترجمه کتاب احادیث السحر است که در سال 1999 در بیروت منتشر شده است. البته حدود 20 گفتار جدید در ترجمه جدید به آن اضافه شده. "قرآن، معجزه جاویدان"، "داستان آفرینش انسان"، "ایمان به غیب"، "نماز"، "دروغ و کفر"، "نفاق"، "آفرینش آسمان و زمین"، "انفاق"، "مفهوم معاد"، "مالکیت"، "زندگی و مرگ" و "موسی و خضر" از جمله گفتارهای مطرح شده در این کتاب هستند. 7- انسان آسمان: جستارهایی درباره امیرالمومنین (ع) کتاب انسان آسمان، مشتمل بر 13 جستار از امام موسی صدر درباره حضرت علی است. انسان آسمان ششمین جلد از مجموعه در قلمروی اندیشه امام موسی صدر است.  کتاب از سه بخش تشکیل شده. سخنرانی‌های ولادت امیرالمومنین، سخنرانی‌های مربوط به غدیر خم و ولایت حضرت علی، سخنان مرتبط با شهادت حضرت، بخش‌های تشکیل‌دهنده کتاب هستند. مطالعه این کتاب، ما را با تحلیل امام موسی صدر از امام علی، ولایت امام علی، واقعه غدیر خم، اسوه بودن امام علی، چگونگی الگوگیری از سیره امام علی و وظایف و مسئولیت شیعیان امام علی آشنا می‌کند.  در بخشی از کتاب انسان آسمان میخوانیم: "باید بررسی کنیم که ما چگونه مامومین این امامیم؟ علی شجاع، ما ترسو؛ علی کریم، ما بخیل؛ علی خوش اخلاق، ما بد اخلاق؛ علی توانا، ما ترسو و طماع. معنای امامت چیست؟ علی، سرّ کمالش، ایمانش است. راهی است که برای ما هم باز است. این راهی است که علی رفت. بفرمایید شما هم بروید! علی صد درجه اش را رفت و آن شد. شما یک درجه اش را برو و یک صدم علی بشو! راه باز است برای همه. باز نیست؟ اما ما چه کرده ایم؟ بعضی هایمان، صادقانه پیروی نکرده ایم… ای علی‌دوست… بشنو و بترس و بلرز از این حرف، علی را اگر امروز دنیا بخواهد بشناسد چطور می‌شناسد؟ دو راه دارد. یک راه از تاریخ می‌رود و کتاب‌ها را می‌بیند… اما یک راه دیگر هم هست… می‌گویند می‌رویم از پیروانش علی را می‌شناسیم… چه می‌بیند؟ آیا تقوا می‌بیند؟ آیا علم می‌بیند؟ آیا خدمت به مردمی می‌بیند که در علی می‌بیند؟ آیا شجاعت و صراحتی می‌بیند که در علی می‌دید؟ به هوش باش، چگونه می‌خواهی علی را بشناسانی؟ … مصیبت بزرگ علی در میان شیعیانش است! این‌هایی که ننگ ابدی برای آن سرور هستند. این‌هایی که یکی‌شان کافی است تا بگویند علی باطل بوده… درست است ما امروز ننگ دامان علی بشویم؟!""  8- سفر شهادت: گفتارهایی درباره واقعه عاشورا اگر می‌خواهید با تحلیل زیبای امام موسی صدر درباره واقعه عاشورا و امام حسین علیه السلام آشنا شوید، کتاب سفر شهادت را باید بخوانید. سفر شهادت، مجموعه‌ای از گفتارهای امام موسی صدر درباره قیام عاشورا و ابعاد و نتایج آن است. از بخش‌های جذاب کتاب، روایت امام موسی صدر از حضرت زینب است. روایتی حماسی از این زن بزرگ تاریخ اسلام. در کل نگاه امام موسی صدر به حادثه کربلا و نحوه پردازش آن، نگاه جالب و متفاوتی است. پرداخت موسی صدر به بعد فاجعه کربلا خیلی کم است و روایتی که دارد، روایتی سرشار از حماسه و عزت است. موسی صدر کربلا را به میانه زندگی امروزی ما می‌آورد و از تک تک لحظات تاریخ، برای زندگی امروز عبرت می‌گیرد و این‌گونه تفسیری به‌روز و کارآمد از واقعه عاشورا به دست می‌دهد. تفسیری که انسان‌ساز و حیات‌بخش است. سفر شهادت، هفتمین جلد از مجموعه در قلمروی اندیشه امام موسی صدر است. در قسمتی از کتاب سفر شهادت می‌خوانیم: "زن در میدان کربلا نقش مرد را کامل می‌کند و جهاد او را به اتمام می‌رساند. برای آنکه زن بتواند این رسالت را به دوش بگیرد و برای تحمل سنگینی آن آماده شود، باید او را پرورش داد. ما نمی‌توانیم با زن آنگونه که برخی از مردم برخورد می‌کنند، مواجه شویم. نباید زن را در خانه خوار و ذلیل کرد؛ نباید برادر را بر خواهر مسلط کرد؛ نباید روحیه زن را تضعیف کرد. بسیاری اوقات زنان زیر فشار شوهران هستند. در برخی مناطق با زن به مثابه ابزار تولید مثل برخورد می‌شود. در مناطق دیگر او را ابزار لذت‌جویی یا تابلویی هنری می‌دانند که مرد می‌خواهد آن را همیشه در برابر چشمان خود قرار دهد. با این برخوردها روحیه زن را از او می‌گیریم، گوهر وجودی او را می‌گیریم و به او ثابت می‌کنیم که نمی‌تواند رسالتی به عهده داشته باشد… ما نیازمند زنانی هستیم که اراده‌ها را قوی کنند و محکم بایستند… من به آنچه از ناتوانی‌ها و شیون‌ها و ناله‌های امام حسین یا زنان و یا خاندان امام حسین نقل و خوانده می‌شود اعتقادی ندارم… امیدوارم این مسائل مطرح نشود چراکه طرح این مسائل، منحرف کردن حرکت امام حسین و ماموریت اوست. هرگز ذره‌ای از نشانه های سستی در حسین پدیدار نشد، نه بر او نه بر یاران و زنانش. این رسالت بزرگی بود که حسین آن را به انجام رساند و کاری بود که زینب نیز در میان زنان انجام داد!" 9- روح تشریع در اسلام: واقعیت قانون گذاری در اسلام روح تشریع در اسلام، هشتمین جلد از مجموعه در قلمروی اندیشه امام موسی صدر است. کتاب حاضر در موضوع فلسفه فقه جای می گیرد و در اینجا با یک مقاله علمی از امام موسی صدر مواجه هستیم که در کنفرانسی در الجزایر ارائه شده. امام موسی صدر در هفتمین کنفرانس ملتقی الفکر الاسلامی در الجزایر در سال 1973 میلادی شرکت می‌کند و در آنجا مقاله‌ای با عنوان روح شریعت اسلامی و واقعیت قانون گذاری در جهان اسلام ارائه می‌کند. کتاب حاضر متن ترجمه شده این مقاله به همراه نقد و نظر اساتید حاضر در جلسه و پاسخ‌های امام موسی صدر است. امام موسی صدر می‌کوشد تا در این مقاله دو مسئله اساسی را تبیین کند: اول، تفاوت قوانین الهی و بشری و دوم، نسبت قوانین الهی و شریعت با تحول جهان و انسان. این مقاله نشان‌دهنده نگاه انتقادی و متحول امام موسی صدر به فقه و حقوق اسلامی است.  10- دین در جهان امروز نهمین جلد از مجموعه در قلمروی اندیشه امام موسی صدر، با عنوان دین در جهان امروز، به مسائلی مانند تعریف دین، کارکرد دین، حقانیت دین و دین یا ادیان؟ می پردازد. موسی صدر در این گفتارها به زیبایی به تبیین این نکته می‌پردازد که در جهان مدرن چه نیازی به دین است. "دین در جهان امروز"، "داستان علم و دین"، "ادیان در خدمت انسان"، "تاملاتی در آموزه های دینی"، "پیامبری و پیامبران"، "دین و مسائل محرومان" و "محنت روحانیان" عناوین گفتارهای کتاب دین در جهان امروز است. اگر به مباحث فلسفه دین علاقه دارید، اگر می‌خواهید با بیانی شیوا و روان، لحظاتی را پای منبر یک روحانی خوش‌فکر بنشینید و از دین و ادیان بیشتر بدانید، اگر دوست دارید مواجهه‌ای جدی‌تر با اندیشه امام موسی صدر داشته باشید، کتاب دین در جهان امروز را از دست ندهید. 11- زن و چالش های جامعه: جستارهایی درباره مسائل زن و خانواده و جوان زن و چالش های جامعه عنوان یکی دیگر از کتاب‌های مجموعه در قلمروی اندیشه امام موسی صدر است. همان‌طور که از نام کتاب پیداست، این کتاب، مجموعه گفتارها و مقالات و مصاحبه‌های امام موسی صدر در موضوع زن و خانواده است. اندیشه امام موسی صدر درباره زن، اندیشه‌ای مترقی است. امام موسی صدر زن را عنصری مستقل و فعال می‌داند. از نگاه او زنان، در شکل‌گیری جامعه اسلامی نقش مهمی دارند و نباید زنان را در خانه زندانی کرد. او به دنبال ترسیم مسیری سومی برای زنان است. مسیری که با نگاه ابزاری به زنان مخالف است. چه در تفکر متحجرانه که وظیفه زن را صرفا همسرداری و بچه‌داری می‌بیند و چه در نگاه مدرن، که به نام آزادی، به دنبال لذت‌جویی از زنان است. او مسیری را ترسیم می‌کند که زنان با حفظ استقلال و عاملیت، در جامعه، حضور فعال و موثر دارند اما حریم و حدود رابطه‌ها را نیز رعایت می‌کنند و در کنار حفظ خانواده، از نقش اجتماعی خود غافل نیستند. با مطالعه کتاب زن و چالش‌های جامعه با نگرش امام موسی صدر درباره زن آشنا می‌شویم و تفسیر او درباره نقش و جایگاه زن در اسلام را می خوانیم. تک‌تک مصاحبه ها و گفتارهای این کتاب، خواندنی و جذاب است. مخصوصا در این سال‌ها که مسئله زنان و حجاب و آزادی‌های اجتماعی، نقل همه محافل است. برای نمونه قسمت‌هایی از کتاب را خاطرنشان می شوم: "وحدت بر زن و مرد تحمیل نمی‌شود تا خانواده تشکیل دهند، بلکه وحدت برای خانواده است وقتی‌که شکل بگیرد. منظورم این است که زن آفریده شده است تا خانواده را تشکیل بدهد و سزاوارترین و شایسته‌ترین انسان‌ها برای تربیت کودک و اداره کردن مدرسه اصلی برای پرورش و تربیت عضو جامعه است، این زن آزاد است که خانواده تشکیل ندهد. همان طور که مرد می‌تواند نفر اول و تک باشد، زن نیز می‌تواند اول و تک باشد. اسلام ازدواج را بر زن واجب نکرده و پس از ازدواج نیز کار کردن در خانه را بر او واجب نکرده. نه زن به خاطر مرد آفریده شده و نه مرد به خاطر زن، بلکه هر دو برای جامعه، برای انسان و برای خدا آفریده شده اند." "زن مسلمان می خواهد وارد زندگی شود و جامعه‌ای بهتر بسازد و گذشته و حال را به چالش بکشد. برای این کار به اصالت داشتن در حرکت نیاز دارد. ولی آن‌ها برای این اراده سستی‌ناپذیر شما، توطئه چیده‌اند تا آن را منحرف کنند. آن‌ها در برابر شما تنها دو راه قرار داده‌اند و راه سومی در کار نیست. راه اول محافظت است. آن را محافظت نامیدند تا زن را در خانه زندانی کنند و مشارکت زن در ساختن جامعه را فلج کنند. راه دوم را مشارکت در زندگی اجتماعی نامیدند ولی آن را بدون هیچ رعایت و مراقبتی ترسیم کردند، به گونه‌ای که وقتی زن به مدرسه یا بازار می‌رود، او را وادار کردند به شکلی باشد که انگار به سالن نمایش می‌رود. این پوشش و این حرکت، که عمر شما را می‌گیرد و حقیقت شما را خدشه دار می‌کند، توطئه‌ای بر ضد زندگی شماست" "دین شما دین به چالش کشیدن است. دین مبارزه است. دین حرکت پیوسته و آرمان‌گرایی همیشگی است. در این دوره برای شما کافی نیست که فقط مادرانی شایسته باشید. شاید اگر در زمانی دیگر بودید برای شما به همین بسنده می‌کردیم ولی اکنون امت شما با مرگ و زندگی دست و پنجه نرم می‌کند. باید تلاش خود را چندین برابر بکنید تا امت خود را از نابودی نجات دهید!" 12- عبادت یا عبودیت؟ یازدهمین جلد از مجموعه در قلمروی اندیشه امام موسی صدر، با عنوان عبادت یا عبودیت، به مسئله عبادت در اسلام می‌پردازد. در این جستارها تلاش شده تا به سوالات انسان امروز درباره عبادت پاسخ داده شود. سوالاتی که شاید درگیری ذهنی خیلی‌ها باشد. در دنیای مدرن و برای انسان امروز، عبادت چه جایگاهی می‌تواند باشد؟ آیا بهتر نیست به جای عبادت، به مردم خدمت‌رسانی کنیم؟ با مطالعه این کتاب، نگاه روشن‌تری به عبادت خواهیم داشت و پاسخ برخی از پرسش‌های بنیادین خود را پیدا خواهیم کرد. محتوای این کتاب ما را با چارچوب دین شناسی امام موسی صدر آشنا می کند. برداشت‌های او از عبادت در کتاب عبادت یا عبودیت، تاییدی است بر فهم اجتماعی اسلام در نگاه امام موسی صدر. با مطالعه گفتارهای این کتاب متوجه می‌شویم که در اندیشه امام موسی صدر فاصله‌ای میان مسائل عبادی و مسائل اجتماعی نیست. "عبادت و عبودیت"، "جنبه تربیتی نماز"، "ارتباط قرآن با روزه"، "معنای روزه"، "دین خود را بازشناسی کنیم"، "نفحات شب قدر"، "معنی عید و مفهوم وطن و مقاومت" و "عید فرا رسید" از جمله عناوین گفتارهای مطرح شده در این کتاب هستد. 13- ارج نامه انسان: طرحی برای رشد و تعالی روابط انسانی آخرین کتابی که در این مقاله معرفی می‌کنیم، کتاب ارج نامه انسان است که به همت محمدصادق حسین زاده در نشر بین الملل به چاپ رسیده است. اثر حاضر، گردآوری بخش قابل توجهی از گفتارهای امام موسی صدر درباره رابطه انسان‌ها با یکدیگر است. مسئله‌ای که امام موسی صدر از آن با عنوان "برادری" یاد می‌کند و آن را در 4 گونه تقسیم‌بندی می‌کند: برادری انسانی، برادری خداباوران، برادری اسلامی و برادی ملی. محمدصادق حسین زاده با جستجو در آثار به جای‌مانده از امام موسی صدر، تلاش کرده تا سخنان مرتبط با هرکدام از این 4 گونه برادری را جمع‌آوری کرده و آن‌ها را گزارش کند. به همین جهت کتاب ارج نامه انسان، از 4 فصل تشکیل شده. با مطالعه کتاب ارج نامه انسان، با یکی از محوری‌ترین بخش‌های اندیشه و عمل امام موسی صدر یعنی روابط انسانی و هم‌زیستی اجتماعی بیشتر آشنا می‌شویم و سخنان و گفتارهای امام موسی صدر درباره روابط انسانی را می‌خوانیم. مسئله‌ای که برای رشد و ارتقای جامعه ایرانی و جامعه اسلامی، بسیار مهم و حیاتی است. ارج نامه انسان، الگوی خوبی برای تمام کسانی است که از اختلاف خسته شده‌اند و به دنبال ساخت جامعه‌ای متحد هستند، آنان که هم‌زیستی اجتماعی را یک ارزش می‌دانند. گفتارهای کتاب ارج نامه انسان همه از کتاب گام به گام با امام گرفته شده. حسین زاده مقدمه خوبی برای کتاب نوشته و در آن گزارشی کلی از روابط انسانی در اندیشه امام موسی صدر داده است. اگر به مطالعه در مورد هم‌زیستی اجتماعی علاقه دارید، اگر دغدغه اتحاد شیعه و سنی را دارید، اگر از اختلاف و کینه‌توزی و چند قطبی های اجتماعی خسته شده اید، مطالعه کتاب ارج نامه انسان، شما را غافل‌گیر خواهد کرد. چراکه با تحلیلی عالی از روابط اجتماعی مواجه می‌شوید. تحلیلی ناب از کسی که خودش در عمل، میدان دار تعایش و همزیستی بود.  به قلم "احمد کفیل الناس"کتاب‌های معرفی شده در این مطلب را می‌توانید با کد تخفیف: blog1 از سایت پاتوق کتاب تهیه کنید. 

اگر دوست دارید از امام موسی صدر بیشتر بدانید و بخوانید، با این مطلب همراه باشید و با 16 کتاب که به معرفی زندگی و تفکر امام موسی صدر می‌پردازند، آشنا شوید. از سید موسی صدر چه می دانیم؟ سید موسی صدر، معروف به امام موسی صدر، فرزند سید صدرالدین صدر - از مراجع ثلاث و زعیم حوزه علمیه قم در دهه بیست شمسی - از روحانیون و متفکران برجسته دینی ایران است که معمولا با مقاومت لبنان و فلسطین و سخنرانی هایش در آسیب شناسی و اصلاح وضعیت زندگی شیعیان شناخته می‌شود.  زندگی نامه امام موسی صدر سید موسی صدر در 14 خرداد 1304، در شهر قم متولد شد. پدرش آیت‌الله سید صدرالدین صدر از مراجع ثلاث و مادرش بی بی صفیه، دختر آیت الله حسین قمی، مرجع معروف شیعه بودند. سید موسی صدر در سال 1320 وارد حوزه علمیه قم شد و تحصیلات طلبگی خود را تا درجه اجتهاد ادامه داد. سید موسی صدر از اولین روحانیونی بود که در فضای طلبگی آن سال‌ها، علاوه بر تحصیلات حوزوی، تحصیلات دانشگاهی هم داشت و از سال 1329 به مدت سه سال در دانشگاه تهران، اقتصاد خواند. موسی صدر در سال 1333 برای ادامه تحصیل حوزوی به نجف رفت. او هم‌زمان با تحصیل، به تدریس و فعالیت های اجتماعی نظیر نویسندگی در مجلات اشتغال داشت. در سال 1334 با پروین خلیلی ازدواج کرد و در سال 1337 در شهر قم، مجله مکتب اسلام را پایه‌گذاری کرد و مدتی سردبیر آن بود. حاصل ازدواج سید موسی صدر و پروین خلیلی 4 فرزند به نام های صدرالدین، حمید، حوراء و ملیحه است.امام موسی صدر در لبنان چه می کرد؟ سید موسی صدر برای نخستین‌بار در سال 1334 به دعوت عالم بزرگ شیعه، سید عبدالحسین شرف الدین، به شهر صور لبنان رفت. پس از این سفر، علامه شرف الدین به مردم صور سفارش کرد تا برای جانشینی او از سید موسی صدر دعوت کنند. تا اینکه در سال 1338، سید موسی صدر با دعوت شیعیان شهر صور لبنان، به عنوان جانشین علامه شرف الدین به این کشور مهاجرت کرد. سفری که حدود 20 سالی طول کشید و سرنوشت دیگری برای موسی صدر و لبنان و جهان اسلام رقم زد. سفری بی‌پایان که با ربوده شدن موسی صدر به ظاهر به پایان رسید. دوران حضور امام موسی صدر در لبنان، اوج فعالیت و تکاپوی ایشان است؛ فعالیت‌های متنوع اجتماعی، فرهنگی و دینی. از تاسیس موسسات خیریه گرفته تا شرکت در نشست‌ها و کنگره‌های دینی و اجتماعی، ارتباط با مسیحیان و اقشار دیگر لبنان، ریاست مجلس اعلای شیعیان لبنان، ارتباط با سران کشورهای مختلف برای ایجاد صلح در لبنان، تأسیس نخستین سازمان غیردولتی شیعیان (حرکت المحرومین) و در نهایت تاسیس جنبش امل و هسته اولیه مقاومت لبنان.امام موسی صدر، جنبش امل و اسرائیل امام موسی صدر در لبنان، فعالیت‌های اجتماعی خود را با احیای جمعیت احسان و نیکوکاری شروع کرد. او با ایران نیز ارتباط داشت و برای ارتقاء سطح فرهنگی و اقتصادی اهالی صور، از کارشناسان ایرانی هم استفاده می‌کرد. هم‌زمان با این فعالیت‌ها، در عرصه اصلاح فکر دینی نیز اشتغال جدی داشت و در ایران و لبنان به سخنرانی می‌پرداخت. فعالیت‌های اجتماعی امام موسی صدر در لبنان به قدری زیاد است که پرداختن به آن‌ها، مجال خودش را می‌طلبد اما در اینجا بد نیست اشاره کوچکی به جنبش امل داشته باشیم. جنبش امل، با نام کامل افواج المقاومه اللبنانیه، یکی از دو حزب عمده شیعیان در لبنان است. امل در سال 1974 میلادی توسط امام موسی صدر و شهید مصطفی چمران پایه گذاری شد. سازمان شبه نظامی امل، با همراهی جوانان شیعه لبنان، نقش تاثیرگذاری در فضای سیاسی لبنان داشت. امام موسی صدر برای آزادی فلسطین و مبارزه با اسرائیل، کم نگذاشت. از رایزنی‌های سیاسی گرفته تا تاسیس گروه و تشکیلات و آموزش نظامی برای دفاع بهتر از جنوب لبنان و مبارزه با اسرائیل، از جمله اقدامات امام موسی صدر است. احتمالا این جمله از امام موسی صدر در وصف اسرائیل را شنیده باشید: "اسرائیل شر مطلق است. اسرائیل ضد اسلام، ضد مسیحیت، ضد ایمان، ضد قومیت عربی، ضد انسانیت و ضد میهن است. بدتر از اسرائیل در جهان وجود ندارد. ما اسرائیل را شر مطلق می‌دانیم. بدتر از اسرائیل در جهان وجود ندارد. اگر اسرائیل و شیطان با یکدیگر بجنگند، ما در کنار شیطان می‌ایستیم. اگر اسرائیل با چپ بجنگد، ما در کنار چپ خواهیم ایستاد. اگر اسرائیل با راست بجنگد، در کنار راست خواهیم ایستاد. این است معنای اسرائیل شر مطلق است." در سال 1982 برخی از اعضای جنبش امل، به رهبری سید عباس موسوی از امل جدا شدند و امل اسلامی را تشکیل دادند که به مرور منجر به تشکیل هسته اولیه حزب الله لبنان شد. آیا امام موسی صدر هنوز زنده است؟ امام موسی صدر از جمله روحانیون سرشناس و موثر ایرانی است که هنوز اطلاع دقیقی از سرنوشتش در دسترس نیست. امام موسی صدر و دو نفر از همراهانش به دعوت از قذافی در نهم شهریورماه سال 1357 به لیبی سفر می‌کند. لیبی ادعا کرد که مهمانانش خاک لیبی را ترک کرده و به ایتالیا رفته‌­اند. اما دستگاه‌­های قضایی ایتالیا و لبنان پس از تحقیقاتی طولانی، این ادعا را رد و ورود هریک از این سه نفر به مرزهای دریایی، خشکی و هوایی ایتالیا را نفی کردند. از آن زمان تاکنون، اطلاع دقیقی از سرنوشت امام موسی صدر در دسترس نیست. برخی از شهادت او سخن گفته‌اند اما خانواده‌اش معتقدند در زندان است و هنوز امید به زنده بودنش وجود دارد.بهترین کتاب ها در مورد زندگی و خاطرات امام موسی صدر با مطالعه خاطرات و سیره زندگی امام موسی صدر، او را بیشتر می‌شناسیم. تفکر امام موسی صدر، تفکری زنده و زندگی‌ساز است. این را نه از سخنرانی‌ها و تالیفاتش، بلکه از عملکردش در کشور لبنان می‌توان به خوبی حس کرد. خوشبختانه موسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر، علاوه بر انتشار سخنرانی‌ها و تالیفات امام موسی صدر، به چاپ و انتشار زندگی‌نامه و خاطرات ایشان نیز همت گماشته و کتاب‌های خوبی را منتشر کرده است. در این مطلب به معرفی 16 کتاب منتشرشده از این موسسه و ناشران دیگر پرداخته‌ایم. کتاب‌هایی که شما را به حال و هوای آن روزها می‌برد و از زندگی و سیره فردی و اجتماعی و اندیشه امام موسی صدر سخن می‌گویند. 16 کتابی که شما را با اندیشه و سیره امام موسی صدر بیشتر از قبل آشنا می‌کند 1- سیره و سرگذشت امام موسی صدر کتاب سیره و سرگذشت امام موسی صدر، از بهترین کتاب ها درباره زندگی و فعالیت های امام موسی صدر در لبنان است. این کتاب در دو جلد توسط موسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر به چاپ رسیده است. سیره و سرگذشت امام موسی صدر، ترجمه کتاب السیره و المسیره است که هیئت رئیسه جنبش امل آن را نوشته و با ترجمه مهدی سرحدی به چاپ رسیده است.  سیره و سرگذشت امام موسی صدر به طور مفصل به مواضع و فعالیت های امام موسی صدر در لبنان می‌پردازد. این کتاب که به صورت دوره دو جلدی ارائه شده، در جلد اول خود، ابتدا تاریخچه حضور شیعیان در لبنان را بیان کرده و سپس اشاره کوتاهی به زندگی امام موسی صدر در ایران و لبنان دارد. در ادامه مجموعه اقدامات امام موسی صدر را از سال های 1969 تا 1974 میلادی به طور مفصل بررسی کرده است. جلد دوم شامل سال های 1975 تا 1978 است. همچنین اطلاعات مربوط به تلاش‌های قضایی برای بازگرداندن امام موسی صدر و احکام قضایی پروندۀ ربودن تا سال 2007 در این جلد منتشر شده است.  مجموعه دو جلدی سیره و سرگذشت امام موسی صدر، از بهترین کتاب هایی است که به طور جزئی به فعالیت های امام موسی صدر در لبنان پرداخته. با مطالعه این کتاب، علاوه بر آشنایی با فعالیت های امام موسی صدر در لبنان، با وضعیت اجتماعی شیعیان لبنان و تاریخ لبنان هم آشنا می شویم. 2- 7 روایت خصوصی از زندگی سید موسی صدر هفت روایت خصوصی، عنوان کتابی مختصر اما به غایت زیبا، از حبیبه جعفریان است. از نکات قابل توجه در زندگی امام موسی صدر، نقش پررنگ بانوان و حضور فعال آنان است چه در عرصه خانوادگی چه در عرصه اجتماعی. این نکته قبل از همه در مورد خانواده خود امام موسی صدر مشهود است. حالا حبیبه جعفریان سراغ خانم‌های خاندان صدر رفته و با آن‌ها در مورد آقا موسی به گفتگو نشسته. گفتگوهایی خواندنی که قلم شیوا و روایت زیبای جعفریان، آنها را خواندنی‌تر کرده است. نه تنها امام موسی صدر که خانواده صدر، همگی، عجیبند. بعد از خواندن کتاب احتمالا شما هم با من بابت عجیب بودن این خانواده هم نظر خواهید شد. 7 روایت خصوصی، بر خلاف اسمش، حاوی 8 بخش است. 8 مصاحبه از "ملیحه، فرزند امام موسی صدر"، "پری خانم، همسر امام موسی صدر"، "صدرالدین، پسر ارشد امام موسی صدر"، "حورا، دختر ارشد امام موسی صدر"، "علی، برادر بزرگتر امام موسی صدر"، "طاهره، فاطمه، زهرا و ربابه، خواهران امام موسی صدر"، "فاطمه صدر عاملی، خواهرزاده امام موسی صدر" و "ام غیاث، دوست خانوادگی". خاطرات کتاب 7 روایت خصوصی، زوایای ناگفته‌ای از امام موسی صدر را بازگو می‌کند. گاهی با بعضی از آن‌ها می‌خندیم و برخی‌شان باعث بغض و اشک چشمانمان می‌شود. 7 روایت خصوصی از جمله کتاب‌هایی است که می‌توان بارها خواند، بارها تورق کرد و هر بار از نو امام موسی صدر را شناخت. این کتاب، کتاب مناسبی برای آشنایی نزدیک‌تر و صمیمی‌تر با امام موسی صدر است. کتابی که راویانش، به امام موسی صدر از زاویه‌ای متفاوت نگاه می کرده اند و این نگاه، در بطن کتاب، ساری و جاری است. 3- حدیث روزگار: خاطرات استاد سید هادی خسروشاهی مرحوم سید هادی خسروشاهی، از آن دسته روحانیون خوش‌فکر است که دِین بزرگی به تاریخ و تاریخ شفاهی ایران دارد. البته این تنها گوشه‌ای از ابعاد شخصیتی این عالم بزرگ است. مجموعه‌های مختلف تاریخ شفاهی از ایشان چاپ و منتشر شده که کتاب حدیث روزگار، مجموعه خاطرات ایشان از امام موسی صدر است. در این کتاب خاطرات رفاقت طولانی سید هادی خسروشاهی و امام موسی صدر آمده است. خاطرات ارزشمند و جذابی که در کتاب دیگری و پای سخن کس دیگری پیدا نخواهیم کرد. روایت خسروشاهی از موسی صدر انصافا روایتی خواندنی است. حدیث روزگار، دومین جلد از مجموعه تاریخ شفاهی موسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر است. خسروشاهی در حدیث روزگار، اطلاعات تاریخی مهمی را در مورد امام موسی صدر مطرح می‌کند. اهمیت مصاحبه با خسروشاهی آنجا خودش را نشان می دهد که یکی از پیشکسوتان تاریخ‌نگاری زندگی امام موسی صدر بود. کتاب یادنامه امام موسی صدر اثری دوجلدی است که خسروشاهی آن را نوشته و موسسه امام موسی صدر آن را به چاپ رسانده است. از بخش‌های جذاب کتاب سوالات مصاحبه کننده در مورد اشخاص و مسائل حاشیه‌ای در مورد امام موسی صدر است. ماجرای دیدار امام موسی صدر و محمدرضا شاه و شبهه دریافت کمک مالی از شاه، صحت نظر جلال الدین فارسی در مورد امام موسی صدر، علت ربوده شدن امام موسی صدر، چرایی تشکیل جنبش امل از جمله بخش های جذاب کتاب است. 4- دیدار در پاریس: خاطرات دکتر حسن حبیبی و خانم شفیقه رهیده کتاب دیدار در پاریس، مجموعه خاطرات دکتر حسن حبیبی و همسرش از امام موسی صدر است. خاطرات و ناگفته‌هایی که بخشی از معمای حل نشدنی امام موسی صدر را برای ما روشن می‌کند. حسن حبیبی سیاست مدار ایرانی، در این کتاب از خاطرات خود با امام موسی صدر پرده برداشته. از نکات قابل توجه کتاب، صراحت حسن حبیبی در بیان خاطراتش است. حسن حبیبی در مورد ربوده شدن امام موسی صدر نیز حرف‌های صریحی می زند. از جمله در بخشی از کتاب اینگونه می گوید: "بالاخره تاریخ است و نمی توان پنهان‌کاری کرد. قذافی در قضیه جنگ تحمیلی خیلی حمایت نمی کرد ولی کمک هایی هم می کرد. کافی بود که یک کلمه از دهان مسئولین جنگ بیرون بیاید که این دیوانه جلوی کمک ها را بگیرد و مشکل ایجاد کند… یکی از دلایل پیگیری نشدن را باید در این مسئله جستجو کرد!" کتاب دیدار در پاریس، روایتی صادقانه از امام موسی صدر و حواشی مرتبط با ایشان است. دیدار در پاریس جلد چهارم مجموعه تاریخ شفاهی موسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر است. 5- به رنگ صبر: خاطرات خانم فاطمه صدر فاطمه صدر، دختر آیت الله صدرالدین صدر، همسر شهید سیدمحمدباقر صدر و خواهر سید موسی صدر است. به رنگ صبر، خاطرات خواندنی این زن بزرگ است که به کوشش فاطمه تقوی گردآوری شده. به رنگ صبر حاصل 8 مصاحبه و 18 گفتگوی تلفنی فاطمه تقوی با فاطمه صدر است. خواندن کتاب به رنگ صبر، لطف دوچندان دارد. این کتاب، خاطرات بانویی است که هم همسر، هم برادرش و هم پدرش، از شخصیت‌های مهم تاریخ معاصر ایران بوده‌اند. دیدار در تهران؛ خانه پدری، دیدار در نجف؛ زندگی مشترک و وقایع و رویدادها، عنوان فصل های این کتاب است. به رنگ صبر خاطرات فاطمه صدر است از شهر قم، خانه سید صدرالدین صدر، بردارها و خواهرها، مخصوصا سید موسی صدر، رفتن به نجف و زندگی مشترک با سید محمدباقر صدر، سختی های عراق، خاطرات جذابش از بنت الهدی صدر و شهادت همسرش. روایت فاطمه صدر، روایتی ساده و صریح است. با مخاطب رودربایستی ندارد و آنچه به ذهنش می رسد را صادقانه می گوید، از اغراق گریزان است و تلاش دارد تا روایتی واقعی به ما ارائه دهد. با خواندن کتاب به رنگ صبر بخش دیگری از گره‌های ذهنی‌مان در مورد امام موسی صدر و جریانات و اتفاقات لبنان، حل می‌شود. ضمن اینکه با سیره عملی شهید سید محمدباقر صدر از منظر همسرش نیز آشنا می‌شویم. خاطراتی که جای دیگری پیدا نمی‌شود و با خواندن آن‌ها، علاوه بر آشنایی با تاریخ شفاهی، با یک نگرش دینی عقلانی و منطقی آشنا می‌شویم که خیلی‌هایمان در سال‌های اخیر تشنه آن هستیم. نگرشی که دین و زندگی را از هم جدا نمی‌بیند. به رنگ صبر ششمین جلد از مجموعه تاریخ شفاهی موسسه امام فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر است. در پایان کتاب، بعد از انتشار تصاویر، شجره نامه خاندان صدر نیز آمده که با توجه به تشابه اسمی زیاد و هم‌چنین افراد زیاد این خاندان که مشهور هستند، خواندنش خالی از لطف نیست. در بخشی از کتاب به رنگ صبر، در پاسخ به سوال در مورد مشخص بودن صورت بنت الهدی صدر و پوشیه نزدن او اینگونه می‌خوانیم: "... بله بنت الهدی هم  نمی پوشاندند. عینک دودی می زد، صورت را نمی پوشاند. وقتی که می خواست برود فرودگاه، مقنعه می پوشید و عینک مشکی هم می زد. در تمام سفر همین جور بود. دوباره، وقتی برمی گشت اینجا، نجف، پوشیه می پوشید… حتی از نظر شید صدر، حجاب، مانتوی بلند گشاد و روسری هم بود. مهندس بودند، دکتر بودند، دانشگاه می رفتند، می گفت با چادر این کارها نمی شود. اگر این، جلوگیری از حجابتان می کند که بی حجاب شوید، بی حجاب نشوید. مانتو بپوشید و روسری سر کنید، چادر لازم نیست." 6- میریام: خاطرات رباب صدر کتاب میریام، از آثار تازه منتشرشده موسسه امام موسی صدر و نهمین جلد از مجموعه تاریخ شفاهی این موسسه است. کتابی که به خاطرات خانم رباب صدر، خواهر امام موسی صدر پرداخته. رباب صدر، از جمله بانوان فعالی است که در لبنان مدیر موسسات خیریه و اجتماعی امام موسی صدر است و به تکفل دختران یتیم در جنوب لبنان می پردازد. رباب صدر بیش از 60 سال از عمر خود را وقف توانمندسازی زنان، سرپرستی دختران یتیم و ارتقای سطح زندگی محرومان کرده است. خاطرات رباب صدر، روایت‌هایی خواندنی از برادرش سید موسی صدر است. تجربه‌ای جذاب در حوزه‌های سیاسی فرهنگی و اجتماعی. خاطرات بانویی که با حفظ ارزش‌های اسلامی و هویت دینی، در جامعه‌ای که زنان را خیلی جدی نمی‌گرفت، فعالیت اجتماعی داشت و حالا با کتاب میریام، سر سفره تجربیات و سخنان او نشسته‌ایم. تجربه‌هایی که بدون شک، برای بانوان امروز ایران جذاب و راهگشاست. هم‌چنین زوایای پنهانی از امام موسی صدر را برای ما روشن می‌کند.  7- ایام غربت: خاطرات فرشته اعرابی و فاطمه طباطبایی در کتاب ایام غربت پای صحبت دو بانوی دیگر می‌نشینیم. یکی خانم فاطمه طباطبایی، خواهرزاده امام موسی صدر، عروس امام خمینی (همسر سید احمد خمینی) و خواهر سید صادق طباطبایی. دیگری خانم فرشته اعرابی نوه دختری امام خمینی است که همسرش سید مرتضی طباطبایی، خواهرزاده امام موسی صدر است. این کتاب اولین روایت خاص دو بانوی ایرانی از امام موسی صدر است. روایتی که هم فضای درونی خانواده را گزارش می‌کند هم فضایی که در لبنان شکل گرفته را. این مصاحبه‌ها در فاصله سال‌های 1390 تا 1395 شمسی انجام شده. اگر به خواندن روایتی زنانه از وضعیت لبنان و امام موسی صدر، علاقه مندید ایام غربت را از دست ندهید. ایام غربت پنجمین جلد از مجموعه تاریخ شفاهی موسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر است که مهدیه پالیزبان زحمت مصاحبه و پیاده کردن گفتگوها را کشیده است. در قسمتی از کتاب ایام غربت به روایت فاطمه طباطبایی می‌خوانیم: "می‌دیدم که خانم‌هایی به دیدن دایی جان می‌آیند با همان پوشش‌هایی که من فکر می‌کردم نماد بی‌دینی است؛ اما دایی جان خیلی ازشان تعریف می‌کرد و می‌گفت که خیلی مذهبی، اخلاقی و خیّر هستند و به محرومان خیلی کمک می‌کنند. در ابتدا، این واژه‌ها نامانوس بود که خانمی حجاب نداشته باشد ولی متدین حساب شود. بعد می‌دیدم که دایی جان ابتدا مقداری از فرد تعریف می‌کند، بعد می‌نشیند با او صحبت می‌کند. بعد می‌دیدم که این خیلی متفاوت است از آن چیزی که من از کلمه خوب در ذهنم داشتم." 8- اندیشه و عمل سید موسی صدر کتاب اندیشه و عمل سید موسی صدر، خلاصه پنجاه جلسه درس گفتار درباره سیره و اندیشه امام موسی صدر است که به همت موسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر منتشر شده است. گفتارهای منتشرشده در این کتاب در موضوعات مختلف مرتبط با امام موسی صدر و از استادان به نام و تراز اول حوزه و دانشگاه است. موسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر از سال 1390 سلسله نشست‌های اندیشه و عمل را برای بازخوانی دستاوردهای امام موسی صدر برگزار کرده که ماحصل و خلاصه آن در این کتاب جمع‌آوری و منتشر شده است. در این جلسات، دیدگاه‌های امام موسی صدر در حوزه‌های متنوعی هم‌چون اسلام شناسی، انسان شناسی، قرآن و تفسیر، مقاومت، گفتگو، اقتصاد، عاشورا، مسئله زن، تقریب اسلامی و اخلاق، بازخوانی و در بعضی موارد نقد و بررسی شده است. از عناوین مطرح شده در این کتاب می توان به موارد زیر اشاره کرد: رهیافت های اقتصادی اسلام از عادل پیغامی اندیشه های قرآنی امام موسی صدر از عبدالله نصری جایگاه زن در اندیشه و عمل امام موسی صدر از مهدی مهریزی نقش امام موسی صدر در استمرار جنبش احیای فکر دینی از جواد صاحبی امام موسی صدر؛ ستیز با پوپولیسم از محمود سریع القلم امام موسی صدر و فقه روابط اجتماعی از احمد مبلغی امام موسی صدر و سبک زندگی مسلمانی در جامعه متکثر از داوود فیرحی تکثر پیش فرض گفتگو از مهدی مهریزی قرآن در نواندیشی دینی امام موسی صدر از مجید معارف حدود و ضرورت های مدارا با ادیان و آیین ها از خسرو باقریمطالعه این گفتارها، ما را با کلیت منظومه فکری امام موسی صدر آشنا می کند. اگر علاقه‌مند هستید تا با نظرات دینی، انسانی و اجتماعی امام موسی صدر آشنا شوید و روایت‌های مختلفی از تفکر ایشان بخوانید، این کتاب را از دست ندهید. 9- بررسی سیره اخلاقی تربیتی امام موسی صدر مهدی علمی دانشور در کتاب بررسی سیره اخلاقی تربیتی امام موسی صدر، مطالب جمع و جور و نسبتا جامعی را در مورد امام موسی صدر جمع‌آوری کرده است. کتابی که بخشی از آن به زندگی‌نامه و تاریخ شفاهی امام موسی صدر می‌پردازد و بخش دیگر آن، گفتگوها و گفتارهایی در تحلیل سیره اخلاقی تربیتی سید موسی صدر است. در بخش تاریخ شفاهی، شاهد روایت‌های آیت الله جوادی آملی، دکتر مجتبایی، دکتر محقق، سید حسین شرف الدین و خانم ربابه صدر از امام موسی صدر هستیم. روایت‌هایی خواندنی و جذاب که ما را به دل تاریخ می‌برد و با خاطرات و سبک و سیره امام موسی صدر بیشتر آشنایمان می‌کند. در بخش دوم کتاب با عنوان اخلاق عملی در رفتار امام موسی صدر، پای صحبت آیت الله علوی بروجردی، آیت الله اعرافی، حجت الاسلام مختاری و آیت الله رمضانی می‌نشینیم و در مورد اخلاق عملی امام موسی صدر بیشتر می‌خوانیم. جایگاه اخلاق در مبانی سیاسی امام موسی صدر، جایگاه اخلاق در تعامل بین ادیان و همزیستی بین آنها در سیره امام موسی صدر، ضرورت توجه به الگوهای اخلاقی در جامعه با تاکید بر سیره امام موسی صدر، سیره تربیتی امام موسی صدر و منزلت زن از منظر اخلاق دینی امام موسی صدر از جمله گفتارهای مطرح‌شده در کتاب است. 10- چشمی به آسمان نگاهی به زمین کتاب چشمی به آسمان نگاهی به زمین، به قلم عبدالله نصری، استاد دانشگاه علامه طباطبایی، مشتمل بر چند گفتار و یادداشت کوتاه درباره اندیشه و سیره فردی و اجتماعی امام موسی صدر است. عبدالله نصری در چشمی به آسمان نگاهی به زمین، به کالبدشکافی اندیشه امام موسی صدر پرداخته. نصری آثار مختلف امام موسی صدر در زمینه‌های اسلام شناسی، تفسیر، اقتصاد و امام حسین را واکاوی و تحلیل خودش از اندیشه موسی صدر را بازگو می‌کند. با مطالعه کتاب چشمی به آسمان نگاهی به زمین، با تحلیل عبدالله نصری از اندیشه امام موسی صدر آشنا می‌شوید. البته مطالعه این کتاب و کتاب‌هایی از این دست، که به تحلیل اندیشه و آثار یک متفکر می‌پردازند، زمانی فایده بیشتری دارد که خودمان نیز مواجهه مستقیمی با آثار آن فرد داشته باشیم. به همین دلیل بهتر است ابتدا آثار امام موسی صدر را مطالعه کرده، سپس تحلیل دیگران را بخوانیم. البته که مطالعه این مدل تحلیل ها، می‌تواند انگیزه‌ای برای مطالعه آثار کامل امام موسی صدر نیز باشد. در بخشی از کتاب چشمی به آسمان نگاهی به زمین می خوانیم: "صدر بنا نداشته در جایگاه یک مفسر، تفسیری ترتیبی یا موضوعی برای قرآن به نگارش در آورد، بلکه وی با توجه به نیازهای زمان و مخاطبان خود، آنهم در اوضاع و احوالی خاص برخی مباحث قرآنی را مطرح کرده است." 11- پیشوایی فراتر از زمان پیشوایی فراتر از زمان، به قلم دکتر محمود سریع القلم، استاد دانشگاه شهید بهشتی، از جمله کتاب‌های خواندنی در تحلیل اندیشه و تفکر امام موسی صدر است. سریع القلم در پیشوایی فراتر از زمان، نظام کنش واکنش و رفتار امام موسی صدر را واکاوی می کند. اینکه موسی صدر چگونه در جامعه لبنان عمل می کند و برای اصلاح و ارتقاء وضعیت فرهنگی و اجتماعی لبنان، چه فرایندی را طی می کند از جمله مسائل مهمی است که پرداخت درست به آن، می تواند الگویی برای بقیه باشد. سریع القلم در گفتارها و یادداشت‌های خود کوشیده تا از راز این مسئله، پرده بردارد. پیشوایی فراتر از زمان، دو فصل دارد. در فصل نظام فکری سید موسی صدر، به ریشه‌های خانوادگی؛ شکل‌گیری شخصیت اجتماعی سیاسی؛ وجوه شخصیتی متعادل؛ مبانی اندیشه دینی؛ رهیافت طرح اندیشه دینی؛ روش‌شناسی تفسیر و منظومه اعتقادی پرداخته شده است. در فصل دوم با عنوان از سید موسی صدر تا امام موسی صدر مباحث زیر مطرح شده است: مصلح اجتماعی و دینی؛ مقدمات تغییر در شیعیان لبنان؛ راهبرد تغییر در میان شیعیان لبنان؛ ویژگی‌های فرهنگی مردم خاورمیانه؛ وضعیت جامعه شیعی در لبنان؛ هنر اجماع‌سازی؛ رفتار و خلقیات؛ تعامل با مخالفان؛ فعالیت‌های منطقه‌ای؛ محور قراردادن بهبود وضع اقتصادی مردم؛ تعامل با گروه‌های مختلف لبنانی؛ روش‌های ورود دین در عرصه زندگی اجتماعی و سیاسی و فراز و نشیب‌های فعالیت اجتماعی و سیاسی در لبنان. بعد از نتیجه گیری و در بخش ملحقات کتاب، 4 مقاله مستقل و خواندنی با عناوین زیر آمده است: اخلاق و سیاست در زندگی امام موسی صدر؛ پیشوایی فراتر از زمان؛ گفتمان انسان محور و امام موسی صدر، ستیز با پوپولیسم. 12- سید موسی صدر: نگاهی به زندگی و مبارزات امام موسی صدر کتاب سید موسی صدر: نگاهی به زندگی و مبارزات امام موسی صدر، یازدهمین جلد از مجموعه کتاب دانشجویی، توسط انتشارات میراث اهل قلم چاپ شده. کتابی در قطع پالتویی که 96 صفحه دارد. کتابی مختصر، مفید و جذاب که خرده روایت هایی از زندگی امام موسی صدر را بیان کرده. متاسفانه مجموعه کتاب دانشجویی و از جمله کتاب سید موسی صدر، سال‌هاست که تجدید چاپ نشده. اما اگر این کتاب را در کتابفروشی‌ای پیدا کردید و یا به نسخه الکترونیک آن دست پیدا کردید، کتابی مختصر و مفید درباره امام موسی صدر است که خواندش خالی از لطف نیست. بخش اول کتاب شامل روایت‌هایی کوتاه و دلنشین از زندگی و خاطرات امام موسی صدر در ایران و لبنان است. در ادامه روزنگار ربوده شدن امام موسی صدر آمده و در پایان نیز، نوشتار زیبایی از امام موسی صدر با عنوان ما اصلا خواب هستیم: ضرورت اصلاحات در تبلیغات اسلامی آمده است؛ گزیده‌ای از سخنان امام موسی صدر در سال 1344 در موسسه دارالتبلیغ اسلامی قم. تصاویری از امام موسی صدر نیز زینت بخش صفحات پایانی کتاب است.   13- امام موسی صدر؛ عالم تراز یکی از بهترین کتاب‌ها در تحلیل آراء و نظرات امام  موسی صدر، کتاب امام موسی صدر عالم تراز است. این کتاب، مجموعه گفتارهایی از حجت‌الاسلام مهدی مهریزی است که در سال‌های مختلف، در درس‌گفتارها و نشست‌های متعدد مطرح شده‌است. امام موسی صدر عالم تراز، 14 جلسه سخنرانی و درس‌گفتار مهدی مهریزی است که در آن‌ها اندیشه و آثار امام موسی صدر تحلیل شده است. می‌توان گفت این کتاب، جامع‌ترین و شیواترین اثری است که در آن، کلیت اندیشه و نظام فکری امام موسی صدر مبتنی بر آثارش تحلیل و بررسی شده است. فصل اول کتاب با عنوان اندیشه های قرآنی، 4 گفتار زیر را شامل می‌شود: نگاهی کلی به آراء و اندیشه‌های تفسیری امام موسی صدر، قرآن‌شناسی امام موسی صدر: مولفه‌های تفسیر رسالی، قرآن‌شناسی امام موسی صدر: فهم عصری، قرآن‌شناسی امام موسی صدر: آرای تفسیری. فصل دوم با عنوان مباحث زنان، شامل 3 گفتار با عناوین نگاهی کلی به دیدگاه امام موسی صدر درباره زن، زن در اندیشه و عمل امام موسی صدر: کلیات و مبانی، زن در اندیشه و عمل امام موسی صدر: آراء و دیدگاه‌هاست. فصل سوم با عنوان انسان، تکثر، گفتگو و فصل چهارم با عنوان عاشورا به بررسی دو موضوع دیگر از اندیشه موسی صدر پرداخته است. در پایان نیز دو کتاب پیشوایی فراتر از زمان و روح تشریع در اسلام نقد و بررسی شده است.  از آنجایی که کتاب امام موسی صدر عالم تراز، متن سخنرانی و درس‌گفتارهای مهدی مهریزی است، بیان روانی دارد و در میان مباحث، پرسش و پاسخ‌هایی هم مطرح شده است که بعضی از آن‌ها در خور توجه است. اگر به دنبال آشنایی کلی با مجموعه فکری امام موسی صدر در زمینه‌های دین شناسی، تفسیر، زنان و انسان هستید، این کتاب یک پیشنهاد بسیار مناسب برای شماست. شما با مطالعه کتاب امام موسی صدر عالم تراز، با نکات و تحلیل‌هایی ناب و خواندنی از آثار امام موسی صدر آشنا می‌شوید و گویی یک دور مجموعه آثار امام موسی صدر را مطالعه کردید. از نکات قابل توجه کتاب که می‌تواند انگیزه بیشتری برای خواندن کتاب به ما بدهد این است که مهدی مهریزی نکات کلیدی و محوری اندیشه امام موسی صدر را در سخنرانی‌ها و تحلیل‌های خود بررسی کرده است. با دانستن این نکات کلیدی، فهم بهتر و عمیق‌تری از اندیشه و آثار امام موسی صدر خواهیم داشت. 14- عصایت را به میله های زندان بزن موسی: زندگی نامه امام موسی صدر کتاب عصایت را به میله های زندان بزن اثر حسن هوشمند و فرشته مرادی، یکی دیگر از کتاب‌هایی است که به زندگی‌نامه و خاطرات امام موسی صدر پرداخته. این کتاب که 112 صفحه دارد، در فصل‌های مختلف خود به فرازی از زندگی و تکاپوی امام موسی صدر پرداخته و اطلاعات متنوعی را با نثری روان و جذاب، در اختیار خواننده قرار داده است.  خاندانی به نام صدر، لبنان، باشگاه بزرگ فرهنگی، گدایی ممنوع، الگویی برای زنان، جبل عامل، چمران، خون بس، مجلس اعلا، جنوب چراگاه اسرائیل نیست، مبارزۀ منفی، أمل یا هستۀ مقاومت لبنان، مسیح مسلمان، جنگ های داخلی، فرار مجاهدان و رجعت، عنوان بعضی از فصل‌های کتاب است.  این کتاب برای آشنایی مختصر و کلی با زندگانی امام موسی صدر مفید است.  در بخشی از کتاب عصایت را به میله های زندان بزن موسی می خوانیم: «در یکی از سفرها در بیروت، در خانه دوستی با یکی از روحانیون هجرت کرده از ده به شهر بحثی داشت. آقا موسی از او پرسید که پس از هجرت به بیروت، چند بار به دیدن دوستان سابق خود در همان روستایی که محل تولدت بوده و مردم به تو محبت داشتند رفته‌ای و سرکشی کرده‌ای و احوال پرسیده‌ای؟ گفت در سال یک یا دو مرتبه بیشتر موفق نشده‌ام. آقا موسی گفت: من در یک‌سال بیش از نود دفعه به آنجا سرکشی کردم. در میدان آن ده سخنرانی و از مردم تفقد کردم. اگر می‌بینی که محبت مردم زیاد است، عکس‌العمل همان سرکشی‌ها و محبت‌هاست.» 15- آنچه خود گفت: روایت امام موسی صدر از زندگی و اندیشه های خود امام موسی صدر یک سال قبل از حادثه لیبی و ربوده شدنش، در مصاحبه ای با خانم مونا مکی، از زندگی، خاطرات و فعالیت های خود می گوید. کتاب آنچه خود گفت، ترجمه همین گفتگوی 110 دقیقه ای مونا مکی با امام موسی صدر است. مونا مکی برای نوشتن پایان نامه خود درباره امام موسی صدر و وضعیت شیعیان در لبنان، این مصاحبه را ترتیب می دهد و امام موسی صدر در آن از وضعیت خانوادگی و خاطرات کودکی و تحصیلات و شرایط لبنان می گوید. مطالعه این کتاب خواندنی و جذاب را به همه کسانی که پیگیر تحولات تاریخ معاصر ایران هستند و هم چنین علاقه مندان به زندگی و تفکرات امام موسی صدر پیشنهاد می کنیم. کتاب آنچه خود گفت منبع ارزشمندی برای مطالعه زندگی و تفکرات امام موسی صدر به حساب می آید، منبعی که راوی آن خود امام موسی صدر است و انصافا روایت و برداشت امام موسی صدر از خودش و شرایط جامعه لبنان شنیدنی و خواندنی است. 16- عزت شیعه آخرین کتابی که در این لیست معرفی می‌کنیم، مجموعه دو جلدی عزت شیعه است که به همت محسن کمالیان و علی اکبر رنجبر کرمانی تدوین شده است. این مجموعه دوجلدی که توسط موسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر به چاپ رسیده و دفتر اول از مجموعه روایت صدر است، حاوی گفتگو با یاران نزدیک امام موسی صدر است. جلد اول، شامل 10 گفتگو با نزدیکان امام موسی صدر در لبنان و جلد دوم 25 گفتگو. از آنجا که عزت شیعه، راویت اطرافیان و نزدیکان امام موسی صدر در لبنان است، می‌تواند منبع خوبی برای شناخت بیشتر امام موسی صدر باشد.  در بخشی از کتاب عزت شیعه می‌خوانیم: «امام موسی صدر از اولین روزهای هجرت به لبنان در زمستان 1338، با طرح شعار «گفت‌وگو، تفاهم و همزیستی»، پایه‌های روابط دوستانه و همکاری صمیمانه‌ای را با مطران یوسف الخوری، مطران جرج حداد، شیخ محی‌الدین حسن و دیگر رهبران دینی مسیحی و اهل‌سنت آن کشور بنا نهاد. در تمامی دوران حضور امام صدر در لبنان، هیچ مراسم سرور یا اندوهی از شیعیان نبود که امام صدر در آن شرکت چوبد، اما تنی چند از فرهیختگان مسیحی و اهل‌سنت آن کشور در معیت وی نباشند، حمایت جوانمردانه امام صدر از بستنی‌فروش مسیحی در اوایل تابستان 1341 که به فتوای صریح ایشان مبنی بر طهارت اهل کتاب منجر گردید، توجه تمامی محافل مسیحی لبنان را به خود جلب نمود. در اواخر تابستان 1341 مطران گریگوار حداد به شهر صور آمده و از امام صدر برای عضویت در هیئت امناء جنبش حرکت اجتماعی دعوت نمود.»   به قلم "احمد کفیل الناس"کتاب‌های معرفی شده در این مطلب را می‌توانید با کد تخفیف: blog1 از سایت پاتوق کتاب تهیه کنید. 

بهترین کتاب‌ها درباره سیره و زندگی امام حسن مجتبی (ع)، حسن بن علی بن ابی‌طالب (ع) مجموعه‌ای ارزشمند درباره مسیر زندگی و خصوصیات امام دوم شیعیان است. این 11 کتاب مجموعه‌ای شامل ارزشمندترین کتاب‌ها در خصوص امام حسن مجتبی (ع) در گروه‌های سنی بزرگسال، نوجوان و کودک است. از پیامبر (ص) روایت است که درباره امام حسن(ع) می فرمایند: "هَذَا هَدِیَّةٌ مِنْ رَبِّ الْعَالَمِینَ"؛ این حسن از برای من هدیه پروردگار عالم است. در این مقاله برآنیم که کتاب‌هایی که بهترین پیشنهاد مطالعه درباره امام حسن (ع)؛ این هدیه ارزشمند خداوند به آخرین پیامبرش است را برای شما در یک جا جمع کنیم تا جستجوگران راه حقیقت و شناخت ائمه اطهار به بهترین منابع دست یابند. معرفی کتاب در مورد امام حسن مجتبی علیه السلام 1- کنوزالحکم و فنون الکلم از محمدحسن میرجهانی طباطبایی اولین کتاب از لیست بهترین کتاب‌ها درباره امام حسن (ع) کتاب کنوزالحکم و فنون الکلم از محدث خبیر، فقیه محقق آیت الله میرجهانی است. این کتاب به دو زبان فارسی و عربی نگاشته شده و شامل خطبه‌ها، مواعظ، نامه‌ها، کلمات قصار حضرت امام حسن مجتبی (ع) می‌باشد. "در کتاب احتجاج طبرسی که یکی از کتب مهم و معتبر است و مؤلف آن یکی از بزرگان علماء و محدّثین قرن پنجم تا اوائل قرن ششم اسلامی است، گفته است که چنین روایت شده که عمر و بن العاص به معاویه گفت بفرست بسوی حسن بن علی و او را فرمان ده که به منبر بالا رود و برای مردمان خطبه بخواند شاید در سخن گفتن عاجز شود و به این جهت در هر مجلسی او را سرزنش کنیم پس معاویه به طلب آن حضرت فرستاد و او را بر منبر صعود داد و مردم و رؤسای اهل شام را در نزد او جمع کرد پس آن بزرگوار حمد و ثنای الهی را به جای آورد پس از آن فرمود ای گروه مردمان هر که مرا می‌شناسد من همان کسی هستم که مرا می‌شناسد و هرکه مرا نمی‌شناسد منم حسن پسر علی پسر ابی طالب پسر عموی پیغمبر خدا که اول کسی است از مسلمانان که دین اسلام را پذیرفت و مادر من فاطمه دخت رسول خدا صلی الله علیه واله است و جدّ من محمّد بن عبدالله است که پیغمبر رحمت است منم فرزند بشارت دهنده به نیکوکاران و بیم‌دهنده به بدکاران منم فرزند چراغ نور دهنده آدمیان و پریان- پس معاویه کلام آن حضرت را قطع کرد و گفت ای ابامحمّد واگذار ما را از این سخنان و در وصف رطب سخن‌گو و مقصود او از این کلام خجالت دادن به آن حضرت بود- پس آن جناب فرمود نیکو است خرما. باد در او می‌دمد و حرارت او را می‌پزاند و شب او را خنک و خوشبو می‌کند" بریده بالا بخشی از آغازین فصل کتاب کنوزالحکم و فنون الکلم است. در این کتاب بخش‌های زیر به خوانندگان ارائه شده‌است: دادخواهی امام حسن (ع) در روز ظهور حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف خطبه‌ی امام حسن (ع) برای مردم و خطباء اهل شام جواب امام حسن (ع) به سوالات پادشاه روم کلمات قصار امام حسن (ع) به سائل مواعظ امام حسن (ع) قبل شهادتشان مفاخره امام حسن (ع) بر معاویه و یارانشکتاب کنوزالحکم و فنون الکلم را به محققینی که نیازمند اطلاعات دقیق و مستند از وقایع زمان زندگی حضرت امام حسن (ع) هستند توصیه می‌کنم.   2- صلح امام حسن (ع) از شیخ راضی‌ آل یاسین کتاب صلح امام حسن (ع) با نام دوم پرشکوه‌ترین نرمش قهرمانانه‌ی تاریخ، در اصل به زبان عربی و توسط عالم عالی قدر جناب شیخ‌راضی آل‌یاسین نگاشته شده و در سال 1348 شمسی توسط آیت الله‌ خامنه‌ای به زبان فارسی برگردانده شده است. کتاب صلح الحسن کتابی جامع و کامل در خصوص همه جوانب صلح امام حسن (ع) است. در پیش گفتار کتاب آمده است: "آنچه در برابر خواننده‌ی عزیز قرار دارد خلاصه‌ای است از یک رشته بحث‌هایی که مطالب آن از واقعیت‌های تاریخی الهام گرفته شده؛ نه تردیدپذیر است و نه تحت تأثیر عامل احساسات و عصبیت و مربوط است به یکی از گوشه‌های تاریک و مورد ستم تاریخ اسلام که نه مورّخان پیشین ما به طور شایسته آن را نشان داده‌اند و نه نویسندگان جدید برای تحلیل آن _ چنان که باید _ کوششی کرده‌اند و آن دوران خلافت حسن بن علی (ع) است که بر اثر انگیزه‌های خاصّ گذشتگان و سستی و اهمال دیگران، صورتی زشت به خود گرفته و به سرنوشت دیگر فاصله‌های فراموش شده و از یاد رفته و دگرگون گشته‌ی تاریخ _ که غالباً از روی عمد چنین شده‌اند _ دچار گشته است. دست تحریف، سیمای منوّر حسن بن علی (ع) را در نظر مردم سطحی و قضاوتگران بی تحقیق _ چه شرقی و چه غربی _ به شکل خلیفه‌ای بی‌کفایت و زن دوست و خلافت به مال دنیا فروش! ترسیم کرده و بسی نسبت‌های ناروا و ظالمانه و بی‌منطق و دور از حقیقت به او داده است." کتاب صلح امام حسن در 23 فصل دقیق تهیه شده و با جزییات به این بخش مهم از تاریخ اسلام یعنی دوره امامت امام دوم شیعیان امام حسن (ع) می‌پردازد. این کتاب در سه بخش اصلی با عنوان‌های امام حسن بن علی (ع) ، موقعیت سیاسی، صلح تهیه شده است.  این کتاب هم مانند کتاب قبلی یکی از بهترین منابع تحقیق به علاقمندان به کتابی شاخص در خصوص زندگی و سیره امام حسن (ع) است.   3- دو امام مجاهد از رهبر معظم انقلاب آیت الله‌ خامنه ای در ادامه لیست ارزشمندترین کتاب‌ها در خصوص حضرت امام حسن مجتبی (ع) به دو کتاب از تالیفات حضرت‌آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای می‌رسیم. دو امام مجاهد کتابی است در خصوص حضرت امام حسن (ع) و حضرت امام حسین (ع)، دو نور جاودان امامت و دو مجاهد راه اسلام، این کتاب شامل شش سخنرانی از حضرت‌آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای که در سال‌های 1351 و 1352 ایراد شده است. حاصل جمع‌آوری و باز نشر این سخنرانی ها در قالب کتاب دو امام مجاهد منبع الهام و مستند برای محققان علاقمند در خصوص سیره و زندگی حضرت امام حسن (ع) و حضرت امام حسین (ع) است. گفتارهای این کتاب شامل بخش‌های زیر است: دو گفتار اول، شامل دو سخنرانی ایشان در فروردین سال 51 است که در حسینیه‌ی ارشاد تهران است که در این دو جلسه علاوه برشرح نظریه‌ی انسان 250 ساله و چرایی دست‌کشیدن از جنگ و علل پذیرفتن آتش‌بس و بیان تفاوت شرایط حضرت امام حسن(ع) و حضرت امام حسین(ع) پرداخته شده است. گفتار سوم تا پنجم سه سخنرانی حضرت‌آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای در شب تاسوعا، عاشورا و شام غریبان محرم 1394 هجری‌قمری (مصادف با بهمن 1352) با موضوع تحلیل قیام حسینی می‌باشد. گفتار آخر کتاب دو امام مجاهد، مربوط به سخنرانی شب عاشورای حضرت‌آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای در محرم سال 1393هجری‌قمری (مصادف با 24 بهمن 1352) است که با نقد سه نظریه در باب قیام حسینی، نظریه‌ی چهارمی به عنوان به عنوان نظریه‌ی صحیح اثبات می‌پردازند.   4- انسان 250 ساله از رهبر معظم انقلاب آیت الله‌ خامنه ای دومین کتاب از حضرت‌آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای که در خصوص سیره و زندگی امام حسن (ع) در این لیست آورده‌ام کتاب انسان 250 ساله است. "این فکر برای بنده در سال 1350 و در دوران محنت بار یک امتحان و ابتلای دشوار پیدا شد. اگر چه قبل از آن به ائمه (ع) به صورت مبارزان بزرگی که در راه اعتلای کلمه توحید و اسقرار حکومت الهی فداکاری می‌کردند، توجه داشتم؛ اما نکته‌ای که در آن برهه ناگهان برای من روشن شد، این بود که زندگی این بزرگواران، علی رغم تفاوت ظاهری در مجموع یک حرکت مستمر و طولانی است؛ که از سال دهم، یازدهم هجرت شروع می‌شود و دویست و پنجاه سال ادامه پیدا می‌کند و به سال دویست و شصت - که سال شروع غیبت صغری است - در زندگی ائمه (ع) خاتمه پیدا می‌کند." بیانات فوق ریشه نظریه مهمی به نام انسان 250 ساله است. انسان 250 ساله، به دوران 250 ساله امامت امامان شیعه از وفات پیامبر(ص) در سال 11 هجری تا آغاز غیبت صغری در سال 260ق اشاره دارد که آیت‌الله خامنه‌ای، آن را به مثابه انسانی با عمر 250 ساله می‌داند. این کتاب در هفده فصل تهیه شده که هر فصل به یکی از ائمه و یا موضوعات اصلی شیعیان می‌پردازد. فصل پنج کتاب انسان 250 ساله به طور خاص به اوضاع و احوال دوره امامت امام حسن (ع) توجه می‌کند. کتاب انسان 250 ساله به زبان فارسی نوشته و متن اصلی آن بیش از 85 بار تجدید چاپ شده است. همچنین این کتاب به زبان‌های مختلف ترجمه شده است. از آنجایی که نظریه انسان 250 به نوبه خود جذاب و خواندنی است در ذیل این نظریه بخش مربوط به امام حسن (ع) یکی از ارزشمندترین متون درباره امام حسن (ع) می‌باشد.   5- پس از چهل سال از حمید سبحانی صدر کتاب پنجم از لیست خواندنی‌ترین کتاب‌ها در خصوص امام دوم شیعیان، امام حسن مجتبی (ع) کتاب پس از چهل سال با نام تکمیلی نگاهی نو به زمینه‌های صلح امام حسن (ع) در چهل سالگی حکومت اسلامی است. حمید سبحانی صدر با نگاهی جالب به وقایع دوران امامت این امام همام می‌پردازد، او نظر محققین و مومنین را بر این موضوع متمرکز می‌کند که در چهل سالگی تشکیل حکومت اسلامی ماجرای ظریف و دقیق صلح امام حسن (ع) رخ داده و جوانب مختلف آن را بررسی می‌نماید. پنج فصل کتاب شامل: چهل سالگی حکومت اسلامی پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم، جهاد با جبهه شیطان، آزمون مردم در فتنه صلح، حاکمیت شیطان بزرگ، آزمونی برای یاران انقلابی است.   6- غنچه دلتنگ از حسین سیدی غنچه دلتنگ جلد چهارم از مجموعه چهارده جلدی "سیره کاربردی چهارده معصوم (ع)" یا "سبک زندگی معصومین (ع)" است که برخی از مجلداتش در دهه 80، برنده جایزه یا کاندیدای جایزه کتاب سال حوزه علمیه قم شدند.  امیر گل ها: نگاهی نو به زندگی و شخصیت امام علی (ع) خاطر نازک گل: نگاهی نو به زندگی و شخصیت حضرت زهرا (سلام الله علیها) یک غنچه، صد زخم: نگاهی نو به زندگی و شخصیت امام حسین (ع) نیلوفر نیایش: نگاهی نو به زندگی و شخصیت امام سجاد (ع)نام برخی از مجلدات این مجموعه چهارده جلدی نفیس به شرح بالا می‌باشد و در هر کدام به طور تخصصی به دوران زندگی یکی از 14 نفر اولیای ما پرداخته شده است. آنچه در خصوص کتاب ارزشمند غنچه دلتنگ به عنوان کتابی شاخص در خصوص امام حسن (ع) قابل توجه است بررسی دقیق مدارک و مستندات و همچنین پرداخت جامع به همه ائمه معصومین به صورت مدون است.   7- حقایق‌ پنهان‌ از احمد زمانی کتاب حقایق پنهان با نام دوم پژوهشی‌ در زندگانی‌ سیاسی‌ امام‌ حسن‌ مجتبی‌ (ع)‌ یکی دیگر از کتاب‌های مهم در زمینه زندگی و سیره امام حسن (ع) با تمرکز بر اوضاع سیاسی و تصمیمات ایشان در دوره امامت نگاشته شده است. در مقدمه کتاب می‌خوانیم: "کتابی که هم اکنون در اختیار شما قرار می‌گیرد، به نام حقایق پنهان پژوهشی است مستند درباره زندگی دومین پیشوای شیعیان جهان، پیشوایی که زندگی او دارای ابعاد گوناگون است، بعدی در قرآن، بعدی در لسان، و سخن رسول خدا (ص) و بعدی در تاریخ دارد. در بعد قرآنی او کافی است که کتاب آسمانی ما، او را فرزند پیامبر می‌داند و می‌گوید: پیامبر او را به میدان مباهله آورد تا دعای رسول را با گفتن آمین بدرقه کند و دعای او به هدف اجابت برسد و سرانجام میدان مباهله برای مسیحیان نجران به سرزمین آتش تبدیل گردد. وحی الهی او را عضوی از اعضای خانواده ای می‌داند که خدا آنها را از هر نوع آلودگی روحی و فکری و رفتاری پاکیزه گردانیده است." کتاب حقایق پنهان مجموعه‌ای کاملا مستند مشتمل بر سیر زمانی زندگی امام حسن(ع) از آغاز تا پایان که به صورت جزئی‌نگرانه و همراه با ارائه مدارک تاریخی محکم به بیان سیره و زندگی ایشان می پردازد. این کتاب ارزشمند را نیز به خوانندگانی که به دنبال کتابی تحقیقی در موضوع زندگی نامه امام حسن مجتبی (ع) هستند توصیه می‌کنم. 8- آفتاب غریب از مریم کریمی مجموعه چهارده جلدی چهارده خورشید، یک آفتاب؛ شامل کتاب‌هایی تخصصی در خصوص زندگی 14 معصوم آل عبا می‌باشند.  تا همیشه آفتاب؛ برش‌هایی کوتاه از زندگی و زمانه امام زمان(ع) به‌قلم فرشته سعیدی؛ آفتاب بر نی؛ روایت داستانی از زندگانی امام‌حسین(ع) به‌قلم زینب عطایی، آفتاب در محراب؛ روایت داستانی از زندگانی امام‌علی(ع) و آفتاب دانش؛ روایت داستانی از زندگانی امام محمد باقر(ع) به‌قلم بهزاد دانشگر؛ مادر آفتاب؛ روایتی داستانی از زندگی حضرت فاطمه‌زهرا(س) به‌قلم مهرالسادات معرک‌نژاد و به شرط آفتاب؛ روایتی از زندگی و زمانه امام ‌رضا(ع) به‌قلم لیلا شمس چند جلد از این مجموعه هستند. اما در لیست بهترین و ارزشمندترین کتاب‌ها در خصوص سیره امام حسن(ع) در رتبه هشتم به کتاب آفتاب غریب؛ برش‌هایی کوتاه از زندگی و زمانه امام حسن (ع) می‌رسیم. هر کتاب از این مجموعه شامل صد داستان کوتاه درباره یکی از ائمه اطهار می‌باشد. این داستان‌ها در قالب روایت‌های کوتاه سعی در بیان بخش‌های مختلف زندگی آن امام همام را دارد.   9- عشق در برابر عشق از امید کوره چی کتاب عشق در برابر عشق داستانی است که در شهر کوفه و به طور خاص دوره زندگی امام حسن(ع) نگاشته شده است. آنچه این کتاب را نسبت به داستان‌های مذهبی دیگر شاخص می‌کند آن است که برای نخستین بار است که داستانی عاشقانه و ماجرایی بر بستر تاریخی زمانه امام دوم شیعیان و با تمرکز بر اوضاع اجتماعی و تاریخی آن زمان نوشته می‌شود و دوم این که داستان برای رده سنی نوجوان تهیه شده و داستان بهترین فرم آموزش برای کودکان و نوجوانان است. اگر می‌خواهید نوجوانتان با یک داستان شیرین با امام حسن (ع) و روایات و جملات قصار ایشان آشنا شود می‌توانید کتاب عشق برای عشق را برای تهیه کنید.   10- کریم آل عبا از محسن نعماء کتاب "کریم آل عبا" در رده سنی نوجوان و مناسب سنین 9-15 سال، منتشر شده است. واحد کودک و نوجوان انتشارات کتاب جمکران با نام گنجشک‌های جمکران بیش از 200 عنوان کتاب در رده سنی کودک و نوجوان با موضوعات مهدوی، معارف اهل بیت، انقلاب و دفاع مقدس، خانواده و سبک زندگی و… راهی بازار نموده است که کتاب کریم آل عبا درباره امام حسن مجتبی (ع) کتابی ساده و مناسب نوجوانان جهت آشنایی بیشتر با امام دوم شیعیان است.  "امام حسن (ع) دست هایش را به سوی آسمان بلند می کند. زیر لب دعایی می‌خواند. یکی از نمازگزاران که پشت سر امام حسن(ع) در صف نماز نشسته، به آسمان نگاه می‌کند. آسمان در حال دگرگون شدن است. نمازگزار می‌گوید:" دوستان، نگاه کنید به آسمان. چه اتفاقی دارد می‌افتد؟!" همه سربلند می‌کنند و به سوی آسمان نگاه می‌کنند. ناگاه همه با چشم‌های خود می‌بینند که آسمان شکافته می‌شود و فرشتگانی ازآن خارج می‌شوند که در دست هر یک زنبیلی پر از غذا و میوه و خوردنی‌های متنوع است!..."   11- ده قصه از امام حسن (ع) از مژگان شیخی آخرین کتاب از کتاب‌های شاخص درباره امام حسن (ع) را به کتابی برای رده سنی کودکان اختصاص داده‌ام. ده قصه از امام حسن (ع) یکی از کتاب‌های مجموعه "همراه با معصومین" است که برای رده سنی کودک آماده شده است. همانطور که از نام این کتاب مشخص است نویسنده در قالب داستان به معرفی امام حسن(ع) می‌پردازد.  "غروب بود. هوا دیگر آن قدرها گرم نبود. امام از راهی دور، پیاده به خانه بر می‌گشت. خیلی خسته بود. کنار درخت خرمایی نشست و به آن دورها خیره شد. کلاغی در آن دور دورها قارقار می‌کرد ..." مجموعه قصه هایی از امام حسن (ع) که به صورت دوره ده جلدی و مجزا نیز چاپ شده  را برای آشنایی کودکان با امام حسن (ع) تهیه کنید تا به زبانی ساده و همراه تصاویر جذاب آنها را با ابعاد شخصیتی این امام بزرگوار آشنا کنید.  به قلم "زهره عواطفی حافظ"کتاب‌های معرفی شده در این مطلب را می‌توانید با کد تخفیف: blog1 از سایت پاتوق کتاب تهیه کنید. 

در این مطلب با معرفی 12 کتاب جذاب درباره سیره و  زندگی پیامبر اسلام حضرت محمد (ص) آشنا می شوید؛ کتاب‌هایی برای سلیقه‌ها و سنین مختلف، از بزرگسال تا کودک. با ما همراه باشید. "لقد کان لکم فی رسول الله اسوة حسنه"، به یقین پیامبر خدا برای شما الگوی نیکویی است. (احزاب 21)  راه و روش، اخلاق و منش پیامبر مهربانی محمد مصطفی (ص)، همواره سیره و الگوی طریق زندگی مسلمانان جهان بوده و نه تنها مسلمانان، بلکه همگان در سراسر جهان هنگامی که به مطالعه زندگی ایشان می‌پردازند، هزاران دل عاشق شخصیت و رفتار انسانی پیامبر شده و او را الگوی تمام و کمال برای دستیابی به سعادت خود قرار می‌دهند. حضرت محمد مصطفی با نام کامل محمد بن عبدالله، آخرین پیام آور الهی در 17 ربیع الاول سال عام الفیل در شهر مکه به دنیا آمد و در سن 40 سالگی به پیامبری برگزیده شد. پیامبر بعد از 23 سال تلاش در راه اعتلای توحید و تبلیغ اسلام در 28 صفر سال 11 هجری قمری در سن 63 سالگی در شهر مدینه به دیار باقی شتافت، و اکنون که سال 1446 هجری قمری هستیم، با گذشت هزار و اندی سال از زندگی پیامبر، دین محمد( ص) و شعله عشق و یاد این بزرگ‌مرد تاریخ، هرگز خاموش نشده و همواره رو به فزونی است. بهترین کتاب ها در مورد پیامبر اسلام  نزدیک شدن به تاریخ 28 صفر، رحلت نبی اکرم، بهانه‌ای شد، تا کتاب‌های بسیار جذاب، آموزنده و مفید را در مورد زندگی پیامبر به شما معرفی کنیم. در اینجا سعی کرده‌ایم به معرفی 12 کتاب برتر و جذاب در مورد زندگی پیامبر در حوزه‌های مختلف تاریخی (4 کتاب)، داستانی (4 کتاب) و کودک و نوجوان (4 کتاب)  بپردازیم. معرفی 4 کتاب داستانی برتر و جذاب در مورد حضرت محمد (ص) 1. به امین بگو دوستش دارم  رمان به امین بگو دوستش دارم اثر نویسنده جوان مریم راهی است که از سوی انتشارات کتاب نیستان به چاپ رسیده و در سبک مستند روایی تاریخی، داستانی از آغاز اسلام را روایت می‌کند. مریم راهی در سال 1359 متولد شد، از دیگر آثاری وی می‌توان به "برپا"، "در خواب‌هایم"، "یوما" و "فردا مسافرم" اشاره کرد.  در این رمان جذاب به تاریخ صدر اسلام و سال‌های پیش از اسلام پرداخته شده و از دوره زندگی عبدالمطلب پدربزرگ پیامبر شروع می‌شود و تا سال هشتم هجری ادامه پیدا می‌کند در واقع این رمان به روایت حوادث 85 سال از تاریخ می‌پردازد.  کتاب به امین بگو دوستش دارم داستانی است درباره چهار شخصیت برجسته تاریخ صدر اسلام، که از حامیان پیامبر حضرت محمد (ص) بودند: حضرت عبدالمطلب پدربزرگ پیامبر، ابوطالب و حمزه دو عموی پیامبر و جعفر بن ابی طالب پسر عموی پیامبر، راهی در این رمان ابوطالب را فردی با ایمان نشان می‌دهد که به اسلام معتقد است اما به خاطر مصلحت، ایمانش را مخفی نگه می‌دارد اما عبادات و اعتقاداتش نشان از  پیروی پیامبر دارد. رمان به امین بگو دوستش دارم، با دیدن خوابی توسط عبدالمطلب پدربزرگ پیامبر آغاز می‌شود، خوابی که در آن هاجر همسر ابراهیم از او درخواست می‌کند تا تشنگی فرزندش اسماعیل را رفع و او را سیراب کند و وی را به حفر چاه زمزم تشویق می‌کند. مریم راهی در مورد کتابش چنین می‌گوید که حضرت محمد(ص) در جامعه ای اسلام را آورد که مردم آن با یکتاپرستی بیگانه نبودند، و افرادی موحد و پیرو ابراهیم نیز در بین آنها دیده می شد. نمونه ی بارز آن عبدالمطلب و ابوطالب که هر دو رئیس قبیله قریش بودند و از طرفی هم همه پیامبر را دوست داشتند و او را محمد امین می‌نامیدند. پس بنابراین به دلیل آشنایی اشراف قریش از گذشته با دین یکتاپرستی آنها با دین محمد مشکلی نداشتند، در واقع اشراف قریش مشکلشان این بود که قدرت از دستشان خارج شود و به دست پیامبر (ص) بیفتد.  رمان به امین بگو دوستش دارم، از چند زاویه حائز اهمیت است:  مریم راهی نویسنده توانمند این رمان از نثری استفاده کرده که واژه‌ها و جملاتش به بهترین شکل شیوه سخنوری عرب‌های جاهلی را به نمایش می‌گذارد که برای مخاطب لذت بخش خواهد بود.  روایت‌های ناب و کمتر شنیده شده در این رمان تاریخی برجسته مشهود است. در بخشی از کتاب به امین بگو دوستش دارم می‌خوانیم: "سنت‌هایی دارند عرب‌ها که نادرست است، می‌بایست اصلاحش کنم، حال که حرفم مطاع است.  با محارم ازدواج می‌کنند، از راه دیوار به خانه‌ها وارد می‌شوند، به نذر خود پایبند نیستند، اموال یکدیگر را به سرقت می‌برند، شراب می‌نوشند و مستانه زنا می‌کنند، دخترانشان را پس از تولد زنده زنده در گور می‌گذارند، هنگام طواف خانه، طواف نمی‌دانند چیست؟ سخت نبود تشخیص پسندیده از ناپسند، کار بزرگی نکردم اگر گفتم شراب ننوشید، کیست که نداند زن نیز همانند مرد حقوقی دارد؟ چه کسی حاضر می‌شود برای رفت و آمد از دیوار بالا و پایین بپرد؟ اما شراب برایشان عقل باقی نمی‌گذاشت که به کارش ببندند". نویسنده رمان به امین بگو دوستش دارم معتقد است، افرادی هستند که به تاریخ علاقمند هستند اما رغبتی به خواندن کتب تاریخی ندارند رمان‌های تاریخی برای این افراد می‌تواند جذاب باشد. اگر به داستان‌های تاریخی علاقه دارید، خواندن رمان به امین بگو دوستش دارم را اصلاً از دست ندهید.   2. کتاب وقتی دلی  کتاب وقتی دلی روایت مردی زیبا و جذاب است که همه دل‌ها پیش اوست، اما خودش دلش را جای دیگری گذاشته، داستان مصعب بن عمیر را می‌گویم او هم مثل خیلی از جوانان عاشق می‌شود در راه عشق سختی‌های فراوان می‌کشد و در آخر هم جانش را در راه این عشق فدا می‌کند. رمان وقتی دلی داستان مسلمان شدن مصعب یکی از اصحاب پیامبر است. کتاب وقتی دلی نوشته محمدحسن شهسواری و به سبک رمان تاریخی مذهبی است. محمدحسن شهسواری در سال 1350 در بیرجند متولد شد. وی نویسنده و روزنامه نگار ایرانی است و در رشته ارتباطات تحصیل کرده است. متن کتاب وقتی دلی ابتدا برای ساختن یک فیلم نگاشته می‌شود، اما بعد از مدتی محتوای آن به صورت کتاب گردآوری می‌شود. کتاب وقتی دلی، داستان مرد جوان، ثروتمند و جذاب از اصحاب خاتم پیامبران است که دل تمام دختران مکه را برده است. مصعب بن عمیر فردی که در خانواده‌ای ثروتمند به دنیا آمده و زیبارو و جذاب است. پدر او و مادرش از ثروتمندان مکه بوند. در آن زمان شایعه‌ای همواره نقل مجالس کفار بوده، که در اطراف محمد همواره مشتی فقیران و گدایان جمع شده‌اند. چیزی که باعث شده بود کفار عصبانی و خشمگین شوند این بود که مصعب که هم پدر و هم مادرش از ثروتمندان مکه بودند و هم مصعب فردی جذاب بود رو به اسلام و رو به محمد آورده است. مصعب بن عمیر قرآن را به زیبایی بسیار تلاوت می‌کرد و لقب اولین قاری اسلام را دارد. یکی از بخش‌های مهم کتاب وقتی دلی ماجرای هجرت مسلمانان به یثرب است. در مشورتی که بین مسلمانان صورت می‌گیرد، با حضور پیامبر و امیرالمومنین تصمیم می‌گیرند که قبل از هجرت مسلمانان، گروهی برای آماده کردن فضا و بررسی یثرب به این شهر سفر کنند و سرپرستی این گروه با پیشنهاد امیرالمومنین به مصعب بن عمیر واگذار می‌شود. حضرت امیر علت این پیشنهاد را اینگونه بیان می‌کند: مصعب فردی آگاه است، هم قرآن را بسیار خوب می‌داند و هم مومنی پاک است، وی از خانواده ای بزرگ و زیبارو بوده و دل مردمان را جذب می کند. بهتر است که بدانید مصعب در جنگ احد با از دست دادن دو دست خود و با اصابت نیزه‌های فراوان به شهادت می‌رسد و اولین شهیدی است که بدون کفن دفن شد.  از جذابیت‌های کتاب وقتی دلی به غیر از متن ساده و روان و جذابیت داستانی کتاب، این است که، تاریخ صدر اسلام را به صورت داستانی بازگو می‌کند و در ذهن آدمی ماندگار خواهد شد.   3. محمد صلی الله علیه و آله کتاب جذاب و خواندنی محمد (ص) اثر ابراهیم حسن بیگی که انتشارات مدرسه آن را منتشر کرده، به 5 زبان زنده دنیا ترجمه شده است. هرچند این کتاب برای مخاطب غیر مسلمان نوشته شده اما خواندن آن واقعاً برای مسلمانان هم لذت بخش است. در واقع رمان محمد (ص) به شکل قابل قبول و زیبایی تاریخ اسلام را در 15 بخش معرفی کرده است. راوی در این داستان اول شخص و شخصی یهودی است که در رمان به عنوان یک دانشمند معرفی می‌شود. شخصی یهودی به نام اسحاق از طرف شورای عالی یهود مامور می‌شود تا به سمت پیامبر اسلام برود، یا او را کشته یا عقایدش را به چالش بکشد. در سرآغاز رمان محمد (ص) آمده: "تو مرد یهود باید به آنجا بروی و از نزدیک با عقاید این مرد آشنا شوی، سپس اگر توانستی او را بکش و اگر کشتنش به مصلحت نبود، دینش را از درون متلاشی کن، مقدمات سفر را مهیا کن و گزارش سفر را نیز فراموش نکن، هرچه دیدی بنویس و بفرست  بدان که ما در شورای عالی یهود نگران اتفاق‌هایی هستیم که در حجاز رخ می‌دهد. نباید بگذاریم دین و نژاد ما بازیچه قرار گیرد." در سراسر رمان محمد (ص) مخاطب با گزارش‌هایی روبرو می‌شود که یک غیرمسلمان از پیامبر مسلمانان می‌دهد و این گزارش‌ها حاکی از شکل‌گیری اسلام و تاثیر پیامبر بر اطرافیان و دشمنانش دارد. در گزارش اول آمده: "اینجا سرزمین عجیبی است، بربریت بیداد می‌کند، نامش محمد است. پیروانش او را رسول الله یعنی فرستاده خدا می‌نامند." در گزارش دوم مرد یهودی اطلاعاتی از محمد (ص) و چگونگی بعثت او، غار حرا و به اسلام پیوستن اطرافیان را بیان می‌کند.  در گزارش سوم مرد یهودی برای شورای عالی یهود می‌نویسد: "گرایش به دین شدت گرفته، آزار سران قریش کمتر شده و بزرگترین واقعه در این زمان، واقعه معراج پیامبر به آسمان است." در گزارش چهارم، مرد یهودی روایت بعد از وارد شدن به یثرب را می‌نویسد، یعنی زمانی که محمد (ص) به یثرب مهاجرت کرده است،  و سپس برخی سخنان پیامبر را در مورد مکارم اخلاق، اجابت دعا، محبت، حسد و....را برای سران یهود می‌فرستد. درگزارش پنجم مرد یهودی اقرار می‌کند که علی رغم تلاش‌هایش هنوز نتوانسته برنامه‌ای برای مقابله با محمد تدارک ببیند، در اینجا حادثه سوار شدن پیامبر بر شتر و زانو زدن شتر در مقابل خانه‌ دو یتیم را بیان کرده، که سران یثرب تلاش می‌کردند تا محمد به خانه آنها بیاید. در گزارش ششم مرد یهودی گلایه می‌کند که خسته شده از بس دروغ گفته و علیه مسلمانان جاسوسی کرده و اینکه نمی‌تواند به محمد ضربه بزند، چرا که هر روز مشتاقان به دین او بیشتر می‌شوند. در گزارش هفتم می‌نویسد که با اصرار پیامبر مجبور می‌شود دختری مسلمان و عرب را به عقد خود درآورد. مرد یهودی ازدواجش را کار مصلحتی بیان می‌کند. در این مرحله همچنین از دلاوری‌های حضرت علی (ع) و پیامبر و سایر مسلمانان در جنگ احد بهت زده می‌شود. در گزارش هشتم تا پانزدهم گزارشگر یهودی وقایع صدر اسلام از قبیل جنگ‌ها، موفقیت‌ها و ناکامی‌های مسلمانان را بازگو می‌کند و از خدای محمد (ص) می‌گوید، گویی اخلاق و کردار پیامبر مسلمانان از نیروی بزرگتر و الهی سرچشمه می‌گیرد. پیامبر اسلام به نقل از یک جاسوس یهودی پیامبری است که آوازه‌اش دارد جهانی می‌شود و دیگر نمی‌شود جلوی او را گرفت تا جایی که برای سران بزرگ، نامه می‌نویسد و آنها را به اسلام دعوت می‌کند و در پایان مرد یهودی اقرار می‌کند که ماموریتش با شکست مواجه شده و نتوانسته دین محمد را متلاشی کند، یا او را به قتل برساند، و در آخر اطلاع می‌دهد که محمد در بستر بیماری است. جاسوس یهود در پایان از بازگشت خود به شهر خویش نزد سران یهود خبر می‌دهد و می‌گوید زن و فرزندم را رها کرده و باز می‌گردم.  اسحاق بیان می‌کند که محمد (ص) با دینش کاخی بنا کرد که من به تنهایی قادر نبودم آن را ویران کنم و اگر کسی گزارش‌های مرا کامل بخواند به یقین از آنها تاثیر خواهد گرفت. مرد یهودی بعد از بازگشت دچار نوعی فقدان روحی می‌شود، او دریافته بود که اتفاقی در درونش رخ داده است. (مگر می‌شود با پیامبر زیست کرد اما هنوز گمراه ماند). پایان داستان یک غافلگیری خیره کننده دارد، که بر جذابیت‌های این کتاب می‌افزاید و من ترجیح می‌دهم آن را فاش نکنم و مخاطب را دعوت کنم تا  این کتاب شیرین و لذت بخش را از دست ندهد.   4. پیامبر صلی الله علیه و آله  کتاب پیامبر نوشته نقی سلیمانی است که توسط انتشارات به نشر آستان قدس رضوی روانه بازار شده است.  نقی سلیمانی متولد 1340 در تهران رمان نویس، طنز نویس، زندگی‌نامه نویس و پژوهشگر ادبیات داستانی است. سلیمانی حدود 31 اثر برای نوجوانان، کودکان و بزرگسالان تالیف کرده است. کتاب پیامبر رمان بلندی است که با رویکرد اجتماعی و بر اساس قرآن، نهج البلاغه و با استفاده از کتاب‌ها، روایت‌ها و اسناد تاریخی معتبر نوشته شده و از معتبرترین کتاب‌های نوشته شده در مورد حضرت پیامبر است. کتاب پیامبر در 14 جلد، رمان بلندی است در بخش‌های مختلف که نام برخی از آنها: تولد، جوانی، بزرگسالی، میانسالی و کهنسالی است. به گفته نویسنده، نقی سلیمانی، رمان پیامبر تلاشی در جهت رسیدن به راه و روش و سیره زندگی حضرت محمد است و برای نوجوانان به نگارش درآمده است. شخصیت پردازی و فضاسازی دو رکن اصلی از ارکان رمان است، که مخاطب خود را در فضای تاریخی آن دوران حس می‌کند و نویسنده در مواردی هم که با کمبود منابع مواجه می‌شود، با خاتمه فصل و یا بهره‌گیری از تکنیک جای خالی، ذهن خواننده را درگیر می‌کند. در بخش‌هایی از کتاب پیامبر می‌خوانیم: " برخلاف طائف، مکه دره‌ای بی‌حاصل بود،که کوه‌ها آن را محاصره کرده بودند. طائفی‌ها به مکه‌ای‌ها فخر فروشی می‌کردند و می‌گفتند، ما کسانی هستیم که نان می‌خوریم. این موضوع به راستی واقعیت داشت و مردم مکه نان نمی‌خوردند، مگر هر چند روز یک مرتبه، چرا که گندم را باید از شهرهای اطراف وارد می‌کردند و غذای آنها عبارت بود از، خرما، شیر شتر و ماهی خشک، با این حال تهیه ی هر یک از این غذاها هم، آنچنان آسان نبود. یک عرب بدوی، طوری با گرسنگی و تشنگی خو می‌گرفت که گرسنه و تشنه ماندن دیگر جزو فطرت او می‌شد. با این همه چون دریا به مکه نسبتا نزدیک بود، مردم مکه جانوران دریایی از جمله کوسه را می‌شناختند و نام کوسه را بر خود می‌گذاشتند، قریش یعنی کوسه ی کوچک." در پشت جلد کتاب پیامبر می‌خوانیم: قصه زندگی پیامبر اسلام با نزول آیه ی قرآن شکل می‌گیرد، با هر آیه در طول سال‌های وحی قرآن به حالات، شخصیت و حوادثی که بر پیامبر می‌گذشت اشاره های ضمنی یا مستقیم دارد که این خود سرنخ‌هایی برای یافتن وقایع طول زندگی حضرت پیامبر و روش او به دست می‌دهد. مجموعه پیامبر تلاشی در همین جهت و البته بر محور و خط قرآن است. معرفی چهار کتاب تاریخی برتر و جذاب درمورد حضرت محمد (ص) 1. محمد (ص) رسول خدا  کتاب محمد رسول خدا، اثر ارزشمند خانم آنه ماری شیمل است، که آن را به زبان آلمانی نوشته و حسن لاهوتی نیز کتاب محمد رسول خدا را به فارسی ترجمه کرده. انتشارات علمی و فرهنگی در سال 1383 آن را به چاپ رسانده است. خانم آنه ماری شیمل پژوهشگر، شرق شناس، اسلام پژوه و مولوی شناس سرشار آلمانی بود. او تنها فرزند از خانواده‌ای فرهنگی در آوریل سال 1922 میلادی در شهر ارو فورت آلمان به دنیا آمد. آنه ماری شیمل بیان می‌کند: "اسلام آیینی است که در بین غربی‌ها بسیار بد فهمیده شده و توسط افرادی ناوارد و احیاناً مغرض به امور غیر واقعی متهم گردیده است." شیمل بیش از یکصد جلد کتاب در زمینه معارف و فرهنگ مسلمانان، عرفان اسلامی و بررسی تفکرات اندیشمندان مسلمان به نگارش درآورده و نشان افتخار از بسیاری مراکز معتبر جهان دریافت کرده است. کتاب محمد رسول خدا محصول 40 سال علاقه شیمل نسبت به شخصیت پیامبر اسلام است. نویسنده در کتاب محمد رسول خدا کوشیده تا با نشان دادن سیمای معنوی و ملکوتی پیامبر به جهان غرب، تصویر نادرستی را که پژوهشگران غربی در طول سالیان بسیار ترسیم کرده‌اند، پاک کند و سیمای راستین پیامبر را به جهان معرفی کند و در این زمینه از افکار فیلسوفان، تاملات عارفانه، راویان حدیث، مفسران، تاریخ نگاران و شاعران بهره گرفته است. آنه شیمل در طی مسافرت‌های متعدد به سرزمین‌های اسلامی و سابقه دوستی با مسلمانان و آشنایی با اسلام و مسیحیت، تلاش کرده تا در کتاب محمد رسول خدا فضای همدلی و تفاهم بین شرق نشینان مسلمان و غرب نشینان مسیحی ایجاد کند و به اثبات حقانیت خاتم انبیا و معرفی شخصیت الهی و انسانی پیامبر اکرم در اروپا و آمریکا بپردازد. کتاب محمد رسول خدا را شیمل در 12 فصل تنظیم کرده است. نویسنده در اولین فصل کتاب محمد رسول خدا، سنت پیامبر اسلام را معرفی می‌کند و منابعی را که زندگی حضرت را ترسیم می‌کند، قرآن، روایات و سخنان پیامبر می‌داند و به حوادث دوران کودکی و شیرخوارگی پیامبر و خاندان نبی اکرم اشاره می‌کند. در فصل دوم کتاب محمد رسول خدا، نویسنده به روایات و آیات قرآنی در مورد نبی اکرم می‌پردازد و به جنبه ی دیگر از حیات پیامبر که در هم آمیختن دین و دولت در تبلیغ پیام الهی است، می‌پردازد و اینکه مسلمانان برخلاف لیبرال‌های غربی دین و سیاست را از هم جدا نمی‌کنند. شیمل در سومین فصل کتاب محمد رسول خدا، مقام عصمت پیامبر را ارزیابی می‌کند و در فصل چهارم به معجزات پیامبر پرداخته است، اینکه چگونه محمد بدون خواندن و نوشتن بر قرآن و حوادث گذشته و آینده علم پیدا کرده است. پنجمین فصل کتاب محمد رسول خدا به شفاعت محمد در قیامت و رحمت نبوی اختصاص دارد، اگرچه ویژگی شفاعت مختص خداست ولی به پیامبر این اجازه خاص عطا شده است. بررسی درباره نام‌ها، القاب و کنیه پیامبر موضوع فصل ششم و شناخت عرفانی پیامبر و مبحث نور محمدی ساختار فصل هفتم کتاب را تشکیل می‌دهد. فصل هشتم کتاب به بررسی اهمیت جشن میلاد در میان جوامع اسلامی پرداخته شده و بررسی معراج و سیر پر رمز و راز پیامبر در آسمان‌ها را نویسنده به فصل نهم کتاب خود اختصاص داده است. ستودن مقام‌ و درجات شخصیت پیامبر توسط سخن سرایان مسلمان نیز موضوع فصل دهم است. شیمل در فصل یازدهم کتاب، به طریقه محمدیه و تفسیر تازه‌ای از زندگی پیامبر می‌پردازد و در فصل آخر کتاب محمد رسول خدا، سیمای محمد در اشعار و آثار منثور اقبال لاهوری مورد توجه قرار می‌گیرد.   2. محمد (ص) پیامبری برای همیشه کتاب محمد (ص) پیامبری برای همیشه نوشته استاد حسن رحیم پور ازغدی است و توسط دفتر نشر فرهنگ اسلامی و طرح فردا به چاپ رسیده است. کتاب محمد (ص)  پیامبری برای همیشه در واقع متن چهار سخنرانی از آقای رحیم پور ازغدی است که در ارتباط با شخصیت پیامبر اکرم محمد مصطفی (ص) در مناسبت‌های گوناگون ایراد شده و بیشتر بحث حول دو محور اصلی حکومت اسلامی و اصل نبوت است. متن ساده و روان کتاب محمد (ص)  پیامبری برای همیشه پاسخگوی بسیاری از سوالات جامعه اسلامی امروز و شناخت شخصیت پیامبر است. حسن رحیم پور ازغدی متولد 1343 در مشهد سخنران و نظریه پرداز، از اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی، مدیر مسئول و سردبیر نشریه کتاب نقد است. رحیم پور ازغدی تحصیل کرده حوزه علمیه است که معمم نیست، وی هرگونه گرایش حزبی را که به وی نسبت داده شده، مردود می‌داند و در صدا و سیمای ایران از چهره‌های شاخص و فعال است. کتاب محمد (ص) پیامبری برای همیشه در 124 صفحه تنظیم شده و شامل 4 سرفصل با موضوعات، گفتار اول: چه باید کرد؟ گفتار دوم: محمد (ص) پیامبری برای همیشه، گفتار سوم: پیامبری و خاتمیت گفتار چهارم: اجتهاد سرگردان، جهاد بی‌هدف است. در سخنرانی اول که به مناسبت میلاد حضرت محمد (ص) ایراد شده، بعد از بیان مقدماتی از ویژگی‌های پیامبر، به ذکر چند مورد از شیوه حکومت اسلامی پیامبر می‌پردازد، تا به این پرسش پاسخ بدهد که برای رشد و بالندگی و رسیدن به اهداف الهی در حکومت اسلامی چه باید کرد؟ در سخنرانی دوم، از کتاب محمد (ص) پیامبری برای همیشه به ذکر خصوصیات پیامبر از زبان امام حسین (ع) می‌پردازد و در مورد مهم‌ترین خدمت پیامبر به بشریت که همان نحوه ارتباط با خداست، سخن می‌گوید. در سخنرانی سوم، رحیم پور ازغدی به برخی شبهاتی اشاره می‌کند که به دنبال تضعیف اعتقاد به نبوت هستند و با ژست‌های جامعه شناسانه و دین شناسانه به خورد مسلمانان می‌دهند. در سخنرانی چهارم، نویسنده به نکاتی راجع به نظریه حکومت دینی با الگوبرداری از جامعه اسلامی پیامبر می‌پردازد و به انتقادات وارد شده بر آنها پاسخ می‌دهد.  بخشی از کتاب محمد (ص)  پیامبری برای همیشه: "امروز وحدت سیاسی و ایمانی در سطح جهان اسلام تنها یک توصیه ی اخلاقی و استحبابی نیست، بلکه یک ضرورت حیاتی است. زیرا اسلام و مسلمانان در سراسر جهان هدف‌گیری شده‌اند و علیه آنها برنامه‌ریزی می‌شود. کسانی گفتند و نوشتند که چون از دین سوءاستفاده می‌شود، بنابراین راه حل، تفکیک دین از حکومت است. ما به آنها عرض می‌کنیم که مگر از علم ،آزادی، تکنولوژی و روشنفکری سوء استفاده نمی‌شود. آیا هرگز به این بهانه گفته‌اید که آزادی را کنار بگذارید؟ نکته دوم اینکه، حکومت دینی و جامعه دینی دست یافتنی نیست، بلکه ساختنی است."   3.  محمد (ص) زندگی‌نامه پیامبر اسلام  کتاب محمد (ص) زندگی‌نامه ی پیامبر اسلام نوشته خانم کارن آرمسترانگ و ترجمه کیانوش حشمتی است که چاپ اول آن، سال 1383 در تهران، توسط انتشارات حکمت منتشر شده است. کتاب محمد (ص) زندگی‌نامه پیامبر اسلام پرفروش‌ترین کتاب سال آمریکا شده که بعد از حادثه ی 11 سپتامبر در سال 1999 جایزه رسانه ی شورای امور عمومی مسلمانان را به خود اختصاص داده است. خانم آرمسترانگ یکی از صاحب نظران دین در جهان غرب که مدت 7 سال راهبه‌ای کاتولیک بوده و سپس در دانشگاه آکسفورد لندن ادبیات کلاسیک و مدرن خوانده است. نویسنده کتاب محمد (ص) زندگی‌نامه پیامبر اسلام در حالی که جهان‌بینی‌اش بر پایه دین مسیح و باورهای غربی است، اما همواره تلاش کرده به عنوان یک پژوهشگر به دین‌های مختلف بنگرد و کتاب‌های بسیاری هم در زمینه ی اندیشه دینی نگاشته است. هدف نویسنده از نگارش کتاب محمد (ص) زندگی‌نامه پیامبر اسلام دفاع از اسلام و روشن کردن ذهن مسیحیان غربی نسبت به چهره واقعی پیامبر اکرم است که بعد از انتشار آیات شیطانی سلمان رشدی در غرب، دچار تردید و ابهام شده بود. ابتدای کتاب محمد (ص) زندگی‌نامه پیامبر اسلام دو مقدمه از نویسنده و مترجم آمده و در 10 فصل تنظیم شده است: فصل اول، محمد دشمن. فصل دوم، محمد انسان الهی. فصل سوم، جاهلیت. فصل چهارم، وحی. فصل پنجم، بشارت دهنده. فصل ششم، آیات شیطانی. فصل هفتم، هجرت راه جدید. فصل هشتم، جنگ مقدس فصل نهم، صلح مقدس. فصل دهم، وفات پیامبر. خانم آرمسترانگ هدف خود را از نوشتن کتاب محمد (ص) زندگی‌نامه پیامبر اسلام چنین بیان می‌کند: "من این کتاب را به این خاطر نوشتم که در واقع افسوس می‌خورم که سیمای محمد(ص) برای مردم غرب فقط تصویری باشد که سلمان رشدی ارائه می‌دهد، من محمد را یکی از نوادر تاریخ بشریت یافته بودم." نویسنده، مقدمه این کتاب را یک ماه پس از 11 سپتامبر نوشته است. در این دوره بیشتر منتقدین اسلام به آیاتی از قرآن تکیه می‌کنند که در آنها به جنگ و انتقام گیری توجه شده و این در حالی است که چنین عباراتی در کتاب‌های مسیح و موسی نیز به چشم می‌خورد‌، اگرچه مسیح همیشه چهره‌ای صلح طلب معرفی شده اما در انجیل نیز آیه‌های بسیاری به نبرد و جنگ تشویق می‌کنند. اطلاعات مردم در غرب نسبت به اسلام بسیار کم است و آنان هرگز نمی‌توانند در داوری و قضاوت‌های خود، نظری منطقی و صحیح ابراز نمایند. این نکته که نویسنده به آن اشاره کرده، شامل خود نویسنده هم می‌شود، چرا که عدم آگاهی کافی وی از اسلام، منجر به اطلاعاتی اشتباه در بعضی از قسمت‌های کتاب محمد (ص) نیز شده است. محمد مرد جهاد بود اما یک صلح طلب واقعی هم بود. زیرا جان و اعتقاد و همراهی نزدیک‌ترین یاران خود را در جریان صلح با مکه گرو گذاشت. حضرت محمد (ص) فتح مکه را بدون خونریزی پیروزی بزرگ می‌نامد، که این معنا در سوره فتح به خوبی مشهود است. خانم آرمسترانگ معتقد است، آنچه در غرب نسبت به اسلام وجود دارد خود برتربینی و تعصب است. اما اکنون باید بدانیم که نمی‌توانیم با این تعصب به راه خود ادامه دهیم، کسانی که علاقمند هستند تا دیدگاه غرب را نسبت به اسلام بدانند لازم است کتاب محمد (ص) زندگی‌نامه پیامبر اسلام را مطالعه کنند.   4. سیره صحیح پیامبر اعظم (ص) سیره صحیح پیامبر اعظم (ص) ترجمه کتابی است با عنوان الصحیح من سیرة النبی الاعظم، نوشته سید جعفر مرتضی عاملی نویسنده لبنانی‌تبار و تحصیل‌کرده حوزه های علمیه قم و نجف که تحقیقات و مطالعات خود را در زمینه سیره نبوی و تاریخ اسلام از سن 20 سالگی آغاز و نتیجه تحقیقات خود را به تدریج منتشر کرد. بعد از انتشار کتاب سیره صحیح پیامبر اعظم (ص) دکتر محمد سپهری که از شاگردان مرتضی عاملی بود و به اندیشه و سبک استاد خود آشنایی داشت اقدام به ترجمه کتاب کرد و انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی آن را منتشر کرد. کتاب سیره صحیح پیامبر اعظم (ص) در سال 1371 (هجری شمسی) از سوی محافل علمی مورد توجه اندیشمندان حوزه و دانشگاه قرار گرفت و جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، در زمینه سیره رسول اکرم را به خود اختصاص داد. نویسنده اندیشمند کتاب سیره صحیح پیامبر علی‌رغم آثار متعددی که به نگارش درآورده، اما کتاب سیره صحیح پیامبر اعظم را کامل‌ترین و محوری‌ترین پژوهش خویش در زمینه نقد و ارزیابی حدیث می‌داند که سیره رسول اکرم و زندگانی ایشان را از تولد تا ارتحال پیامبر در بر می‌گیرد. مرتضی عاملی نکات مهم سیره نبوی را با بهره‌گیری از شواهد و قراین استخراج نموده، تا سیره‌ای شفاف و حقیقی از رسول خدا ارائه نماید. کتاب سیره صحیح پیامبر اعظم (ص) ابتدا در بخش‌های مختلف در 11 جلد تا پایان جنگ احزاب تدوین شد و بعدها در 35 جلد تا پایان رویداد سقیفه به چاپ رسید. کتاب حاضر از مهمترین منابع تاریخی شیعه در شرح زندگانی پیامبر محسوب می‌شود. از جمله موضوعات کتاب سیره صحیح پیامبر اعظم (ص)  عبارتند از: "نخستین مسلمانان"، "هجرت به مدینه" "تشکیل حکومت"، "سیاست دفاعی"، "نبرد بدر"،، "پیمان‌های حسن همجواری "،"صلح حدیبیه"، "فتح مکه"، "حج الوداع "، اعزام سپاه اسامه"، و "ماجرای وصیت".  مرتضی عاملی در مباحث مقدماتی کتاب ضمن ترسیم سیمای پیامبر از جریان منع حدیث پرده برمی‌دارد و به نقش مهم آن در تحریف حقایق تاریخی و رواج احادیث جعلی می‌پردازد. سپس مولف با مراجعه به متون عمده سنی و شیعه در حوزه‌های تاریخی تفسیر و حدیث می‌کوشد با تکیه بر آموزه‌های دینی تصویری از سیره و زندگانی رسول اکرم ترسیم کند. پس از بیان این مباحث مقدماتی جغرافیای عربستان آداب و رسوم و عقاید فردی و اجتماعی دوره ی جاهلی مورد بررسی قرار می‌گیرد، سپس مرتضی عاملی کتاب سیره صحیح پیامبر اعظم را با موضوع سقیفه به پایان می‌برد، که آن را کودتای صلح بر ضد تدابیر رسول اکرم می‌داند. معرفی چهار کتاب آموزنده در حوزه کودک و نوجوان درباره حضرت محمد (ص) 1. کتاب محمد (ص) مثل گل بود  کتاب محمد (ص) مثل گل بود، نوشته غلامرضا حیدری ابهری توسط انتشارات بوستان فدک به چاپ رسیده است. غلامرضا حیدری ابهری متولد فروردین 1348 در تهران، نویسنده و محقق در حوزه تعلیم و تربیت کودکان است. او تحصیلاتش تا دوره دبیرستان را در تهران گذراند و به خاطر علاقه به علوم دینی به شهر قم رفت و در حوزه علمیه قم تحصیلاتش را ادامه داد. کتاب شیرین محمد (ص) مثل گل بود مناسب کودکان در رده سنی 7 تا 9 سال و 9 تا 12 سال است. کتاب محمد مثل گل بود، کتابی داستانی مذهبی و آموزش سبک زندگی پیامبر به کودکان است. متن روان و ساده کتاب، همراه با تصاویر زیبا و جذاب آن باعث ترغیب کودکان و نوجوانان به خواندن این کتاب زیبا می‌شود. حتی کودک می‌تواند تصاویر آن را برای خود نقاشی و رنگ آمیزی نماید. کتاب محمد (ص)  مثل گل بود، در چهار حوزه ارتباط با خدا، ارتباط با خود، ارتباط با خلق و ارتباط با خلقت را شامل می‌شود، این اثر، علاوه بر آموزش سبک زندگی پیامبر به رشد تفکر کودکان و پرورش هوش اخلاقی آنان نیز کمک می‌کند. ساختار کتاب محمد مثل گل بود، به صورتی طراحی شده که کودکان حضور پیامبر را در زندگی خود احساس کرده و بتوانند از آن حضرت الگو بگیرند. کتاب محمد مثل گل بود حاوی 40 نکته اخلاقی از سیره زندگی پیامبر است و هر نکته در قالب یک داستان آمده و در انتهای داستان حدیث مرتبط با آن داستان با زبانی ساده بیان شده است. از جمله سوالاتی که در این کتاب پاسخ داده می‌شود: چرا باید بسم الله بگوییم؟ چرا باید نماز بخوانیم؟ چرا باید مسواک بزنیم؟ چرا باید مرتب حمام برویم و بدنمان را بشوییم؟ چرا باید پرخوری نکنیم؟ چرا باید شکرگزاری کنیم؟ چرا باید کار کنیم؟ چرا باید نظم را رعایت کنیم؟ برشی از کتاب محمد (ص) مثل گل بود: حضرت محمد در کارهای خانه کمک می‌کرد، پیامبر گاهی شیر گوسفندان را می‌دوشید، گاهی آسیاب دستی را می‌چرخاند و آرد درست می‌کرد و گاهی گوشت تکه تکه می‌کرد، بعضی وقت‌ها هم در دادن علف به چهارپایان به اهل خانه کمک می‌کرد، پیامبر گاهی حتی جارو به دست می‌گرفت و خانه را جارو می‌زد. توصیه می‌شود کتاب محمد (ص) مثل گل بود را برای فرزندان خود تهیه نمایید، چرا که کودک شما با جنبه‌های والای شخصیتی و رفتاری حضرت پیامبر آشنا می‌شود و از ایشان درس‌های زندگی و چگونه بهتر زیستن را می‌آموزد.   2. کتاب قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب   قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب نوشته مهدی آذریزدی است که توسط انتشارات امیرکبیر به چاپ رسیده است. همه ما از دیرباز با نام مهدی آذریزدی نویسنده برجسته ی دنیای کودکان آشنایی داریم. مهدی آذریزدی در 27 اسفند سال 1300 در یزد متولد شد، شخصی که هیچگاه به مدرسه نرفت اما خواندن و نوشتن را تا حدودی از پدر آموخت و مادربزرگش نیز قرآن را به او تعلیم داد، وی هیچگاه ازدواج نکرد و نخستین نویسنده ایرانی است که تصمیم گرفت برای کودکان و نوجوانان بنویسد، به همین دلیل به او لقب پدر ادبیات کودک و نوجوان ایران را دادند. هرچند از مرحوم آذریزدی کتب فراوانی به جا مانده، اما مهم‌ترین و مشهورترین کتاب ایشان قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب است. کتاب قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب شامل 8 جلد به شرح زیر است: جلد اول: قصه‌های کلیله و دمنه جلد دوم: قصه‌های مرزباننامه، جلد سوم: قصه‌های سندباد نامه و قابوس نامه، جلد چهارم: قصه های مثنوی، جلد پنجم: قصه‌های قرآن، جلد ششم:قصه‌های شیخ عطار،جلد هفتم:قصه‌های گلستان و ملستان، هشتمین جلد از کتاب قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب که یکی از بهترین آثار این مجموعه است درباره زندگی پیامبر، حضرت زهرا( س) و 12 امام شیعیان است. داستان‌های 14 معصوم سیره عملی زندگی پیشوایان دین را به زبانی ساده وروان برای کودک و نوجوان بازگو می‌کند. آذریزدی در این کتاب از اصطلاحات و عبارات متناسب برای کودکان و نوجوان استفاده کرده است. نویسنده در هیچ کدام از داستان‌هایش تخیل نویسندگی را بر حقیقت داستان غالب نکرده و همواره کوشیده تا بر واقعیت داستان پایبند باشد. این ویژگی منحصر به فرد کتاب قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب است. جلد هشتم کتاب قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب علاوه بر آشنایی کودکان و نوجوانان با سیره و اخلاق ائمه معصومین، با فرهنگ اسلامی و آداب مکتب شیعه نیز آشنا می‌شوند و تاثیر قابل توجهی در تعلیم و تربیت آنان خواهد داشت. بخشی از جلد هشتم کتاب قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب:  "زندگی روزانه در خانه علی خیلی ساده بود کارهای خارج از خانه را حضرت علی (ع) و کارهای داخل خانه را حضرت زهرا (س) بر عهده داشت. کارهای خانه چندان آسان نبود زیرا در آن ایام حتی آرد کردن جو و گندم با آسیاب دستی در خانه صورت می‌گرفت. برای پیغمبر آسان بود که از میان زنانی که در آن خانه‌ها کار می‌کردند، خدمتکاری برای حضرت زهرا در نظر بگیرد، اما بیشتر مسلمانان در فقر و قناعت به سر می‌بردند و خاندان پیامبر طوری زندگی می‌کردند که فقیرترین افراد با دیدن وضع زندگی‌شان آرامش داشته باشند. حضرت رسول مرتب به دیدار دخترش می‌آمد و گاهی آثار خستگی از کار را در چهره فاطمه (س) می‌خواند و خود به او کمک می‌کرد.   3. هفت حکایت از بچه‌ها و پیامبر (ص)  کتاب هفت حکایت از بچه‌ها و پیامبر نوشته مصطفی رحماندوست است و انتشارات‌ افق آن را روانه بازار کرده است. مصطفی رحماندوست معروف به شاعر "صد دانه یاقوت" متولد تیر ماه سال 1329 در همدان، شاعر، نویسنده و مترجم کتاب‌های کودکان و نوجوانان است. وی دارای مدرک کارشناسی زبان و ادبیات فارسی و از داوران هیئت علمی جشنواره بین المللی شعر فجر است. کتاب هفت حکایت از بچه‌ها و پیامبر تاکنون به سه زبان اردو عربی و انگلیسی ترجمه شده و مناسب سن 7 تا 9 سال است. کتاب هفت حکایت از بچه‌ها و پیامبر در راستای نشر معارف اسلامی و معرفی چهره زیبای دین اسلام و بیان دوران کودکی حضرت محمد و چگونگی رفتار ایشان با کودکان است. مصطفی رحماندوست در این کتاب به هفت حکایت مربوط به پیامبر و بچه‌ها اشاره کرده وتلاش می‌کند تا در هر کدام از حکایت‌ها مهر و عطوفت حضرت محمد را با زبانی ساده و زیبا نسبت به کودکان بیان کند. یکی از ویژگی‌های بارز پیامبر اسلام اخلاق نیکو بوده است. رسول خدا همواره از روی مهربانی و تواضع با کودکان رفتار می‌کرد و از رنجش و ناراحتی‌ آنان سخت آزرده خاطر می‌شد. هیچگاه لبخند از لبان پیامبر دور نمی‌شد و در همنشینی با کودکان خود را همسان آنان می‌پنداشت و با آنها سرگرم بازی می‌شد. رسول خدا (ص) حسنیین را بر دوش خود سوار می‌کرد و به آنها می‌فرمود: "خوب مرکبی دارید و شما هم خوب سوارکارانی هستید". پیامبر مهربانی حضرت محمد مصطفی (ص) بهترین الگو برای زندگی ما و فرزندانمان و سیره و روش ایشان راهنمای راه سعادت همگان و مخصوصا کودکان است. حتماً شما هم دوست دارید، بدانید که پیامبر با بچه‌ها چگونه رفتار می‌کردند. پس کتاب بچه‌ها و پیامبر که شامل هفت حکایت از برخورد پیامبر با بچه‌ها است را مطالعه کنید.   4. ده قصه از حضرت محمد (ص)   انتشارات قدیانی مجموعه 10 جلدی قصه‌هایی از حضرت محمد را به قلم محمدرضا سرشار و با تصویرگری حسام الدین طباطبایی برای کودکان گروه سنی (ج) منتشر کرده است. محمدرضا سرشار متولد سال 1332 در کازرون، مشهور به رضا رهگذر است. وی نویسنده، پژوهشگر، منتقد ادبی و گوینده برنامه رادیویی قصه ظهر جمعه است. او پس از اخذ دو دیپلم فنی و ریاضی، در دانشگاه علم و صنعت ایران مشغول به تحصیل شد. اما به خاطر علاقه‌ای که به نویسندگی داشت، موجب شد تا وارد عرصه هنر شود. در مجموعه ده قصه از حضرت محمد 10 مقطع از زندگی پیامبر مهربانی حضرت محمد (ص) از تولد تا دعوت همگان به اسلام بیان شده است. نثر روان و ساده قصه‌های حضرت محمد (ص) به گونه‌ای است که به راحتی می‌توان آن را برای خردسالان و کودکان به صورت داستان بیان کرد. این مجموعه با هدف آشنایی کودکان با مراحل مختلف زندگی پیامبر اسلام و شناخت اخلاق، رفتار، سیره حضرت محمد (ص) و الگو گرفتن از مکتب اسلام نگاشته شده است. عناوین 10 جلد قصه‌هایی از حضرت محمد به ترتیب عبارتند از: تولد زندگی در صحرا یک سال با مادر با پدربزرگ سفر به شام ازدواج با خدیجه محمد امین پیامبری دعوت خویشان دعوت همگان به اسلامدر برشی از کتاب قصه‌هایی از حضرت محمد در بخش "پیامبری" می‌خوانیم: " آسمان صحرا برای او همیشه زیبا و تعجب انگیز بود. آنقدر بزرگ و عجیب بود، که هیچ وقت تکراری و خسته کننده به نظر نمی‌رسید. هر نقطه‌اش می‌توانست ساعت‌ها او را به فکر فرو ببرد نمی‌شد، دنیایی به آن بزرگی و زیبایی بی دلیل آفریده شده باشد، آن همه نظم حتماً علتی داشت. بی شک آفریدگارشان با هدف و نقشه‌ای دقیق آنها را به وجود آورده بود، حتماً همه ی آنها در همان راه و هدف حرکت می‌کردند. به قلم "فاطمه فرخ رو"کتاب‌های معرفی شده در این مطلب را می‌توانید با کد تخفیف: blog1 از سایت پاتوق کتاب تهیه کنید. 

شهادت سردار حاج قاسم سلیمانی در دی‌ماه 1398، نویسندگان بسیاری را بر آن داشت که از او و برای او بنویسند، اگرچه کتاب‌هایی نیز در سال‌های پیش از شهادت او توسط نویسندگان مختلف نوشته شده بود؛ «حاج قاسم» عنوان کتابی است که در سال 1394 و به صورت جستاری در خاطرات حاج قاسم سلیمانی منتشر شده بود. همچنین کتاب دیگری با عنوان «سربازان سردار» نیز در سال 1395 توسط انتشارات سه نقطه چاپ شده بود که به بیان شجاعت‌ها و رشادت‌های سردار سلیمانی و سایر مدافعین حرم می‌پردازد. بدون شک سردار سلیمانی یکی از مهم‌ترین افراد دخیل در امنیت کشور ایران بود که با استفاده از نیروی ایمان و شهامت، اهداف نظام جمهوری اسلامی و راهبرد دفاع از مظلوم و آرمان آزادی فلسطین را در گستره‌ای جهانی و با اقتدار تمام دنبال می‌کرد. تبحر و زیرکی وی در اجرای تاکتیک‌های نظامی و خنثی کردن نقشه‌های دشمنان تا آنجا بود که به وی لقب «ژنرال بی‌سایه» داده بودند، کسی که در سن 63 سالگی، در بامداد جمعه 13دی ماه 1398 در کشور عراق و در یک عملیات تروریستی توسط آمریکا به شهادت رسید. اما با شهادت سردار سلیمانی و در طی سال‌های بعد از آن، کتب بسیاری با زبانی روایی از خاطرات او می‌گفتند و شخصیت او را هرچه بیشتر به مخاطب نشان می‌دادند، کتاب‌هایی که ابعاد مختلف این شهید سعید را در لابه‌لای خاطرات و روایات دوستان به مردم جامعه نشان داد و به مخاطب شخصیت شهید سلیمانی را خیلی دور نشان نمی‌دهد که نتوانی به آن برسی، یکی چون همۀ ما که ایران‌دوستی و ولایت‌پذیری دو نکته اصلی اخلاقی او بود. معرفی چند کتاب خوب درباره حاج قاسم سلیمانی در این یادداشت به معرفی بهترین کتاب‌های نوشته شده درباره شهید سلیمانی پرداخته‌ایم، کتاب‌هایی که از زوایایی مختلف به زندگی این ژنرال بزرگ جهانی پرداخته‌اند. حاج قاسمی که من می‌شناسم یکی از برترین کتاب‌های نوشته شده درباره شهید سلیمانی، کتاب «حاج قاسمی که می‌شناسم» خاطرات علی شیرازی است که به اهتمام سعید علامیان در 168 صفحه نوشته شده و توسط انتشارات خط مقدم در سال 1400 چاپ و منتشر شده است. کتاب‌ از دوران جنگ و حضور علی شیرازی در جنگ و آشناییت او با شهید سلیمانی از سال 1361 طی عملیات فتح المبین آغاز می‌شود و تا فعالیت‌های حجه‌الاسلام شیرازی در کنار شهید سلیمانی در نیروی قدس ادامه می‌یابد. شهریور 1390 آقای شیرازی به خواست سردار سلیمانی مسئول نمایندگی ولی‌فقیه در نیروی قدس می‌شود و این همکاری هشت سال طول می‌کشد، سال‌هایی که به گفتۀ حجه‌الاسلام شیرازی همانند روزهای جنگ، سرباز سردار سلیمانی بوده است. کتاب حاج قاسمی که من می شناسم که به بیان خاطرات حجت الاسلام علی شیرازی از 38 سال آشنایی با سردار سلیمانی پرداخته، در 12 فصل و از دوازده وجه به زندگی و شهادت سردار پرداخته است. علامیان به شکل جذاب و گیرایی ابعاد مختلفی از زندگی شهید را بیان کرده و سردار شهید را نزدیک به مردم و جامعه و دست‌نیافتنی نشان نمی‌دهد، همان مقدس‌نمایی شهدای دفاع مقدس که نویسندگان‌مان، در دهه‌های پیشین خواسته یا ناخواسته آن را ایجاد کردند و شهدایمان را از کهکشانی دور خواندند، غافل از اینکه آنها، همان خاکیانی بودند که مسیر نور را پیمودند و به افلاکیان رسیدند. بخشی از کتاب حاج قاسمی که من می شناسم: «آن روز که آقا نشان ذوالفقار را به سینه‌ سردار سلیمانی زدند، یکی از بهترین روزهای زندگی‌ام بود. نه من، همه رفقایش از این اتفاق خوشحال بودند؛ جز او که راضی نبود بین او و بقیه فرماندهان تمایزی داشته باشد. ابتدا زیر بار نمی‌رفت. وقتی اصرار شد، شرط کرد که خبری نشود. پس از آن که نشان را گرفت، به او گفتم این مدال مربوط به شما نیست؛ متعلق به جبهه‌ مقاومت است!»   از چیزی نمی ترسیدم یکی از بهترین کتاب‌های نوشته شده درباره شهید سلیمانی، کتاب «از چیزی نمی ترسیدم» است که برخلاف بسیاری از کتاب‌ها، توسط خودِ سردار سلیمانی نوشته شده، خاطراتی که توسط انتشارات مکتب حاج قاسم منتشر شده است. از چیزی نمی ترسیدم خاطرات خودنوشته‌ای است از پهلوانِ عصر ما، که به‌دور از پیچیدگی‌ها و برجستگی‌های سیاسی و فکری، شمه‌ای از دوران سخت کودکی و نوجوانی خود را روایت کرده است. وقتی کلمه‌ها از پیش چشمت می‌گذرند و هر خاطره‌ای که روایت می‌شود با خود می‌گویی خدای من؛ این‌ها با همان دست قطع شده نوشته شده است؟ اینها زندگی ساده و فقیرانه و محقرانه‌ی یگانه قهرمان ایران زمین است؟ آیا آنها که حاج قاسم برایشان کارگری می‌کرد؛ گمان می‌کردند روزی همان پسرک نوجوان لاغر اندام که از روستا آمده، کارگری می‌‌کند و عرق می‌ریزد روزی خبر اول رسانه‌های جهان شود... این زندگی نامه‌ی بی‌پایان که در 59 صفحه نوشته شده، روایتی است روان و شیوا که نشان می دهد برای رستگار شدن چون او، نیاز نیست از راه های عجیب و غریب شروع کنیم و کنید! در جای جای این کتاب، احترام و اولویت به والدین اصلی‌ترین و شروع‌کننده ی این رستگاری است، حتی اگر تا زمان شروع انقلاب نیز، نام امام خمینی را نشنیده باشی و یا ساده‌ترین موضوع دین را ندانی، همین اصل تو را به مسیر رستگاری همیشگی می‌رساند. بخشی از کتاب از چیزی نمی ترسیدم: «سه تایی روی یکی از میزهای ورزشی نشستیم. سید جواد سوال کرد: «تا حالا نام دکتر علی شریعتی رو شنیده‌ای؟» گفتم: «نه، مگه کیه؟» سید برخلاف حاج محمد، بدون واهمه خاصی توضیح داد: «شریعتی معلمه و چند کتاب نوشته. او ضد شاهه.» دیگر کلمه ضد شاه برایم چیز تعجب‌آوری نبود. ظاهراً احساس انعطاف در من کرد؛ این بار دوستش حسن به سخن آمد. سوال کرد: « آیه‌الله خمینی رو میشناسی؟» گفتم :« نه.» گفت: «مقلد کی هستی؟» گفتم «مقلد چیه؟»و هر دو به هم نگاه کردند. دوبار سوال کردند:« تا حالا اصلاً نام امام خمینی رو شنیده ای ؟» گفتم نه.»   نامزد گلوله ها یکی از بهترین و البته متفاوت‌ترین کتاب‌های نوشته شده درباره شهید سلیمانی، کتاب «نامزد گلوله‌ها» است. این کتاب که هم به لحاظ نویسنده و هم به لحاظ بصری بسیار متفاوت از سایر کتاب‌هاست، توسط مرتضی سرهنگی نوشته شده و انتشارات خط مقدم آن را به چاپ رسانده است.  سرهنگی در کتابِ خود با یک سفر کوتاه، پای به زندگی شهید سلیمانی گذاشته و خاطراتی از او را با زبانی روایی برایمان به تصویر می‌کشد، خاطراتی که بیش از پیش، سردار را به ما می‌شناساند و مخاطب را از روستای «قنات ملک» تا فرودگاه بغداد و آن شبانگاه فراموش‌ناشدنی می‌کشاند. نویسنده در روایت‌های ابتدایی کتاب، از کودکی و نوجوانی او نوشته و از چگونگی آشنایی او با مسیر انقلاب و امام خمینی و پاسدار شدن، اما بیشترین روایت‌های کتاب به بخش‌های دوران جنگ و حضور سردار سلیمانی در دفاع مقدس می‌گذرد. از هشت سال حضور  او و فراغ یارانی که در عملیات‌های مختلف از دست داده است. ما در کتاب نامزد گلوله ها با خواندن هر روایت، چهره جدیدی از سردار عزیزمان را می‌بینیم. از یک سو انسانی مقاوم را می‌بینیم که در سخت‌ترین شرایط هم امید دارد و از سویی دیگر شخصی پیش‌رویمان است که از هیچ تلاشی برای پیشرفت کشور نمی‌گذارد، آنجا که اشرار سیستان و خراسان را با برنامه‌ریزی به کشاورزی مشغول و آرامش را به مرزهای شرقی کشور برمی‌گرداند و زندگی بسیاری را از نو می‌سازد، تا آنجا که مردمان روستایی دورافتاده در سیستان که همگی از اشرار بودند، بعد‌ها برای روستایشان شناسنامه‌ای به نام و یاد قاسم سلیمانی گرفته و آنجا را «قاسم آباد» نام‌گذاری کردند! بخشی از کتاب نامزد گلوله ها: «هلی کوپترش وسط حلقه محاصره نشست در حالی که داعشی‌ها از هر سو به طرف او تیراندازی می‌کردند. چند ماه قبل از این داعش به شهر ترکمن نشین تلعفر حمله کرده و با اشغال شهر ده‌ها هزار نفر از شیعیان شهر را آواره کرده بود. خبرهای فروش زنان ایزدی در بازار داعشی‌ها و فروش اعضای کودکان این شهر و کشتار مردان و پسران وحشت به جان هر عراقی می‌انداخت. در سایه این ترس مرگبار بود که اهالی آمرلی بیش از هشتاد روز در محاصره کامل مقاومت کردند. زنان آمرلی از ترس هر کدام یک نارنجک به خودشان بسته بودند تا قبل از اسیر شدن آن را منفجر کنند. آنها اسلحه به دست گرفته بودند تا در کنار مردانشان از شهرشان دفاع کنند. در چنین شرایطی بود که قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس با هلی کوپتر در قلب محاصره نشستند.»   هزار جان گرامی صحبت از سردار قاسم سلیمانی که می‌شود، به یک‌باره ذهن به سوی نوع شهادتش کشیده می‌شود یا آن تشییع بزرگ و فراموش‌ناشدنی که ملت را به خیابان‌ها کشاند، از اهواز تا مشهد و تهران. البته که تنها همین شهرها نبوده و مردم بسیاری از شهرستان‌های اطراف خودشان را به تشییع رسانده بودند. اگرچه نقطه اتصال خاطرات مردم شرکت کننده در مراسم؛ خودِ سردارِ شهید بود، اما هیچکدام از مسیری مشترک به آن تشییع نرسیده‌ بودند؛ یکی از شوش به اهواز آمده و دیگری از خیابان کیانپارس اهواز مسیرش به پل روی کارون رسیده است. یکی از طلاب ساکن حرم امام هشتم بوده و دیگری از ایلام خود را به تهران رسانده است. مردم آمده بودند و هرکدام روایتی، نگاهی، نظری به آن مراسم داشتند که داشت به فراموشی سپرده می‌شد، اما یک سال بعد از شهادت و تشییع، گروهی برآن شدند روایت‌های همراهان و مسافران تشییع کننده را جمع کرده و به صورت کتابی درآورند تا آیندگان بدانند و بخوانند شهادت و مراسم آن مرد بزرگ چگونه دنیا را به حیرت واداشت. کتابی به نام «هزار جان گرامی» که به کوشش ساجده ابراهیمی جمع‌آوری و توسط سوره مهر چاپ و منتشر شده و در واقع روایت‌نامۀ بدرقه شهید سلیمانی است. کتاب «هزار جان گرامی» که از بهترین کتاب‌های نوشته شده درباره شهید سلیمانی است، روایتگر حس و حال افرادی است که برای نبودش غصه‌ها خوردند و ماتم‌زده، گریه‌ها سر دادند. آنچنان که این بهت‌زدگی و شوریدگی در کلمه‌کلمه روایت‌های کتاب جاری است. برای همگی‌مان داغ سنگین بود. از آن بانوی جوان با روسری ساتن صورتی ساکن تهران که دستان نرمش نشان می‌داد در خانه، دست به سیاه و سفید نمی‌زند تا آن پیرمرد عرب دشداشه‌پوش ساکن یکی از محله‌های شوشِ خوزستان، همه برایمان داغش سنگین بود. آنجا که گردآورنده نیز آورده است: «هزار جان گرامی شهادت نامه‌ای است بر داغ سنگین یک ماتم بزرگ». هزار جان گرامی برای منِ مخاطب، بهت، استیصال، انتقام و غم را نشان می‌دهد و پیش رویمان می‌آورد شدت و حدت آن جمعه‌ دردناک را. در این کتاب، با کلماتی روبرو می‌شویم که احساسات و دغدغه‌ها و افکار آن روزهای افراد مختلفی را ثبت کرده و با خواندن هر روایت مبهوت می‌مانی از اینکه چطور یک نفر آنقدر محبوب بود که توانست همه ایران را عزادار کند و یتیم. بخشی از کتاب هزار جان گرامی: «ساعت هشت، تابوتِ تو و رفیقتْ، ابومهدی، را گذاشتند روی سِن. باران شدت گرفت و خیلی‌ها رفتند. مردم هجوم آوردند سمت تابوت‌ها و دوباره پارچه‌هایی برای تبرک به‌سمت تابوتت به پرواز درآمدند. دیگر نیاز به هیچ روضه‌ای نبود. تو خودت روضۀ مجسم بودی. خسته بودیم. ایستاده بودیم و صورتمانْ بی‌اختیار خیس می‌شد. صحن امام‌رضا  (ع) انگار گودی قتلگاه شده بود. پردۀ عصرعاشورای فرشچیانْ جان گرفته بود. بی‌بهانه می‌گریستیم؛ من، مردم، آسمان، و حتی به‌گمانم خود تو؛ برای این‌همه رحمت که با خودت آوردی.»   شاید پیش از اذان صبح یکی از بهترین کتاب‌های نوشته شده درباره شهید سلیمانی، کتاب «شاید پیش از اذان صبح» است که احمد یوسف‌زاده نویسنده کتاب «آن بیست و سه نفر» آن را در 170 صفحه نوشته و انتشارات سوره مهر چاپ و منتشر کرده است. کتاب «شاید پیش از اذان صبح» دلنوشته‌ها و خاطراتی است که یوسف‌‌زاده گاه‌ و بی‌گاه برای دوستش در طی سال‌ها نوشته، خاطراتی که روی دیگری از سردار شهیدمان را برایمان عیان می‌کند. نویسنده هنگام نوشتن این دلتنگی‌ها، هم‌رزمش را پیش رویش نشانده، همراه با او چای می‌نوشد و خاطراتی ناب را رو می‌کند. از خاطرات روزهای اعزام در زمان جنگ می‌گوید و مهربانی همیشگی‌اش که همواره دغدغه بچه‌های مردم را داشت. برای او بچه‌های مردم عزیز مادر بودند، گوشت دمِ توپ نبودند. احمدزاده البته خاطراتی هرچند کوتاه از کودکی حاج قاسم را هم از زبان یکی از هم‌بازی‌هایش آورده است. کسی که از کودکی قاسمی برایمان می‌گوید که بخشش، جزئی انکارناپذیر از اوست، خاطرات و دلتنگی‌های نویسنده اما تنها به کودکی و دوران جنگ هشت ساله خلاصه نمی‌شود. او از ماموریت‌های سردار سلیمانی در استان کرمان هم می‌گوید. همچنین سوگ‌نامه ریان را برایمان رو می‌کند، سوگ‌نامه ای از یک جوان مسیحی عراقی، همان که با نام پدر از شهید یاد می‌کند. احمد یوسف‌زاده اگرچه نویسنده است، اما در این کتاب تنها، او را دوستی می‌بینیم که قاسم سلیمانی را در قامت یک رفیق برای مخاطب به تصویر کشیده، نویسنده‌ای که دردِ فراق را در کلمه‌کلمه خاطراتش می‌توان دید. مخاطب در کتاب «شاید پیش از اذان صبح» با خواندن هر روایت، چهره جدیدی از سردار عزیزمان را می‌بیند، اما شاید سخت‌ترین بخش کتاب، دلتنگی شدید نویسنده بعد از شهادت سردار باشد، سحرگاهی که عملیاتی به نام آذرخش، ایران را سیاه‌پوش کرد...  بخشی از کتاب شاید پیش از اذان صبح: «قاسم مهربان بود، گفت به خاطر مادرت که اقواممونه نمی‌زنمت. سهراب را هم بخشید و گفت، ولی یادتون باشه شما منه به نامردی زدین! حاج قاسم عزیز، صحبت دوستت که به اینجا رسید، نتوانستم جلو اشک‌هایم را بگیرم، رفته بودم توی بحر ماجرای شهید شدنت، آخرش هم به نامردی توی فرودگاه بغداد، بی‌خبر، از هوا با موشک زدنت!»   سلیمانی عزیز سلیمانی عزیز کتابی است که به همت مجموعه نویسندگان گذری بر زندگی و رزم سردار شهید حاج قاسم سلیمانی بوده و توسط انتشارات حماسه یاران در سال 1399 منتشر شد،. پس از استقبال بی‌نظیر از کتاب سلیمانی عزیز، انتشارات حماسه یاران تصمیم به نشر جلد دوم این کتاب گرفت و کتاب سلیمانی عزیز 2 را با نویسندگی مهدی قربانی روانه بازار نشر کتاب کرد. این مجموعه دوجلدی، روایتگر خاطراتی متفاوت و خوانده نشده از سردار شهید و بخشی از یادداشت‌های شخصیت‌های بزرگ دربارۀ این شهید است. کتاب در واقع گذری بر زندگی و رزم سردار شهید به انضمام متن وصیت‌نامه ایشان است، کتابی که نتیجه مصاحبه‌ها، گفت‌وگوها و خاطرات شفاهی دوستان، هم‌رزمان و آشنایان و فرزندان شهید سلیمانی است. مجموعه نویسندگان در این دو مجلد سعی کرده‌اند با قلمی ساده و دلنشین و با روایت‌های کوتاه و خوش‌خوان، گوشه‌ای از زندگی مرد تمام‌نشدنی و همیشه در صحنه جبهه مقاومت را به مخاطب نشان دهند، البته که بی‌شک سال‌ها زمان لازم است تا بتوان به‌درستی و شایستگی این شهید را شناخت و شناساند. بخشی از کتاب سلیمانی عزیز: «یک وقت‌هایی که دورهم می‌نشستیم حرف از شهادت حاجی هم پیش می‌آمد. طبیعی بود. یک‌بار از سر شوخی گفتم: «حاجی ما عصبانی بشیم دعا می‌کنیم شهید بشید.» بلافاصله گفتم:«بعد از صدوبیست سال ها.» خوشش آمده بود. ــ چرا بعد از صدوبیست سال؟ دعا کن الان شهید بشم. ــ حاجی حیفم میاد. حضرت آقا به شما نیاز داره، جبهه مقاومت به شما نیاز داره، جمهوری اسلامی به شما نیاز داره، دنیای اسلام به شما نیاز داره، باشید و خدمت کنید بعد از صدوبیست سال. حاجی ول کن ماجرا نبود. ــ نه، اون اثری که خون من الان داره، توی آینده نداره، اون اثری که خون من الان در بین جوون‌ها داره، توی آینده نداره. یک سال و نیم گذشت تا به حرفش رسیدم. وقتی میلیون میلیون جمعیت ریختند توی خیابان‌ها، برای تشییع پیکرش. جوان‌ها عکس حاجی به دست، اشک می‌ریختند. حرف حاجی قدم‌به‌قدم تشییع همراهم بود. ــ خون من الان اثر داره.»   به قلم "طاهره راهی"کتاب‌های معرفی شده در این مطلب را می‌توانید با کد تخفیف: blog1 از سایت پاتوق کتاب تهیه کنید. 

ادبیات فانتزی چیست؟ ژانر فانتزی چه در سینما و چه در ادبیات، از جهانی با ما سخن می‌گوید که وجه فانتستیک دارد. یعنی خارق‌العاده و خیالین است. مرزهای معمول زندگی ما را درمی‌نوردد و جهانی نو می‌سازد. گرچه ژانر فانتزی، در اواخر قرن 19 و اوایل قرن 20 شروع به شکل گرفتن کرده و زاده‌ی روزگار مدرن است، اما جهان فانتزی سابقه‌ای بسیار دیرین دارد. ژانر فانتزی، بر پایه همان جهان خیالین نیاکان ما و پریان و دیوها و جادُوانی که برمی‌ساختند، بنا شده است.  ادبیات فانتزی، گونه‌ای از ادبیات گمانه زن است. ادبیات گمانه زن، شامل همه آن ژانرهایی است که دربردارنده عناصری هستند که در جهان واقعی، طبیعت و یا تاریخ ثبت شده، وجود ندارند. برای مثال می‌توان به ژانرهای علمی تخیلی، ترسناک، تاریخ جایگزین، ابر قهرمانی، داستان پریان، رئالیسم جادویی و ... اشاره کرد.  ادبیات فانتزی آن قدر غنی و دربردارنده است که گاهی تعریف آن سخت می‌شود، اما نویسندگان رمان‌های فانتزی و منتقدین، در لزوم دو عنصر اساسی، هم عقیده هستند؛ حضور جادو و رخ دادن آنچه ناممکن یا غیر قابل توضیح است. فانتزی حتی تلاشی برای توضیح سرچشمه جادو نمی‌کند. جادو فقط حضور دارد و شما را مسحور خود می‌کند. حیرت، عنصر دیگری است که برخی از منتقدین بر آن تاکید دارند.  فانتزی، کشف پذیرفتنی از دل ناپذیرفتنی است و کشف واقعیت، از درون ناواقعیت. فانتزی شاید خیالی‌ترین و دور از ذهن‌ترین صورت‌ها را خلق کند؛ اما دغدغه آن و توجه اصلی آن، مفاهیمی بسیار نزدیک‌تر هستند. آن چیزی که از بس حضور دارد و پررنگ است دیده نمی‌شود و نیازمند دست خیالی است تا آن را برکشد و در زمینه‌ای بسیار متفاوت قرارش دهد تا به چشم آید. آیا ادبیات فانتزی متفاوت از داستان پریان است؟ بله! ادبیات فانتزی متفاوت از داستان پریان، یا همان «fairy tale» است. البته ادبیات فانتزی و داستان پریان، آبشخور یکسانی دارند و آن، ذهن انسانی است که خلق می‌کند و تصور می‌سازد. برای آفرینش‌های ذهنی خود، از جهان واقع، فراتر می‌رود و در چارچوب قواعد آن، دست بسته و اسیر نمی‌ماند. همه چیز را رها می‌کند تا ببیند دست خیالش او را به کجا می‌کشاند.  اما تفاوت ادبیات فانتزی و داستان پریان چیست؟ داستان پریان، کوتاه و مختصر است. طرح داستانی ساده‌ای دارد و پیام اخلاقی روشنی می‌دهد. درگیری‌های آن در سطح محلی است و تنها، قهرمان یا مردمِ همان محلِ وقوعِ حوادث را، تحت تاثیر قرار می‌دهد. برای مثال در داستان سیندرلا یا سفید برفی و هفت کوتوله، درگیری، میان قهرمان‌های داستان و نامادری‌شان است و حد تاثیرگذاری، از زندگی فردی آنها، فراتر نمی‌رود. در داستان‌های پیچیده‌تر نهایتا مردم یک دهکده یا شهر، تحت تاثیر درگیری‌ها و ناملایمات داستان، قرار می‌گیرند.  درحالی‌که ادبیات فانتزی، گستره‌ای بسیار فراتر را در بر می‌گیرد. درگیری‌های آن جهان بزرگی را شامل می‌شود و گاهی حتی جهان‌هایی را تحت تاثیر قرار می‌دهد؛ چه ساکنین آن، از حوادث باخبر باشند یا نباشند. برای مثال در مجموعه داستان ارباب حلقه‌ها، مبارزه میان خیر و شر، بر همه جهان با همه انواع موجودات گوناگون و سحرآمیزش اثر گذار است. از طرفی، داستان فانتزی، بلند است و به دلیل پیچیدگی طرح و شخصیت‌ها، موقعیت اخلاقی داستان می‌تواند آن چنان روشن نباشد و پیام سر راستی را به شما ندهد. در واقع یکی از جنبه‌های ادبیات فانتزی می‌تواند روبه رو کردن خوانندگان با همین پیچیدگی‌های اخلاقی، و دشواری و ابهام موقعیت‌های انسانی باشد.  تفاوت ادبیات ژانر فانتزی با افسانه‌های کهن و ادبیات سنتی فانتستیک ادبیات فانتزی مدرن نه فقط با داستان‌های پریان که با افسانه‌های کهن و ادبیات سنتی فانتستیک، متفاوت است. ژانر فانتزی را نباید با داستان‌های فانتستیک و خارق‌العاده‌ای چون حماسه گیلگمش یا مهابهاراتا همسان دانست. جهان فانتزی مدرن، واقعیتی کاملا متفاوت را برمی‌سازد؛ جهانی که جداگانه از جهان ما و یا وجهی پنهان از آن است. اما افسانه‌ها و اسطوره‌های کهن، در همین جهان ما رخ می‌دهند و جادوی آنها در جهان ما جاری است. همین جهانی که می‌شناسیم و گاهی حتی در توضیح برخی پدیده‌های آن، ساخته شده‌اند. از دیگر وجوهی که میان ژانر فانتزی مدرن و داستان‌های فانتستیک کهن مرز می‌گذارد، می‌توان به تفسیر و نگرش فردی نویسنده یا نویسندگان اشاره کرد. در ژانر فانتزی، نویسنده تلقی و نگرش خود را از روابط و مفاهیمی دارد که در جهان فانتزی خود خلق می‌کند؛ حتی اگر از عناصر داستان‌های عامیانه و اسطوره‌‌ای استفاده کند. و این، قطعا در داستان‌ها و افسانه‌های کهن پیدا نمی‌شود. افسانه‌ها و اسطوره‌ها، حتی اگر نسخه‌های روایی متفاوتی داشته باشند، هیچ گاه قصد دخیل کردن تفسیری ایندیویژوال از جهان و انسان نداشته‌اند و تغییرات رخ داده حاصل یک امر جغرافیایی، فرهنگی و به هر حال جمعی بوده است. ادبیات فانتزی با سخاوت تمام، جهانی کامل را خلق می‌کند تا بتواند داستانی بگوید. زمانی که از جهان واقع خسته می‌شوید، و به دنبال راه گریزی از واقعیت ملال آور روزمره هستید، چه چیزی بهتر از یک رمان فانتزی می‌تواند نجاتتان دهد؟ پس این بار به سراغ ژانر فانتزی مدرن می‌رویم و تعدادی از بهترین کتاب‌های فانتزی را معرفی می‌کنیم. بهترین کتاب های ژانر فانتزی هابیت و مجموعه ارباب حلقه‌ها از جی. آر. آر. تالکین زمانی که از جهان و ژانر فانتزی صحبت می‌کنیم، امکان ندارد پای مجموعه کتاب‌های ارباب حلقه‌ها و نویسنده آن، جی. آر. آر. تالکین به میان نیاید. جان رونالد رول تالکین، نویسنده، شاعر، زبان شناس و استاد دانشگاه آکسفورد، کسی است که با داستان‌های خود، جانی تازه به ژانر فانتزی بخشید. تالکین، جهان خیالین خود را از سرزمین میانه شروع کرد. همان جایی که داستان کتاب‌های ارباب حلقه‌ها نیز در آن می‌گذرد. اما رفته رفته این جهان گسترده‌تر شد و تحت تاثیر اساطیر اسکاندیناوی و ژرمنی، قلمروهای دیگری به آن افزوده و در نهایت کل جهان آردا آفریده شد.  آنچه که جی. آر. آر. تالکین آفرید، چیزی بیش از یک رمان فانتزی در سه گانه ارباب حلقه‌ها است. او جهانی تمام و کامل را خلق کرد. با تاریخ و زبان‌ها و مردمان گوناگون. مردمانی که اسطوره‌ها، باورها و رویاهای خودشان را داشتند. تالکین برای آردا، 15 زبان ساخت. 15 زبان که مردمان این جهان در قلمروهای خود، با آن صحبت می‌کردند و زبان انگلیسی، تنها زبان میانجی این مردمان بود.  هر بخشی از این جهان و تاریخش در کتابی آمده است. هابیت، ارباب حلقه‌ها، سیلماریلیون، ماجراهای تام بامبادیل، تاریخ سرزمین میانه، فرزندان هورین، برن و لوثین و سقوط گاندولین، مجموع همه کتاب‌هایی است که رشته افسانه تالکین را درباره کل جهان آردا، شکل می‌دهد. البته همه این آثار، در زمان خود تالکین منتشر نشد و بخشی از آنها توسط پسرش کریستوفر تالکین جمع آوری، تنظیم و منتشر شد. آثاری که کریستوفر تالکین از پدر خود منتشر کرد، شامل این موارد است: سیلماریلیون مجموعه 12 جلدی تاریخ سرزمین میانه، که برخی از جلدهای آن به تحلیل و بررسی دست نوشته‌های هرگز منتشر نشده جی. آر. آر. تالکین و مقالات او اختصاص دارد. فرزندان هورین برن و لوثین سقوط گاندولین  اما در این یادداشت ما به سراغ هابیت و مجموعه ارباب حلقه‌ها می‌رویم. 2 عنوانی که در ابتدا مردم را در سرتاسر جهان به سوی خود جلب کرد و آنان را مشتاق نمود تا بیشتر از الف‌ها، هابیت‌ها، اورک‌ها، بلراگ‌ها و دیگر موجودات این جهان بدانند. هابیت جی. آر. آر. تالکین، آردا را تنها با یک جمله آغاز کرد. او در حال تصحیح برگه‌های امتحانی دانشجویانش بود که جمله‌ای در ذهنش نشست. زمانی که تالکین روی برگه‌ای سفید می‌نوشت: «در سوراخی داخل زمین، یک هابیت زندگی می‌کرد.»، نمی‌دانست قرار است جهان فانتزی کاملی خلق شود. حتی نمی‌دانست که همین کتاب فانتزی، قرار است بسیار محبوب و پرفروش شود. در واقع سال‌ها بعد از نوشتن رمان هابیت بود که کارمند یک انتشاراتی، به طور اتفاقی دستش به رمانی که تالکین تنها برای فرزندان خودش نوشته بود، رسید؛ و او را ترغیب کرد که برای نشر بفرستد. کتاب «هابیت؛ یا آنجا و بازگشت دوباره» یک سال بعد در 1937، منتشر شد و نه تنها کودکان، که بزرگسالان هم آن را دوست داشتند. «ارباب حلقه‌ها» و سرزمین میانه با اصرار انتشارات برای نوشتن ادامه‌ای بر رمان فانتزی هابیت، خلق شد و هرچه بیشتر گذشت جهان جادویی تالکین، فربه‌تر گشت تا به کمال رسید.  «روزی روزگاری یک هابیت در سوراخی توی زمین زندگی می‌کرد. نه از آن سوراخ‌های کثیف و نمور که پر از دم کرم است و بوی لجن می‌دهد، و باز نه از آن سوراخ‌های خشک و خالی از شنی که تویش جایی برای نشستن و چیزی برای خوردن پیدا نمی‌شود؛ سوراخ، از آن سوراخ‌های هابیتی بود، و این یعنی آسایش.» هابیت از اینجا آغاز می‌شود. در محله‌ای آرام و بی دردسر که ساکنینش هابیت‌ها بودند. افرادی کوتاه قامت (نصف انسان‌ها) با پاهایی بزرگ که کف چرم مانندش آنها را از پوشیدن کفش، بی‌نیاز می‌کرد. هابیتِ داستان ما، بیلبو بگینز نام دارد. بگینزها در میان هابیت‌ها بسیار محترم بودند؛ هابیت‌هایی آرام و شاد که اهل ماجراجویی و کارهای نامنتظره نبودند. اما این کتاب، داستان بگینز خانه دوستی است که دست به ماجراجویی می‌زند و یکدفعه می‌بیند که کارهایی از او سر می‌زند و چیزهایی می‌گوید که پاک غیر منتظره است.  بیلبو بگینز، علی رغم امتناع اولیه‌ش از پذیرفتن شرکت در ماجراجویی بزرگ دورف‌ها برای باز پس گرفتن سرزمین و تاج و تختشان، راهی این سفر دور و دراز می‌شود و از محله دلنشین، روشن و مهربان خود، وارد سرزمین‌هایی شوم و تاریک می‌شود. جایی که هابیت داستان ما، با جنبه‌های ناآشنای وجود خود، آشتی می‌کند و به سطح جدیدی از بلوغ و خرد دست می‌یابد. رشد شخصی و فرم‌های قهرمانی از مضامین رمان فانتزی هابیت است. این مضامین به همراه موتیف‌های جنگی آن، سبب شد که منتقدین، تجربیات خود تالکین در طول جنگ جهانی اول را در شکل‌دهی داستان، موثر بدانند. همچنین محققان و به ویژه روانکاوان، سفر بیلبو بگینز و البته فرودو در ارباب حلقه‌ها را، سفرهایی درونی می‌دانند. سفر بیلبو بگینز در رمان هابیت، روایتی از رشد شخصی و رسیدن به بلوغ است. در ادبیات یونگی، بیلبو سفری را برای فردیت یابی آغاز کرد و در انتها، این سهمش از گنج اسماگ نبود که دستاورد سفرش شد بلکه همان خرد، پختگی و فردیتی بود که به دست آورد. هابیتی که از هرچه احتمال می‌داد او را از دایره امنش خارج کند، ترس داشت، با هابیتی که از نبردهای سهمگین و مخاطرات حقیقی بازگشته بود و لذت تجربه کردن را چشیده بود، یکسان نبودند. بیلبو بگینز، در دنیای بیرون، هویت و اعتماد به نفس روشنی به دست آورد؛ در نتیجه، نباید این سفر را یک جستجوی سنتی و تنها شکار گنج دانست.  مفهوم فردیت برای بیلبو، در اینجا با بلوغ و توانایی رو به رشد بازتاب می‌یابد؛ زیرا جی. آر. آر. تالکین رشد شخصی او را با رشد متوقف شده دورف‌ها، در تقابل قرار می‌دهد. در ابتدای سفر، گاندولف؛ جادوگری که بیلبو را به شرکت در سفر تشویق کرده بود، نفوذی والدگرانه بر او داشت. اما به تدریج، نه تنها بیلبو بگینز از این سایه خارج می‌شود بلکه در شمایل رهبری گروه هم ظاهر می‌شود؛ واقعیتی که البته دورف‌ها تحملش را نداشتند. رمان فانتزی «هابیت؛ یا آنجا و بازگشت دوباره»، از آن دست کتاب‌هایی است که شیرینی خواندنش، بین بزرگسالان و کودکان و نوجوانان مشترک است. کمتر کتابی پیدا می‌شود که همه گروه‌های سنی، طرفدار پر و پا قرص آن باشند. زبان رمان هابیت، ساده‌ و بی‌پیرایه است و گاهی به ادبیات داستان پریان، تنه می‌زند؛ چرا که از ابتدا برای بچه‌های تالکین نوشته شده بود. اما هیچ کدام از اینها، جذابیت بی‌نقص این جهان را نمی‌کاهد. به هر حال سوراخ هابیت ما؛ بیلبو بگینز، همان جایی است که یک جهان فانتزی و جادویی سترگ از آن سر برآورده است. نباید این را فراموش کرد. سه‌گانه ارباب حلقه‌ها جی. آر. آر. تالکین، قصد نداشت رمان فانتزی «ارباب حلقه‌ها» را به صورت یک سه‌گانه منتشر کند. بلکه ترجیح می‌داد ارباب حلقه‌ها به همراه رمان سیلماریلیون به صورت دو جلدی انتشار یابد. اما تصمیم ناشر چیز دیگری بود و این شد که رمان ارباب حلقه‌ها در 3 جلد «یاران حلقه؛ 1954»، «دو برج؛ 1954» و «بازگشت پادشاه؛ 1955»، منتشر شد و «سیلماریلیون» پس از درگذشت تالکین، توسط پسرش در سال 1977 به چاپ رسید.  عنوان کتاب ارباب حلقه‌ها، به سائورون؛ آنتاگونیست این داستان اشاره دارد؛ روحی اساطیری، که در کالبد مایاها ظاهر شد و به سرزمین میانه رفت. سائورون به دنبال فرمان‌روایی مطلق بر ساکنین سرزمین میانه و به ویژه الف‌ها بود. از این رو، به کمک الف‌ها که دانش، صنعت و هنر بی‌نظیری داشتند، 19 حلقه قدرت ساخت و به عنوان پیشکش به نژادهای مختلف ساکن سرزمین میانه، تقدیم کرد. حلقه‌هایی که قدرت زیادی برای صاحبانشان به ارمغان می‌آورد. 3 حلقه قدرت، به دورف‌ها داده شد که منجر به ثروتی هنگفت برای آنها شد. 7 حلقه به الف‌ها رسید و 9 حلقه به انسانها. اما سائورون، نیتی شریرانه از هدیه دادن این 19 حلقه قدرت داشت. سائورون، حلقه یگانه یا حلقه قدرت را با هدف کنترل این 19 حلقه که میان ساکنین سرزمین میانه پخش شده بود، در آتش کوه هلاکت در سرزمین موردور ساخت. اما حلقه‌ یگانه با قدرت عظیمی که داشت، برای قرن‌ها گم می‌شود. این، داستانی تاریک و شوم از گذشته‌ای دور است و جایی نیست که جی. آر. آر. تالکین، ما را به داستان، فرا می‌خواند. ما، در میان شور و شادی و بزمی پر هیاهو، به درون داستان کشیده می‌شویم؛ میهمانی تولد بیلبو بگینز، هابیت ماجراجوی رمان قبلی تالکین. اما این بار به جای او، فرزند خوانده‌اش؛ فرودو بگینز به همراه دوستان خود به درون یک ماجراجویی دلهره‌آور و پر تعلیق، پرتاب می‌شوند.  سفر ماجراجویانه فرودو، نه یک جستجو، که یک ضد جستجو است. تدبیر تالکین برای پیشبرد این فانتزی حماسی، عملیاتی معکوس برای قهرمان است. فرودو قرار نیست که مانند بیلبو یا هر قهرمان دیگری، گنجی را به دست آورد یا حفظ کند. او، پا در سفر درازی می‌گذارد تا که گنجی را نابود کند؛ حلقه قدرت. حلقه یگانه‌ای که تمام نیروهای اهریمنی داستان، دنبالش هستند و این درحالی است که یاران حلقه، نمی‌توانند از حلقه قدرت استفاده کنند.  جی. آر. آر. تالکین، در زمان خود، حوادث مهیب بی‌شماری را مشاهده کرد. دو جنگ جهانی، بمباران غیرنظامیان، استفاده از قحطی برای مطامع سیاسی، نسل کشی، اردوگاه‌های کار اجباری و توسعه و استفاده از سلاح‌های شیمیایی و هسته‌ای با انگیزه تراشی‌های مختلف، سبب شد تا تالکین در بزرگترین رمان فانتزی خود، ارباب حلقه‌ها، این پرسش را طرح کند: اگر بتوانیم شر را به طریقی از بین ببریم که به قیمت قربانی کردن چیز دیگری تمام می‌شود، آیا ارزش دارد که انجامش دهیم؟  این سوال اخلاقی بسیار مهمی است که خود، به طرح مفهوم اخلاقی دیگری درباره قدرت، ختم می‌شود. در رمان ارباب حلقه‌ها، حلقه یگانه، قدرت بی‌اندازه‌ای دارد و بارها، یاران حلقه و حتی فرودو وسوسه می‌شوند از آن استفاده کنند. اما حلقه، تنها به نیت مالک خود پاسخ نمی‌دهد. هدف مالک فعلی حلقه، از تاثیر مخرب حلقه کم نمی‌کند. حلقه قدرت، خود خصلتی تاریک دارد. فرد را ذره ذره، می‌بلعد و تغییر می‌دهد. این، البته نگاهی مدرن به مفهوم قدرت است. در نگرش‌های گذشته قدرت، افشاگر شخصیت حقیقی انسان بود، اما آنچه تالکین در سه‌گانه فانتزی ارباب حلقه‌ها می‌گوید، تغییر یافتن شخصیت، از تجمع قدرت است. از دیگر اشارات ارباب حلقه‌ها، نظامی سازی و صنعتی سازی است که تالکین نگاه خوبی به آن نداشت و این دو مولفه را در شخصیت پردازی آنتاگونیست جهان فانتزی خود، یعنی سائورون و نیروهایش به کار گرفت. مشخصه‌هایی که اُرک‌ها، تمدن و زندگی خود را بر پایه آن، ساخته بودند. با اینکه سه‌گانه ارباب حلقه‌ها، از مضامینی مانند قدرت و سلطه و نبرد میان نیروهای خیر و شر، آکنده است، اما تالکین خود، تم قدرت و سلطه را تنها چرخ‌هایی می‌داند که داستان را به جلو می‌برد. او کانون و مایه اصلی داستان را چیز دیگری می‌داند؛ مرگ و میل به مرگی. تعارضی که به گفته نویسنده، همه داستان درباره آن است.  همچنین سفر درونی که پیشتر برای بیلبو بگینز در رمان هابیت، اشاره شد، در مورد فرودو بگینز و دوستان او، در رمان ارباب حلقه‌ها نیز صدق می‌کند؛ همان طرح کلی اما با ساختار قدرتمندتر. فرودو، حتی فراتر از هر قهرمان دیگری، مسیر و سفر خود را طی می‌کند. چرا که در نهایت او هیچگاه به آرامش دست نمی‌یابد و پایان تلخ، سرنوشت محتوم او است.  ارباب حلقه‌ها، داستانی از سرزمین میانه است. جایی که همه ساکنینش از نژادهای مختلف، باید متحد شوند تا به بردگیِ قدرتِ مطلق، در نیایند؛ و قدرت مطلق، خود ذاتا شوم و شریرانه است. سرزمین میانه، شاید همین سیاره زمین باشد. و این کتاب، راهنمایی تمرینی است برای همه ما، که دوست نداریم به بند کشیده شویم و مطیع باشیم. مجموعه نارنیا از سی. اس. لوئیس یکی از بهترین‌ جهان‌های فانتزی، در ماجراهای نارنیا خلق شده است. جهانی شگفت انگیز و زیبا که با موجودات گوناگون جادویی‌اش، شما را مبهوت می‌کند. جهانی که تنها با یک تصویر آغاز شد. تصویر یک فائون که در جنگلی برفی، بسته‌هایی را حمل می‌کند. فائون‌ها موجوداتی اساطیری و همتای رومی پن‌ها، در اساطیر یونان هستند. موجوداتی با نیم‌تنه انسان و پاهای یک بز. سی. اس. لوئیس، تنها 16 سال داشت وقتی که این تصویر در ذهنش نشست و در چهل سالگی بود که تصمیم گرفت داستانی درباره این تصویر بنویسد. تلاش سی. اس. لوئیس برای قصه ساختن پیرامون این تصویر، جهانی شد به بزرگی جهان نارنیا که البته بر سیاق فلسفه افلاطون -همانطور که در داستان اشاره می‌شود-، تنها سایه‌ای بود از نارنیای حقیقی.  سی. اس. لوئیس با نام کامل کلایو استیپلس لوئیس، سال 1898 میلادی در شهر بلفاست از ایرلند شمالی، به دنیا آمد. مادرش را در کودکی از دست داد و بعدها در خانه‌ای بزرگ شد که به گفته خودش کاراکتر اصلی داستان خودش شد. سی. اس. لوئیس خود را محصول راهروهای طولانی، اتاق‌هایی که خالی از نور خورشید بود، اتاق زیرشیروانی‌ای که در خلوت و تنهایی کاوش می‌شد، صدای باد زیر سفال کاشی‌ها و البته کتاب‌های بی‌پایان، می‌دانست.  سی. اس. لوئیس، خلق جهان‌های فانتزی را از همان کودکی و در میان بازی‌های کودکانه با برادرش آغاز کرد. آنها سرزمین‌هایی خیالی با موجوداتی نیمه انسانی نیمه حیوانی تصور می‌کردند که در میان اتاق‌ها و راهروهای طولانی خانه، ظهور می‌کرد. سالها بعد، سی. اس. لوئیس مجذوب ادبیات سنتی و اسطوره‌ای نورس‌ یا اسکاندیناوی شد که در ساگاها یا همان حماسه‌های مردمان ایسلند، حفظ شده بود. این افسانه‌ها و اسطوره‌ها، اشتیاق درونی او را به جهان‌های فانتزی و جادویی تشدید می‌کرد. چیزی که نویسنده ماجراهای نارنیا، آن را شادی می‌نامید.  سی. اس. لوئیس، ماجراهای جهان نارنیا را از رمان فانتزی «شیر، کمد و جادوگر» آغاز کرد. با 4 کودک انگلیسی که در دوران جنگ جهانی دوم و پس از تخلیه لندن، به عمارت یکی از اقوام دور مادری در حومه کشور، فرستاده می‌شوند؛ پیتر، سوزان، ادموند و لوسی پونسی. لوسی؛ کوچکترین فرزند خانواده، در هنگام سرک کشیدن در گوشه و کنارهای این عمارت بزرگ، کمد لباسی را پیدا می‌کند که او را به سرزمین نارنیا می‌رساند. لوسی در اولین برخوردش با سرزمین نارنیا، بالاخره آن تصویر ذهنی سی. اس. لوئیس 16 ساله را به درون داستان می‌کشد؛ فائونی که چندین بسته را با خود در جنگلی زمستانی حمل می‌کند. سرزمین نارنیا روزگار بدی را از سر می‌گذراند و جادیس؛ جادوگر سفید، حاکم دروغین و خودخوانده نارنیا، آن را به زمستانی ابدی فرو برده است.  سی. اس. لوئیس، از نمادها و اشاره‌های مسیحی گاها حتی صریحی در ماجراهای نارنیا استفاده کرده است. اصلان، شیر قدرتمندی که پادشاه واقعی و بر حق سرزمین نارنیا است، فرزند امپراطور ورای دریا است. اصلان بازنمایی روشنی از مسیح است. او برای نجات جان ادموند که فریب جادیس؛ ملکه اهریمنی و دروغین سرزمین نارنیا را خورده بود، خود را قربانی کرد. اصلان بی‌رحمانه کشته شد و با پاهای خود به قربانگاه خویش رفت؛ اما به واسطه جادویی از مرگ برخاست و به همراه همه موجودات سرزمین نارنیا به جنگ جادیس رفت. سی. اس. لوئیس خود در جایی تصریح کرد که کاراکتر اصلان را بر اساس مسیح، تصویر کرده است. این وام‌گیری های قدرتمند از بطن الهیات مسیحی برای خلق جهان‌های جادویی و فانتزی، تاثیر بخشی دیگر از زندگی و شخصیت سی. اس. لوئیس است. سی. اس. لوئیس، علاوه بر ماجراهای نارنیا، برای کتاب دیگری هم شناخته شده است و آن، کتاب «مسیحیت محض» یا «مسیحیت ناب» است که به زبان فارسی هم ترجمه شده است. این نویسنده بزرگ انگلیسی، گرچه در ابتدا از دین رویگردان بود و هیچ علاقه‌ای به آن نداشت. اما پس از دوستی با جی. آر. آر. تالکین فانتزی نویس مشهور دیگری که به خاطر سه گانه ارباب حلقه‌ها شناخته شده است، باز به مسیحیت گروید و کتاب‌های زیادی در حوزه الهیات مسیحی نوشت. کتاب مهم و ارزنده دیگر او در این حوزه، «مساله رنج» است. سی. اس. لوئیس، ماجراهای نارنیا را در 7 جلد نوشت که به ترتیب انتشار می‌شوند؛ 1950؛ شیر، کمد و جادوگر 1951؛ شاهزاده کاسپین 1952؛ سفر کشتی سپیده ‌پیما 1953؛ صندلی نقره‌ای 1954؛ اسب و آدمش 1955؛ خواهرزاده جادوگر  1956؛ آخرین نبردالبته گرچه او داستان نارنیا را از رمان «شیر، کمد و جادوگر» شروع کرد، اما سیر روایت داستان، خطی نیست و در واقع ماجراهای نارنیا از رمان ششم سی. اس. لوئیس؛ «خواهرزاده جادوگر» شروع می‌شود.  اگر دوست دارید ماجراهای نارنیا را به ترتیب و خطی، دنبال کنید، بر اساس این لیست پیش بروید: خواهرزاده جادوگر؛ 1955 شیر، کمد و جادوگر؛ 1950 اسب و آدمش؛ 1954 شاهزاده کاسپین؛ 1951 سفر کشتی سپیده‌پیما؛ 1952 صندلی نقره‌ای؛ 1953 آخرین نبرد؛ 1956درنهایت، ماجراهای نارنیا، یکی از بهترین فانتزی‌ها برای خواندن است که سی. اس. لوئیس، نوشتن آن را برای دخترخوانده‌اش لوسی، آغاز کرد. این مجموعه رمان فانتزی، در واقع جزئی از ادبیات کودک و نوجوان به حساب می‌آید و برای آنان نوشته شده است. اما چه کسی می‌خواهد به بهانه سن، خود را از لذت خواندن یکی از بهترین مجموعه کتاب‌های فانتزی محروم کند؟! شاید همانطور که سی. اس. لوئیس به دخترخوانده‌اش؛ لوسی گفته است، ما آنقدر بزرگ شده‌ایم که به خواندن داستان‌های پریان برگردیم. در حقیقت ما بزرگترها بهتر از همه درک می‌کنیم که باید به همان سرزمین‌های جادویی برگردیم؛ به نارنیایی که در آن، کودکان نجاتمان خواهند داد. مجموعه هری پاتر از جی. کی. رولینگ داستان‌های هری پاتر، عنوان مجموعه کتابی 7 جلدی در ژانر درام فانتزی از نویسنده زن انگلیسی، جوآن رولینگ است که کتاب‌های خود را با نام هنری جی. کی. رولینگ، امضا می‌کند.  سال 1990 بود که جی. کی. رولینگ، به دلیل تاخیر 4 ساعته قطار در ایستگاه منچستر به لندن، نشسته بود. تنها این رولینگ نبود که هنگام تصور کردن پسرکی لاغر و عینکی در این ایستگاه که از جادوگر بودن خود، بی‌خبر است، گمان نمی‌کرد، داستانش جهان را مجذوب خود کند؛ بلکه ناشران متعددی که دست نوشته اولین جلد مجموعه هری پاتر؛ یعنی «هری پاتر و سنگ جادو» را خواندند هم، چنین گمانی نمی‌کردند. برای همین رولینگ مجبور شد داستان هری پاتر را برای ناشران متعددی ارسال کند تا در نهایت یکی از آنها حاضر به چاپ این رمان فانتزی شود. «هری پاتر و سنگ جادو» با نام اصلی Harry Potter and the Philosopher's Stone، در سال 1977 توسط انتشارات بلومزبری، به چاپ رسید. محبوبیت گسترده و سریع کتاب منجر به نوشتن جلدهای دیگر این مجموعه شد. و امروز، انتشارات بلومزبری بیشترین اعتبار و رشد خود را به دلیل انتشار کتاب‌های جی. کی. رولینگ و مجموعه فانتزی هری پاتر به دست آورده است. مجموعه کتاب‌های هری پاتر، شامل این عناوین است: هری پاتر و سنگ جادو؛ 1997 هری پاتر و تالار اسرار؛ 1998 هری پاتر و زندانی آزکابان؛ 1999 هری پاتر و جام آتش؛ 2000 هری پاتر و محفل ققنوس؛ 2003 هری پاتر و شاهزاده دو رگه؛ 2005 هری پاتر و یادگاران مرگ؛ 2007جی. کی. رولینگ، کتاب «هری پاتر و یادگاران مرگ» را آخرین جلد مجموعه فانتزی هری پاتر، معرفی کرد. اما پس از وقفه‌ای طولانی و در سال 2016، کتاب «هری پاتر و فرزند نفرین‌شده» را منتشر کرد. این کتاب، به زندگی هری پاتر که کارمند وزارت جادو است و پسرش آلبوس سوروس پاتر، که از پدرش ناراضی است، می‌پردازد.  از دیگر آثار جی. کی. رولینگ که در ارتباط با دنیای فانتزی و جادویی مجموعه هری پاتر است، می‌توان به «جانوران شگفت انگیز و زیستگاه آنها» در سال 2001، اشاره کرد. این کتاب با نام اصلی Fantastic Beasts and Where to Find Them که موجودات جادویی دنیای هری پاتر را معرفی می‌کند، به عنوان همان نسخه از کتاب درسی که هری پاتر در مدرسه هاگوارتز می‌خواند، منتشر شد؛ کتابی که هری پاتر در مجموعه «هری پاتر و سنگ جادو» در حال خواندن آن بود. ابتکار جالب دیگری که جی. کی. رولینگ انجام داد، این بود که نسخه اصلاح شده‌ای از همین اثر، همراه با معرفی 6 موجود جادویی بیشتر، هم منتشر کرد که حاشیه نویسی‌های هری پاتر را نداشت و برای مشنگ‌ها مناسب بود! جی. کی. رولینگ، همچنین فیلمنامه‌هایی را با الهام از کتاب جانوران شگفت انگیز، نوشت که داستانش به زمانی بسیار قبل از ماجراهای مجموعه کتاب‌های هری پاتر برمی‌گردد. فیلم‌هایی که بر اساس این فیلمنامه‌ها ساخته شد، به یک موفقیت تجاری تبدیل شدند. جهانی که این نویسنده محبوب انگلیسی در مجموعه فانتزی خود خلق کرده است، جهانی به کلی دیگر همانند آنچه در جهان فانتزی ارباب حلقه‌ها و یا حتی مجموعه نارنیا می‌بینیم، نیست. جادوگران رولینگ، درست میان ما زندگی می‌کنند. در فضاهایی که ما نمی‌توانیم ببینیم؛ مثل سکوی شماره 9¾ که محل توقف قطار مخصوص جادوگران به مدرسه آموزش جادوگری هاگوارتز است. جایی که البته ماگل‌ها یا آن طور که در ترجمه‌های فارسی آمده؛ مشنگ‌ها -کسانی که توانایی جادو کردن ندارند- نمی‌توانند، ببینند.  هری پاتر، پسر بچه یتیمی است که همراه با خانواده خاله‌اش زندگی می‌کند و از آنها آزار و اذیت زیادی می‌بیند. قلدری یکی از چالش‌هایی است که در این مجموعه فانتزی، به آن پرداخته می‌شود و هری، پسری که ضعیف پنداشته می‌شد، وجه قدرتمندی در درون خود کشف می‌کند. او استعدادی دارد که هیچ یک از آن دیگران ندارند؛ جادو... . جادو، در این وجه، کارکرد نمادینی از قدرت‌های درونی دارد. چیزی که برای همه آنهایی که داشته‌های کمتری نسبت به دیگران دارند و تضعیف شده‌اند، بسیار مهم است. جادو؛ همان قدرت درونی هری پاتر، راه نجات و امید بزرگِ او، می‌شود و راهش به هاگوارتز باز می‌شود. از طرفی، آنتاگونیست مجموعه هری پاتر، لرد ولدمورت، که به برتری نژادی جادوگران قائل است، به دنبال حکمرانی و سروری مطلق و مدیریت مشنگ‌ها به عنوان نژادی نازل و بی‌ارزش است. ولدمورت که خود جادوگری دو رگه است به ویژه از پیوند جادوگران و مشنگ‌ها بیزار است و به حفظ خون اصیل اهمیت می‌دهد. او در این راه از جادوی سیاه و سپاهی مخوف از مرگ خواران، استفاده می‌کند. مبارزه هری پاتر و دوستان او با لرد ولدمورت، مبارزه‌ای است علیه برتری طلبی نژادی و قدرتمندی بلا منازع. پاس داشتن ارزش‌هایی چون تکثر و رواداری. در نهایت جهان فانتزی هری پاتر، آنقدر گسترده شد که عرصه‌هایی چون سیاست را هم تحت تاثیر ادبیات خود قرار داد. در آمریکا و انگلستان، مقایسه رهبران سیاسی که سیاست‌ها تبعیض نژادی داشتند، با لرد ولدمورت و مرگ خواران یکی از نتایج تاثیر ادبیات جهان جادویی رولینگ، بر ادبیات سیاسی است. چه کسی می‌تواند چنین کتابی را از دست بدهد؟ یکی از بهترین مجموعه‌های ادبیات ژانر فانتزی، که دیگر عرصه‌های زندگی انسان را با نمادها و استعارات خود پر کرده است.   جادوگر شهر اوز جادوگر شهر اوز، از دیگر داستان‌های فانتزی است که امروز به بخشی از خاطره جمعی ما تبدیل شده است و هر کوچک و بزرگی آن را می‌شناسد. دنیای فانتزی «جادوگر شهر اوز» نخستین بار در سال 1900 و با نام اصلی «جادوگر شگفت انگیز اوز» پا در جهان غیر جادویی ما گذاشت. این رمان نیز مانند سایر آثار فانتزی، که در اصل برای کودکان نوشته شدند، محدود به این گروه سنی نماند و بزرگسالان زیادی را جذب داستان جادویی خود کرد.  خالق جهان فانتزی اوز، نویسنده‌ و روزنامه‌نگاری آمریکایی است به نام لایمن فرانک بام که به ال. فرانک بام مشهور است. ناشر کتاب، تنها هنگامی حاضر به انتشار رمان کودکانه «جادوگر شگفت انگیز اوز» شد که مدیر تالار بزرگ اپرای شیکاگو، قول داد نمایش موزیکالی از آن به صحنه ببرد. ال. فرانک بام؛ نویسنده این کتاب فانتزی کودکانه، هم تحت تاثیر رمان «آلیس در سرزمین عجایب» از لوئیس کارول و هم دیدگاه این نویسنده درباره کتاب‌های کودکان بود. ال. فرانک بام مانند لوئیس کارول، معتقد بود کتاب‌های کودکان باید به خوبی تصویرسازی شوند و رنگین و زیبا باشند؛ تا خواندنشان برای بچه‌ها دلپذیر و خوشایند باشد. همچنین نباید کتاب‌های کودکان را به درس‌های اخلاقی تبدیل کرد. باید اجازه داد بچه‌ها، بچه بمانند.  تصویرسازی کتاب «جادوگر شگفت انگیز اوز» را ویلیام والاس دنسلو، انجام داد و بر روی این رمان فانتزی، بسیار تاثیر گذاشت. دنسلو، نه تنها با تصاویر خود بر نحوه تفسیر کتاب، اثر گذار بود که به دلیل رابطه نزدیک با ال. فرانک بام، در نحوه توسعه داستان هم، همکاری داشت. از طرف دیگر، این دنسلو بود که با تصویرسازی‌های خود، دوروتی، توتو، شیر، و به ویژه جنگلبان حلبی و مترسک را به ما شناساند. اگر تصاویر او نبود، مردم نمی‌دانستند این شخصیت‌ها را چه طور تخیل کنند و در نتیجه، شاید آن خاطره مشترک که اکنون به فرهنگی جمعی تبدیل شده است، پدید نمی‌آمد.  رمان فانتزی جادوگر شهر اوز، در زمان خود به دلیل تصاویر رنگی بسیار، کتاب لوکس و مجللی به حساب می‌آمد. هم رمان و هم تصویرسازی‌ها، بسیار مشهور و محبوب شدند. در نتیجه، ال. فرانک بام 13 کتاب دیگر به عنوان دنباله بر این رمان نوشت که البته تصویرسازی آنها را جان. آر. نیل انجام داد نه دنسلو. تصاویر دنسلو، راه خود را به دنیای تبلیغات، اسباب بازی‌های مکانیکی و حتی جواهرات و لباس‌ها و محصولاتی مانند صابون باز کرد. مجموعه کتاب فانتزی اوز شامل این کتاب‌ها است: 1. جادوگر شگفت انگیز اوز؛ 1900 2. سرزمین شگفت انگیز اوز؛ 1904 3. آزما از سرزمین اوز؛ 1907 4. دوروتی و جادوگر اوز؛ 1908 5. راه سرزمین اوز؛ 1909 6. شهر زمردینِ سرزمین اوز؛ 1910 7. دختر چهل تکه از سرزمین اوز؛ 1913 8. تیک توک از سرزمین اوز؛ 1914 9. مترسک سرزمین اوز؛ 1915 10. رینکیتینک در اوز؛ 1916 11. شاهزاده گمشده اوز؛ 1917 12. جنگلبان حلبی اوز؛ 1918 13. جادوی سرزمین اوز؛ 1919 14. گلیندا از اوز؛ 1920 جادوگر شهر اوز، داستان دخترک خردسالی است که به دلیل فوت پدر و مادرش، همراه اقوامش در کانزاس زندگی می‌کند؛ عمه اِم و عمو هنری. دوروتی بزرگترهای اطرافش را خاکستری می‌بیند. آدم‌های بی‌رنگی که هیچ وقت نمی‌خندند و نمی‌دانند شادی چیست. این برای کودک بازیگوش داستان ما بسیار سخت است که آنها حتی از شنیدن صدای خنده‌اش شوکه می‌شوند. تنها موجود غیر خاکستری در زندگی دوروتی، توتو است؛ سگ کوچک و بازیگوشی به رنگ سیاه. توتو، تنها کسی است که دوروتی را خوشحال می‌کند و دنیای گرفته اطرافش را تغییر می‌دهد.  پس از آشنایی مختصری که ال. فرانک بام از شخصیت دوروتی و خانواده‌اش می‌دهد، حادثه رخ می‌دهد. گردبادی عظیم و قدرتمند از راه می‌رسد، و نه تنها خانه دوروتی را از جا می‌کند، بلکه آن را در مرکز خود حمل می‌کند و به دور دستها می‌برد. به جایی دیگر؛ به همان جهان جادویی ساحره‌ها و جادوگرها. جایی که مردمان متفاوتی دارد و شیرها و مترسک‌هایش حرف می‌زنند. دوروتی در اولین ورودش به این سرزمین سحرانگیز، ناخواسته جادوگر بدجنسی را می‌کشد و تبدیل به قهرمان مردم مانچکین می‌شود که اسیر دست او بودند.  در قصه‌ها و افسانه‌ها، شخصیت اصلی نه در بدو ورود که در انتها، تبدیل به قهرمان می‌شود. جایی که قصه به پایان رسیده است. اما در مورد دوروتی برعکس است. او قهرمان می‌شود و سپس داستانش شروع می‌شود. داستان بازگشت به خانه. سفر دوروتی در جستجوی خانه‌ یا بهتر است بگوییم خانواده‌اش در کانزاس، آغاز می‌شود. در این سفر، دوروتی و توتو، با کاراکترهای دیگری همراه می‌شوند که هر کدام در جستجوی چیزی هستند و رویایی دارند؛ مترسکی به دنبال مغز، جنگل‌بانی حلبی به دنبال قلب و شیری ترسو به دنبال شجاعت است. آنها برای دستیابی به خواسته خود، باید به جنگ جادوگر قدرتمندی بروند و قهرمانی اتفاقی دوروتی در ابتدای داستان، باید به امری واقعی تبدیل شود. چیزی که البته جادوگر اوز، فکرش را نمی‌کرد بتوانند انجام دهند. آنها سفری جمعی را آغاز می‌کنند اما در عین حال، این سفری فردی و درونی، برای هریک از اعضای گروه است. و در نهایت، نه جادوگر شهر اوز، که دلگرمی و حمایت دوستان و اعتماد به نفس روشنی که در طول سفر به دست می‌آورند، رویایشان را تحقق می‌بخشد. آنها از هم مراقبت می‌کنند، برای مشکلاتشان چاره می‌یابند و با شجاعت از یکدیگر دفاع می‌کنند و کسی را تنها نمی‌گذراند. رمان فانتزی و شیرین جادوگر شهر اوز توسط کتابخانه کنگره ایالات متحده آمریکا، به عنوان «بزرگترین و قشنگ‌ترین افسانه ملی آمریکا»، اعلام شده است. این رمان به یاد ماندنی را حتما بخوانید.   آلیس در سرزمین عجایب یکی دیگر از بهترین آثار در ژانر فانتزی، ماجراهای آلیس در سرزمین عجایب است که بیشتر با نام «آلیس در سرزمین عجایب» شناخته می‌شود. آلیس؛ دخترک بازیگوش و کنجکاوی که جهانی سحرانگیز و جادویی را برای ما کشف کرد، ساخته و پرداخته کشیش کلیسای انگلیکن، شاعر، عکاس و ریاضیدانی انگلیسی به نام چارلز لاتویج دادسون است که البته همه او را با نام مستعارش؛ لوئیس کارول، می‌شناسند. لوئیس کارول همچنین استاد ریاضی کالج کرایست چرچ در دانشگاه آکسفورد هم بود. موقعیتی که زمینه نوشتن داستان آلیس در سرزمین عجایب را فراهم کرد؛ نه به دلیل برخی تفاسیر مبتنی بر مفاهیم ریاضی از این داستان فانتزی، بلکه تنها به این دلیل که آلیس دنیای واقعی؛ دخترکی که داستان به درخواست او گفته و نوشته شد، همراه خانواده‌اش در آکسفورد زندگی می‌کردند و پدرش ریاست کالج کرایست چرچ در آکسفورد را به عهده داشت. داستان آلیس در سرزمین عجایب، نخستین بار در سال 1862 و در زمان یک گردش دوستانه با قایق بر روی رودخانه تایمز، شکل گرفت. آلیس لیدلِ ده ساله، از لوئیس کارول خواست تا داستانی برایشان بگوید و سرگرمشان کند. کارول داستان آلیسی را گفت که با افتادن به سوراخ یک خرگوش با ماجراهای جالب زیادی در جهانی فانتستیک، روبه‌رو می‌شود. جایی که خرگوشی می‌تواند در یک مهمانی عصرانه به صرف چای شرکت کند اما دیر کرده است، باید چیزهای جالبی در انتظار این دختر بچه‌ باشد. آلیس از او قول گرفت که داستان را برایش بنویسد اما مدتها طول کشید تا لوئیس کارول به این وعده خود عمل کند. او توانست دست نوشته داستان را در سال 1864 برای آلیس لیدل بفرستد.  لوئیس کارول، داستان را برای جورج مک دانلد، که تبدیل به پیشگام ادبیات فانتزی مدرن شد نیز فرستاد و او و فرزندانش عاشق داستان شدند. این بازخوردهای بسیار مثبت، لوئیس کارول را ترغیب به انتشار داستانش کرد و سرانجام داستان فانتزی «آلیس در سرزمین عجایب»، در سال 1865 توسط انتشارات مک میلان به چاپ رسید. 7 سال بعد لوئیس کارول، ادامه‌ای بر داستان آلیس در سرزمین عجایب نوشت که البته به لحاظ روایت داستانی، 6 ماه پس از داستان اول رخ می‌دهد.  نام داستان جدید، «آن سوی آینه» است و در سال 1872 منتشر شد. رمان جدید سبب توجه دوباره به داستان آلیس در سرزمین عجایب و تقدیر از آن شد.  تصویرسازی هر دو داستان را سر جان تنیل انجام داد که از تصویرسازان برجسته عصر ویکتوریا در زمینه طراحی فکاهی و کارتون سازی سیاسی بود. داستان آلیس در سرزمین عجایب، در ژانر فانتزی و ادبیات مهمل یا جفنگ قرار دارد. این ژانر ادبی، به دسته گسترده‌ای از آثار ادبی اشاره دارد که در آن، عناصر معنادار برای برهم زدن قراردادهای زبانی یا استدلال منطقی در توازنی با عناصر بی‌معنا قرار می‌گیرند. البته تاثیر مهمل بودن از زیاده روی در معنا و فربهی آن است نه فقدان معنا. رمان آلیس در سرزمین عجایب، داستان دختری 7 ساله است که در یک بعد از ظهر گرم تابستان در نزدیکی یک رودخانه، توجهش به خرگوش سفید جلیقه پوشی، جلب می‌شود. خرگوش، ساعتش را از جیب جلیقه در می‌آورد و می‌گوید: ای وای دیرم شد. آلیس فکر می‌کند تا حالا خرگوشی ندیده است که جلیقه بپوشد؛ چه برسد به اینکه از جیب آن ساعتی هم در بیاورد. این می‌شود که به دنبال خرگوش می‌رود و وقتی او جست می‌زند به دورن سوراخ بزرگی زیر چند بوته، آلیس هم از همان سوراخ، پایین می‌رود و این گونه وارد دنیایی از وقایع عجیب و غریب می‌شود؛ معجون‌هایی که او را بزرگ و کوچک می‌کند، کرم ابریشمی که اهل قلیان کشیدن است و گربه‌ای که لبخندش پشت سرش جا می‌ماند. این جهان شگفت انگیز که فارغ از قواعد روی زمین به سر می‌برد، اجازه می‌دهد تا ذهن خیال ‌پرداز و خلاق شکوفا شود و آزادانه تصور کند. چیزی که برای کودکان بیشتر از هر چیز دیگری ضروری است. یادتان باشد که این داستان، محصول دوران ویکتوریایی است. دوره‌ای که قواعد و قوانین سخت‌گیرانه‌ای بر همه حاکم بود؛ به ویژه برای تربیت کودکان. همانطور که پیشتر در داستان فانتزی «جادوگر شهر اوز» نیز گفتیم، لوئیس کارول نقد زیادی به این وضعیت داشت و معتقد بود کودکان باید از این قواعد تربیتی سخت‌گیرانه، رها باشند و آزادانه کودکی کنند. شاید برای همین است که برخی از کاراکترهای داستان، گستاخ هستند و نظرهای شخصی خود را ابراز می‌کنند. چیزی که آلیسِ داستان ما را آزار می‌دهد؛ چون به او چیزهای دیگری را آموخته‌اند و او  این گونه تربیت نشده است. بزرگسالان در داستان آلیس در سرزمین عجایب، تلاش می‌کنند تا معقول و خردمند به نظر آیند و او را نصیحت می‌کنند. اما در حقیقت این طور نیستند و اغلب ایده‌های احمقانه و حتی ظالمانه‌ای دارند. آلیس به عنوان یک کودک معصوم، انتظار ویژه‌ای از بزرگسالان دارد برای همین این موقعیت تناقض آمیز، برای او بسیار گیج کننده است؛ اینکه چه انتظاراتی از یک بزرگسال داریم اما در واقع آنها چگونه هستند. این موقعیت‌ها به شکلی خنده‌دار و بامزه به ما نشان داده می‌شوند، اما واقعیت آن است که بسیار خطرناکند. عنصر جالب توجه دیگر در این موقعیت فانتستیک، تغییر اندازه‌های آلیس است. اینکه گاهی راه حل ساده تری برای حل مشکلاتی وجود دارد که به نظر ناممکن می‌رسد؛ تغییر زاویه دید و قرار گرفتن در موقعیتی جدید. همچنانکه البته می‌تواند نشانه‌ای بر گیج کننده بودن بزرگ شدن برای کودکان باشد. اینکه بزرگ شدن گاهی هیچ تناسبی با موقعیتی که دوست داریم در آن باشیم ندارد.  آلیس در سرزمین عجایب از آن داستان‌های شیرین و شگفت‌انگیزی است که لوئیس کارول در عصر ویکتوریایی، نهایتا ماجراها را در بستر یک رویا قرار می‌دهد تا کاوش در این تم‌های داستانی، آسان‌تر باشد. داستانی که پس از گذشت این همه سال، همچنان برای همه کودکان و بزرگسالان جذاب است     سیرک شبانه از دنیای فانتزی‌های بسیار بزرگ و جهان‌های خیالین سترگی که داشتنه‌اند دور شویم، رمان‌های فانتزی جذاب دیگری هم هستند که زیر سایه آثار بزرگ، کمتر به چشم آمده‌اند. یکی از بهترین کتاب‌های فانتزی از این دست، رمان «سیرک شبانه» است که در سال 2011 منتشر شد. رمان فانتزی سیرک شبانه، اولین رمان نویسنده و هنرمند آمریکایی، ارین مورگنسترن است که برای یک مسابقه سالانه رمان نویسی و در طی سه رقابت، نوشته شد. داستان گیرا و شیوه روایت منحصر به فرد کتاب، آن را در لیست پر فروش ترین‌های نیویورک تایمز قرار داد. همچنین نامزد دریافت و برنده چندین جایزه ادبی، از جمله جایزه الکس از انجمن کتابخانه آمریکا شد. سیرک شبانه، داستان رقابتی است از جنس دیگر؛ رقابتی در جهان جادو و تردستی، در لندن ویکتوریایی اما غیر تاریخی. دو جادوگر قدرتمند که میدان هماوردیشان، نه جهان‌های تخیلی و جادویی، بلکه یک سیرک است؛ سیرک رویاها. سیرکی که به ناگاه از راه می‌رسد و به ناگاه نیز ناپدید می‌شود و تنها از غروب تا طلوع خورشید باز است. پروسپرو و آقای ای. اچ مرموز، توافق می‌کنند تا دو جادوگر جوان را تربیت کنند. دو رقیب، که هویتشان از هم مخفی است؛ اما سرانجام در مصافی از جادو و اراده، روبه روی هم قرار خواهند گرفت.  شاید به نظر رسد که ارین مورگنسترن، داستان ساده‌ای برای ما دارد. اما رمان فانتزی سیرک شبانه، پیچیده‌تر از نبرد دو جادوگر جوان در میانه هیاهوی سیرکی بزرگ است. و عشق میان دو حریف، تنها پیچشی نیست که چنگ می‌زند به روانی این داستان فانتزی. این مبارزه از چه جنسی است؟ تنها، توافقی میان دو استاد است؟ دست کشیدن از مبارزه، چه بهایی دارد؟ و در نهایت، چرا سیرک، مرکز همه این اتفاق‌ها است؟!! سیرک شبانه، یکی از بهترین فانتزی‌هایی است که به عنوان اولین رمان نوشته شده است. رمانی با روایتی غیر خطی، که هر فصل در زمان و مکانی متفاوت از فصل قبلی، روایت می‌شود. اگر در ابتدای هر فصل، نمیدانید کجا هستید و یا دیگرانی که میشناسید کجا هستند، راهش این است که ادامه دهید. این تنها کاری است که باید انجام دهید... خواندن کتاب!!   پیرانزی پیرانزی، عنوان رمانی بسیار جذاب و هوشمندانه، از فانتزی نویس مشهور انگلیسی؛ سوزانا کلارک است. سوزانا کلارک که نخستین اثرش، فانتزی بی‌نظیر دیگری به نام جاناتان استرنج و آقای نورل در سال 2004 بوده است، با کتاب «پیرانزی»، توانایی خارق العاده‌اش در نوشتن فانتزی را اثبات کرد.  سوزانا کلارک، رمان پیرانزی را در سال 2020 منتشر کرد. گرچه به نظر می‌رسد، یادداشت‌های این داستان را بسیار پیشتر از این و حتی قبل از رمان جاناتان استرنج و آقای نورل، شروع کرده باشد. زمانی که او برای نوشتن دنباله‌ای بر رمان اولش، دچار مشکل شده بود، تصمیم گرفت به این داستان قدیمی‌تر برگردد که به نظرش ساده‌تر بود و به دلیل کمتر بودن تعداد شخصیت‌ها، کنترل بهتری بر آن داشت. پیرانزی، در جهانی به سر می‌برد که در همه جهان‌های فانتزی، بی‌بدیل و یکه است. نه خبری از جادوگران بزرگ و نبردهای سهمگین میان خیر و شر است و نه موجودات افسانه‌ای عجیب و غریبی دارد. با این حال پیرانزی یکی از غریب‌ترین کتاب‌هایی خواهد بود که در ژانر فانتزی، خواهید خواند.  جهان پیرانزی در واقع یک خانه است. خانه‌ای بسیار بزرگ با تالارها و اتاق‌ها و دهلیزهای متعدد و بی‌انتها که مجسمه‌های مختلفی نیز در آن وجود دارد و هیچ دو مجسمه‌ای مانند هم نیست. طبقه بالایی خانه را ابرها پوشانده است و در پایین آن، اقیانوس مواجی وجود دارد که پیرانزی به دنبال سر در آوردن از الگوهای جزر و مد آن است. پیرانزی گمان می‌کند که همه عمر در این جا زندگی کرده است و در جهان، تنها 15 نفر وجود دارند. همه این افراد به جز دو نفر، اسکلت‌ افرادی هستند که پیشتر مرده‌اند؛ خودش و دیگری. خانه به طور مشخصی، ساکنین خود را دچار زوال عقل و فراموشی می‌کند و پیرانزی تلاش می‌کند با یادداشت نوشتن در دفتری، به حفظ خاطراتش کمک کند. همان چیزی که ما می‌خوانیم. رمان فانتزی سوزانا کلارک، در واقع بخش‌هایی از یادداشت‌های روزانه پیرانزی است. عنوان رمان پیرانزی، به طور خاص به هنرمندی ایتالیایی اشاره دارد با نام کامل جووانی باتیستا پیرانزی. جووانی پیرانزی، مجموعه‌ای از 16 چاپ فلزی دارد با عنوان زندان خیالی (Imaginary Prisons) که طاق‌های زیر زمینی عظیمی را با پلکان‌ها و ماشین‌های قدرتمند، به تصویر می‌کشد. چیزی مشابه آنچه سوزانا کلارک در داستان توصیف می‌کند و جهان فانتزیش را بر پایه آن می‌سازد.  اما این چه جهانی است؟ چه جهان خیالینی می‌تواند این خانه عظیم و پلکان و مجسمه‌ها را داشته باشد؟ چه ذهنی چنین جهانی را تصور کرده است؟ این تخیل سوزانا کلارک است که این جهان فانتستیک را ساخته است؟ یا که خانه، محصول و تراوش ذهن و اندیشه همه ما است. همه ما مردم جهان. رمان پیرانزی، رمانی است با داستانی نفس‌گیر و هیجان انگیز در جهانی که بیش از هر چیز به تصویری عجیب از جهان ما شبیه است. آن را از دست ندهید!   دروغ های لاک لامورا  یکی از بهترین و جالب توجه‌ترین رمان‌های فانتزی، کتاب «دروغ‌های لاک لامورا» است. دروغ‌های لاک لامورا در واقع جلد اول از مجموعه حرامزادگان نجیب است که توسط اسکات لینچ در سال 2006 منتشر شده است. دو عنوان دیگر این مجموعه به ترتیب، دریای سرخ زیر آسمان سرخ؛ 2007 و جمهوری دزدان؛ 2013 است.  دروغ‌های لاک لامورا داستانی پیچیده و چندوجهی دارد که شما را شگفت زده خواهد کرد. فانتزی نویس آمریکایی؛ اسکات لینچ، قدرت‌های جادویی را نه در هماوردی میان شوالیه‌ها و هیولاها و موجودات عجیب و غریب، که به میان دزدان خرده پا و در هزارتوی زیرزمینی باندهای خلافکار، می‌آورد. لاک لامورا، پسر بچه‌ای‌ یتیم و پنج، شش ساله بود که سر از تپه سایه و دخمه‌های زیرزمینی آن درآورد و به باند دزدآموز داخل شد.  دزدآموز، خودش را یک هنرمند می‌دانست؛ یک تندیسگر که بچه یتیم‌ها، گِل رُسش بودند و محوطه گورستانی تپه سایه، کارگاهش. بچه‌هایی که پسماند شهر تلقی می‌شدند، اگر از هزاران بلا و خطر که سر راهشان بود می‌جستند و زنده می‌ماندند، گیر دار و دسته دزدآموز می‌افتادند. لاک لامورا یکی از این بچه‌ها بود که از طاعون و مامورها و برده‌گیرها، جان به در برده بود و در نهایت، خود را در باند دزدآموز چپانده بود. هنر دزدی در او شکوفا شد و البته نشان داد که ذات دزدی، همان قدر در وجودش است که شاش ماهی‌ها دریا رو پر کرده.   اما لاک لامورای دردسر ساز در نهایت به دست راهبی به نام چینز می‌رسد: خدای دزدان.  رمان فانتزی دروغ‌های لاک لامورا، به زندگی او و دیگر دوستانش در یک سیستم تبهکاری زیرزمینی می‌پردازد. جایی که باندهای دزدی و خلاف، در سازشی با ماموران حکومت، از همه می‌دزدند. آنها از هیچ خلاف و جنایتی فروگذار نیستند و تنها خط قرمزشان، اشراف و ثروتمندان شهر هستند. این دنیای زیرزمینی شهر باستانی کامور، با مشت آهنین کاپا اداره می‌شود؛ عنوانی برای رئیس بزرگ تمام این سیستم. همه چیز وقتی با خطر و چالش روبه رو می‌شود که لاک لامورا، پس از مرگ پدر چینز، ریاست دار و دسته او را به عهده می‌گیرد و باند حرامزادگان نجیب را شکل می‌دهد. باندی که مخفیانه و با برنامه‌ریزی‌های دقیق و پیچیده، به جنگ این صلح می‌رود و تصمیم می‌گیرد از ثروتمندان بدزدد.  اسکات لینچ در این داستان معمایی جنایی که به اندازه کافی جذاب و پرکشش است، عناصری از کیمیاگری و جادو را نیز وارد می‌کند و داستانی منحصر به فرد در ژانر فانتزی خلق می‌کند. دروغ‌های لاک لامورا، تنها دروغ‌هایی هستند که از شنیدنش، لذت خواهید برد!!    گراف گربه لیست بهترین رمان‌های فانتزی را با کتابی ایرانی به پایان می‌رسانیم. رمانی حیرت انگیز و گیرا به نام «گراف گربه» که هادی تقی زاده، نویسنده و پژوهشگر حوزه تاریخ،‌ نوشته است. «گراف گربه؛ همیشه از راهی که می‌آید، کسی می‌رود» در سال 1391 توسط نشر روزنه به چاپ رسید. این داستان فانتزی ایرانی، به عنوان کتاب متفاوت سال 1391، انتخاب شد و جایزه مهرگان ادب را به دست آورد. گراف گربه چندین و چند داستان فرعی را در روایتی غیر خطی و زمان پریش، کنار هم قرار می‌دهد تا بتواند داستان اصلی را در عین پرداخت شخصیت‌ها، جلو برد. اما داستان از کجا شروع می‌شود؟ از جایی که دانش آموزی به نام هادی تقی زاده (هم نام نویسنده)، برای تنبیه به انبار زغال مدرسه انداخته می‌شود. انباری که هم محل ذخیره زغال باشد و هم تاریک و بی‌نور، سیاهی بر سیاهیش می‌رمبد و چه انتظاری می‌توان از شجاعت پسری کوچک داشت؟ هادی تقی زاده در آن انباری که به سیاه چال می‌ماند، با موجودی عجیب اما نه ترسناک بلکه مضحک روبه‌رو می‌شود به نام اسماگ. چیزی شبیه به اسب آبی با شاخ کوچکی بر پیشانی و بال‌هایی فلس‌دار و فلزی. از آنجا که در داستان‌هایی از این دست همیشه یک گربه جادویی وجود دارد، هادی تقی زاده آن را از قلم نینداخته و قاسم را به ما معرفی می‌کند. گربه مفلوک سیاهی با دستی نصفه که حاصل سالهای جنگ بوده است و می‌تواند سخن بگوید.  از این تاریخ و از این معارفه ناخوشایند در انبار زغال که هادی تقی زاده با شلوار خیس شده از ترس اسماگ، در آن شرکت داشت، او سلسله‌ای از پیشگویی‌ها را آغاز می‌کند. از این جا به بعد، شما با داستانی پست مدرن و سرشار از عناصر فانتزی و جادویی رو به رو خواهید شد که در دل دنیای ما رخ می‌دهد و گرچه نویسنده از سرزمینی نمادین و خیالی سخن گفته، روشن است که ما با ایران روبه‌رو هستیم. اینکه در میان داستانی تخیلی و فانتزی، با موجودات حیرت انگیز و عجیب و غریبش، پای مفاهیمی به میان آید که برگرفته از فرهنگ خودمان است و به حوادث تاریخی خودمان اشاره شود، تجربه جالب و نویی است.  رمان «گراف گربه؛ همیشه از راهی که می‌آید، کسی می‌رود»، گردهمایی موجوداتی است که تخیل می‌کنند و برای تخیل ارزشی بسیار قائل هستند. حتما این رمان فانتزی از هادی تقی زاده را در لیست مطالعه خود، بگذارید و از خواندنش شگفت زده شوید.   به قلم "قاصدک حسینی"کتاب‌های معرفی شده در این مطلب را می‌توانید با کد تخفیف: blog1 از سایت پاتوق کتاب تهیه کنید. 

نوجوانی سنی بین کودکی و بزرگسالی است. نوجوان برای اینکه خودش را از گذشته رشدی‌اش برهاند از خواندن کتاب‌های کودک امتناع می‌کند تا هویتی بزرگتر از کودکی برای خود دست‌و‌پا کند. بعضی حتی به کتاب‌های بزرگسال رو می‌آورند تا گذشتن از کودکی را اینگونه تجربه کنند. نوجوانی سن تغییر است. سنی که نوجوان هیجانات جدیدی را تجربه می‌کند و دنبال هویت‌یابی جدید است. در این میان نوجوان باید بداند نویسندگانی هستند که حال و احوال نوجوانی را درک می‌کنند و برای ردهْ سنی آنها کتاب‌هایی را نوشته‌اند. رمان‌ نوجوان پر از هیجان و کشف است. شخصیت‌های اصلی آن نوجوان هستند و همین باعث می‌شود نوجوان بتواند خودش را جای شخصیت بگذارد و با شخصیت رمان همراه شود و از کسب تجربه‌های جدید لذت ببرد.  کتاب‌هایی که در این سن و سال خوانده می‌شوند به شکل خاصی در ذهن مخاطب می‌مانند. خواندن کتاب‌های خوب در این ردهٔ سنی می‌تواند نوجوان را با کتاب خواندن انس بیشتری ببخشد.  رمان‌های نوجوان زیادی در سراسر دنیا چاپ شده‌اند و منتظر خواندن توسط نوجوانان هستند. در این یادداشت بعضی از بهترین کتاب‌های نوجوان خارجی و ایرانی معرفی می‌شود.  بهترین کتاب‌های نوجوان خارجی و ایرانی «بابا لنگ دراز» به قلم «جین وبستر» از انتشارات «افق»  بابا لنگ دراز عنوان نام آشنایی بین همهٔ ماست. اکثر ما نوجوانان دیروز حداقل قسمتی از کارتون «بابا لنگ دراز» را دیده‌ایم و با شخصیت «جروشا ابوت» همان «جودی» آشنا هستیم. این کارتون براساس کتابی به همین نام ساخته شده است. «بابا لنگ دراز» اثر مشهور نویسندهٔ آمریکایی «جین وبستر» است. نویسنده کتاب را به سبک نامه‌نگاری نوشته است. جودی دختر یتیمی است که در پرورشگاه بزرگ شده است. یکی از خیرین که خواسته هویتش برای جودی ناشناخته بماند هزینهٔ دانشگاه رفتن او را تقبل می‌کند و او این فرصت را پیدا می‌کند که در کنار باقی ثروتمندان و مردم عادی‌تر جامعه درس بخواند. کل کتاب نامه‌های جودی به بابا لنگ دراز است. او در این نامه‌ها حال و هوای خودش و دانشگاه را برای بابا لنگ دراز توضیح می‌دهد.  بخشی از کتاب بابا لنگ دراز: بابا لنگ دراز عزیز من عاشق دانشکده‌ام و عاشق شما که مرا به دانشکده فرستاده‌اید. خیلی خیلی خوشحالم. همیشه آنقدر هیجان‌زده‌ام که خیلی کم خوابم می‌برد. نمی‌دانید اینجا چقدر با پرورشگاه جان گریر فرق دارد. در خواب هم نمی‌دیدم که توی دنیا همچین جایی وجود دارد.   «شگفتی» به قلم «آر. جی. پالاسیو» از انتشارات «افق»  شگفتی داستان زندگی «تام آگوست» است. تام دوست دارد معمولی زندگی کند اما چهرهٔ غیرمعمولی او این کار را برای او سخت کرده است. او با چهره‌ای متفاوت‌تر از بقیه به دنیا آمده و بارها برای معمولی‌تر شدن چهره‌اش زیر تیغ جراحی رفته است اما باز هم چهره‌ای خاص و غیر معمولی دارد. تام به همین علت در خانه درس خوانده اما ماجرای کتاب از جایی شروع می‌شود که او می‌خواهد به مدرسه برود و باید عکس‌العمل هم‌کلاسی‌ها و هم‌مدرسه‌ای‌ها را تاب بیاورد.  شگفتی چند راوی دارد و هر کدام از راوی‌ها دید و نگاه خود را در رابطه با تام به خواننده بازگو می‌کند.  نویسنده خیلی خوب توانسته با زبانی روان نگرانی‌های تام و خانواده را در برابر نگاه‌های جامعه نشان دهد.  تام در مدرسه دچار چالش‌هایی می‌شود. او چه شکلی از پس این چالش‌ها برمی‌آید؟ آیا او می‌تواند بچه‌های مدرسه را با خود همراه کند و کاری کند که دوستش داشته باشند؟  بخشی از کتاب شگفتی: می‌دانم یک پسر ده‌سالهٔ معمولی نیستم. خب، البته کارهایم عادی و معمولی‌اند. بستنی می‌خورم. دوچرخه‌سواری می‌کنم. توپ‌بازی می‌کنم و یک ایکس‌باکس دارم. ظاهرا اینجور کارها باید از من یک بچهٔ معمولی بسازند؛ به خصوص که از نظر شخصتی هم شبیه بچه‌های عادی هستم. با وجود این می‌دانم  که هیچ بچهٔ عادی‌ای باعث نمی‌شود که سایر بچه‌های عادی توی زمین بازی به محض دیدنش جیغ بکشند و فرار کنند.    «سفرهای گالیور» به قلم «جان سویفت» از انتشارات «افق»  سفرهای گالیور هم از آن کتاب‌های نام آشناست. این کتاب که شرح سفرهای پزشک جوانی به سرزمین‌های عجیب و غریب است رمان بزرگسال است اما انتشارات «افق» یکی از چهار سفر او را در کتابی برای نوجوانان ترجمه کرده است.  گالیور در این سفر به سرزمین لی‌لی‌پوت‌ها می‌رسد. لی‌لی‌پوت‌ها آدم‌های خیلی کوچک هستند. جثهٔ آنها به اندازهٔ انگشت دست است. برای همین او برایشان حکم غول را دارد.  اهالی لی‌لی‌پوت با دیدن جثهٔ بزرگ او نقشه می‌کشند از او برای مقابله با دشمنانشان استفاده کنند. سرنوشت گالیور چه می‌شود؟ از این کتاب هم فیلم‌های زیادی ساخته شده است.  بخشی از کتاب سفرهای گالیور: من و پنج ملوان دیگر در یک قایق نجات نشستیم و با تمام نیرو پارو زدیم تا از میان صخره‌ها جان سالم به در ببریم. تقریبا بعد از یک ساعت وقتی که هنوز در دل شب بودیم قایق واژگون شد. من به زحمت خودم را روی آب نگه داشتم با اینکه دیگر امیدی به زنده ماندن نداشتم، تصمیم گرفتم تا آخرین دقایق عمرم و حتی تا آخرین ثانیه‌ها مقاومت کنم. ناگهان زمین را زیر پایم احساس کردم.    «هری پاتر» به قلم «جی‌‌. کی. رولینگ» خوانندهٔ فانتزی‌خوانی نیست که اسم «هری پاتر» را نشنیده باشد. «جی. کی. رولینگ» جهانی پر از جادو خلق کرده است. تقابل خیر و شر و خوبی و بدی در خیلی از کتاب‌ها دیده می‌شود. این مجموعه کتاب هم از این مسئله مستثنی نیست.  عنوان این مجموعه به قرار زیر است: هری پاتر و سنگ جادو هری پاتر و حفره اسرار آمیز هری پاتر و زندانی آزباکان هری پاتر و جام آتش  هری پاتر و محفل ققنوس هری پاتر و شاهزاده دورگه هری پاتر و یادگاران مرگهری پاتر در سن یازده سالگی دعوت‌نامه‌ای برای رفتن به مدرسه هاگوارتز برایش ارسال می‌شود و این آغاز مسیر تازه‌ای در زندگی اوست. او در این مدرسه با دو نفر صمیمی می‌شود و در طی داستان همراه هم خواهند بود.  نویسنده با قلمی زیبا و روان خواننده‌های زیادی را پای کتاب‌های خود کشانده است.  اگر می‌خواهید با هری‌ پاتر و سرنوشتش در آن مدرسه آشنا شوید با مجموعه هری پاتر همراه شوید.  بخشی از کتاب هری پاتر و سنگ جادو: پروفسور مک گونگال با صدای لرزان ادامه داد: _اما موضوع به اینجا ختم نمی‌شه. مردم می‌گن او می‌خواسته پسر خانوادهٔ پاتر رو هم بکشه ولی موفق نشده. هیچ‌کس نمی‌داند چرا...فقط اینو می‌دونن که وقتی نتونسته هری پاتر رو بکشه قدرتش از بین رفت و همین باعث شد که بره.    «دختری که ماه را نوشید» به قلم «کلن بارل هیل» دختری که ماه را نوشید کتابی فانتزی است و به سحر و جادو برمی‌گردد. داستان دربارهٔ دختری به نام «لونا» است که او هم باید طبق رسم قدیمی مردم شهرش؛ قربانی می‌شد اما زندگی چیز دیگری برایش خواسته است. در این داستان با دو گروه آشنا همراه می‌شویم. گروه مردم عادی و گروه جادوگرها. لونا درگیر و دار داستان اشتباهی نور ماه را می‌نوشد‌ و دارای قدرت عجیب می‌شود. او چگونه رشد می‌کند و از این جادویش چگونه استفاده می‌کند؟ مردم شهر لونا تصمیم به تغییر می‌گیرند یا همچنان برای حفظ شهر کودکان را قربانی می‌کنند؟  بخشی از کتاب دختری که ماه را نوشید: نمی‌دونم عزیزم. هیچ‌کی نمی‌دونه اون چرا بچه‌ها رو می‌خواد. نمی‌دونم چرا همیشه اصرار داره کوچیک‌ترین عضو ما رو ببره. نمی‌شه راحت ازش بپرسیم. کسی تا حالا اونو ندیده. ما می‌خوایم خیالمون راحت باشه که هیچ‌وقت هم نمی‌بینیمش.   «جام جهانی در جوادیه» به قلم «داوود امیریان» از انتشارات «قدیانی» آدم‌ها حتی اگر فوتبالی نباشند وقتی موسم جام‌حهانی می‌شود اشتیاقی درونشان بیدار می‌شود. خصوصا اگر تیم ملی کشورشان هم در جام حضور داشته باشد.  «جام جهانی در جوادیه» هم داستان یک جام جهانی است اما ماجرایش با آنها تفاوت دارد.  جام جهانی در جوادیه داستان نوجوان‌هایی است که برای فوتبال بازی کردنشان دنبال زمین مناسب می‌گردند. این لابه‌لا با سفیر کانادا در ایران آشنا می‌شوند. این آشنایی باعث می‌شود که جمعی از نوجوان‌ها در محله جوادیه تهران جام جهانی راه بیاندازند. اصل داستان روی همین فوتبال می‌چرخد.  قلم امیریان در این کتاب خیلی روان و صمیمی است و مخاطب می تواند بی‌دست‌انداز با این نوجوان‌ها همراه شود.  بخشی از کتاب جام جهانی در جوادیه: _یالا بچه‌ها نوبت ماست! چینی‌ها دارند خودشان را آماده می‌کنند و شما اینجا تخمه و پسته می‌شکنید. وای به حالتان اگر ببازید.  بچه‌ها خنده‌کنان به سوی رختکن رفتند.  وقتی از بلندگوی سالن اعلام شد که بازی بعد بین دو تیم گل بهار و چین است فریاد ایران ایران، حتی برای لحظه‌ای قطع نشد.    «دنیای سوفی» به قلم «یوستن گردر» دنیای سوفی کتابی است پر از فکر و اندیشیدن. با فکر کردن آدم‌ها رشد می‌کنند و به حقایقی دست می‌بایند.  دنیای سوفی داستان روایت دختری به نام سوفی است. او که در آغاز پانزده سالگی است و در سن و سال هویت‌یابی جدید، شخصی با سوالی در یک نامه‌ ذهنش را حسابی درگیر می‌کند: _تو کیستی؟  این فرد ناشناس فردی ناشناس در طی نامه‌هایی او را درگیر سوال‌هایی می‌کند که نیاز به فکر کردن دارد.  در واقع نویسنده در کنار روایت داستان فلسفه را هم به شکل ساده به مخاطب توضیح می‌دهد.  دنیای سوفی داستانی فلسفی است و مخاطبانی که به فلسفه علاقه دارند را به خود جلب می‌کند.  بخشی از دنیای سوفی: امروز تنها نامه کوچکی در جعبه نامه‌ها بود و آن هم خطاب به سوفی؛ فقط با این عنوان: سوفی آموندسن شماره 3. کوچه شبدرها و هیچ‌چیز دیگر. نه اسم فرستنده‌ای و نه حتی تمبر پست. سوفی به شتاب در را بست و پاکت را باز کرد. در داخل آن تکه کاغذی یافت که بزرگتر از خود پاکت نبود و روی آن چند کلمه نوشته شده بود: _تو که هستی؟   «لالایی برای دختر مرده» به قلم «حمیدرضا شاه آبادی» از انتشارات «افق» لالایی برای دختر مرده داستانی است دربارهٔ یک واقعهٔ تاریخی شناخته نشده. نویسنده دست گذاشته است روی بخش دردناکی از تاریخ. او داستان دختران قوچانی را روایت می‌کند. دخترانی که خانواده‌هایشان به خاطر فقر مجبور می‌شوند آنها را بفروشند.  این داستان چهار راوی دارد و هر راوی بخشی از داستان را روایت می‌کند. «زهره» دختری است که بعد از سال‌ها یکی از دختران قوچانی به نام «حکیمه» را می‌بیند. زهره برای بقیه این موضوع را تعریف می‌کند ولی کسی حرفش را باور نمی‌کند.  حمیدرضا شاه‌آبادی در دل این روایت ماجرای غمبار این واقعهٔ دورهٔ مشروطه را برای مخاطب بیان می‌کند.  این کتاب خطی نیست و در بین گذشته و حال در رفت و آمد است.  اگر دوست دارید با ماجرای دختران قوچانی آشنا شوید رمان تاریخی کم حجم لالایی برای دختر مرده این بخش گم‌شدهٔ تاریخ را برای خوانندگان خود تعریف کرده است.  بخشی از کتاب لالایی برای دختر مرده: در اتاق را باز کردم. آنجا بود. کف اتاق نشسته بود میان کتاب‌ها و مجله‌هایم. موهای خاکستری‌اش از پشت ریخته بود روی پیراهن گلدار و براقش. تو  که رفتم سرش را برگرداند و نگاهم کرد. خشکم زد. صورتش رنگ پریده بود. لب‌هایش سفید بود و چشم‌هاش مثل آب بی‌رنگ.   «آنی شرلی» به قلم «ال‌. ام. مونتگمری» از انتشارات «قدیانی»  کسانی که کارتون آنی‌شرلی را دیده‌اند حتما او را با موهای قرمز و خیال‌پردازی‌ها و دوستش «دیانا» به خاطر سپرده‌اند.  آنی شرلی را خواهر و برادری در «گرین گیبلز» به فرزندی قبول می‌کنند و زندگی او بعد از زندگی با آنها دچار تغییراتی می‌شود.  این کارتون براساس مجموعهٔ 8 جلدی آنی‌شرلی ساخته شده است.  نویسنده در 8 جلد داستان زندگی این دختر مو قرمز را با زبانی روان برای مخاطب خود تعریف می‌کند.  بخشی از کتاب آنی شرلی در گرین گیبلز: وای! خیلی خوشحالم. فکر می‌کنم من و شما کنار هم روزهای خوبی خواهیم داشت. خیلی خوب است آدم برای کسی حرف بزند که از حرف‌های او خوشش بیاید و دائم نگوید بچه‌ها فقط باید تماشا کنند و صدایشان در نیاید. تا حالا حداقل یک میلیون بار این جمله را شنیده‌ام.   «آرزوهای بزرگ» به قلم «چارلز دیکنز» چارلز دیکنز نویسندهٔ انگلیسی مشهور انگلیسی و خالق کتاب‌هایی چون «اولیور تویست»، «داستان دو شهر» و «دیوید کاپرفیلد» است.  یکی دیگر از رمان‌های موفق او «آرزوهای بزرگ» است. آرزوهای بزرگ زندگی فردی به نام «پیپ» را به مخاطب خود بازگو می‌کند. زندگی پیپ که در کنار خواهر و شوهرخواهرش زندگی می‌کند از 7 سالگی تا سی و چند سالگی به تصویر کشیده می‌شود. او آرزوهای بزرگی در سر دارد و در طول زندگی‌اش با افراد مختلفی آشنا می‌شود که روی تصمیمات او تاثیر می‌گذارند. بخشی از کتاب آرزوهای بزرگ: هر چه در جیب‌هایم بود خالی شد. غیر از تکه‌ای نان خشکیده چیزی نداشتم. با یک حرکت تند و ناگهانی مرا چرخاند و به حالت اولیه برگرداند. حالا برج کلیسا به جای اینکه زیر پایم باشد بالای سرم بود و من روی سنگ قبری بلند نشسته و می‌لرزیدم. او با ولع بسیار شروع به خوردن آن تکه نان خشکیده کرد.   «پسری که دور دنیا را رکاب زد» به قلم «الستر هامفریز» از انتشارات اطراف سفرنامه‌های زیادی برای بزرگسالان نوشته شده است. نویسندهٔ مجموعه سه جلدی پسری که دور دنیا را رکاب زد خوش ذوقی به خرج داده است و سفرنامه‌ای برای نوجوانان نوشته است.  نویسنده در سال 2001 و در سن 25 سالگی با دوچرخه سفری به دور دنیا را آغاز کرد و براساس همین سفر این مجموعه را نوشته است.  شخصیت کتاب نامش «تام» است. تام آرزوی دیدن جاهای مختلف دنیا را در سر می‌پرواند و یک روز این آرزوی خود را محقق می‌کند. سفر او از خانه شروع می‌شود.  تام در کتاب اول ماجراهای سفر اروپا و آفریقا را توضیح می‌دهد. در کتاب دوم از قارهٔ آمریکا می‌گوید و در کتاب سوم سفرش به آسیا را تعریف می‌کند.  قلم هامفریز در این مجموعه روان و جذاب است. برای همین کودکان و حتی بزرگسالان می‌توانند از خواندن آن لذت ببرند.  بخشی از کتاب دوم پسری که دور دنیا را رکاب زد: تام درسی که توی سفرش یاد گرفته بود را به خاطر آورد: اگر فکر می کنی نمی‌توانی یک کار بزرگ و سخت را انجام بدهی ،بهتر است به جایش یک کار کوچک و آسان بکنی. یک مرحله کوچک را انجام بده. یک بار رکاب بزن. از پس آن بر میای. حالا یکی بیشتر. بیشتر و بیشتر.    «قصه های مجید» به قلم «هوشنگ مرادی کرمانی» قصه های مجید از آن دست کتاب‌هاست که به دلیل جذابیت از روی آن فیلم ساخته است. کتاب داستان مجید را روایت می‌کند که به دلیل از دست دادن پدر و مادر با بی‌بی زندگی می‌کند.  کتاب به صورت قصه‌قصه است و رمان‌گونه نیست. خواننده با نویسنده کرمانی همراه می‌شود و از مجید نوجوان درس‌های زندگی می‌آموزد. با او می‌خندد‌. فکر می‌کند. تصمیم می‌گیرد و... قصه‌ها خودمانی و ساده روایت شده‌اند و خواننده دوست دارد با مجید همراه شود تا بیشتر با زندگی او آشنا شود. این نوجوان قصه‌های شیرینی برای خواندن دارد. موضوع قصه‌ها پیچیدگی ندارد و ساده است. برای همین خواننده خیلی راحت می‌تواند با آن همذات پنداری کند. بخشی از کتاب قصه های مجید: هرچه بی‌بی عز و جز کرد و دلیل و برهان آورد و از نداری نالید و از توپ بد گفت و آدم‌های توپ‌دار را لعنت و نفرین کرد به خرجم نرفت. راستش نمی‌شد تو آن محله بدون توپ زندگی کرد. صدای تاپ‌تاپ توپ که از تو کوچه بلند می‌شد فیلم یاد هندوستان می‌کرد  و از ترس بی‌بی جرأت نمی‌کردم بروم سر کوچه و پایی به توپ بزنم.    «زیبا صدایم کن» به قلم «فرهاد حسن‌زاده» از انتشارات «کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان» زیبا صدایم کن داستان زندگی زیباست. زیبای پانزده ساله به دلیل از هم پاشیدن زندگی خانواده‌اش در بهزیستی زندگی می‌کند.  زیبا صدایم کن داستان یک روز تولد است.  زیبا سراغ پدرش در آسایشگاه بیماران روانی می‌رود و با ترفندی با همدیگر از آنجا خارج می‌شوند و روز تولد را با همدیگر می‌گذرانند.  فرهاد حسن زاده خالق کتاب های زیادی برای کودک و نوجوان است و جایزه‌های زیادی را از آن خود کرده است. زیبا صدایم کن هم از آن دست کتاب‌هاست. این کتاب سال 2017 در فهرست کتاب‌های کلاغ سفید کتابخانه بین المللی مونیخ آلمان قرار گرفته است. بخشی از کتاب زیبا صدایم کن: محاصره شده بودیم. هیچ راه فراری نبود. هر لحظه به ماشین‌های پلیس اضافه می‌شد که با آژیرهایشان جیغ‌کشان خیابان‌های اطراف را می‌بستند. هلی‌کوپتری بالای سرمان در پرواز بود. به هر جا نگاه می‌کردم انعکاس نورهای سرخ و آبی چشمک‌زن بود.    «سرگذشت استعمار» به قلم «مهدی میرکیایی» از انتشارات «سوره مهر» سرگذشت استعمار یک مجموعه پانزده جلدی است‌. نویسنده در این مجموعه دست گذاشته روی بخشی از تاریخ. تاریخی که ثروت‌ها را جابه‌جا کرده و ظلم‌هایی را روا داشته است.  خواندن این مجموعه کمک می‌کند نوجوان خیلی بهتر با واقعیت استعمار آشنا شود و این کلمه دیگر برایش گنگ نباشد.  زبان کتاب هم شیوا و روان است و خواننده را با خود در دل تاریخ می‌برد مجموعه سرگذشت استعمار به قرار زیر است: سفر به آن سوی دریاها گرگ‌ها با چشم باز می‌خوابند شکار انسان صلیب خونین راهپیمایی اشک‌ها فاخته‌ها لانه ندارند سفر الماس به دنبال کادی افطار در کلیسا گنج‌های کلات جوانه‌های آتش بازی بزرگ ماجرا هنوز تمام نشده فارغ‌التحصیل زندان ملکه تهی دستبخشی از کتاب فارغ التحصیل زندان: انگلیسی‌ها که می‌دانستند دست‌های اسماعیل پاشا خالی است به او پیشنهاد کردند وامی از انگلستان بگیرد. اسماعیل پاشا چاره‌ای جز قبول نداشت مبلغ ظاهری این وام 32 میلیون لیره استرلینگ بود اما با کم شدن هزینه‌های مختلف در پایان نه میلیون لیره به خزانه مصر وارد شد.   «زنان کوچک» به قلم «لوییزا می الکوت» از انتشارات «افق» زنان کوچک داستان زندگی چهار خواهر را روایت می‌کند‌. «جو»، «مگ»، «ایمی» و «بت» خواهرانی هستند که هر کدامشان اهداف و آرزوهایی دارند و دوست دارند به خواسته‌هایشان برسند.  پدر دخترها در جنگ است و آنها در حال حاضر فقط مادرشان را کنار خود دارند. زنان کوچک یکی از رمان‌های کلاسیک مشهور است و ترجمه‌های مختلفی از آن توسط ناشرها چاپ شده است که همین نشان از اقبال خوانندگان به این کتاب دارد. بخشی از کتاب زنان کوچک: _همین تو بودی که چند روز پیش می‌گفتی ما از بچه‌های خانوادهٔ کینگ خوشبخت‌تریم چون آنها با اینکه از ما پولدارترند ولی دائم با هم دعوا می‌کنند و به هم بد و بیراه می‌گویند.  _آره من گفتم بت. چون فکر می‌کنم واقعا خوشبختیم. گرچه همه‌مان باید کار کنیم ولی خوشبختیم چون همانطوری که جو می‌گوید یک گروه باحال هستیم و از کنار هم بودن لذت می‌بریم.    «پاستیل‌های بنفش» به قلم «کاترین اپل گیت» از اتشارات «پرتقال» پاستیل های بنفش حول دو مسئله می‌چرخد. دوست خیالی و مشکلات خانوادگی.  «جکسون» پسری است که ناگهان «کرنشا» را می‌بیند. کرنشا آمده است تا اضطراب جکسون را کمتر کند. جکسون دوست ندارد کرنشا را باور کند چون به نظر او این طبیعی نیست اما آن گربه در زندگی او حضور پیدا می‌کند.  مشکلات خانوادگی گاهی بین خود پدر و مادر می‌ماند و گاهی آنقدر گسترده می‌شود که برای حل آن پای بچه‌ها هم وسط می‌آید‌ این از آن دست کتاب‌هاست که بچه‌ها هم درگیر حل مسئله خانوادگی می‌شوند.  نثر ساده و روان است و خواننده را با جکسون و خانواده‌اش همراه می‌کند. بخشی از کتاب پاستیل‌های بنفش: همیشه فکر می‌کردم برای داشتن دوست خیالی خیلی بزرگ شده‌ام. تا قبل از کلاس اول در زندگی‌ام خبری از کرنشا نبود.  روزی در کتابخانه دراین‌باره جست‌و‌جو کردم. متوجه شدم یک نفر دربارهٔ بچه‌ها و دوست‌های خیالی‌شان تحقیق کرده است. حقیقت این است که 31 درصد از بچه‌ها در سن شش یا هفت‌سالگی دوست خیالی داشته‌اند. یعنی حتی بیشتر از بچه‌هایی که در سن چهار یا پنج سالگی دوست خیالی داشته‌اند.  پس شاید من هم برای داشتن دوست خیالی زیادی بزرگ نبودم.  به هر حال کرنشا در بهترین زمان ممکن از راه رسید. دقیقا همان زمانی وارد زندگی‌ام شد که به او نیاز داشتم. به قلم "هاجر شهابی"کتاب‌های معرفی شده در این مطلب را می‌توانید با کد تخفیف: blog1 از سایت پاتوق کتاب تهیه کنید. 

فکر نمی‌کنم کسی وجود داشته باشد که تا الان اسم «شاهنامه فردوسی» به گوشش نخورده باشد. فردوسی یکی از بزرگترین و نامدارترین شاعران ایرانی است و «شاهنامه» یکی از شاهکارهای شعر و ادب فارسی به حساب می‌آید. فردوسی بنا به گفتهٔ خودش در بیت: «بسی رنج بردم بدین سال سی عجم زنده کردم بدین پارسی» چیزی حدود سی سال از عمرش را صرف نوشتن شاهنامه کرد. شاهنامه کتاب شعری است که حدود 50 هزار بیت دارد.  فردوسی در شاهنامه در قالب شعر به بیان تاریخ و فرهنگ و ادبیات و هنر ایران و ایرانی پرداخته است. در واقع این کتاب شامل پیروزی‌ها و شکست‌های ایرانیان از زمان‌های قدیم و مجموعه‌ای از داستان‌های ملی و میهنی است.  شاهنامه برای کودک و نوجوان از آنجایی که زبان شاهنامه به صورت شعر و سنگین است، مخاطب کودک و نوجوان نمی‌تواند از آن به عنوان یک منبع مطالعاتی استفاده کند. عده‌ای از نویسندگان برای اینکه کودکان و نوجوانان هم بتوانند از این کتاب ارزشمند بهره ببرند هر کدام بخشی از این داستان‌ها را بازنویسی کرده‌اند و در اختیار کودکان و نوجوانان قرار داده‌اند.  بچه‌ها می‌توانند با خواندن این داستان‌های بازنویسی شده با بخش‌هایی از تاریخ ملی و پادشاهی باستانی آشنا شوند. در ادامه برخی از کتاب‌های بازنویسی شده از شاهنامه فردوسی برای کودکان و نوجوانان را معرفی می‌کنیم: قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب (قصه‌های شاهنامه) به قلم  «هستی فرخ» از انتشارات «همخونه»  شاهنامه داستان‌های مختلفی دارد. بعضی از این داستان‌ها از بقیه معروف‌تر هستند و بیشتر از باقی داستان‌ها شنیده شده‌اند؛ مثلا داستان ضحاک، داستان رستم و سهراب، داستان رستم و اسفندیار و... . خانم فرخ در کتاب قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب (قصه‌های شاهنامه) هم به تبعیت از این ماجرا بعضی از داستان‌های پر آوازه‌تر را در کتاب خود برای کودکان بازنویسی کرده است.  او کتاب خود را از ماجرای «ضحاک» شروع می‌کند و در ادامه مختصر و مفید و به شکل کاملا روان به «تولد فریدون» و «شورش کاوه علیه ضحاک» و «نابودی ضحاک» می‌پردازد و کتاب خود را با «مرگ اسفندیار» به پایان می‌رساند. در واقع نویسنده ماجراهای جذاب شاهنامه را به زبان قصه و کاملا شیوا برای بچه‌ها بازنویسی کرده تا بچه‌ها سهم خوبی از فهم شاهنامه را به دست بیاورند. مخاطب باید حواسش باشد که این کتاب جلدی از مجموعهٔ «قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب» آقای «مهدی آذریزدی» نیست بلکه کتابی مستقل است. بخشی از کتاب قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب (قصه‌های شاهنامه): سال‌ها می‌گذشتند در حالی که ضحاک شب و روز در فکر فریدون بود و می‌ترسید که روزی به سراغش بیاید و آنچه که در خواب دیده بود اتفاق بیفتد.  به همین دلیل روزی یارانش را جمع کرد و گفت: «من در قلمرو فرمانروایی‌ام دشمنی به نام فریدون دارم.»   مجموعه «دو خط شاهنامه» به قلم «حدیث لرزغلامی» از انتشارات «پرتقال» مجموعه دو خط شاهنامه در 7 جلد، کتاب بسیار جذابی دربارهٔ شاهنامه است. لیلا لرزغلامی با شیوه‌ای کاملا جذب‌کننده و با استفاده از کلمه‌های خیلی خیلی ساده بعضی از شخصیت‌های شاهنامه فردوسی را برای بچه‌های سه‌چهار سال به بالا معرفی کرده است.  مجموعه دو خط شاهنامه شامل عناوین زیر است: دو خط شاهنامه از ضحاک دو خط شاهنامه از کاوه دو خط شاهنامه از رستم دو خط شاهنامه از زال دو خط شاهنامه از اکوان دیو دو خط شاهنامه از بیژن دو خط شاهنامه از سیمرغنویسنده با جملات کوتاه و کلمه‌های کم بعضی از شخصیت‌های بزرگ و مهم شاهنامه را در این کتاب به بچه‌ها معرفی می‌کند. این مجموعه با تصویرگری «ثنا حبیبی راد» زیباتر و خوش‌رنگ‌تر شده است. بخشی از کتاب دو خط شاهنامه از سیمرغ: بیا، این پر مال تو، برش دار. هر وقت کارم داشتی بیندازش توی آتش. داد بزن: سیمرغ! سیمرغ! ظاهر شو. من همان لحظه ظاهر می‌شوم.   مجموعه «رستم در هفت خوان» به قلم «سید مصطفی حسینی» از انتشارات «موسسه فرهنگی هنری خراسان»  مجموعه رستم در هفت خوان یک مجموعه سه جلدی دربارهٔ خوان‌هایی است که رستم باید از آنها گذر کند. این مجموعه به صورت کمیک است. در کتاب‌هایی که به صورت پی‌نما نوشته شده است تمام بار انتقال داستان روی کلمات نیست بلکه تصاویر هم نقش مهم و اساسی در پیشبرد داستان دارند. مجموعه رستم در هفت خوان هم به همین صورت است.  این کتاب اقتباسی است از یکی از داستان‌های شاهنامه فردوسی و مخاطب آن کودکان و نوجوانان هستند. کیکاووس جوان طمع می‌کند به مازندران حمله کند. دیو سفید لشکر ایران را زمین می‌زند. وقتی خبر به رستم می‌رسد چکار می‌کند؟ بخشی از رستم در هفت خوان: _این باید فرمانده این قلعه باشد...افتخار فتح قلعه از آن کسی است که او را از پا دربیاورد. _اجازه می‌دهید جناب کیو؟ _این گوی و این میدان جناب طوس.   «قصه های شاهنامه فردوسی ویژه کودکان و نوجوانان» به قلم «مهناز طاهری» از انتشارات «سپهرین» مهناز طاهری هم مثل دیگر نویسنده‌ها داستان‌های معروف شاهنامه را انتخاب کرده است و آنها را با زبانی ساده‌تر برای کودکان و نوجوانان بازنویسی کرده است. این کتاب برای کودکان 10 _11 ساله به بالا مناسب است.  نویسنده در این کتاب با ماجرای ضحاک بازنویسی‌اش را شروع می‌کند و با مرگ اسفندیار به پایان می‌رساند.  نکتهٔ جالبی که کتاب دارد این است که لابه‌لای نثر و تعریف داستان بعضی از ابیات خود شاهنامه هم در کتاب استفاده شده است.  بخشی از کتاب قصه های شاهنامه فردوسی ویژه کودکان و نوجوانان: اسفندیار رویین‌تن است و هیچ‌ تیری بر او کارگر نیست. هر کس او را بکشد تا آخر عمر دچار سردرد می‌شود. فقط چشم‌های او آسیب‌پذیر است. امشب تیری از چوب گز درست کن‌ و هنگام جنگ بر چشم او بزن ولی قبل از اینکار ابتدا با او حرف بزن و او را منصرف کن. اگر قبول نکرد، تیر را رها کن.    مجموعه «قصه های قشنگ و قدیمی» به قلم «جمعی از نویسندگان» از «انتشارات قدیانی»  قصه های قشنگ و قدیمی یک مجموعهٔ بیست جلدی است‌‌. «مژگان شیخی» و «فریبا کلهر» و «حسین فتاحی» بخشی از قصه های قشنگ و قدیمی کتاب‌هایی مثل‌ «هزار و یک‌ شب»، «بوستان سعدی»، «الهی نامه عطار»، «مثنوی معنوی» و... را به صورت بازنویسی برای مخاطب کودک و نوجوان نوشته‌اند.  «حسین فتاحی» در دومین جلد این مجموعه 12 قصه از شاهنامه را انتخاب کرده است و آنها را برای بچه‌ها بازگو کرده است. در این کتاب بچه‌ها با داستان‌های زیبا و مهم شاهنامه آشنا می‌شوند و از بخشی از تاریخ و فرهنگ گذشته این مرز و بوم مطلع می‌گردند.   «قصه های شاهنامه حکیم ابوالقاسم فردوسی به نثر روان» به قلم «نگار شادلو» از انتشارات «وزرا» نویسندگان زیادی سعی کرده‌اند بخش‌هایی از شاهنامه فردوسی را برای کودکان و نوجوانان بازنویسی کنند تا آنها هم از این داستان‌های زیبا بی‌بهره نباشند.  یکی از این نویسندگان «نگار شادلو» است که در دو جلد کتاب خود تلاش کرده است داستان‌هایی از شاهنامه را برای بچه‌ها بازگو کند.  قصه های شاهنامه حکیم ابوالقاسم فردوسی به نثری روان در جلد اول با ماجرای ضحاک ماردوش شروع و با ماجرای رستم و سهراب تمام می‌شود. در جلد دوم نیز با روایتی بلند از قصه رستم و سهراب شروع می‌شود و با قصه شیرزاد و دیو یک چشم تمام می‌شود.  بخشی از کتاب قصه های شاهنامه فردوسی به نثر روان 2: اسفندیار راه توران را در پیش گرفت و با سپاهش تاخت تا به دوراهی رسید. سراپرده و خیمه زد و فرمود تا خوانی گستردند و با بزرگان به بزم نشست. سپس دستور داد تا گرگسار را که همچنان در بند بود به مجلس بیاورند. آنگاه گفت: «اگر به آنچه بگویم پاسخ درست بدهی بدهی پس از پیروزی تو را به تاج و تخت توران می‌رسانم. اما اگر دروغ بگویی با خنجر به دو نیمت می‌کنم تا عبرت دیگران شود.»   «زال و سیمرغ» به قلم «مصطفی رحماندوست» از انتشارات «کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان» مصطفی رحماندوست را کمتر ایرانی ای است که نشناسد. رحماندوست در کنار شعرهایی که می‌سراید نویسندگی هم انجام می‌دهد. او در کتاب «زال و سیمرغ» بخشی از داستان شاهنامه فردوسی را برای بچه‌ها بازنویسی کرده است.  این کتاب به داستان تولد زال و سرنوشت او می‌پردازد. زالی که کاملا متفاوت با دیگر بچه‌ها به دنیا می‌آید و به خاطر همین تفاوتش در خلقت سرنوشتی متفاوت پیدا می‌کند. آن‌قدر متفاوت که به دست سیمرغ بزرگ می‌شود و... . این کتاب مناسب نوجوانان است.  بخشی از کتاب زال و سیمرغ: در روزهایی که سام در شکارگاه، گورخرها و آهوها را دنبال می‌کرد. فرزندش در خانه به دنیا آمد. فرزند او پسری بود درشت هیکل و بزرگ‌تر از نوزادان دیگر. پسری قوی با چشم‌هایی سیاه و صورتی درست مثل صورت پدرش؛ اما با موهایی سپید.   کتاب «به دنبال فردوسی» به قلم «محمد حسینی» از «گروه انتشاراتی ققنوس» به دنبال فردوسی یک جلد از مجموعه‌ «به دنبال...» است. نویسنده در این کتاب فردوسی و داستان زندگی‌اش را به مخاطب نوجوان خود معرفی کرده است‌. محمد حسینی ماجرای زندگی و سختی‌های فردوسی و چگونگی تلاشش برای نوشتن یکی از شاهکارهای ادبیات یعنی شاهنامه را برای بچه‌ها توضیح داده است.  در واقع این کتاب بیشتر از اینکه به قصه‌های شاهنامه بپردازد به قصهٔ زندگی خود فردوسی‌ می‌پردازد و زندگی این شاعر بزرگ را کندوکاو می‌کند.  بخشی از کتاب به دنبال فردوسی: معلم به صورت تک‌تک بچه‌ها نگاه می‌کرد و می‌پرسید: «کجا بودیم؟»  همه یک‌صدا جواب می‌دادند و معلم آغاز می‌کرد.  «بیژن و منیژه» ، «رستم و سهراب» ، «اکوان و دیو» این‌ها را از آن معلم خوب شنیده بود.    مجموعه «شاهنامه فردوسی» به قلم «سید علی شاهری» از انتشارات « کتاب چ» مجموعه شاهنامه فردوسی یکی دیگر از مجموعه‌هایی است که داستان‌های بازنویسی شده شاهنامه فردوسی را در اختیار بچه‌ها قرار می‌دهد.  شاهنامه یکی از برجسته‌ترین کتاب‌های شعر فارسی است. فردوسی با سرودن این اشعار گام بزرگی را برای حفظ زبان و ادب فارسی برداشته است.  قطعا خواندن بخش‌های مهم این شاهکار ادبی به صورت بازنویسی شده توسط کودکان و نوجوانان خالی از لطف نیست.  مجموعه شاهنامه فردوسی در چندین جلد چاپ شده است و در هر جلد بخشی از داستان‌های شاهنامه می‌پردازد.  امتیاز کتاب، ساده و روان بیان کردن بخش‌های مهم شاهنامه است.  بخشی از کتاب شاهنامه فردوسی - کتاب اول: چون طهمورث بر تخت شاهی تکیه زد، همه موبدان و لشکریان را فراخواند و خطاب به آنان گفت: «اکنون که تخت و تاج شاهی به من رسیده، تمام تلاش خود را به کار خواهم گرفت تا جهان را از بدی‌ها پاک کنم و خوبی‌ها را در تمام سرزمین‌های تحت فرمانم بگسترانم.   مجموعه «سی شعر» به قلم «جمعی از نویسندگان» از انتشارات «شهر قلم» شعر، قالب زیبایی برای انتقال آموزه‌های مختلف است‌. برای همین شاعران زیادی از طریق آن مفاهیم مختلفی را به مخاطبان خود انتقال داده‌اند.  سی شعر مجموعه‌ای است که در آن به تجزیه و تحلیل زندگی و شعرهای شاعران مختلفی از جمله «خیام»، «سعدی»، «فروغ»، «مولانا» پرداخته شده است.  یکی از این سی شعرها به فردوسی اختصاص دارد. «علی اصغر سید آبادی» در سی شعر فردوسی، زندگی فردوسی و اشعارش را برای مخاطب نوجوان خود معرفی می‌کند و او را با بخش‌هایی از این شاهکار ادبی و زندگی شاعر نامدارش آشنا می‌کند.  بخشی از کتاب سی شعر فردوسی: بیست سال گذشته بود. بیست سال پر ماجرا، پر از جنگ و جدال. برای فردوسی این بیست سال با رویای ایران گذشته بود. این روزگار پر از جنگ و جدال را با رویای زنده نگه داشتن قصه‌ها و حکایت‌ها  و سرگذشت‌های کهن گذرانده بود. به قلم "هاجر شهابی"کتاب‌های معرفی شده در این مطلب را می‌توانید با کد تخفیف: blog1 از سایت پاتوق کتاب تهیه کنید. 

اقبال خوانندگان جهان به یک رمان نشانه بزرگی از ارزش‌های آن کتاب و نویسنده آن است. وقتی کتابی بتواند به زبان‌های بسیاری ترجمه شود و راهش را شبیه بویی معجزه‌وار که در شیشه‌ای اسرارآمیز در دست مسافران راه‌های دور از شهری به شهری برود و چون افسانه‌ای در یادها بماند، معلوم است که در آن کتاب از چیزی صحبت شده که برای انسانیت ارزشمند است. قرار است در این مطلب به ده رمان پرطرفدار جهان بپردازیم و به آن رایحه پر ارزش که در میان سطرهایش پنهان شده و قرار است چیز مهمی را در جهان خواننده‌اش تغییر دهد.  برای آنکه قدرت و عظمت کتاب‌ها را بسنجیم به قدمت محبوبیت آن نگاه می‌کنیم و هر چه عمر بیشتری از کتابی گذشته باشد و هنوز محبوب مانده یعنی رمان پرطرفدارتری است که ارزش بیشتری برای جهانیان داشته است و توصیه می‌کنم اگر تا کنون آنها را نخوانده‌اید زودتر به لیست خواندنی‌هایتان اضافه‌شان کنید. بهترین رمان های جهان 1- شازده کوچولو 1943 رتبه اول تعلق می‌گیرد به رمان کوتاه و پر از معجزه "شازده کوچولو" از آنتوان دوسنت اگزوپری نویسنده فرانسوی. شازده کوچولو داستانی است در ستایش "کودکی و دوستی" ، خلبانی در یک پرواز وقتی در حال عبور از روی صحرایی برهوت است هواپیمایش دچار مشکل شده و مجبور به فرود اضطراری می‌شود. وقتی در اوج ناامیدی در حال تعمیر هواپیمای سرنگون شده اش است در سحرگاه روز دوم صدای آرام کودکی توجهش را جلب می‌کند.  کودک زیبارو با آرامشی که در همه رفتارش موج می‌زند، از خلبان می‌خواهد برای او گوسفندی روی تکه کاغذی نقاشی کند.  "چه گفتید؟" "یک گوسفند برایم نقاشی کنید." از جا جهیدم، در حالی که عمیقا غرق در شگفتی و ناباوری شده بودم. چشمانم را مالیدم، چند بار مژه بر هم زدم و با نهایت دقت به اطراف نگریستم و آنگاه با پسر کوچک خارق العاده ای رویارو شدم که با نهایت جدیت به من خیره شده بود. شازده کوچولو، پادشاه یک سیاره بسیار کوچک است که در آن سیاره یک گل سرخ و مقداری گیاه بائوباب می‌رویند و او می‌خواهد گوسفندی از کره زمین به سیاره‌اش ببرد تا بائوباب‌ها را بخورند و گل سرخش را از دست این علف مزاحم نجات دهد.  اما سیاره زمین برای شازده کوچولو که ذهنی پر از سوال دارد جای عجیبی است. در این سیاره مردم کودکیشان را فراموش می‌کنند و بزرگترها دیگر همه اصول جهانشان را فراموش کرده‌اند و سوالات شازده کوچولو قرار است بار دیگر ما به ارزش‌هایمان و خوبی‌ها و کودکی‌ها بازگرداند.   2- چوب نروژی 1986 چوب نروژی (Norwegian Wood) رتبه دوم رمان‌های پرطرفدار، کتابی است از یک نویسنده ژاپنی به نام هاروکی موراکامی بزرگ، موراکامی یکی از معروف‌ترین نویسندگان روز جهان است که هنوز که هنوز است صف‌های طولانی برای پیش فروش کتابهایش تشکیل می‌شود. آثاری چون اول شخص مفرد، به آواز باد گوش بسپار، پین بال 1973، تعقیب گوسفند وحشی (شکار گوسفند وحشی) (کتاب به آواز باد گوش بسپار، پین بال 1973 و تعقیب گوسفند وحشی سه‌گانه‌ی موش موراکامی را تشکیل می‌دهند.)، بعد از تاریکی، 1Q84، کافکا در کرانه (کافکا در ساحل)، سرزمین عجایب بیرحم و ته دنیا، کشتن شوالیه‌ی دلیر (مردی که می‌خواست پرتره‌ی نیستی را بکشد)، شهر گربه‌ها، از دو که حرف می‌زنم از چه حرف می‌زنم، رمان‌نویسی به عنوان یک شغل، کتاب‌هایی هستند که حتما نام آنها را شنیده‌اید. خودش می‌گوید: "من قبل از آن چیزی ننوشته بودم و یک شخص معمولی بودم، یک باشگاه جاز داشتم و هیچ نوشته‌ای خلق نکرده بودم." چوب نروژی رمانی است ساده و روان درباره یک داستان عاشقانه اما دقت کنید که گمراه نشوید، شما یک داستان عاشقانه از موراکامی می‌خوانید. یک رمان از جادوگری که در کتابهایش همه می‌توانند ناگهان غیرممکن‌ترین کار جهان را انجام دهند و همه چیز هم اطراف آنها عادی باشد.  ماجرا مربوط به چند دانشجوی ژاپنی که یکی از آنها خودکشی کرده‌است، در این میان اتفاقات سیاسی و اجتماعی سال‌های 1960 در ژاپن رخ می‌دهد و دانشجویان علیه نظام سیاسی شورش کرده اند. تورو واتانابه شخصیت اصلی کتاب چوب نروژی، یکی از دانشجویان آن دوران است و در میان این هیاهوی اجتماعی درگیر رابطه‌ عاشقانه‌‌ای با دو دختر به نام‌های نائوکو و میدوری می‌شود. "حافظه چیز مضحکی است. در آن صحنه که بودم، کمتر فکرش را می‌کردم. هرگز تصور نمی‌کردم چیزی باشد که تاثیر پایداری بر من بگذارد، قطعا خیال نمی‌کردم که هجده سال بعد با این طول و تفصیل یادش بیفتم. آن روز چشم‌انداز برایم به لعنت خدا نمی‌ارزید. به فکر دختر خوشگلی بودم که کنارم راه می‌رفت." به نظر من آنچه این کتاب را مقبول و محبوب خوانندگان کرده‌است آن سختی و فروپاشی روحی است که هر جوانی ممکن است با آن روبرو شود و موراکامی ما را همراه خود می‌کند تا این تجربه را بی‌درد بچشیم.   3- نام من سرخ 1998 برای سومین رمان پر طرفدار جهان به یک رمان از نویسنده‌ای ترک رسیدیم. اورهان پاموک در سال 1998 کتاب "نام من سرخ" را پس از چندین کتاب موفق منتشر کرد. این کتاب برای من به صورت شخصی یک کتاب محترم است. کتاب اینطور شروع می شود: "و حالا من یه مرده‌ام، یه جسد ته یه چاه. از آخرین نفسی که کشیدم و قلبم وایستاد خیلی گذشته ولی هنوز هم هیچ کسی از ماجرا خبر نداره، البته غیر از اون قاتل پست فطرت. اون کثافت نبضم رو گرفت و گوشش رو گذاشت جلو دهنم، بعد که مطمئن شد مرده‌ام دستم رو گرفت و تا سر چاه کشوندم، بعد بلندم کرد و انداختم تو چاه." داستان یک قتل که در فصل اول خبر آن را نویسنده لو می‌دهد و بعد اورهان پاموک برگ برنده را رو می‌کند و در هر فصل بخشی از داستان را از دید یک شخصیت یا موجود متفاوت بیان می‌کند. نام فصل های کتاب در عین راهنمایی خواننده خود یک کدگذاری جالب و همراه است: من یه جسدم، نام من کارا، من، سگ، قاتل خواهند گفت بهم، من شوهر عمه تونم، من، ارهان، نام من کارا، نام من استر، من، شکوره، من یه درختم، نام من کارا، پروانه می کن بهم، .... اما آنچه باعث شد که من هر زمان بخواهم کتابی به یک نقاش یا هنرمند هدیه بدهم این رمان بهترین انتخابم باشد این است که اورهان پاموک با تسلط بر تاریخ ایران و عثمانی در موضوع هنر و فرهنگ این داستان را ترتیب داده است. آنچه من درباره رنگ‌ها و کمال الدین بهزاد از این کتاب آموختم هیچ وقت در رمان‌های دیگر ندیده بودم. داستاندر بازه‌ی زمانی سلطنت سلیم دوم (1566 - 1574 م.) شروع می‌شود و تا زمان سلطان احمد اول (1603 - 1617 م.) امتداد می‌یابد. با این حال، بستر تاریخی رمان تنها به این بازه محدود نمی‌شود، بلکه اورهان پاموک از زمان شروع خلقت نیز در کتاب نام من سرخ صحبت به میان می‌آورد.  نقش پررنگ عقاید دینی و حضور روشن شیطان در این کتاب مرا به یاد کتاب برادران کارامازوف می‌اندازد و همان قدر که برادران کارامازوف را کتابی در ستایش دین می‌دانم کتاب "نام من سرخ" را نیز کتابی در ستایش خداپرستی و انسانیت می‌دانم.   4- زندگی پی 2001 یان مارتل (Yann Martel) نویسنده‌ی اسپانیایی، انتخاب چهارم من است. "زندگی پی" رمان پرطرفداری است که بیشتر ما آن را با فیلم سینمایی زیبای "زندگی پی" می‌شناسیم . اما همانطور که می‌دانید دلیل اینکه یک کتاب برای ساختن یک فیلم انتخاب می‌شود آن است که در جانش چیز ارزشمندی دارد که خوانندگان و بینندگان جهانی را به خود جلب می‌کند. " افسانه مارتل آمیزه‌ای لذت بخش و خستگی ناپذیر از واقع گرایی جادویی و روبینسون کروزوئه است. لغزنده و بازیگوش، یک دست جعبه چینی متداخل که هر کدام در برابر خردگرایی خشک حاوی چالشی بزرگ‌تر است." یان مارتل با کتاب‌هایی در حوزه عرفان و طبیعت خود را به جهان خوانندگانش معرفی کرده‌است. کتاب زندگی پی داستان پسر 16 ساله‌ای هندی با پیشینه‌ای از عرفان و مذهب که قرار است همراه خانواده اش یک باغ وحش را از روی دریا به شهری آنسوی آبها منتقل کنند، است. در یک حادثه پای (pi) از کشتی و همراهانش جدا می‌شود و همراه چند حیوان از جمله یک ببر بنگال در قایقی گیر می‌افتد. جدال 227 روز زندگی در یک قایق در میانه اقیانوس با یک ببر بنگال اصل داستان کتاب زندگی پی است. در جایی از کتاب می‌خوانیم: "حیوانات این گونه‌اند ، محافظه‌کار، حتی می‌توان گفت واپس گرا. کوچکترین تغییر می‌تواند آنها را آشفته کند. آنها می‌خواهند همه چیز همین طور بماند، از یک روز تا روز دیگر، از یک هفته تا هفته دیگر." همه جنگ این پسر جوان و جانمایه داستان ایمان به خدا است. حجم زیادی از نمادگرایی‌ها و اقتباس‌های عرفانی که در خط به خط داستان وجود دارد آن را برای انواع خوانندگان جذاب کرده است.   5- هزار خورشید تابان 2007 پنجمین کتاب از رمان‌های پرطرفدار جهان "هزار خورشید تابان" از یک نویسنده افغانی الاصل است. خالد حسینی نویسنده‌ای متولد کابل است که به واسطه شغل پدرش که در وزارت امورخارجه وقت بود به آمریکا مهاجرت کرده است. تحصیلات پدر و مادرش که در زمینه تاریخ و ادبیات بود روزنی بود که او را به نویسندگی رهنمون شد.  اولین کتاب معروف خالد حسینی که در ایران نیز ترجمه شد کتاب بادبادک باز است و بیشتر خوانندگان او را با این کتاب می شناسند. مواجهه ایرانیان با مردم افغانستان از یک زاویه مشخص است، مردمی جنگ‌زده و آواره که در پی نجات خود و خانواده‌شان و به عنوان کارجویانی زحمت‌کش به کشور ایران آمده‌اند. حتی سال‌های سال همزیستی نتوانسته احساسات و بینش کل جامعه ایران را نسبت به این مردم تغییر دهد. اما خالد حسینی با قلبی بزرگ که پر است از وطن‌پرستی کتاب‌هایی می‌نویسد تا بتواند دیدی جدید و واقعی‌تر از مردم افغانستان به مردم جهان بدهد. کتاب هزاران خورشید تابان درباره زندگی دو زن است در جامعه‌ای دچار جنگ‌های داخلی، نابسامانی‌های هر روزه و تعصبات مذهبی شدید. جایگاه زن در کشور افغانستان مبنای اصلی این کتاب است. "حرامی چیزی است ناخواسته؛ و او؛ مریم، آدم نامشروعی است که هرگز حق ادعای مشروع بر چیزهایی را ندارد که دیگران دارند، چیزهایی مثل عشق، خانواده، خانه و پذیرش." داستان هزاران خورشید تابان درباره زندگی مریم و لیلا است که بازی‌های روزگار هر دو آنها را همسر یک مرد قرار می‌دهد. هر دو وامانده از جهان کودکی و خانواده خود که بدون هیچ عشق و علاقه‌ای با این مرد ازدواج کرده‌اند. داستان به دوره تاریخی افول دور اول طالبان و سختی‌های زندگی در آن شرایط در افغانستان می‌پردازد. "حساب مه جبینان لب بامش که می‌داند؟        دو صد خورشیدرو افتاده در هر پای دیوارش" کتاب با بیتی از صائب تبریزی آغاز می‌شود که در ادامه به این بیت می‌رسد و نام کتاب از این بیت اقتباس شده است. اما آن جان مایه‌ای که باعث شده است این کتاب به پر طرفدارهای جهانی بدل شود موضوع "زن" است. زن زیر چرخ‌دندانه‌های سیاست و جنگ و بی‌فرهنگی که به حق در این کتاب به نمایش گذاشته شده است و البته در کشور ما استقبال خوانندگان می‌تواند به ریشه‌های فرهنگی و زبانی مشترک هم برگردد.   6- مغازه جادویی 2016 کتاب مغازه جادویی نوشته نویسنده آمریکایی دکتر جیمز آر. دوتی (James R. Doty) جراح مغز و اعصاب است. یکی از تناقضات جالب این کتاب این است که یک جراح متخصص که کتابش را با شرحی از اصوات ناهنجار و دل به هم زن بخش‌های دریل کردن، بریدن و جدا کردن استخوان‌های جمجمه شروع می‌کند قرار است از جادوهایی حرف بزند که بی هیچ لمسی دردهای انسانها را درمان می‌کند. کتاب مغازه جادویی خودنگاری است از زندگی نویسنده که از نوجوانی‌اش شروع می‌شود و آشنایی او با زنی به نام روث در یک مغازه که قرار بود او از آن یک انگشت مصنوعی برای جادوگری بخرد. این روزها انسان به دنبال چیست؟ کودکی‌هایی که سراسر با ناملایمات و سختی طی شده و در بزرگسالی آثاری دردناک به جا گذاشته. درمان این دردها یکی از گمشده‌های بشر امروز است و حالا قرار است دکتر دوتی با بینشی علمی این دردها را برایمان باز کند و راه حل‌هایی از دنیای مدیتیشن و آرامش برای ما بیان کند. گروه موسیقی کره‌ای بی تی اس (BTS) که طرفداران زیادی در بین جوانان و نوجوانان جهان دارد، دو سال بعد از انتشار کتاب مغازه جادویی در سال 2018 آهنگی با همین نام منتشر کرد که در ترانه‌ی آن به برخی مفاهیم این کتاب اشاره‌ مستقیم می‌شود. این گروه این آهنگ را برای قدردانی از همراهی هواداران خود منتشر کرد و با اشاره به موضوع آهنگ اعلام کرد که این گروه خود مغازه‌ای جادویی است که طرفدارانش به کمک آن می‌توانند آرامش یابند. این الهام‌‌گرفتن از کتاب مغازه‌ی جادویی جیمز دوتی و اشاره‌ی گروه BTS به این الهام، و توصیه‌ی این گروه به مطالعه‌ی این کتاب باعث رشد ناگهانی فروش و شناخته‌شدن این کتاب در سراسر جهان و ایران شد. دیپاک چوپرا، نویسنده‌ی موفق حوزه‌ی خودیاری، درباره کتاب "مغازه جادویی" می گوید: "این کتاب ترکیب تحسین‌برانگیز بینش علمی و خرد معنوی است که باید آن را بخوانید."   7- هر دو در نهایت می میرند 2017 کتاب هر دو در نهایت می میرند (They Both Die at the End) نوشته نویسنده آمریکایی آدام سیلورا (Adam Silvera)، کتاب هفتم مجموعه رمان های پرطرفدار جهان است. داستان کتاب درباره دو نوجوان است کتاب با این پاراگراف شروع می شود: "قاصد مرگ در حال زنگ زدن است و می‌خواهد اخطار مرگم را بدهد- امروز، قرار است بمیرم. چیزی که گفتم را فراموش کنید. چون "اخطار " کلمه خاصی است، کلمه‌ای که معمولا وقتی بتوان از چیزی دوری کرد، از آن استفاده می‌شود؛ مثل ماشینی که برای کسی، موقع گذشتن از چراغ قرمز، بوق می‌زند تا به او اخطار دهد خودش را کنار بکشد. اما این تماس برای اطلاع رسانی است." هر دو نوجوان با اینکه با هم غریبه‌اند قرار است یک اتفاق برایشان رخ دهد. هر دو قرار است آخرین روز از زندگی خود را طی کنند. تصمیم این دو برای اینکه آن روز را چطور بگذرانند ماجرای کتاب "هر دو در نهایت می میرند" است. و انتخاب متیو این است که در یک نرم افزار که افرادی که روز آخر عمرشان است در آن عضو هستند، دنبال دوست بگردد و در ادامه کشف روز آخر از زندگی توسط این دو نوجوان را تماشا خواهیم کرد. اما آدام سیلورا مجموعه‌ی قاصد مرگ (Death-Cast)، را در دست انتشار دارد. در این مجموعه قرار است داستان افرادی را که قرار است برای آخرین لحظات زندگی خود تصمیم بگیرند و انتخاب کنند که این مدت را چگونه بگذرانند را بخوانیم. جلد اول این مجموعه با نام «هر دو در نهایت می میرند»، در سال 2017 منتشر و با استقبال زیادی از جانب مخاطبان و منتقدان روبه‌رو شد. در سال 2022، جلد دوم مجموعه‌ی قاصد مرگ را، با نام «اولین کسی که در نهایت می میرد» (The First to Die at the End)» منتشر شد. به وضوح آنچه این مجموعه را پرطرفدار کرده مواجهه با مرگ است که در خود نگاهی است عمیق به معنای زندگی.   8- پاتوق‌ها 2018 جومپا لاهیری کتاب پاتوق‌ها (Dove mi trovo) را در مرحله نخست به زبان ایتالیایی نوشته است و معنای عنوان اصلی آن می‌شود: کجا هستم؟ این رمان بعدتر توسط خود نویسنده به انگلیسی بازگردانده شد و در برگردان انگلیسی اسم آن پاتوق‌ها (Whereabouts) شد . خانم جومپا لاهیری (Jhumpa Lahiri) با نام هندی نیلانجانا سودشا در لندن و از پدر و مادری بنگالی به دنیا آمد و بعد از آن با خانواده به آمریکا مهاجرت کرد. این کتاب پرطرفدار وابسته به مکان است. نویسنده جریان زندگی و احساسات شخصیت اصلی کتاب را در بخش‌های کوتاهی که هر کدام فصلی از کتابش هستند برای ما تعریف می‌کند. این نوآوری جذاب حسی از سیال بودن و شعف و شادی ایتالیایی را در ذهن می‌آورد. در پیاده‌رو، در خیابان، در دفتر کار، در غذاخوری، در بهار، در میدان بازارچه، در اتاق انتظار، در کتاب‌فروشی، در سرم، در موزه، روی کاناپه، در تراس، در استخر، وسط خیابان، در سالن زیبایی، در هتل، پای پیشخان بلیت‌فروشی، زیر آفتاب، در خانه‌ام، در ماه اوت، پای صندوق، در سرم، سر شام، ...  مثلا در فصل در دفتر کار می خوانیم: "این جا تمرکز کردن سخت است. انگار وسط چهارراه نشسته‌ام؛ همکاران و دانشجویانی که در راهرو رژه می‌روند دوره‌ام کرده‌اند. رفت و آمدها و پر چانگی‌هایشان روی اعصاب است. بیهوده سعی می‌کنم روح تازه‌ای به فضا بدمم. هر هفته یک کیسه سنگین کتاب از خانه می‌آورم تا با آنها قفسه‌های کتاب دفتر کارم را پر کنم. درد شانه بکش و آن همه بار سنگینی را به جان بخر، آخر سر هم حاصل چندانی نصیبت نشود." در طول کتاب به واگویه زنی تنها و میانسال گوش می‌سپاریم و به بخش‌های از هم پاره‌ای بر اساس مکان‌ها و گاهی زمان‌ها تقسیم‌بندی شده است. زیباترین و گویاترین تعریفی که از این کتاب ساده و بی‌غل و غش شنیدم این است:"پاتوق‌ها چیزهای معمولی را می‌گیرد و آنها را خارق العاده می‌کند. خواندن این کتاب مثل خواندن هنر است." به نظر من سادگی و روانی که در این کتاب است، این بی‌پیرایگی که فارغ از هر آرایه بی‌معنی، جهان را آنطور که در ذهن زنی معمولی بیان می‌کند مایه محبوبیتش شده است.   9- کتابخانه نیمه شب 2020 مت هیگ (Matt Haig)، نویسنده انگلیسی الاصل کتابخانه نیمه شب (The Midnight Library) را در سال 2020 منتشر کرده است. او کتاب‌های بسیاری برای بزرگسال و کودکان منتشر کرده است این بار کتابی روانشناسانه که بی‌شک می‌تواند مورد اقتباس‌های بسیار نابی در سینما قرار بگیرد را نوشته است. مت هیگ با عبور از افسردگی شدید کوله‌باری از تجربه‌ای را با خود همراه کرده است که به او قدرت نوشتن کتابی با داستان فانتزی مثل کتابخانه نیمه شب را داده است. نورا شخصیت اصلی کتاب کتابخانه نیمه شب همه چیزش را از دست داده مادرش، آرزوهایش را و حتی یک روز صبح که مرد جوانی در خانه‌اش را زد و نورا فکر می‌کرد او بعد از سالها می‌خواهد سر حرف را با او باز کند و یک رابطه خوب را با هم شروع کنند، اما  "اش" همانطور که در لباس ورزش در آستانه در خانه نورا ایستاده بود به نورا گفت: "بهم گفتی یه گربه داشتی." "آره یه گربه دارم." "اسمش رو یادم بود، ولتر. مو نارنجی و خط داره. درسته؟" "آره ولتس صداش می‌کنم..." اش به دمپایی نورا خیره شد. "متاسفانه فکر کنم مرده." "چی؟" "خیلی بی‌حرکت کنار جاده افتاده. اسمش رو روی قلاده‌ش دیدم. فکرکنم یه ماشین زده بهش. متاسفم، نورا" ... نورا حتی گربه‌اش را هم از دست می‌دهد و حالا خیره به زندگی افسرده‌اش تصمیم می‌گیرد بمیرد. در این لبه باریک بین بودن و نبودن تجربه‌ای شگفت رخ می دهد. نورا امکان این را پیدا می‌کند تا تمام زندگی‌های ممکنش را تجربه کند. این داستان فانتزی و جذاب در ستایش زندگی است و اینکه هر تصمیمی می‌تواند ما را به انتهای متفاوتی برساند اما زندگی‌ای واقعی زیبایی‌های دارد که تنها با تجربه زندگی‌های ممکن می‌توانیم آن را ببینیم.   10- خون به پا می‌شود 2020 وقتی از پر طرفدارهای رمان حرف می‌زنیم بی‌انصافی است که از استیفن کینگ (Stephen King) بزرگ حرفی نزنیم. استیفن کینگ نویسنده امریکایی جدیدترین رمان محبوب خود را در سال 2020 ،یعنی خون به پا می شود (If It Bleeds)  را راهی بازار کرده است. تلفن همراه آقای هریگان  زندگی چاک خون به پا می‌شود موش این چهار داستان نیمه بلند، چهار بخش کتاب خون به پا می‌شود است. علاقمندان ژانر وحشت استیفن کینگ را سلطان وحشت می‌دانند. حتی در حالی که نقدهای بسیاری به نگارش کتاب‌های او وارد شده‌است اما پلات‌بندی پر از کشش کتاب‌های کینگ همچنان او را در صدر تولید کنندگان ترس جهان نگه‌داشته است. در داستان تلفن همراه آقای هریگان، از تلفن همراهی که داخل تابوت با یک مرده دفن شده است پیامی برای پسر جوانی که همدم پیرمرد صاحب تلفن است ارسال می‌شود و این آغاز ماجراهایی است که قرار است شما را از ترس میخ‌کوب کند.  در باقی داستان‌های کتاب خون به پا می شود این‌بار استیفن کینگ به وحشت و ترسی که در تنهایی افراد بر می‌گردد و اینبار درکتاب جدیدش ترس و حیرت بیشتری را برای دوستانش هدیه آورده است. همانطور که می بینید، تجربه ترس که یکی از بزرگترین سرگرمی‌های همه تاریخ به شمار می‌رود این کتاب را به لیست رمان‌های پر طرفدار جهان اضافه کرده‌است. به قلم "زهره عواطفی حافظ"کتاب‌های معرفی شده در این مطلب را می‌توانید با کد تخفیف: blog1 از سایت پاتوق کتاب تهیه کنید. 

تاریخ معاصر ایران مملو از حوادث تاریخی و سیاسی بسیار مهمی است که هر کدامشان نقشی عظیم در سرنوشت آیندگان این مملکت داشته‌اند و شاید اگر هر کدام به گونه‌ای دیگر رقم می‌خوردند، تاریخ به شکل دیگری روایت می‌شد. کودتای 28 مرداد و سرنگونی دولت دکتر مصدق یکی از مهم‌ترین این وقایع است که در آن سال‌ها جنبشی عظیم را به وجود آورد. در ادامه این مطلب قصد داریم تحلیلی از چند و چون این کودتا ارائه کنیم. با ما همراه باشید. اهداف کودتای 28 مرداد اهداف کودتای 28 مرداد را در دو بخش اهداف کوتاه‌مدت و اهداف بلندمدت می‌توان بررسی کرد. اهداف کوتاه مدت کودتای 28 مرداد سرنگون کردن حکومت و نهضت ملی دکتر مصدق بازگرداندن قدرت و سلطه قدرت‌های استعماری نظیر انگلیس و آمریکا بر ایران بازگرداندن شاه و استقرار مجدد استبداد سلطنتی به شیوه پیشین ملحق کردن ایران به پیمان نظامی بغداد بازگرداندن موازنه جریان نفت و تسلط بر آن به حوزه غرباهدف بلندمدت کودتای 28 مرداد هدف بلندمدت از این کودتا را تنها می‌توان در یک مانیفست خلاصه کرد: نابودی حرکت و نهضت ملی نوپای ایران و ریشه‌کن کردن تمامی وجوه، ابعاد، زمینه‌ها و تاثیرات آن. علل وقوع کودتای 28 مرداد علل و اسباب بسیار زیادی در طول یک سال پیش از این واقعه زمینه‌ساز اصلی کودتای 28 مرداد بودند که در ادامه این بخش تک تک این علل را به تفکیک بررسی خواهیم کرد. صدور حکم نهایی دادگاه بین‌المللی لاهه  دکتر مصدق در روزهای اولیه دوران نخست وزیری خود جهت رسیدگی به شکایات وارده دولت انگلیس از ایران راجع به ملی شدن نفت در دادگاه بین‌المللی لاهه توانست با همراهی و کمک چند تن از مشاورین و حقوق‌دانان خبره داخلی و خارجی، عدم صلاحیت این دادگاه را در ارتباط با رسیدگی به شکایات واردشده ثابت کند. چراکه وظیفه این دادگاه عموما رسیدگی به اختلافات و شکایات میان دولت‌ها بود و توانایی و صلاحیت رسیدگی به اختلاف‌های میان دولت‌ها و اشخاص حقیقی را نداشت و از آن‌جایی که از همان ابتدا دولت انگلیس ادعا می‌کرد شرکت نفت متعلق به یکی از اتباع انگلیسی است، بنابراین دادگاه‌ لاهه نمی‌توانست به آن ورود کند و این مسئله با توجه به قوانین جاری باید در دادگاه‌های ایران حل می‌شد. رای این دادگاه در تاریخ 31 تیر سال 1331 صادر و باعث محبوبیت بیشتر دکتر مصدق، ایجاد شور و شوقی تازه میان مردم و شکست انگلستان در این پرونده شد. اصل چهار ترومن و ریشه دواندن آمریکا در خاورمیانه در طی آن سال‌ها، آمریکا تحت عنوان کمک‌های بشردوستانه اصل چهار ترومن، نفوذ خود را در کشورهای خاورمیانه آغاز کرد. نظیر این برنامه را آمریکا پیش از این درست در روزهای ملتهب و سخت پس از جنگ جهانی دوم در اروپا با نام طرح مارشال به بهانه رفع فقر و بیچارگی مردم و جلوگیری از کمونیستی شدن نظام‌ کشورهای اروپایی آغاز کرده بود. این طرح در اواخر دوران رزم‌آرا مطرح شده بود و در زمان دکتر مصدق در ایران اجرا شد. این یعنی برنامه نفوذ آمریکا در مسائل ایران از همان زمان کلید خورده و بعدها هم می‌بینید که این نفوذ چه تاثیر بزرگی بر روی برنامه کودتا می‌گذارد. واقعه 30 تیر ماه 1331 واقعه‌ای که در سی تیر ماه 1331 اتفاق افتاد را می‌توان یکی از مهم‌ترین نقاط عطف تاریخ ایران به شمار آورد. در تاریخ 25 تیر ماه همان سال دکتر مصدق به‌دلیل عدم موافقت شاه با درخواست‌های او جهت تصدی پست وزارت جنگ و عدم موافقت مجلس هفدهم با درخواست اختیار تام شش برای کابینه بدون اطلاع دیگر همکاران حاضر در نهضت ملی، به‌ویژه آیت‌الله کاشانی استعفای خود را اعلام کرد و در همین راستا درب خانه خود را نیز به روی دوستان و اطرافیان بست. در روز 26 تیر ماه، یعنی فردای این اقدام ناگهانی و دور از انتظار، مجلس هفدهم به شکل غیر قانونی شاه قوام‌السلطنه را به‌عنوان نخست وزیر جدید معرفی کرد. البته که این اقدام و انتصاب بیشتر از 4 روز دوام نداشت و با واکنش‌های فراوان و اقداماتی همراه شد. یکی از اولین اقدامات قوام‌السلطنه پس از این انتصاب، صدور اعلامیه‌ای حامل پیام‌های دیکتاتورمآبانه و دین‌ستیزانه بود. در پی همین اقدام آیت الله کاشانی با شجاعت و جسارت تمام اعلامیه‌ای در جواب به اعلامیه قوام‌السلطنه منتشر و او را با اتهام توطئه تفکیک دین از سیاست و جلوگیری در مقابل مردم دین‌دار ایران قرار داد و از کلیه مسلمانان ایرانی خواست که به به صاحبان و حامیان سیاست استعماری ثابت کنند که تلاش‌شان برای به دست آوردن قدرت و سیطره گذشته، امری محال است. مشخص است که شاه به این راحتی‌ها تسلیم نمی‌شد و قوام‌السلطنه هم منصبی را که به دست آورده بود به این سرعت از دست نمی‌داد. در پاسخ به این اعلامیه آن‌ها ارتش را به خیابان آورده و حکومت نظامی برقرار کردند. کشتار سراسری و جمعی مردم در آن روزها باعث شد آیت الله کاشانی بار دیگر اعلامیه‌ای خطاب به نیروهای مسلح ارتش صادر کرده و در متن آن افسران و سربازان ارتش را برای خون‌ریزی و حق‌کشی‌های در حال انجام مسئول کند.  علاوه‌براین، آیت الله کاشانی بیانیه‌‌ای شدید‌الحن خطاب به ارتشیان صادر و آن‌ها را از تیراندازی به سوی مردم منع کرد. همچنین ایشان در روز 29 تیر ماه مصاحبه‌ مطبوعاتی افشاگرانه‌ای علیه دخالت‌های انگلستان و دست‌نشانده‌ آن‌ها، قوام‌السلطنه انجام داد که خشم حکومت را برانگیخت. در همین راستا قوام‌ چاره‌ای جز چیدن توطئه‌ای علیه آیت الله کاشانی مقابل خود ندید و دستور دستگیری ایشان را صادر کرد که در نهایت هم موفق به انجام آن نشد. سرانجام هم مبارزات علنی آیت الله کاشانی و حضور مستمر مردم معترض در خیابان‌ها موجب سقوط قوام در 30 تیر ماه شد و مجددا دکتر مصدق به منصب قبلی خود بازگشت. پس از این واقعه قدرت‌های استعماری مداخله‌گر برای مدتی به پناهگاه‌های خود خزیدند و مردم هم منتظر محاکمه اشخاصی بودند که در کشتار خیابانی نقش داشتند. مردم از نخست‌وزیر وقت، دکتر مصدق، درخواست داشتند تمامی کسانی که مردم را در خیابان‌ها وحشیانه به قتل رسانده‌اند مجازات شوند. در آن دوره دکتر مصدق علاوه‌بر منصب نخست‌وزیری، هدایت وزارت جنگ را نیز بر عهده داشت و اختیارات تام شش ماهه را در تاریخ 20 مرداد همان سال به دست آورد. بنابراین درخواست مردم کاملا به‌حق بود و قوام‌السلطنه هر چه سریع‌تر باید مجازات می‌شد. انتخاب هیات دولت نامطلوب توسط دکتر مصدق  دکتر مصدق پس از نخست وزیری، دولتی را برای خود برگزید که مملو از عناصر نامطلوب بود و عملا کاربردی در جهت پیش‌برد بهتر شرایط نداشتند. از جمله این افراد می‌توان به معاون جنگ کابینه، سرلشکر وثوق، اشاره کرد که یکی از اصلی‌ترین عوامل کشتار بی‌رحمانه مردم در 30 تیر بود. در پاسخ به این اقدام، آیت الله کاشانی نامه‌ای سرگشاده به او ارسال و به انتصابات نامطلوب کابینه اعتراض کرد که پاسخ آن از سوی دکتر مصدق توهین‌آمیز بوده و از آیت الله کاشانی خواست که دیگر در امور وزارت دخالت نکند. این اقدام دکتر مصدق نقطه شروع اختلاف میان دو جریان ملی و مذهبی حاکم در کشور بود. علاوه‌براین، دکتر مصدق در قدم اشتباه بعدی خود از قوام‌ حمایت و او را از مجازات قانونی که در انتظارش بود، رها کرد. این اقدام هم بهانه‌ای برای جدایی دکتر بقایی، یکی از اصلی‌ترین موسسان جبهه ملی، فراهم کرد و باعث اعتراض اعضای جبهه و حزب نیروی سوم شد. مشخصا تمامی این اقدامات باعث تشدید اختلافات سیاسی، ملی و مذهبی شده و نمی‌توان در این میان نقش شمس قنات‌آبادی را در جهت افزایش درگیری‌ها میان جبهه ملی و جبهه مذهبی نادیده گرفت. تلاش دکتر مصدق برای انحلال مجلس  دکتر مصدق در اواخر دوره شش ماهه خود لایحه‌ای جدید مبنی بر تقاضای تمدید اختیارات تام تقدیم مجلس کرد که مخالفت آیت الله کاشانی به‌عنوان رئیس مجلس را به همراه داشت. این مخالفت و دیگر مخالفت‌هایی که برخی از نمایندگان با سیاست‌های کلی و جزئی کابینه دکتر مصدق داشتند موجب شد او فکر انحلال مجلس را در سر بپروراند و مقدماتی را برای رفراندوم فراهم کند. اگر چه انجام این فرایند بر طبق قانون وقت نشدنی بود، اما سرانجام با تلاش‌های دکتر مصدق این رفراندوم برگزار شد. فرایند برگزاری هم به این صورت بود که مخالفان انحلال مجلس در یک محل خاص و موافقان انحلال مجلس در محل دیگری آرای خود را به صندوق بیندازند که این اقدام هم به نوبه خود عجیب بود! از همان ابتدا آیت الله کاشانی مخالفت جدی خود را با برگزاری رفراندوم و انحلال مجلس در طی سخنرانی عمومی بیان کرد و طرفداران مصدق نیز در واکنش به این مخالفت منزل آیت الله کاشانی را با پرتاب سنگ هدف قرار داده و بسیاری از مردم را زخمی و مجروح کردند. لازم به ذکر است بعدها مشخص شد که عامل اصلی این اتفاق داریوش فروهر و تنی چند از طرفداران افراطی مصدق بودند. به هر شکل در نهایت رفراندوم در تاریخ 12 و 19 مرداد ماه سال 1332 در تهران و شهرستان‌ها انجام شد و در نتیجه آن، انحلال رسمی مجلس وقت اعلام شد. از این اتفاق می‌توان به‌عنوان مهم‌ترین علت کودتای 28 مرداد یاد کرد، زیرا با انحلال مجلس شرایط برای سقوط دولت مصدق به شکل راحت‌تری فراهم‌ می‌شد و شاه می‌توانست به تنهایی فرمان عزل دکتر مصدق را صادر کند. در نتیجه تمامی اتفاق‌های گفته‌شده، قشر مذهبی به انزوا رفتند و توده مردم نیز از عملکرد دولت وقت بیزار شدند که این‌ها شرایط را برای کودتای به بهترین شکل ممکن مهیا می‌کرد، چرا که دکتر مصدق دیگر آن محبوبیت عمومی را نداشت و دولت او با کمترین حمایت و مقاومت مردمی در چند ساعت می‌توانست سقوط کند. عوامل داخلی و خارجی کودتا یقینا کودتای 28 مرداد بدون دخالت عوامل داخلی و خارجی مختلف قابل انجام نبود و در فرایند این کودتا گروه‌ها و افراد زیادی دخیل بودند. این گروه‌ها عبارتند از: نظامیان یکی از اصلی‌ترین عوامل داخلی اجرای کودتای 28 مرداد و سرنگونی دکتر مصدق، نظامیان بودند که کانون‌های جمعی مهمی برای مخالفت، توطئه و دسیسه‌چینی علیه دولت مصدق ایجاد کرده بودند. یکی از مهم‌ترین این کانون‌ها، کانون افسران بازنشسته به رهبری فضل‌الله زاهدی بود که نقش بسزایی در اجرای نهایی کودتا داشت. علاوه‌براین کانون، افسران سلطنت طلب حکومت با حضور در کمیته‌ای موسوم به کمیته نجات وطن که به رهبری سرلشکر زاهدی سازمان‌دهی می‌شد، برای اجرای کودتا همکاری کردند. در این کمیته سرلشکر زاهدی به کمک فرمانده مشهور آمریکایی، کرمیت روزولت، افسران مهمی که پست‌های حساس نظامی را در اختیار داشتند، جذب و برای اجرای طرح کودتا آماده کردند. به همین علت است که پس از پیروزی در کودتای 28 مرداد، پست‌های اساسی و حساسی در اختیار بخشی از نظامیان که در صف اول کودتا بودند قرار گرفت و بسیاری از آنان ترفیع رتبه گرفته‌اند. همچنین تمامی این نظامیان پس از پیروزی کودتا نشان رستاخیز که یک نشان ویژه برای مشارکت در کودتا بود را دریافت کردند. مطبوعات مطبوعات در طول تاریخ همیشه نقش پررنگی برای تبلیغات و آماده‌سازی افکار عمومی داشتند و کودتای 28 مرداد نیز از این قاعده مستثنی نبود. شاید برایتان جالب باشد بدانید که در اسناد باقی‌مانده از سازمان سیا، از مطبوعات آن دوره به‌عنوان عوامل ویژه طرح کودتا یاد می‌شود.  اما مطبوعات چگونه توانستند افکار عمومی را برای سرنگونی دولت دکتر مصدق آماده کنند؟ کشورهای انگلیس و آمریکا در این راستا عمال ایرانی خود را برای پیش‌برد اهدافشان در شبکه‌های مطبوعاتی به کار گماشتند و آن‌ها به‌عنوان نفوذی توانستند تبلیغات بسیار گسترده‌ای علیه دکتر مصدق و اقداماتش آغاز کنند. در نتیجه این تبلیغات افکار عمومی از مدت‌ها قبل برای انجام کودتا آماده شده بود. در حقیقت مطبوعاتی که حامی شاه و انجام کودتا علیه دکتر مصدق بودند، به کمک ترفندهایی مانند طراحی کاریکاتور و به سخره گرفتن ایده‌های اجرایی دکتر مصدق و همچنین پوشش فرمان‌ها و سخنان شاه فضای خوبی را برای پذیرش عامه مردم فراهم کردند. اراذل و اوباش مشخصا اراذل و اوباشی که به تحریک سلطنت‌طلبان و نیروهای دخالت‌کننده خارجی برای انجام کودتا تحریک و سازمان‌دهی شده بودند، از مهم‌ترین عوامل داخلی انجام کودتا به شمار می‌آمدند. این اراذل و اوباش در سطح شهر به طرفداری از شاه و مخالفت با دولت مصدق برخاسته و مردم را برای همراه شدن تحریک می‌کردند. یکی از اصلی‌ترین اوباش، شعبان جعفری نام داشت که به شعبان بی‌مخ هم معروف بود. این فرد از سردسته‌های اوباش شهر محسوب می‌شد که در روز کودتا در زندان شهربانی در حال گذراندن حبسش بود و ساعاتی پیش از شروع کودتا، با همکاری فرمانداری نظامی و ماموران از زندان آزاد شده و به همراه نوچه‌هایش برای انجام وظیفه اجرایی خود به سطح شهر رفت. جالب است بدانید پس از پیروزی در کودتا، شعبان جعفری به‌دلیل خدمات بی‌شمار و نقش ویژه‌اش در پیش‌برد اهداف کودتا مورد تقدیر حکومت قرار گرفت و صاحب زمینی در شمال تهران و مبلغی برای تاسیس یک زورخانه بزرگ و مدرن شد. ایلات و عشایر یکی دیگر از اصلی‌ترین عاملین انجام کودتا، ایلات و عشایر بودند که برنامه‌ریزان اجرایی کودتا از آن‌ها در جهت حمایت از شاه و مخالفت با دکتر مصدق استفاده کردند. در این بین تنها عشایری که از نظر خود برنگشتند، عشایر قشقایی بودند که تا پایان مخالف شاه باقی ماندند. مشخصا به دست آوردن همراهی آن‌ها برای پیش‌برد هر چه بهتر اهداف کودتا لازم و ضروری بود و عاملین اجرایی تلاش می‌کردند حتی اگر نمی‌توانند آن‌ها را در زمره حامیان شاه دربیاورند، از آن‌ها بخواهند بی‌طرفی خود را اعلام کنند. اما در نهایت موفق به انجام این کار نشدند و قشقایی‌ها زیر بار حمایت از شاه در قالب کودتا نرفتند و حتی ترجیح دادند با حزب توده نیز در مخالفت از شاه همکاری کنند. شرح وقایع کودتای 28 مرداد حال که با علل زمینه‌ساز و عوامل اجرایی کودتای 28 مرداد آشنا شدید، وقت آن رسیده به دیدی کلی و درست از شرح وقایع کودتای 28 مرداد برسید. کودتای 28 مرداد چگونه آغاز شد و به سرانجام رسید؟ رئیس دفتر تیمسار فضل‌الله زاهدی که از قضا یکی از اعضای سازمان نظامی حزب توده ایران هم بود، برنامه اجرای کودتا را از سه روز پیش از اجرای کودتا به حزب توده اطلاع داده بود. به همین منظور حزب توده ایران از همان زمان تظاهرات جمعی را به نفع دکتر مصدق و در مخالفت با شاه در تهران و شهرستان‌ها سازمان‌دهی کرد. در این بین هم عده‌ای از راه دیگر وارد شده و اقداماتی از قبیل شایعه‌‌پراکنی و تهدید قشر روحانی و توهین به مقدسات اسلامی را کلید زدند و تلاش داشتند از این راه به کمک همراهی این قشر سلطنت را ملغی کرده و دکتر مصدق را به‌ ریاست جمهوری منصوب کنند. دکتر مصدق این تظاهرات را کاملا در راستای اهداف طرفداران سلطنت دید و به همین علت به ارتش و نیروهای نظامی دستور داد تا از تجمع و تظاهرات جلوگیری کنند. این در حالی بود که از همان ساعات اولیه صبح روز چهارشنبه، 28 مرداد ماه جمعیتی عظیم از جنوب تهران به سمت مرکز شهر حرکت کردند. عوامل کودتا از چند روز قبل تمام برنامه‌های اجرایی را سازماندهی کرده و با پرداخت مبالغ و باج‌های هنگفتی به اوباش و زنان مناطق مختلف تهران مانند پری بلنده، جمعیتی عظیم را روانه خیابان‌های تهران کردند. این نیروها به همراه نیروهای نظامی در سطح شهر شعار جاوید شاه سر می‌دادند و مردم را برای پیوستن به کودتا تحریک می‌کردند. دیری نپایید که تا عصر آن روز خیابان‌ها کاملا در اختیار و کنترل مخالفان دکتر مصدق قرار گرفت و دفاتر احزاب و نشریات حامی مصدق و حزب توده به خاک و خون و آتش کشیده شد. با شروع این جنبش، مردم عادی هم به تظاهرات پیوستند و نظامیانی که در کمیته‌های مختلف به‌عنوان بازوهای اجرایی کودتا حاضر بودند با دریافت مبالغی هنگفت همراه این جمعیت شدند و یقینا حضور آن‌ها به کودتا مشروعیت می‌بخشید. بعدها اسناد آمریکایی نشان می‌دادند که در این زمان اکثر مقامات ارشد و حساس نظامی من‌‌جمله فضل‌الله زاهدی یا مخفی شده بودند و یا ترجیحشان این بوده که به آمریکایی‌ها پناه ببرند. همان‌طور که گفتیم، طولی نکشید که جمعیت حاضر در خیابان با حمایت نیروهای نظامی تمام دفاتر روزنامه‌های حامی دولت را غارت کردند و حزب توده هم گوشه‌ای از حملات تظاهرکنندگان را چشیدند. جالب است بدانید در این بحبوحه، دولت مصدق و حامیانش در ارتش و نیروهای نظامی به این اقدام به دلایل مختلفی نظیر جدی نگرفتن خطر سقوط، عدم تصمیم‌گیری صحیح و به موقع، ناامیدی، عدم ارتباط درست با مسئولین رده بالاتر و ... هیچ‌گونه واکنشی نشان ندادند و این درگیری حتی به اطراف منزل دکتر مصدق نیز کشیده شد. در این میان تعداد کمی از طرفداران بسیار وفادار مصدق تلاش کردند در مقابل حملات عظیم شورشیان مقاومت کنند، اما نتوانستند مدت زیادی دوام بیاورند و تصرف ساختمان رادیو، پایانی شوکه‌کننده بر این تظاهرات بود. در حقیقت در ساعت پایانی روز 28 مرداد مقاومت حامیان مصدق در اطراف خانه او به شکست انجامید. تمامی دیوارهای خانه او مملو از گلوله تفنگ، تانک و مسلسل مخالفان بود. در این لحظات مصدق دستور عدم مقاومت در مقابل مخالفان را صادر کرد و خود توانست از پشت بام خانه‌اش به خانه همسایه پناه ببرد. تظاهرکنندگان منزل مصدق را هم غارت کردند و در همین زمان بود که مهدی میراشرافی، فرمان عزل دکتر مصدق از سمت نخست‌وزیری و نصب سرلشکر زاهدی را از رادیو به گوش تمام مردم ایران رسانید. سرلشکر زاهدی نیز که طی مدت کودتا در میان ماموران آمریکایی پناه گرفته بود، بیرون آمد و بر منصب نخست‌وزیری جای گرفت. مصدق، حزب توده و حامیان آن‌ها که از همان ابتدا نوید تبدیل کودتا به ضد کودتا را می‌دادند، شکست‌خورده تمامی این اقدامات را مشاهده کرده و نتوانستند هیچ اقدامی در جهت مقابله با تظاهرکنندگان انجام دهند و این چنین بود که دولت مصدق در چند ساعت بدون حمایت مردمی سقوط کرد و کودتای 28 مرداد با برکنار شدن دکتر مصدق به سرانجام رسید. کلام پایانی وقایع کودتای 28 مرداد را باید با علل اصلی و زمینه‌سازش که از یک سال پیش در جریان بود، شناخت. 28 مرداد سال 1332 یکی از نقاط مهم دفتر تاریخ ایران به شمار می‌آید که نمی‌توان تاثیر آن را در رویدادهای تاریخ و سیاسی بعدی نادیده گرفت. به هر شکل دولت دکتر مصدق بدون هیچ مقاومتی از سوی او و حامیانش محکوم به سقوط شد و تظاهرکنندگان در پایان روز 28 مرداد هیچ ردی از مراکز و ساختمان‌هایی که به هر شکل و وجهی مربوط به حزب توده و دکتر مصدق می‌شدند، باقی نگذاشتند. منابع https://fa.m.wikipedia.org/wiki/کودتای_28_مرداد https://web.archive.org/web/20080706153724/http://www.aariaboom.com/content/view/1172/189/ https://web.archive.org/web/20080417043842/http://www.ravandno.net/articles_detail.php?aid=226 https://web.archive.org/web/20080405064914/http://www.yadman.sedayemardom.net/articles_detail.php?aid=5 https://web.archive.org/web/20100626051507/http://www.yadman.sedayemardom.net/articles_detail.php?aid=16 http://www.iichs.org/archived/maghalat/kodetaa.html http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2013/08/130815_28_mordad_timeleine_live.shtml http://www.lobster-magazine.co.uk/articles/l30iran.htm https://web.archive.org/web/20061217014754/http://iichs.org/new_namayeshgah/28mordadaks.html

یکی از خوبی‌های متعدد ادبیات این است که آدم می‌تواند به انواع مختلفی از آن لذت ببرد. می‌تواند روزهای متمادی را صرف خواندن یک رمان طولانی کند و با تک‌تک شخصیت‌های آن زندگی کند، می‌تواند یک نمایشنامه بخواند و از تصور کردن پرده‌های مختلف نمایش لذت ببرد و می‌تواند هم کنار چای عصرانه‌اش، داستانی کوتاه بخواند و نفسی تازه کند. چرا داستان کوتاه؟ خوبی داستان کوتاه این است که در طی زمانی محدود، همه‌ی اطلاعاتی که لازم داریم را به ما می‌دهد و اجازه می‌دهد با صرف مقدار کمی زمان و انرژی، لذت کشف یک دنیای جدید را تجربه کنیم. البته در عین حال، بعضی‌ها معتقدند که نوشتن داستان کوتاه نسبت به رمان برای نویسنده سخت‌تر است چراکه نویسنده صدها صفحه فرصت ندارد تا ما را با شخصیت‌ها آشنا کند، بلکه لازم است در کم‌تر از 30 صفحه، کاری کند که ما با دنیای داستان آشنا شویم و با شخصیت‌های آن هم‌ذات‌پنداری کنیم. بهترین داستان های کوتاه جهان در این راه داشتن راهنمایی که به ما بگوید کدام داستان‌ها ارزش وقتمان را دارند و احتمال این‌که ازشان لذت ببریم بیشتر است، غنیمت است. البته که آدم‌ها روش‌های مختلفی برای انتخاب داستانی برای خواندن دارند. بعضی‌ها به اعتبار اسم نویسنده، بعضی‌ها با اعتماد به مترجم و ناشر جلو می‌روند و بعضی‌ها هم ذره‌ای از داستان را می‌خوانند تا ببینند به دردشان می‌خورد یا نه. خوشبختانه آدم‌هایی هستند که قبلا نشسته‌اند و بهترین داستان‌های کوتاه را برای ما دستچین کرده‌اند تا با خیال راحت‌تری سراغشان برویم. در مطلب پیش رو، قرار است با چند تا مجموعه داستان کوتاه آشنا شویم که به عقیده‌ی خیلی از منتقدان، شامل چند تا از بهترین داستان‌های کوتاه جهان هستند. 1- یادداشت‌های یک دیوانه برای اهل ادبیات، اسم نیکولای گوگول ناآشنا نیست. نقل‌قول معروفی از فلوبر هست که می‌گوید «همه ما از زیر شنل گوگول بیرون آمده‌ایم.» و بعد از خواندن چند تا از داستان‌های او (از جمله همین داستان شنل که مدنظر فلوبر است)، احتمالا متوجه دلیل این حرف فلوبر می‌شوید. نیکولای گوگول یکی از شروع‌کنندگان و حتی شاید سازندگان جاده‌ای است که بعدها نویسندگان بزرگی مثل داستایوفسکی روی آن قدم گذاشته‌اند؛ یکی از کسانی که ادبیات روسیه را برای همیشه تغییر داد. کتاب یادداشت‌های یک دیوانه، مجموعه‌ای است از چند داستان کوتاه شاخص گوگول که ممکن است اسم آن‌ها را شنیده باشید یا حتی ماجرایشان را هم بدانید، اما خواندن داستان‌ها قطعا خالی از لطف نیست؛ داستان‌هایی مثل دماغ و شنل. یکی از خصیصه‌های گوگول این است که اتفاقات غم‌انگیز را هم با چنان لحن طنزآمیزی بیان کرده که آدم ناخواسته با وجود موقعیت‌های ناراحت‌کننده داستان، خنده‌اش می‌گیرد. مثلا داستان یادداشت‌های یک دیوانه، در نوع خود شاهکاری‌ست که به هیچ وجه نباید از دستش بدهید. داستانی که از زبان یک کارمند دون‌پایه روایت می‌شود و در عین نشان دادن مسیر تدریجی او به سمت جنون، اطلاعات خوبی درباره اوضاع آن‌ روزهای روسیه و جهان به ما می‌دهد.   2- این ساندویچ مایونز ندارد سالینجر که خیلی‌ها او را به خاطر کتاب ناتور دشتش می‌شناسند، داستان‌های کوتاه زیادی دارد که در مجموعه‌های مختلف چاپ شده‌اند و خیلی از این داستان‌ها اتفاقا درباره خود هولدن کالفیلد (شخصیت اصلی ناتور دشت) و خانواده اوست. خود این داستان‌ها هم در کتاب‌های مختلفی همچون این ساندویچ مایونز ندارد، دلتنگی های نقاش خیابان چهل و هشتم و... پخش شده‌اند. البته هنر سالینجر این‌جا خودش را نشان می‌دهد که تقریبا تمام این داستان‌ها را به نحوی نوشته که هم برای دوستداران هولدن و خانواده‌اش جذاب باشد، هم برای کسانی که ناتور دشت را با نفرت به گوشه‌ای پرت کرده‌اند و هم برای کسانی که تا به حال نام هولدن کالفیلد به گوششان نخورده است! این ساندویچ مایونز ندارد، یکی از بهترین مجموعه داستان‌های سالینجر است و درست است که طبیعتا برخی داستان‌های مجموعه از باقی قوی‌تر هستند، ولی به جرئت می‌توان گفت داستان بد و ضعیف در مجموعه این ساندویچ مایونز ندارد پیدا نمی‌شود. به خاطر همین هم هست که من این ساندویچ مایونز ندارد را همیشه به طرفداران سالینجر پیشنهاد می‌کنم -چون قطعا دوستش خواهند داشت- و هم به آن‌هایی که طرفدار او نیستند، چرا که احتمال خوبی وجود دارد که آن‌ها هم دست‌کم از چند داستان این مجموعه لذت ببرند و چیزی که دنبالش هستند را پیدا کنند.   3- مترجم دردها اگر پای صحبت نویسنده‌های بزرگ بنشینید، به شما خواهند گفت که یکی از اصلی‌ترین چیزهایی که به انسان‌ها در خلق داستان‌های خوب کمک می‌کند، تجربه‌ی زیسته است. اساسا از دید خیلی صاحب‌نظران، انسان باید تجربه کند تا بتواند بنویسد. با این حساب به نظر من فردی همچون جومپا لاهیری که چنین تجربه‌های گسترده‌ای در زندگی دارد، نویسنده‌ای است که نمی‌توان نسبت به آثار او بی‌تفاوت بود. لاهیری که به سبب مهاجرت والدین هندی‌اش در انگلیس به دنیا آمده، بعد از چند سال به آمریکا مهاجرت می‌کند. تجربه زندگی در این دنیاهای متفاوت را کنار هنر نویسندگی بگذارید تا شاهد خلق یک سری از بهترین داستان‌های کوتاه جهان باشید. داستان‌های مجموعه مترجم دردها، زاییده طرز فکر و شیوه به‌خصوص زندگی لاهیری است و فضای حاکم بر داستان‌ها به خوبی این را نشان می‌دهد. در خیلی از داستان‌های جومپا لاهیری ما ردپای تفاوت فرهنگی و تاثیر تعامل فرهنگ هند با آمریکا را می‌بینیم و این می‌تواند به خصوص برای طرفداران این موضوع جذاب باشد.   4- مسخ فرانتس کافکا احتمالا اگر نه تمام شهرتش را، دست‌کم بخش عظیمی از آن را مدیون داستان مسخ است. مسخ از آن داستان‌هایی‌ست که حتی افراد خارج از حلقه‌ی کتاب و ادبیات هم اسمش را شنیده‌اند و احتمالا چیزکی درباره‌اش می‌دانند، داستان جوانی که ناگهان تبدیل به یک ساس می‌شود. یکی از خوبی‌های داستان کوتاه و البته چیزی که هنر کافکا را می‌رساند، این است که خواننده حتی از ناگهانی بودن این اتفاق شاکی نیست. در واقع سیر داستان چنان ذهن خواننده را درگیر می‌کند و اتفاقات به نحوی پشت سر هم می‌افتند که حتی بعد از پایان داستان، اکثر خواننده‌ها اهمیتی به سوالات بی‌پاسخشان -اگر سوالی داشته باشند- نمی‌دهند. مسخ از آن داستان‌های روان‌شناختی است که واقعا آدم را به فکر فرو می‌برد و احتمالا تا مدتی از ذهن مخاطب بیرون نمی‌رود. با این‌که مسخ معروف‌ترین داستان این مجموعه است، داستان‌های دیگر مجموعه هم هر کدام به نوبه‌ی خود جذاب و درگیرکننده هستند. احتمالا خواندن هر کدام از آن‌ها قدری بیشتر از حد معمول طول بکشد و به خاطر این‌که داستان‌ها خیلی باهم متفاوت هستند، احتمالا هر خواننده‌ای بتواند چیزی باب میل خودش پیدا کرده و از آن لذت ببرد.   5- خواهران باربارن اریک امانوئل اشمیت که خیلی‌ها او را به خاطر نمایشنامه‌هایش می‌شناسند، نویسنده‌ای قهار است که دکترای فلسفه هم دارد. شاید همین پس‌زمینه تحصیلی به او کمک کرده است تا داستان‌های عمیق با شخصیت‌هایی عمیق‌تر خلق کند. مجموعه داستان خواهران باربارن که آخرین اثر اشمیت است، تنها شامل چهار داستان می‌شود. اما اشمیت در طی همین چهار داستان که همگی درباره دو خواهر دوقلو هستند، چنان ما را در بطن زندگی آن‌ها فرو می‌برد که خیلی زود احساس می‌کنیم مدت زیادی است که دو خواهر را می‌شناسیم. آثار اشمیت معمولا به خاطر جنبه روان‌شناسانه‌شان و کاوشی که در اعماق روان آدمی می‌کند، شناخته شده‌اند. در واقع این هنر اوست که می‌تواند شخصیت‌هایش را چنین پیچیده و در عین حال قابل درک خلق کند که خواننده در تمام طول داستان با آن‌ها همراه شود و احساساتشان را احساس کند و درباره دلیل تصمیماتشان، گمانه‌زنی کند. خواهران باربارن از آن‌جا که آخرین اثر اشمیت است، از نظر خیلی‌ها یکی از پخته‌ترین آثار او هم به شمار می‌رود. مجموعه‌ای که در خلال داستان‌هایش، نویسنده با نثری ساده و دل‌انگیز حقایقی را به سمع و نظر خواننده می‌رسند که شاید قبل از آن حتی به ذهنش هم خطور نکرده بودند.   6- بهترین داستان‌های کوتاه گابریل گارسیا مارکز گابریل گارسیا مارکز، نویسنده نام‌آشنای کلمبیایی که خیلی از ما به عنوان نویسنده‌ی رمان صد سال تنهایی می‌شناسیمش، در طی زندگی هنری خود رمان‌ها و داستان‌های زیادی نوشته و نظر مخاطبان را در سراسر دنیا به خود جلب کرده است. لااقل در ایران، رمان‌های مارکز به خوبی شناخته شده‌اند و خیلی اوقات آن‌ها را در قفسه‌ی پرفروش‌های کتاب‌فروشی‌ها دیده‌ایم. اما داستان‌های کوتاه او، به آن اندازه مورد توجه نیستند که البته جای تاسف دارد، چرا که از نظر خیلی منتقدان، داستان‌های او در زمره‌ی بهترین داستان‌های کوتاه جهان قرار می‌گیرند. مجموعه‌ای که این‌جا درباره‌اش صحبت می‌کنم و هر جلد آن مختص یکی از نویسندگان بزرگ جهان است را احمد گلشیری جمع‌آوری و ترجمه کرده است. گلشیری که از یکی از خانواده‌های صاحب‌نام ادبیات ایران است، در مجموعه بهترین داستان‌های کوتاه خود تلاش کرده داستان‌های کوتاه این نویسندگان بزرگ -که ما بیشتر به خاطر رمان‌هایشان می‌شناسیمشان- را در مجموعه‌ای منسجم قرار دهد که کار مخاطب را هم برای انتخاب داستان، ساده‌تر کند. داستان‌های کوتاه این مجموعه هرکدام در نوع خود عالی بوده و حتی شاید بتوان گفت از نقاط عطف زندگی آن نویسنده به‌خصوص به شمار می‌روند. در این جلد مجموعه، گلشیری به سراغ مارکز رفته و مجموعه‌ای از بهترین داستان‌های کوتاه او را گردآوری کرده. او در خلال این مجموعه به سراغ نویسنده‌های دیگری از جمله همینگوی و جویس هم رفته است که هردو از بزرگان ادبیات جهان به شمار می‌روند.   7- بهترین داستان‌های کوتاه آنتون پاولوویچ چخوف احمد گلشیری در جلد دیگری از مجموعه بهترین داستان‌های جهان، به سراغ نویسنده و نمایشنامه‌نویس معروف روسی، آنتون چخوف رفته است و مجموعه‌ای درخور از بهترین آثار کوتاه او را جمع‌آوری و ترجمه کرده است. چخوف یکی از نام‌هایی است که در صحبت از ادبیات روسیه، ناگزیریم به آن اشاره کنیم حتی اگر علاقه‌ای به کارهایش نداشته باشیم، چرا که نمی‌شود تاثیر او را روی ادبیات زمان خودش و حتی آیندگان خودش نادیده گرفت. آنتون چخوف از آن نویسندگانی است که هنر خود را در نوشتن داستان کوتاه به خوبی نشان می‌دهد و کافی است یکی از آثار معروف‌تر او را بخوانید تا به خوبی متوجه شوید که چه‌طور توانسته تا این حد محبوب، معروف و تاثیرگذار شود. یکی از شناخته شده‌ترین داستان‌های چخوف، داستان کوتاه شرط‌بندی است. به نظر من برای هر کتاب‌خوان و حتی نویسنده‌ای واجب است که دست‌کم یک بار این داستان را بخواند تا ببیند نویسنده بزرگی همچون چخوف، چه‌طور توانسته در چنین حجم کمی، چنین سوالات مهمی را مطرح کند و به چنین نتایجی برسد. سوالاتی درباره عدالت، مجازات و زندگی. جالب است بدانید که چخوف، مدتی بعد از نوشتن این داستان پی‌نوشت یا ادامه‌ای بر آن هم نوشته است که گویی حرف‌های اولیه خودش را به کلی نقض می‌کند اما معمولا به این پی‌نوشت خیلی اشاره‌ای نمی‌شود.   8- یک درخت، یک صخره، یک ابر یک درخت، یک صخره، یک ابر، مجموعه‌ای کامل و جامع است برای هرکسی که به داستان و سیر تکامل آن علاقمند باشد. در این کتاب 48 داستان از نویسنده‌های مختلف، در زمان‌های مختلف و گونه‌های ادبی مختلف جمع‌آوری شده و تلاش بر این بوده است که به تمام بهترین داستان‌های کوتاه جهان در طی دو قرن اخیر، گریزی زده شود. در واقع تمام داستان‌های مجموعه یک درخت، یک صخره، یک ابر، نه تنها از نویسندگان بزرگ هستند، بلکه تلاش شده در انتخاب آن‌ها دو ویژگی حتما در نظر گرفته شود: اول این‌که داستان موردنظر دستاوردی ویژه از نظر هنری باشد و دوم، این‌که آن داستان، حادثه‌ای مهم در تکامل تاریخی داستان کوتاه به حساب بیاید. خواندن کتاب‌هایی مانند یک درخت، یک صخره، یک ابر که مجموعه‌ای از داستان‌های نویسندگان مختلف هستند، مزایای زیادی دارد. مثلا این‌که به مخاطب فرصت می‌دهند که تعداد زیادی نویسنده را باهم مقایسه کند و در کنار پی بردن به شباهت‌ها و تفاوت‌ها و ویژگی‌های به‌خصوص سبک هرکدام از آن‌ها، سبک‌ها یا نویسنده‌ها موردعلاقه خود را انتخاب کند تا بتواند در آینده بیشتر در آن حوزه کنکاش کند. اما یکی از ویژگی‌های بسیار عالی یک درخت، یک صخره، یک ابر، این است که داستان‌های جمع‌آوری‌شده را به اشکال مختلف دسته‌بندی کرده است. از نظر زمان، از نظر گونه ادبی و... این همان خصیصه‌ای است که باعث می‌شود این کتاب هم برای مخاطب عامه ادبیات و هم برای افرادی که به صورت تخصصی در این زمینه کار می‌کنند، جالب باشد؛ چرا که به خواننده اجازه می‌دهد نوعی تاریخچه از داستان کوتاه ببیند و به خوبی درک کند که چه شده که ما حالا در زمینه خلق داستان کوتاه، به این‌جا رسیده‌ایم.   9- به انتخاب مترجم آخرین کتاب فهرست بهترین داستان‌های کوتاه جهان، کتاب به انتخاب مترجم است که توسط احمد اخوت گرد‌آوری و ترجمه شده است. در این کتاب هم مانند یک درخت، یک صخره، یک ابر، ما با مجموعه‌ای از داستان‌های نویسندگان مختلف جهان روبرو هستیم که آقای اخوت با دقت و هرکدام را به دلیلی انتخاب کرده است. همان‌طور که قبلا گفتم، مطالعه مجموعه‌ای از داستان‌های کوتاه نویسنده‌های متفاوت، مزایای زیادی برای خواننده دارد. اما یکی از ویژگی‌هایی که کتاب به انتخاب مترجم را متمایز می‌کند، این است که اخوت تلاش کرده در بین این داستان‌ها، اطلاعاتی هم درباره نویسنده‌هایشان به ما بدهد و البته هرجا که مجالی بوده، توضیحاتی درباره خود داستان هم ارائه شده است. این نوع مطالعه باعث می‌شود که خواننده بیشتر در عمق داستان‌ها فرو برود و مفاهیم بیشتری را از آن‌ها دریافت کند. در واقع تجربه خواندن داستان‌ها بدین صورت، فراتر از لذت بردن صرف می‌شود و به مخاطب کمک می‌کند نگاهی جامع‌تر به ماهیت داستان، هدف نویسنده و... بیندازد. البته که از آن‌جایی که صحبت‌های مترجم در فصل‌هایی مجزا از داستان‌ها آمده‌اند، مخاطب همچنان کاملا مختار است که آن بخش‌ها را کنار بگذارد و تنها داستان‌های مجموعه به انتخاب مترجم را بخواند و از آن‌ها لذت ببرد. خواندن کتاب‌هایی مانند به انتخاب مترجم، علاوه بر خوانندگان معمول و متخصصان حوزه، به کسانی که تازه می‌خواهند خواندن داستان کوتاه را شروع کنند هم توصیه می‌شود؛ چرا که می‌تواند به آن‌ها کمک کند مسیر آینده‌ی مطالعه خود را در زمینه داستان کوتاه، بهتر انتخاب کنند.   به پایان فهرست بهترین داستان‌های کوتاه جهان رسیدیم. تلاش بر این بود که فهرست جامع و کامل و در عین حال متنوعی تهیه کنیم که افراد با سلایق مختلف و میزان آشنایی مختلف با ادبیات، بتوانند چیزی برای خود پیدا کنند که از آن لذت ببرند. به نظر شما موفق بودیم؟ جای چه کتاب‌ها یا نویسنده‌هایی در این فهرست خالی است؟ به قلم "فاطمه حیدری"کتاب‌های معرفی شده در این مطلب را می‌توانید با کد تخفیف: blog1 از سایت پاتوق کتاب تهیه کنید. 

چارلز بوکوفسکی از آن نویسنده‌هایی است که همه اسمش را شنیده‌اند؛ حتی اگر کتاب‌هایش را نخوانده باشند. نویسنده قدر آمریکایی با سبک مخصوص به خودش که مجله تایمز به او لقب قهرمان فرودستان آمریکایی را داد. بوکوفسکی کیست؟ چارلز هنری بوکوفسکی، سال 1920 در خانواده‌ای آلمانی آمریکایی و در شهر آندرناخ آلمان، به دنیا آمد؛ اما اقتصاد ویران آلمانِ پس از جنگ جهانی اول، سبب شد خانواده‌اش 3 سال پس از تولد او به آمریکا مهاجرت کنند.  سراسر زندگی بوکوفسکی با رنجی فرودست، عجین شده بود. از خشونت‌های پدر بیکار و سابقا نظامی‌اش و مادری که تنها این خشونت‌ها را تماشا می‌کرد، گرفته تا مورد قلدری قرار گرفتن در مدرسه و طرد شدن به دلیل لهجه و تیپ و جوش‌هایی که می‌رویید و او را آبله رو می‌کرد. چارلز بوکوفسکی هیچ‌گاه محبوب نبود و انزوا، بخشی جدایی ناپذیر از زیست درونی او بود. حتی بعدها که کتاب‌هایش منتشر شد و نامش بر سر زبان‌ها افتاد، این اروپایی‌ها بودند که کارهای بوکوفسکی را پسندیدند نه آمریکایی‌ها و بیشتر در اروپا شهرت داشت تا امریکا. داستان های بوکوفسکی چارلز بوکوفسکی قلمی ساده و روان داشت. از پیچیده نویسی اجتناب می‌کرد و داستان‌هایش همگی متاثر از فضای شهری بود که در آن زندگی می‌کرد: لس آنجلس؛ شهر فرشتگان... اما شهری که او توصیف می‌کرد و می‌شناخت شباهتی به شهر فرشتگان نداشت؛ مردمی فقیر و فلک زده، کارگر و الکلی ... . کتاب‌های چارلز بوکوفسکی، آن پرده زیبا و خوش رنگ و لعاب را کنار می‌زند و شما را با چرک و زشتی نفرت انگیزی که وجود دارد اما دیده نمی‌شود، مواجه می‌کند. اینکه همه دختران خوشگل با دامن‌های کوتاه، مثل بقیه به دستشویی می‌روند تا کثافتکاری کنند، یک کنایه است. کنایه‌ای به همه ما آدم‌ها که زندگی مرتب و قشنگمان، یک روی دیگر هم دارد. یک روی دیگر، که متوجهش نیستیم اما پسربچه‌ی فقیر و مطرودی مثل هنری چیناسکی در رمان «ساندویچ ژامبون»، آن را متوجه شده است. هنری چیناسکیِ فقیری که خانواده‌اش دستور می‌دهند با بقیه بچه های فقیر دوست نباشد، این تعارض و دوگانگی را خوب درک می‌کند.  بوکوفسکی، پدر ژانر رئالیسم کثیف! بوکوفسکی را پدرخوانده ژانر رئالیسم کثیف نامیده‌اند. این اصطلاح نخستین بار توسط بیل بافورد در مجله ادبی گرانتا به کار رفت تا به سبک جدیدی که نویسندگان آمریکای شمالی در پیش گرفته بودند، اشاره کند. رئالیسم کثیف، زیرژانری از رئالیسم است که با نثری ساده و بی تکلف، جنبه‌هایی ساده، پیش پا افتاده و ملال انگیز از زندگی روزمره اقشار ضعیف جامعه آمریکا را بازگو می‌کند. مردمی که در چنبره زندگی آمریکایی، از دست‌یابی به رویای آمریکایی محروم هستند. چارلز بوکوفسکی که فرزند همین مردم بود، به پدرخوانده سبک داستانیشان تبدیل شد؛ همانطور که به گفته تایمز، قهرمانشان نیز بود! چارلز بوکوفسکی، نویسنده و شاعر صاحب سبکی است و بعد از او بسیاری با تاثیر از سبک او قلم زدند. اما او ساده نویسنده نشد. برای نویسنده شدن، از خانه رانده شد و زندگی‌اش را در مسافرخانه‌های ارزان و با درآمد اندکِ مشاغل سطح پایین، گذراند. ناامیدی از انتشار کارهایش، سبب شد تا ده سال از نویسندگی دست کشد. کارمند اداره پست شد و در نهایت که باز به نویسندگی بازگشت، به گفته خودش میان دیوانه شدن در اداره پست و نویسنده‌ای گرسنه ماندن، دومی را انتخاب کرد. چارلز بوکوفسکی نه خانواده‌ای داشت که حمایتش کنند و نه پولی که دستش را بگیرد. آنچه او داشت تجربه‌های زندگیش بود. همه آنچه که از سر گذرانده بود و بوکوفسکی، این تجربه‌ها را به میان آورد و داستانهایش را با آنها شکل داد. اولین رمانش را با نام «اداره پست» در انتشارات بلک اسپارو (گنجشک سیاه) به چاپ رساند. ناشری که به کمک آمده بود تا بوکوفسکی را از منجلاب زندگی یکنواخت در اداره پست، برهاند. رمان اداره پست، نتیجه از سر گذراندن همان سال‌هایی است که او را به مرز جنون رسانده بود.  چارلز بوکوفسکی 6 رمان نوشته است که همگی بازتابی از تلاطم‌های درونی و سالهای زندگی خودش را دارد. اما این ظهور، به شکلی کلاسیک رخ نداده است؛ در نتیجه اگر زندگی کارمندی او را در اولین رمانش؛ «اداره پست» می‌خوانید، دوران کودکی تا جوانی‌اش را در چهارمین رمان او؛ «ساندویچ ژامبون» خواهید خواند. اگر ذائقه مدرنی دارید، خواندن زندگی چارلز بوکوفسکی به شکلی غیر خطی، می‌تواند برایتان جالب باشد. هنری چیناسکی؛ همان نوجوان فقیری که پیشتر نامش آمد، ظهوری از خود چارلز بوکوفسکی در رمان‌هایش است.  چارلز بوکوفسکی نویسنده‌ای پرکار بود و در طول زندگی 73 ساله خود، هزاران قطعه شعر، بیش از 100 داستان کوتاه و 6 رمان نوشت. او در سال 1994 و اندکی پس از تمام کردن آخرین رمانش «عامه پسند»، درگذشت. شاید شگفت انگیزی زندگی او را بتوان در همین نشانه دید که توسط راهبان بودایی به خاک سپرده شد و بر سنگ مزارش با الهام از آثارش نوشته شد: «نکوش! “Don’t try”» در این یادداشت تلاش شده تا برخی از بهترین آثار چارلز بوکوفسکی را در گونه‌های ادبی مختلف، معرفی کنیم. بهترین آثار چارلز بوکوفسکی ساندویچ ژامبون «ساندویچ ژامبون» با نام اصلی «Ham on Rye» -که معنای دقیق آن ژامبون روی نان چاودار می‌شود-، یکی از شناخته شده‌ترین آثار چارلز بوکوفسکی است که در سال 1982 منتشر شد. داستان هنری چیناسکی؛ پسری فقیر و منزوی که در واقع نوعی از آلتر ایگوی بوکوفسکی است و سال‌های زندگی او را در دوران بلوغ و در میانه رکود بزرگ آمریکا، روایت می‌کند. چارلز بوکوفسکی در رمان ساندویچ ژامبون، شخصیت این ضد قهرمان انسان گریزِ رمان‌های دیگرش را بیشتر توسعه می‌دهد. شخصیتی که به دلیل بیگانگی و طردشدن به خاطر ظاهر هیولاوار، با گرگور سامسا در رمان مسخ کافکا نیز مقایسه شده است.  چارلز بوکوفسکی در رمان ساندویچ ژامبون که پیش‌درآمدی بر رمان‌های قبلی اوست، بر موضوعاتی تمرکز می‌کند که در آثارش تکرار می‌شود. رابطه میان والدین و فرزندان و شرایط اقتصادی؛ چارلز بوکوفسکی به خوبی نشان می‌دهد که چه طور بخشی از جهان ذهنی هنری چیناسکی متاثر از رابطه‌اش با پدر و مادرش است و در عین حال، تاثیر وضعیت اقتصادی خانواده بر این رابطه را هم به تصویر می‌کشد. به مرور که خانواده چیناسکی، بیشتر در فقر فرو می‌رود، رابطه هنری با پدر تندخو و خشنش، بدتر و بدتر می‌شود. شکست رویای آمریکایی؛ رویای آمریکایی، تصویری از امکان موفقیت در سرزمین فرصت‌ها بازنمایی می‌کند که مبتنی بر شایستگی فردی و سخت‌کوشی است. چارلز بوکوفسکی این بازنمایی را در رمان ساندویچ ژامبون، به میان می‌آورد اما این رویای فریبنده چیزی جز سرخوردگی برای کاراکتر اصلی، ندارد. در واقع نه تنها شکست اقتصادی خانواده‌‌ هنری، جلوه‌گری این ایده را برای او خاموش می‌کند که کل چرخه و روزمرگی ناشی از آن، او را وحشتزده می‌کند. چارلز بوکوفسکی در جلد کاراکتر اصلی رمانش، ترجیح می‌داد یک ظرف‌شور باشد تا یک وکیل یا مهندس، یا اینکه ازدواج کند و در ساختار خانواده، گرفتار شود. بی‌مایگی اساسی ارزش‌های اجتماعی؛ همچنان که رمان ساندویچ ژامبون ورق می‌خورد، هنری چیناسکی متوجه گسستی میان تجربه‌های شخصی خود و ارزش‌های فرضی جامعه می‌شود. جامعه‌ای که وسواس ظاهر و نمایش ثروت دارد و روابطش مبتنی بر سوءاستفاده از قدرت است. چیزی که چارلز بوکوفسکی و هنری چیناسکی هر دو از کودکی و در همان خانواده تجربه کردند.  فرد در برابر سیستم؛ بوکوفسکی رابطه‌ای آنتاگونیستی میان هنری چیناسکی و نمایندگان هنجارهای سنتی جامعه مانند پدرش، مقامات مدرسه و ثروتمندان، برقرار می‌کند و یا بهتر است بگوییم می‌بیند؛ از آنجا که چیناسکی، خودِ دیگرِ او است.  قدرت دگرگون کننده ادبیات؛ با بزرگتر شدن هنری چیناسکی و انزوای روز افزون او، آنچه مایه تسکین و آرامش خاطرش می‌شود ادبیات است. چیناسکی به کمک داستان‌های داستایوفسکی، همینگوی، فانته و ... چارچوبی برای تجربیات شخصی‌‌اش خلق می‌کند و به معنایی عمیق‌تر برای زندگی دست می‌یابد.  رمان ساندویچ ژامبون، کتابی است با لحنی تیره و طنزی تلخ که زندگی نویسنده‌اش، چارلز بوکوفسکی را روایت می‌کند. ساندویچ ژامبون، همان رمانی است که با خواندنش نگاهی به چگونگی شکل‌گیری بوکوفسکی نویسنده می‌اندازید.    عامه پسند آخرین رمان چارلز بوکوفسکی رمانی است به نام عامه پسند. این رمان در سال 1994 با نام «pulp» به چاپ رسید؛ نامی که بر روی مجلات مبتذل و بازاری می‌نشیند و مورد پسند عامه است. از این رو در ایران با نام «عامه پسند»، به چاپ رسید. از همین جا مشخص است که با چه کتابی سر و کار داریم و چارلز بوکوفسکی لحن هجو آمیزش را از روی جلد کتاب، آغاز کرده است. رمان عامه پسند، خود به صورت کلیشه‌ای از این ژانر، ظهور می‌کند تا بتواند به سیاه‌ترین هجویه ممکن، تبدیل شود. هجویه‌ای که نویسنده‌اش آن را به بد نوشتن تقدیم کرده است. بر خلاف سایر کتاب‌های چارلز بوکوفسکی، کاراکتر اصلی رمان عامه پسند، هنری چیناسکی نیست (اگرچه او نیز در داستان ظاهر می‌شود)؛ بلکه کارآگاهی خصوصی به نام نیکی بلان است. شخصیتی از طبقه فرودست، که بیشتر اوقات بیکار است و نگرش بدبینانه‌ای به جهان دارد. نیکی بلان، برخلاف قهرمانان رمان‌های کارآگاهی، فردی باهوش و ذکاوت نیست و در اکثر مواقع، ایده‌ای برای حل پرونده‌هایش ندارد. با این حال او شخصیت اول ما است و ما از زاویه نگاه این کارآگاه کم توان است که به ماجرا سرک می‌کشیم.  داستانِ رمان عامه پسند، با پیدا شدن سر و کله زنی به نام بانوی مرگ شروع می‌شود که به دنبال فردینان سلین، می‌گردد. نویسنده‌ای که سالها پیش مرده است اما بانوی مرگ در آن تردید دارد. نیکی بلان هنوز پرونده سفارش اول را نبسته است که سه پرونده دیگر نیز دریافت می‌کند؛  پیدا کردن کسی یا چیزی به نام گنجشک قرمز مردی که می‌خواهد خیانت زنش را اثبات کند مدیر موسسه کفن و دفنی که می‌خواهد شر یک زن فضایی را از سرش کم کند. بوکوفسکی در زمان نوشتن عامه پسند، با بیماری سرطان که در نهایت موجب مرگش شد، دست به گریبان بود و مرگ در این کتاب، حضوری پررنگ دارد. بسیاری از منتقدین موافقند که این رمان، نشانی بر پذیرش مرگ از سوی چارلز بوکوفسکی بوده است. یادتان باشد که عامه پسند، رمانی است پست مدرن و در ژانر کارآگاهی و ادبیات ابزورد، با داستانی عجیب و غریب که نویسنده‌اش، همواره به جنبه‌های پیش پا افتاده و روزمره زندگی فرودستان توجه داشته و پدرخوانده سبک رئالیسم کثیف نام گرفته است. چرا باید چارلز بوکوفسکی با آن سبک رئالیستی مخصوص به خودش، به سراغ نوشتن یک رمان کارآگاهی عجیب و غریب برود؟ به نظر می‌رسد باید همچنان با همان نگاه و همان عینک، این کتاب را هم بخوانیم. در واقع خوب است به نکته‌ای از مترجم اشاره کرد که در نشست نقد و بررسی کتاب عامه پسند مطرح کرد: «این کتاب یک مانیفست پوچی است و بوکوفسکی با شیوه روایتش نشان می‌دهد که هیچ چیز برایش مهم نیست...» و یا منتقد دیگری -احسان عباسلو- گفته است؛ هیچ چیز نبودن، موضوع اصلی کتاب است.   نگران نباش داستایوفسکی! «نگران نباش داستایوفسکی» عنوان مجموعه شعری است که توسط نشر مشکی به چاپ رسیده است. این مجموعه، شامل 26 شعر است که توسط مترجم و عمدتا از نوشته‌های اواخر عمر چارلز بوکوفسکی، انتخاب شده است. از این رو بخشی از آنها ماحصل مرگ اندیشی شاعر است. اشعار چارلز بوکوفسکی، معمولا خالی از صنایع ادبی و آن زبان فاخری است که عمدتا در شعرها مشاهده می‌کنیم. با این حال گرچه زبان شاعرانه او خالی از جلوه‌گری‌های ادبی است اما چنان منعطف و صادقانه است که نمی‌توانید از تاثیر آن بگریزید.  رنج، مرگ، تنهایی، پوچی، بیهودگی و جدا افتادگی از مضامین این مجموعه شعر است که البته در سایر آثار چارلز بوکوفسکی هم دیده می‌شود.    جنوب بدون شمال چارلز بوکوفسکی علاوه بر رمان و شعر، داستان کوتاه نیز می‌نوشت و «جنوب بدون شمال» عنوان محبوب‌ترین مجموعه داستان‌های کوتاه او است که در سال 1973 توسط همان انتشارات بلک اسپارو، منتشر شد. قلم بوکوفسکی در داستان‌های کوتاهش نیز مانند رمان‌ها و شعرهایش، تلخ، بدبینانه و گزنده است.  جنوب بدون شمال، شامل 27 دستان کوتاه است که استعداد بی‌نظیر چارلز بوکوفسکی را به نمایش می‌گذارد. در واقع این مجموعه، بهترین مجموعه داستان کوتاه اوست و ده سال بعد که چارلز بوکوفسکی مجموعه موسیقی آب گرم را به چاپ رساند، خودش اعتراف کرد که دیگر توانایی نوشتن داستان کوتاه ندارد.  در سال 2000 نیز نمایشنامه‌ای بر اساس 9 داستان از این مجموعه و با همان نام جنوب بدون شمال، به روی صحنه رفت. جنوب بدون شمال در ایران توسط نشر افق و البته تنها با 19 داستان از نسخه اصلی، به چاپ رسید؛ گرچه در پیشگفتارِ مترجم، 21 داستان اعلام شده است. داستان‌های حذف شده عبارتند از؛ Loneliness Bop Bop against that curtain No way to paradise Love for 17.50 $ Maja Thrup A man  Stop staring at my tits, Mister Something about a Viet Cong flag آخرین داستان این مجموعه نیز «اعترافات مردی چنان دیوان که با حیوانات می‌زیست» است. این داستان از همین نشر و مترجم به طور مستقل نیز منتشر شده است.    چارلز بوکوفسکی، روایت‌گر زندگی‌هایی فرودستانه بود؛ از همان نوع که خودش زیست. نویسنده‌ای که شعرها و داستان‌هایش حاصل رنجی بود که فکر می‌کرد سزاوارش نبوده. اما همان رنج، بستر الهام و شور نوشتن در او شد.  شاید بتوانیم با نگاه به نوشته‌های بوکوفسکی، یاد بگیریم چگونه ما هم این درد و رنج‌های ناروا را بستر چیزی شگرف در زندگی خودمان کنیم. به قلم "قاصدک حسینی"کتاب‌های معرفی شده در این مطلب را می‌توانید با کد تخفیف: blog1 از سایت پاتوق کتاب تهیه کنید. 

نقل قول، بالاترین ستایشی است که می‌توانید برای یک نویسنده قائل شوید؛ اما مسلما فواید بسیار بیشتری در به خاطر سپردن یا ذخیره و سازماندهی نقل قول کتاب وجود دارد. بسیاری از شما ممکن است نقل ‌قول‌هایی را از کتاب‌هایی که می‌خوانید، ذخیره کنید و درحالی‌که دلایل‌تان برای انجام آن ممکن است متفاوت باشد، نتیجه همیشه یکسان است: دانش و اطلاعات عمومی شما بالا می‌رود! اما به جز این موارد چه نکات دیگری وجود دارند که افراد را به سمت ذخیره نقل قول‌های کتاب‌ها می‌کشانند؟ در این مقاله تصمیم داریم در این باره به‌طور مفصل صحبت کنیم و به شما یاد بدهیم که چطور نقل قول‌ها را به ساده‌ترین و کارآمدترین وجه ذخیره و سازماندهی کنید. چرا نوشتن نقل قول‌ها مهم است؟  ذخیره یا به‌خاطرسپردن نقل قول کتاب بخش مهمی از تجربه خواندن است. یافتن افکار خود در متن کلمات یک نویسنده باتجربه همان‌قدر پاداش‌دهنده است که بازگو کردن آن برای دیگران. این نقل قول‌ها خواه جملات انگیزشی باشد یا سخنان حکیمانه‌ای که بتوانید با آن‌ها زندگی کنید، ارزش خاصی به کلام شما می‌بخشند. نقل قول‌ها اشکال مختلفی دارند و بسیاری از آن‌ها صدها سال است که به‌صورت نوشتاری یا گفتاری در پهنه ادبیات حضور دارند اما در سال‌های گذشته محبوبیت بیشتری پیدا کرده‌اند. با در دسترس قرار گرفتن ابزارهای ویرایش عکس و کانال‌های بریده کتاب و نقل قول‌های ویژه این جملات به شکل جذاب‌تری در معرض دید قرار گرفته‌اند. بااین‌وجود، اگرچه پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی مملو از نقل قول‌های الهام‌بخش و کلمات حکیمانه هستند اما همچنان برای بسیاری از افراد مهم است که آن‌ها را یادداشت یا ذخیره کنند تا با توجه به نیازهایشان در آینده آن‌ها ر ابه‌کار گیرند. در ادامه به دلایل اهمیت نوشتن نقل قول خواهیم پرداخت. افزایش انگیزه با کمک نقل قول کتاب چه کسی می‌تواند بگوید در چند سال گذشته حداقل با یک نقل قول انگیزشی در رسانه‌های اجتماعی برخورد نکرده است؟ احتمالا هیچ‌کس! چه بخواهید تناسب اندام داشته باشید، چه بهره‌وری بیشتر یا حذف یک عادت بد، همیشه جملات انگیزشی تاثیر مثبتی دارند و می‌توانند به شما در رسیدن به اهدافتان کمک کنند. مساله این است که گاهی ممکن است نیاز باشد برخی از کلمات حکمت‌آمیز بارها تکرار شوند تا اثر انگیزشی خود را از دست ندهند و به‌همین دلیل مهم است که نقل قول‌های الهام‌بخش را از کتاب‌هایی که می‌خوانید ذخیره کنید چون آن کلمات با شما و نیازهای خاص شما صحبت می‌کنند. آنچه واقعا مهم است این است که خودتان را بشناسید و درک کنید که چه چیزی به شما انگیزه می‌دهد و هنگامی که این کار را انجام دادید، هرگز فرصت ذخیره نقل قول کتاب هایی که فکر می‌کنید به شما در دستیابی به اهداف‌تان کمک می‌کنند را از دست ندهید. تاثیر نقل قول کتاب روی الهام برای نوشتن جای تعجب نیست که در اغلب مواقع، خواندن و نوشتن دست به دست هم بدهند. نوشتن نقل قول کتاب می‌تواند روی الهام گرفتن و خلاقیت تأثیر زیادی داشته‌باشد. استفاده از یک نقل قول معروف برای حمایت از ایده‌های اصلی‌تان به پیام شما قدرت بیشتری می‌دهد و آن را متقاعدکننده‌تر می‌کند. همچنین، افزودن یک نقل قول خوب از کتابی که در حال مطالعه آن هستید نیز کیفیت کلی کار شما را بهبود می‌بخشد. نقل قول‌ها راهی عالی برای به‌خاطرسپردن ایده‌ها یا گفته‌های حکیمانه هستند اغلب اوقات، نقل قول‌هایی که برای نوشتن انتخاب می‌کنید احتمالا کلمات عاقلانه‌ای هستند که در کتاب‌هایی که می‌خوانید با آن‌ها مواجه می‌شوید. نقل‌قول‌ها چه توصیفی زیبا از یک شخص یا شیء باشند، چه ایده‌ای هوشمندانه که ارزش اجرا کردن را دارد یا صرفاً گفته‌ای که شما با آن ارتباط می‌گیرید، هم شادی و هم خرد را برایتان به ارمغان می‌آورد. بااین‌که خواندن یک پاراگراف جالب در یک کتاب و لذت بردن از آن بسیار خوب است اما ممکن است ارزش آن را داشته‌باشد قسمت‌هایی را که بیشتر دوست دارید یا برایتان مهم هستند را به خاطر بسپارید. از آن‌جایی که از نظر علمی ثابت شده است که نوشتن، باعث بهبود به‌یادسپاری اطلاعات می‌شود، واضح است که بهتر است از کلمات عاقلانه‌ای که به افکار شما اشاره دارند، یادداشت‌برداری کنید. با گذشت زمان، شما مجموعه‌ای از نقل قول‌های خوب را خواهید داشت استدلال دیگری که نوشتن نقل قول را تایید می‌کند، این واقعیت است که در طول سال‌ها، اگر تمام نقل‌قول‌های مورد علاقه‌تان را کنار هم بگذارید، مجموعه شخصی خود را خواهید داشت. مراجعه به دفترچه‌ای که سال‌ها در آن نقل قول‌های جالب را می‌نوشتید و بارها و بارها از کلمات یا گفته‌های آن لذت می‌بردید، فعالیت شگفت‌انگیزی است. شما می‌توانید با تجزیه و تحلیل چگونگی روند تغییر سلیقه‌تان در نوشتن نقل قول‌ها چیزهای زیادی در مورد خود و مسیر فکری خود در طی زمان بفهمید. چگونه نقل قول‌های کتاب‌هایی را که می‌خوانیم، مرتب کنیم؟ روش‌های مختلفی وجود دارد که می‌توانید نقل‌قول‌های کتاب‌هایی را که می‌خوانید ذخیره و سازماندهی کنید که ما به دو مورد از آن‌ها در ادامه اشاره می‌کنیم. شما می‌توانید موردی را انتخاب کنید که به بهترین وجه با نیازهایتان مطابقت دارد. نقل قول‌ها را روی تلفن / لپ تاپ / رایانه شخصی خود، آنلاین یا آفلاین بنویسید در این روش به‌جای استفاده از خودکار و دفتر، نوشتن به‌صورت دیجیتالی انجام می‌شود. شما می‌توانید تقریبا از هر دستگاهی که یک اپلیکیشن ویرایش متن روی آن نصب شده باشد، استفاده کنید. مزایای اصلی استفاده از این روش در دسترس بودن و قابل حمل بودن نقل قول کتاب است. به‌عنوان مثال، اگر از تلفن همراه استفاده می‌کنید، می‌توانید به راحتی همه نقل قول‌های مورد علاقه خود را در یک فولدر جداگانه یادداشت کنید. این روش دو زیرمجموعه دارد: آنلاین و آفلاین! با نوشتن نقل قول‌ها به‌صورت آفلاین، یک ویرایشگر متن دلخواه را انتخاب و سند را روی هارد دیسک دستگاهی که استفاده می‌کنید، خواهید داشت. اما با این روش شما تا حدودی در معرض از دست دادن اطلاعات خود هستید چون هارد دیسک‌ها احتمال خراب شدن دارند. نسخه آنلاین شامل استفاده از ابزارهای مبتنی بر فضاهای ابری مانند Google Docs است که می‌توانید نقل قول‌های مورد علاقه خود را در آن بنویسید و آن‌ها را ذخیره کنید. با این‌که در اصطلاح رایج می‌گویند هیچ‌کس واقعا نمی‌داند فضای ابری چیست و چگونه کار می‌کند اما واقعیت این است که احتمال گم شدن داده‌های شما در حین ذخیره آنلاین در این فضا بسیار کمتر است (البته تا زمانی که رمز عبور خود را به خاطر داشته‌باشید). روش آنلاین ذخیره نقل قول کتاب همچنین دارای این مزیت بزرگ است که به شما امکان می‌دهد تا زمانی که به اینترنت متصل هستید، از هر کجا و در هر زمان به مجموعه نقل قول‌های خود دسترسی داشته‌باشید.  نقل قول کتاب را در یک دفترچه یادداشت کنید روش قدیمی قلم و کاغذ معمولا اولین روشی است که به ذهن می‌رسد و دلیل خوبی هم دارد. با گذشت بیش از پنج هزار سال از اولین باری که یک انسان چیزی را یادداشت کرد، همه ما می‌توانیم توافق کنیم که نوشتن با دست عمیقا در DNA ما رمزگذاری شده است. وقتی صحبت از یاداشت نقل قول‌ها  می‌شود، در مقایسه با سایر روش‌های ذخیره‌سازی به مزایای زیر می‌رسیم:   انجام این کار بسیار آسان است. نوشتن با دست در به خاطر سپردن نقل قول کتاب بیشتر از تایپ کردن موثر است. نوستالژی ورق زدن دفترچه‌ای پر از نقل قول‌های دست‌نویس در طول سالیان متمادی احساس خوبی ایجاد می‌کند.و معایب آن نیز به این ترتیب هستند: احتمالاً قرار نیست دفترچه یادداشت خود را همه جا با خود حمل کنید، بنابراین شاید در حین مطالعه در مسیر رفت و آمد به محل کار، چند نقل قول را از دست بدهید. ممکن است دفترچه را گم یا آن را خراب کنید. سخن پایانی سازمان‌دهی نقل قول‌ها از کتاب‌هایی که می‌خوانید، بسیار مهم است، چه به دنبال استفاده از آن‌ها به‌عنوان انگیزه برای چالش‌های آینده باشید، چه منبعی از خرد برای هدایت زندگی‌تان یا صرفا برای ایجاد یک پست اینستاگرامی خوب که به شما رضایت خاطر بدهد و مورد پسند بسیاری از مردم قرار بگیرد. نوشتن نقل قول کتاب و ذخیره آن برای استفاده بعدی، صرف‌نظر از روشی که تصمیم به استفاده از آن را دارید، کار آسانی است و مزایای زیادی دارد. با نوشتن این نقل قول‌ها بعدا می‌توانید دوباره آن‌ها را مرور و در مورد معنی و اهمیت آن‌ها فکر کنید. علاوه‌براین، نوشتن نقل قول‌ کتاب در دفترچه یادداشت می‌تواند به شما کمک کند تا ابزارهای ادبی مورد استفاده نویسندگان را بهتر درک کنید و در طی زمان با تجزیه و تحلیل نقل قول‌هایی که می‌نویسید، می‌توانید درک عمیق‌تری از مضامین، موتیف‌ها و نمادهای شکل گرفته در افکارتان به دست آورید. همچنین، نگه‌داشتن یک دفترچه از نقل قول‌ها می‌تواند به‌عنوان منبع الهام و انگیزه برای نوشتن خود شما باشد. با مطالعه سبک‌ها و تکنیک‌های نوشتن نویسندگان مورد علاقه خود، می‌توانید یاد بگیرید که این عناصر را در نوشتار خود بگنجانید و هنر خود را بهبود ببخشید. به‌طورکلی، نوشتن نقل قول از کتاب‌ها در یک دفترچه یا در تلفن همراه یا کامپیوتر شخصی یک تمرین ارزشمند برای هر کتابخوانی است که می‌خواهد درک خود از ادبیات را عمیق‌تر کند و مهارت‌های نوشتاری خود را بهبود ببخشد. https://basmo.app/save-organize-quotes-books/  متا: نوشتن نقل قول کتاب به شما این امکان را می‌دهد که به یادماندنی‌ترین و تاثیرگذارترین قسمت‌ها را از کتاب‌هایی که می‌خوانید ذخیره و حفظ کنید. 

مدیریت زمان و برنامه ریزی چیست؟ مدیریت زمان و برنامه‌ریزی مهارت‌های ضروری و لازم برای دستیابی به اهداف شخصی، حرفه‌ای و شغلی هستند. مدیریت زمان مؤثر به افراد اجازه می‌دهد تا وظایف را اولویت‌بندی کنند، بهره‌وری را به حداکثر برسانند و استرس را نیز کاهش دهند. از سوی دیگر، برنامه‌ریزی، نقشه راه روشنی برای حرکت در مسیر اهداف ما ایجاد کرده و به تعیین اولویت‌ها و اهداف واقعی کمک می‌کند. چگونه زمان را مدیریت کنیم؟ یکی از اصول اساسی مدیریت زمان، اولویت‌بندی است. به‌عنوان‌مثال، ماتریس آیزنهاور، وظایف را بر اساس ضرورت، فوریت و اهمیت آنها دسته‌بندی می‌کند و به افراد کمک می‌کند تا بر وری آنچه واقعاً مهم است تمرکز کنند. یکی دیگر از جنبه‌های کلیدی مدیریت زمان، هدف‌گذاری است. ایجاد اهداف روشن، قابل‌اندازه‌گیری و دست‌یافتنی به ما انگیزه می‌دهد. در واقع بهتر است اهداف اصطلاحاً SMART باشند. SMART حروف ابتدایی پنج مشخصه مهم برای اهداف است. اسمارت یعنی: (Specific) مشخص، (Measurable) قابل اندازه‌گیری، (Attainable) قابل دستیابی، (Realistic) واقع‌گرایانه و (Timely) محدود به زمان باشد. مدیریت زمان همچنین مستلزم دیسیپلین یعنی نظم و انضباط شخصی و توانایی به‌حداقل‌رساندن حواس‌پرتی است. تکنیک‌هایی مانند تکنیک پومودورو که شامل کار در فواصل زمانی متمرکز و به دنبال آن استراحت‌های کوتاه‌مدت است، می‌تواند تمرکز و بهره‌وری را افزایش دهد. علاوه بر این، شناسایی و حذف فعالیت‌های اتلاف وقت، مانند استفاده بیش از حد از رسانه‌های اجتماعی، برای حفظ تمرکز بسیار مهم است.   مدیریت زمان و برنامه‌ریزی مسئله بسیار مهمی است که فقط در چشم افراد موفق و هدفمند نمود پیدا می‌کنند. برنامه‌ریزی برای کسانی مهم است که می‌دانند می‌خواهند آرزوهای خود را دنبال کنند و برای رسیدن به آنها باید افسار زندگی خود را در دست بگیرند. بهترین کتاب ها با موضوع مدیریت زمان و برنامه ریزی در متن زیر به معرفی کتاب‌هایی پرداختیم که به تدوین استراتژی‌های مربوط به مدیریت زمان و برنامه‌ریزی کمک زیادی خواهد کرد. برای آشنایی با بهترین کتاب‌های مدیرت زمان و برنامه‌ریزی با ما همراه باشید.   1- برنامه‌ریزی به روش بولت ژورنال: ردیابی گذشته، ساماندهی حال، طراحی آینده در ابتدا به توضیح چیستی بولت ژورنال می‌پردازیم. بولت ژورنال ابزاری کاربردی برای برنامه‌ریزی است که سبک برنامه‌ریزی سنتی را کاملاً تغییر داده است. بولت ژورنال ابزاری است که از چند ابزار دیگر تشکیل شده است. این بدان معناست که یک بولت ژورنال نه‌تنها یک دفتر برنامه‌ریزی است؛ بلکه دفتر خاطرات، شرح حال نویسی، لیست کارها و البته کتاب طراحی است. بولت ژورنال مجموعه لوازمی را که یک فرد برای مدیریت زمان، برنامه‌ریزی و بهبود زندگی خود به آن نیاز دارد را در خود جای داده است و هر کدام از این ابزارها کارایی خاص خود را دارند. مثلاً نوشتن شرح حال روزانه، ماهانه و هفتگی به ما کمک می‌کند تا خود را از نظر روحی و احساسی واپایش کنیم و بدانیم که در طول یک هفته با کدام یک از احساسات بیشتر از بقیه دست‌وپنجه نرم کرده‌ایم. با وجود آنکه بولت ژورنال‌های بسیاری در این دوران ساخته شده است؛ اما کتاب برنامه‌ریزی به روش بولت ژورنال: ردیابی گذشته، ساماندهی حال، طراحی آینده اثر رایدر کارول راه‌های ایجاد و طراحی یک پولت ژورنال شخصی‌سازی‌شده را به‌خوبی به شما آموزش می‌دهد. مطمئن باشید شما هم مثل خیلی از افراد موفق جامعه به بولت ژورنال احتیاج دارید. دست‌دست نکنید و کتاب برنامه‌ریزی به روش بولت ژورنال را تهیه کرده و هرچه سریع‌تر عادت برنامه‌ریزی را به روش علمی و درست را به زندگی خود اضافه کنید. این کتاب توسط زهرا نجاری در انتشارات کتاب کوله‌پشتی ترجمه شده و به چاپ رسیده است. در بخشی از کتاب برنامه‌ریزی به روش بولت ژورنال می‌خوانیم:  «وقتی انسان‌ها احساس می‌کنند که به مرگ نزدیک شده‌اند؛ با وضوح به گذشته خود نگاه می‌کنند و خیلی ساده می‌بینند که چه آرزوهایی به سرانجام نرسیده‌اند. بیشتر مردم حتی به نصف آرزوهایشان هم اهمیتی نمی‌دهند و در نهایت مجبورند در حالتی بمیرند که می‌دانند دلیل این ناکامی تصمیم‌هایی بوده است که خودشان گاهی گرفته و یا نگرفته‌اند. انتخاب در شکل‌های مختلفی وجود دارد. مثلاً انتخاب خوب، بد، بزرگ و کوچک، شاد یا انتخاب‌های سخت. ما می‌توانیم تصمیم‌های زندگی را با بی‌فکری بگیریم، یا آگاهانه آنها را انتخاب کنیم. اما اصلاً زندگی آگاهانه آنها را انتخاب کنیم. اما اصلاً زندگی آگاهانه داشتن به چه معنی است؟»   2- به انجام رساندن کارها کتاب به انجام رساندن کارها توسط انتشارات هاروارد بیزینس ریویو به چاپ رسیده است. این کتاب در مورد چیزهایی صحبت می‌کند که در جهت دزدیدن توجه شما و یا بهتر است بگوییم جلب توجه شما و منحرف‌کردنتان از کار اصلی فعالیت می‌کنند. این دلایل می‌توانند بیرونی و درونی باشند. به‌عنوان‌مثال یک حادثه از بیرون مثل یک صدای عجیب می‌تواند توجه شما را به خود جلب کند و یا تداعی یک خاطره درونی و احساسی مثل غم و شادی می‌تواند کاری کند که از کار خود دست بکشید. کتاب به انجام رساندن کارها، از وقفه‌ها، انباشته‌شدن کارها و اهداف نامشخص سخن به میان می‌آورد و یکی از بهترین کتاب‌های برنامه‌ریزی و مدیریت زمان است. کتاب به انجام رساندن کارها که از مجموعه مدیر 20 دقیقه‌ای هاروارد است توسط نرگس شفیعی ترجمه شده و در انتشارات آموخته به چاپ رسیده است. کتاب به انجام رساندن کارها راهنمای بسیار کامل، مختصر و مفید از شیوه برنامه‌ریزی و آشنایی با ملزومات آن است. در زیر متنی کوتاه از توصیه‌های کتاب به انجام رساندن کارها را می‌خوانیم:   «مشکل‌ترین و مهم‌ترین وظایف را در آغاز روز قرار دهید. چرا که در این زمان شاداب و پرانرژی هستند و هنوز دیگر ملزومات محیط کار وقفه‌ای در وظایفتان ایجاد نکرده است. اگر کارهای مشکل را ابتدا انجام دهید، حس دست‌یافتگی خواهید داشت و این شما را قادر می‌سازد که وظایف ساده‌تر را در کنار دیگر تعهدات روز خود انجام دهید»   3- کار عمیق کار عمیق یکی از بهترین کتاب‌ها برای افزایش توجه و تمرکز است. یکی از مهمترین راه‌های دستیابی به بهره‌وری و همچنین مدیریت زمان و برنامه‌ریزی، بهبود توانایی توجه و تمرکز است. باید بتوانید توجه و تمرکز خود را بهبود ببخشید و از آشفتگی ها و حواس‌پرتی ها رهایی یابید. هنگامی که بر روی کاری توجه می‌کنید و در آن عمیق می‌شوید، به بازدهی بالاتر میرسید، گذر زمان را کمتر حس می‌کنید و عمق یادگیری و خلاقیت شما نیز افزایش می یابد. همچنین زمان کمتری برای انجام آن کار صرف می‌شود. یعنی نه تنها بازدهی شما بالاتر می‌رود بلکه وقت کمتری از شما تلف می‌کند. نویسنده کتاب کار عمیق، کال نیوپورت معروف است که کتاب‌های خودیاری دیگری نیز به نگارش درآورده است. کتاب کار عمیق توسط انتشارات نشر نوین و میلکان ترجمه و چاپ شده است و ما در زیر، بخش کوتاهی از آن را می‌نویسیم: «ماشین‌های هوشمند پیچیده هستند و ماهر شدن در آنها دشوار است. بنابراین اگر می‌خواهید به گروهی از افراد بپیوندید که می‌توانند با این دستگاه‌ها خوب کار کنند، لازم است که توانیتان را برای کسب مهارت در کارهای سخت پرورش دهید و چون این فناوری‌ها به سرعت در حال تغییرند، این روند تسلط بر کارهای سخت پرورش دهید و چون این فناوری‌ها به سرعت در حال تغییرند، این روند تسلط بر کارهای سخت هرگز به پایان نمی‌رسد: باید بارها و بارها قادر به انجام سریع آن باشید»   4- کتاب اصل گرایی: جست‌وجوی قاعده مند بایسته ها آیا "نه گفتن" را بلد هستید؟ آیا می‌دانستید توانایی "نه گفتن" با توانایی برنامه‌ریزی، مدیریت زمان و اولویت بندی کارها ارتباطی مستقیم دارد؟ زیرا اگر بتوانید به کارها و فشار روانی اضافی که از طرف همکاران و دیگران به شما تحمیل می‌شود "نه" بگویید، می‌توانید بر روی کارهای خود متمرکز بمانید و وقت خود را ذخیره کنید. کتاب اصل گرایی کتابی درباره اولویت بندی کارهاست. در این کتاب شما می‌آموزید که چگونه وظایف روزمره خود را اولویت‌بندی کنید؟ چگونه به خواسته‌های نامعقول دیگران نه بگویید؟ چگونه برای برنامه‌ریزی در جهت اهداف خود اولویت بندی کنید. اصل گرایی به قلم گرگ مک کیون کتابی بسیار عالی و کاربردی برای همه افراد جامعه است. اگر می‌خواهید موفق شوید، نیاز دارید که یک سری از فنون و راه‌های موفقیت را یاد بگیرید و "نه گفتن" تنها یکی از آن راه هاست. اگر می‌خواهید که بتوانید بین کارها و وظایف خود، زندگی شخصی و خانوادگی تعادل ایجاد کنید اما به دلیل وجود کارهای بسیار زیاد این مسئله امکان پذیر نیست، بهتر است کتاب اصل گرایی را در فهرست کتاب‌های خواندنی و ضروری خود قرار دهید، زیرا کتاب اصل گرایی سرشار از نکات مهم و ضروری برای آموختن و آموزش چگونگی خوب زندگی کردن است.  کتاب اصل گرایی در انتشارات میلکان ترجمه شده است و در زیر بخشی از این کتاب را با همدیگر می‌خوانیم: «فقط زمانی که به خود اجازه می‌دهید از تلاش برای انجام همه کارها و بله گفتن به همه دست بردارید، آن موقع است که می‌توانید در انجام کارهایی که حقیقتا مهم اند بیشترین توانتان را بکار بگیرید. شما چطور؟ چندبار به درخواستی بله گفته‌اید بی آنکه درباره‌اش خوب فکر کنید؟ چندبار از پایبندی به انجام کاری متنفر شده‌اید و با خودتان فکر کرده‌اید: چرا این کار را قبول کردم؟ چندبار فقط برای راضی کردن افراد یا پرهیز از دردسر به آنها بله گفته‌اید؟ چندبار بله گفته‌اید فقط بخاطر اینکه بله گفتن به کارهای پیش‌فرض شما تبدیل شده است؟»   5- چهار هزار هفته: مدیریت زمان برای میراها زمان، چیزی فراتر از تصورات ما است. با زمان آشنا شوید و او را خوب بشناسید. آن‌وقت تحول زندگی‌تان آغاز می‌شود. کتاب چهار هزار هفته اثری از اولیور برکمن است که به موضوع چیستی زمان و مدیریت آن می‌پردازد. چهار هزار هفته میانگین زمانی است که هر انسانی در طول عمر خود وقت دارد تا آرزوهای خود را زندگی کند. درست است که عمر هر انسانی با انسان دیگر متفاوت است؛ اما اگر در نظر بگیریم که هر انسانی به طور میانگین هفتاد تا هشتاد سال عمر می‌کند، چیزی در حدود همان چهار هزار هفته می‌شود. کتاب چهار هزار هفته به شما می‌آموزد که چگونه در این برهه از تاریخ بتوانید برنامه‌ریزی کنید. اگرچه نام این کتاب کمی برای خود من نیز استرس‌زاست؛ اما محتوای کتاب می‌تواند راهکارهای خوبی برای مدیریت زمان ارائه دهد و اتفاقاً محتوایی کاملاً آرامش‌بخش و ضد استرس دارد. کتاب چهار هزار هفته با زبانی طنز می‌تواند حتی شیوه زندگی و نگرش شما را تغییر دهد. مدیریت زمان آن چیزی نیست که در ذهن شما وجود دارد و به معنای فقط نوشتن ساعت و بررسی آنها نیست؛ بلکه چیزی فراتر از آن است. مدیریت زمان مهارتی است که به‌صورت ذاتی وجود ندارد و باید آن را بیاموزید. نشر نوین و نشر میلکان دوتا از بهترین و معروف‌ترین نشرها هستند که کتاب چهار هزار هفته را منتشر کرده‌اند. در بخشی از کتاب چهار هزار هفته خواهیم خواند:  «زمان به‌قدری در تفکر ما ریشه دوانده است که فراموش کرده‌ایم شکل دیگری از تفکر هم شدنی است؛ ما به ماهیانی می‌مانیم که چون کاملاً توسط آب احاطه شده‌اند، نمی‌دانند آب چیست. بااین‌همه، لازم است که کمی به لحاظ ذهنی از مفهوم زمان فاصله بگیریم و آنگاه است که با منظره‌ای نسبتاً عجیب مواجه خواهیم شد. ما زمان را چیزی جدای از خود و دنیای اطرافمان تصور می‌کنیم»   6- بازی بلند مدت: تفکر بلند مدت در دنیایی کوتاه مدت حاضرید برای رسیدن به موفقیت بیشتر در کار و زندگی خود تلاشتان را بیشتر کنید؟ کتاب بازی بلند مدت که یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌های وال‌استریت است، این کتاب از ما می‌خواهد که از چرخه تکراری کارهای روزمره خارج شویم و نحوه برنامه‌ریزی برای اهدافمان را تغییر دهیم. شاید با خودتان بپرسید که چگونه می‌توان با خارج‌شدن از چرخه تکراری یک‌رشته از کارها به اهداف دست پیدا کرد؟ خارج‌شدن از چرخه کارهای تکراری به معنای انجام‌ندادن کارها نیست؛ بلکه به معنای هدفمند انجام‌دادن کارها با دوراندیشی و دقت است. ما باید برای زندگی خود معنایی بیابیم و شروطی تعیین کنیم و سپس سعی کنیم در جهت رسیدن به خواسته‌های خود به‌درستی حرکت کنیم. آیا تابه‌حال به معنای زندگی خود و آنچه که می‌خواهید عمیقاً فکر کرده‌اید؟ آیا دوست دارید در انتهای عمر، خود را چگونه بنگرید؟ آیا به خانواده و دوستان خود فکر کرده‌اید؟ برای رسیدن به اهداف بلندمدت باید از رضایتمندی کوتاه‌مدت دست کشید و شیوه تفکر خود و همچنین کار با تقویم و زمان را تغییر داد. مدیریت زمان و برنامه‌ریزی به‌هیچ‌وجه علم راحتی نیست و اگر می‌خواهید در آن موفق شوید باید آن را به‌درستی بیاموزید. کتاب بازی بلندمدت: تفکر بلندمدت در دنیایی کوتاه‌مدت به قلم دوری کلارک در انتشارات میلکان ترجمه و منتشر شده است. در بخشی از کتاب بازی بلندمدت می‌خوانیم:  «یک فرد معمولی هر روز کوهی از ناکارآمدی‌ها دارد؛ چیزهایی که با آنها کنار می‌آید و حتی متوجهشان هم نمی‌شود، چون به خودش اجازه داده تا جایی که لازم است کار کند. وقتی به خودت این اجازه را دادی که تا ساعت‌های طولانی و بی‌وقفه کارکنی، به این ناکارآمدی‌های کوچک سیستمی و راهبردی اجازه می‌دهی همه‌جا پیدایشان بشود.»   7- کتاب باهوش تر، سریع تر و بهتر: رمز و رازهای بهره وری در زندگی و کسب و کار نویسنده کتاب نام‌آشنایی دارد که در حوزه توسعه فردی و بهره‌وری انسان فعالیت‌های مفیدی انجام داده است. نویسنده کتاب باهوش تر، بهتر و سریع تر، چارلز داهیگ است که پیش از آن کتاب قدرت عادت او را نیز خوانده‌ایم. اما کتاب باهوش تر، سریع تر و بهتر چه موضوعی را مورد بررسی قرار می‌دهد؟ چارلز داهیگ می‌گوید که بارها از دیدن افرادی که بهره‌وری و بازدهی بسیار بالایی در زندگی خود دارند تعجب کرده است. کسانی که عموماً با زمان، هوش و تلاش محدود به بیشترین حد ممکن بازدهی خود می‎‌‌‌رسند. آیا چنین چیزی امکان‌پذیر است؟ جواب ما به این سؤال بله است. به نظر می‌آید کتاب باهوش تر، سریع تر و بهتر به بررسی جنبه‌های افزایش بهره‌وری و توانمندی مغز انسان پرداخته است و به ما می‌آموزد که چگونه بهترین برنامه‌ریزی و مدیریت زمان را داشته باشیم. در انتهای کتاب پیوستی وجود دارد که راهنمای عملی تمامی رهیافت‌های ذکر شده در کتاب است که نویسنده در زندگی شخصی خود آن‌ها را به کار گرفته است. یکی از مفاهیم جالب در این کتاب مفهوم "نیاز به سرانجام رسیدن" است که به معنای تمایل به داشتن قضاوتی محکم و همراه با اعتمادبه‌نفس درباره موضوعات، در مقابل گیج ماندن و ابهام داشتن است.  در بخشی از کتاب باهوش تر، سریع تر و بهتر خواهیم خواند:   «وقتی رضایت عاطفی ناشی از تصمیم‌گیری به سراغ شخص می‌آید، یعنی زمانی که انسان نیاز به حس سودمند بودن دارد تا بتواند آرامش کسب کند، به‌احتمال بیشتری ممکن است تصمیمات عجولانه بگیرد و کمتر احتمال دارد انتخاب نادرستی را از نو بازبینی کند. تیمی از محققان در سال 2003 در مقاله‌ای در مجله روان‌شناسی سیاسی چنین نوشتند: نیاز به سرانجام رسیدن منجر به تمایل بیش از حد به قضاوت‌کردن می‌شود. این مسئله منجر به بسته‌شدن ذهن، قدرت‌طلبی و گرایش به درگیری به‌جای همکاری می‌شود.»   8- مدیریت زمان (مارک منچینی) در جهان امروز که تکنولوژی و مدرنیته به زندگی ما هجوم آورده است، با دغدغه‌های جدیدی در رابطه با مدیریت زمان روبه‌رو شده‌ایم، دغدغه‌هایی که اجداد ما یا نداشته‌اند و یا سبک زندگی به‌گونه‌ای بوده است که مدیریت زمان و برنامه‌ریزی به‌راحتی امکان‌پذیر بوده است و جریان زندگی، بدون حجم بالای فشار روانی و احساس زمان کم به بهترین حالت خود بهره‌وری داشت و ثمره بخش بود. اما در جهان امروز با وجود دستگاه‌های دیجیتالی، بشر درگیر پیچیدگی‌های عجیبی در مدیریت زمان شده است. ممکن است کتاب‌های زیادی در رابطه با مدیرت زمان خوانده باشید؛ اما کتاب مدیریت زمان اثر مارک منچینی راهکارهایی سازنده و کارآمدی را در جهان مدرن و دیجیتالی به شما ارائه می‌دهد.  توصیه و راهکارهای کتاب مدیریت زمان که در انتشارات شکیب به چاپ رسیده است، بسیار کارآمد است و جنبه‌های گوناگونی از دغدغه‌های جوان نسل امروز در مورد مدیریت زمان و برنامه‌ریزی را پاسخ می‌دهد. مطالب و راهکارهای ذکر شده در کتاب مدیریت زمان هم در محیط کار و هم در زندگی شخصی بسیار کارآمد است و می‌تواند به زندگی و ذهن شما نظم و آرامش ببخشد. این کتاب توسط موسی زمان زاده دربان و مریم زیباکلام ترجمه شده است. در زیر بخشی جذاب از کتاب مدیریت زمان را با شما به اشتراک گذاشته‌ایم:  «از این بابت مطمئن باشید که هر یک از ما منحصربه‌فرد هستیم. ما متفاوت یاد می‌گیریم، متفاوت کار می‌کنیم و به‌کارگیری مجموعه روش‌های مختلف به موفقیت می‌رسیم. به‌ندرت یک راه درست یا غلط برای سازماندهی زندگی افراد وجود دارد. آنچه مهم است رسیدن به نتیجه است. راه‌های زیادی وجود دارد که باعث پیشرفت شما در روش‌هایی که هم اکنون به کار می‌برید، می‌شود. شما ممکن است که روش‌های کاملاً جدیدی را به کار ببرید تا زندگی و کارتان به‌مراتب آسان، پربار و به‌دور از استرس شود.»   امیدوارم این کتاب پیشنهادهای کارآمدی را برای موفقیت در مدیریت زمان و نیل به اهدافتان معرفی کند.   9- مدیریت زمان (برایان تریسی) در طول تاریخ بشر، بارها این سؤال برای گونه انسان ایجاد شده است که "چگونه خوشبخت باشیم؟". فروید معتقد است که انسان بر اصل لذت سوار است؛ یعنی خوشبختی را در رسیدن به لذت جست‌وجو می‌کند. در نتیجه همه ما به دنبال خوشبختی هستیم و می‌خواهیم هر آن چیزی که در جهان به ما حس خوشبختی می‌دهد را تجربه کنیم. گاهی سفر، پول، شغل خوب، ارتباطات اجتماعی و.... همه‌وهمه می‌تواند برای هر انسانی نمادی از موفقیت و خوشبختی باشد. ما برای تنظیم و مدیریت تمام چیزهایی که به ما حس خوشبختی و لذت می‌دهد نیازمند مدیریت زمان و برنامه‌ریزی هستیم. به‌طورکلی ما برای اهدافمان باید بتوانیم زمان خود را مدیریت کنیم و بدانیم در طول 24 ساعت روز چگونه وقت خود را می‌گذرانیم. کتاب مدیریت زمان اثر برایان تریسی با ارائه راه‌حل‌های فوری و کارآمد به راهکارهایی برای مدیریت زمان و افزایش بهره‌وری شما کمک می‌کند. کتاب مدیریت زمان حاصل بیش از 25 سال تحقیق و پژوهش در زمینه مدیریت، کارآمدی و توسعه فردی است. کتاب مدیریت زمان از برایان تریسی پیشنهاد پاتوق کتاب برای رسیدن به دانشی نسبتاً پایه از مدیریت زمان و برنامه‌ریزی است. در این جا بخشی از کتاب را با شما به اشتراک می‌گذاریم: «نقطه آغاز برتری در مدیریت زمان میل و اراده است، تقریباً همه مردم احساس می‌کنند مهارت‌هایشان در زمینه مدیریت زمان می‌تواند بهتر از دیگران باشد. بسیاری از افراد بارهاوبارها تصمیم می‌گیرند که با متمرکزکردن و تعیین اولویت‌های بهتر و غلبه بر تعویق، در مدیریت زمان به جدیت برسند. گاهی تصمیم می‌گیرند در قبال مدیریت زمان جدی باشند؛ اما متأسفانه " جاده جهنم با نیت‌های خوب سنگ‌فرش شده است". با تمرین آنچه در این کتاب می‌آموزید هر روز حداقل دو ساعت پربار اضافه خواهید داشت. فکر کنید! اگر روزی دو ساعت کاری اضافه داشته باشید، چه کارهایی را می‌توانید انجام دهید؟ چه پروژه‌هایی را می‌توانید شروع کرده و به پایان برسانید؟ چه کتاب‌هایی را می‌توانید بنویسید و به چاپ برسانید؟ چه چیزهایی را می‌توانید یاد بگیرید و در آن مهارت یابید؟»   10- کتاب قانون 20/80 قانون 20/80 همان قانون پارتو است که امروزه در عرصه اقتصاد نیز بسیار وارد شده است. قانون پارتو می‌گوید که علت‌های یک مسئله بیست درصد آن را تشکیل می‌دهند و هشتاد درصد اثرات آن مسئله است. یعنی در واقع تعداد محدودی از علت‌ها، ورودی‌ها یا تلاش‌ها معمولاً به اکثریت نتایج، خروجی‌ها و دستاوردها منجر می‌شود و این مسئله نوعی عدم توازن نظام‌مند و قابل پیش‌بینی را نشان می‌دهد. کتاب قانون بیست هشتاد یا هشتاد بیست کتاب بسیار جالبی است که خواندنش خالی از لطف نیست. این قانون به برنامه‌ریزی و مدیریت زمان شما می‌تواند بسیار کمک کند. کتاب قانون بیست هشتاد توسط ریچارد کخ نوشته شده است و در مورد راز دستیابی به چیزهای بیشتر با تلاش کمتر است. در بخشی از کتاب قانون 20/80 می‌خوانیم:  «قانون نهفته در قانون 20/80 در سال 1890 یعنی دقیقاً 100 سال پیش، توسط یک اقتصاددان ایتالیایی به نام "ویلفردو پارتو" کشف شد. از آن زمان تاکنون یافته‌های او نام‌های بسیاری به خود گرفته است؛ از جمله قانون پارتو. قانون پارتو، قاعده هشتاد بیست، قانون کمترین تلاش و قانون عدم توازن است. پارتو دریافت که بیشتر درآمد و ثروت در نمونه‌های او نصیب اقلیت مردم می‌شود.»   11- پنج دقیقه دیسیپلین کلمه دیسیپلین همیشه یادآور نوعی نظم و کلاس شخصی است. اما دیسیپلین واقعاً به چه معنا است؟ دیسیپلین از نوعی اراده و انضباط شخصی می‌آید و با هرج‌ومرج در تضاد است. دیسیپلین به شما چارچوب و ساختاری می‌دهد که زندگی شما را رو به جلو خواهد برد. اگر می‌خواهید بدانید که چگونه افراد موفق به خواسته‌های خود می‌رسند باید بگوییم که آنها دیسیپلین خاص خود را دارند؛ یعنی حتی اگر توان و انرژی انجام یک کار را ندارند؛ اما آن کار پله‌ای برای پیشرفتشان است که باید در آن روز طی نمایند، حتماً آن کار را انجام خواهند داد حتی اگر خسته و کم‌انرژی باشند. دیسیپلین حد اعلای مدیریت زمان و برنامه‌ریزی است. دیسیپلین توانایی نه گفتن به تمام چیزهایی است که می‌خواهد ما را خسته و گوشه‌نشین کند. دیسیپلین رهایی از هرج‌ومرج است. کتاب پنج دقیقه دیسیپلین به قلم دکتر کریستن لی کتابی است که همه افراد باید آن را بخوانند. در بخشی از کتاب پنج دقیقه دیسیپلین خواهیم خواند:  «از نظر من نظم و انضباط شخصی به معنای توانایی هماهنگی ذهن، بدن، احساسات و اعمال من است. انضباط شخصی وسیله اصلی و راز دستیابی به موفقیت در همه زمینه‌ها و عرصه‌ها است. طی 20 سال گذشته من به دیگران کمک کرده‌ام که تحول مشابهی داشته باشند. من به‌عنوان روان‌شناس و کوچ تعلل و اهمال‌کاری به‌صورت آنلاین کار می‌کردم و به افراد یاد دادم که چگونه با انتخاب و اقدام می‌توانیم به آرزوهای خود دست یابیم» به قلم "مهدیه فرجی"کتاب‌های معرفی شده در این مطلب را می‌توانید با کد تخفیف: blog1 از سایت پاتوق کتاب تهیه کنید. 

امروزه برای سفر کردن راه‌های متنوعی وجود دارد و یکی از آن‌ها هم خواندن سفرنامه است. سفرنامه‌ها می‌توانند به درد عده‌ی زیادی از مردم بخورند. می‌خواهید به یک جای جدید سفر کنید اما نمی‌دانید کجا؟ سفرنامه بخوانید. محل سفرتان را انتخاب کرده‌اید ولی می‌خواهید پیش از سفر اطلاعات بیشتری راجع‌ به آن کسب کنید؟ سفرنامه بخوانید. وقت و حوصله و پول برای سفر کردن ندارید؟ سفرنامه بخوانید. خواندن سفرنامه به چه دردی می‌خورد؟ سفرنامه‌ها از قدیم‌الایام، راهی برای آشنایی با جاهای ناشناخته و بیشتر یاد گرفتن درباره مکان‌های آشنا بوده‌اند. مثل ماشینی که می‌توانید سوارش شوید و همان‌طور که در شهر کویری‌تان نشسته‌اید، به سواحل خوش‌آب‌وهوای جهان سفر کنید و نسیم دریا را روی پوستتان حس کنید، یا مثلا میان جنگل‌های تاریک و پردرخت قدم بزنید. می‌توانید زندگی آدم‌های غریبه در کشورهای غریبه را تماشا کنید و غذاهایشان را بچشید و در پارک‌هایشان قدم بزنید. البته که همیشه گفته‌اند شنیدن کی بود مانند دیدن؛ ولی خواندن بحثش کلا جداست و گاهی حتی از دیدن هم جلو می‌زند. در طی تاریخ، سفرنامه‌ها باعث تغییرات زیادی در نوع اداره‌ی کشورهایی مانند ایران شده‌اند و نمی‌شود تاثیر آن‌ها را روی جنبه‌های مختلف زندگی مردم، نادیده گرفت. سفرنامه‌هایی که آدم‌ها از سفرهای خارجشان می‌نوشتند و افراد را به فکر می‌انداخت که پس چرا کشور ما فلان است و بیسار نیست، یا سفرنامه‌هایی که از شهرهای داخلی نوشته می‌شدند و اوضاع زندگی اقوام و افراد مختلف در سراسر کشور را به سمع و نظر پایتخت‌نشینان می‌رساندند. یا سفرنامه‌هایی که برخی مستشرقان از کشورهای ما نوشته‌اند و حالا با کنار هم گذاشتن مشاهدات آن‌ها و اطلاعات خودمان، می‌توانیم تصویر بهتری از گذشته‌ی خودمان رسم کنیم. حتی به عنوان یک انسان سفرگریز، می‌توانم همین‌طور در ستایش سفرنامه‌ها بگویم و بگویم. البته که باید در نظر داشت خود این سفرنامه‌ها هم انواع مختلفی دارند؛ داخلی یا خارجی و با سبک‌های نوشتار مختلف و... من تلاش کرده‌ام چند تا از بهترین سفرنامه‌های ایرانی (یعنی نوشته‌شده توسط نویسنده‌های ایرانی) با ویژگی‌های متنوع را گرد‌آوری کنم و این‌جا درباره هرکدام چند خطی بنویسم. این شما و این هم فهرست ده‌گانه‌ای از بهترین سفرنامه‌های ایرانی، بدون هیچ ترتیب مشخصی. فهرست بهترین سفرنامه های ایرانی 1- آنجا که باد کوبد: سفرنامه و عکس های باکو به همراه سفرنامه دوما در محرم قفقاز آنجا که باد کوبد، برای من علاوه بر فهرست بهترین سفرنامه‌های ایرانی، در فهرست متفاوت‌ترین سفرنامه‌های ایرانی هم قرار می‌گیرد. البته که شاید خوانندگان این مطلب، نظر دیگری داشته باشند. متفاوت را از آن جهت می‌گویم که در آنجا که باد کوبد، قصد نویسنده فقط سفر به یک کشور و شناخت بهتر آن نبوده، بلکه معصومه صفایی‌راد عمدا قصد می‌کند در ایام محرم به آذربایجان و باکو سفر کند و نگاهی به رسم و رسوم خاص این روزهای خاص بیندازد که به سفرنامه‌ی او، یک چاشنی آیینی هم اضافه کرده.  نویسنده‌ی کتاب آنجا که باد کوبد، به کشوری سفر کرده که نه‌تنها در همسایگی ماست، بلکه زمانی جزء کشور ما بوده. در طی این سفرنامه، هم نویسنده و هم خواننده گه‌گاه از خود می‌پرسند که «اگر هنوز هم ما همه یک کشور بودیم، چه اتفاقی می‌افتاد؟» که سوال جالبی هم هست. همان‌طور که در کوچه و پس‌کوچه‌های باکو قدم می‌زنیم و مسجدهای مختلف را می‌بینیم و از وسط بازار گذر می‌کنیم، نمی‌توانیم جلوی خودمان را بگیریم و مدام هردو کشور را باهم مقایسه می‌کنیم. جالب است که دو کشور در عین شباهت‌های زیاد دینی، فرهنگی و اجتماعی که باهم دارند، تا چه حد متفاوت هستند. یک چیزی که در حین خواندن آنجا که باد کوبد توجه من را جلب کرد، این بود که این سفر چه‌قدر ساده به نظر می‌رسد! یک دختر جوان در یک تصمیم سریع باروبندیلش را جمع می‌کند و می‌کوبد و تا باکو می‌رود تا ببیند که دهه‌ی اول محرم خارج از ایران چه حال و هوایی دارد. باعث شد خودم هم به این فکر بیفتم که کم‌کم وسیله‌هایم را جمع کنم و به یک طرفی سفر کنم، مخصوصا که نویسنده درباره خیلی از فوت‌های کوزه‌گری سفر کردن هم صحبت کرده بود که من پیش از این اصلا ازشان خبر نداشتم. نویسنده در خلال روایت سفر خودش، قطعه‌هایی از سفرنامه‌های دوران قاجار هم آورده که لطف خواندن آنجا که باد کوبد را بیشتر کرده‌اند. جالب است که گاهی نظر آدم‌هایی که سال‌ها پیش از ایران به آذربایجان رفته‌اند درست مشابه نظر نویسنده است و گاهی کاملا متفاوت. موقع خواندن آنجا که باد کوبد، به یک سفرنامه‌ی کوتاه دیگر هم بر می‌خوریم که نظر خیلی خواننده‌ها را به خودش جلب می‌کند: مشاهدات الکساندر دوما (بله، همان نویسنده معروف) از مراسم عزاداری محرم در قفقاز! نکته‌ی جالب دیگری که درباره این سفرنامه وجود دارد، این است که به سبب نزدیکی و همسایگی، هم آذربایجانی‌های زیادی هستند که در طی داستان خاطره‌ی سفرشان به ایران را می‌شنویم و هم نظر آن‌ها درباره ایرانی‌هایی که به کشور آن‌ها سفر کرده‌اند. روال هم همین است، گاهی خجالت می‌کشیم و گاهی مفتخر می‌شویم. بخشی از کتاب آنجا که باد کوبد: لحظه‌ی عبور از مرز داشتم به اسکار وایلد فکر می‌کردم که موقع ورود به آمریکا از او پرسیدند چیزی برای اعتراف داری و او گفت نبوغم! سرخوش به جواب وایلد بودم که خانم پلیس مامور مرز که چشمانش نشان می‌داد این موقع شب بدخوابش کرده‌ایم، نگاهی به سر و وضع من کرد و گفت: - نه‌یه آذربایجانا گلیرسن؟ می‌گه برای چی به آذربایجان سفر می‌کنی؟ انتظار سوال درباره نبوغم را داشتم ولی این یکی را نه! مگر بقیه برای چی سفر می‌کردند؟ سر برگرداندم و به بقیه اتوبوس نگاه کردم. چند قدم پیش که مهر خروج از ایران به پاسپورت‌شان نشسته بود، طبق آیینی نانوشته سریع تغییر شکل و لباس داده بودند که هدف سفر را برای خانم پلیس روشن می‌کرد! برای من اما گویا ناخوانا بود و مخدوش. تنها چیزی که آن لحظه به ذهن و زبانم رسید، این بود: - برای دیدن دوستم. 2- جانستان کابلستان: روایت سفر به افغانستان حالا که حرف از سفر به کشورهای همسایه شد، گفتم زمان خوبی‌ست که به یکی دیگر از بهترین سفرنامه‌های ایرانی اشاره کنم: جانستان کابلستان از رضا امیرخانی. همان‌طور که احتمالا حدس زده‌اید، امیرخانی در این کتاب از سفرش به افغانستان نوشته. جانستان کابلستان در وهله‌ی اول، اکثر تصورات من از سفر و آن هم سفر خارجه را با خاک یکسان کرد. یعنی آدم تصور می‌کند برای همچین سفری، لازم است از چند هفته قبل برنامه‌ریزی شود و مسیرها مشخص شود و پول‌ها تبدیل شود و خلاصه هر کار دیگری که برای سفر لازم است. اما آقای امیرخانی طی یک اقدام شبه‌انتحاری، ناگهان دست اهل و عیال را می‌گیرند و سفر مشهد و زیارت امام رضا (ع) را تبدیل می‌کنند به سفر هرات و مزار شریف و کابل.  افغانستان هم کشور دیگری‌است که تا مدتی قبل بخشی از ایران بوده و باز هم درگیری‌های ذهنی مشابهی با آذربایجان را به ذهن آدم می‌آورد. کشوری که مردمش گاه دغدغه‌هایی دارند خیلی شبیه ایرانی‌ها و تاریخی دیرینه دارند که ماجراهایش را همه باهم از سر گذرانده‌اند. البته که جانستان کابلستان در سال 1388 نوشته شده و قطعا افغانستان امروز با افغانستان آن روز تفاوت‌هایی دارد، اما به هر حال خواندن این کتاب لطف خاص خودش را دارد. بیشتر از این جهت عرض می‌کنم که خیلی کلیشه‌های ذهنی‌ای که ما از این کشور و مردمش داریم را درهم می‌شکند و بر بعضی از آن‌ها هم مهر تایید می‌زند.  فکر می‌کنم نوشتن و خواندن سفرنامه‌ها در بعضی موقعیت‌ها، حائز اهمیت بیشتری می‌شود؛ مثلا در موقعیتی که کشور مقصد همسایه و هم‌زبان ماست که خیلی‌ها از ترس جانشان، جرئت سفر به آن را ندارند.  گفتم هم‌زبان... زبان -یا بهتر بگویم، گویش- شیرین مردم افغانستان عنصر دیگری است که در جانستان کابلستان ردپای پررنگی از خود به جا می‌گذارد و احتمالا خواننده هم همچون نویسنده، نزدیک آخرهای کتاب کم‌کم فارسی را به سبک و سیاق افغانستانی‌ها صحبت می‌کند.  لازم است اشاره کنم که جانستان افغانستان، تنها یک سفرنامه نیست. نویسنده که در این سفر با دانشگاهیان و صاحب‌نظران هم گفت‌وگوهایی دارد، در بین روایت ماجراهای سفرش مدام به شرایط اجتماعی و سیاسی کشور مبدا و مقصد هم گریز می‌زند. حتی در پایان کتاب، بخشی وجود دارد به نام انتخاباتیات که درباره اوضاع ایران و برخی همسایگانش در همان سال سفر است؛ کشورهایی که همزمان درگیر انتخابات‌های خودشان بوده‌اند. خلاصه که اگر این موضوعات موردعلاقه‌ی شماست، شانس بهتان رو کرده و می‌توانید در جانستان کابلستان بخوانید و لذتش را ببرید. اگر هم موضوع موردعلاقه‌تان نیست، ایضا اشکالی ندارد. می‌توانید کتاب را بخوانید و بی‌خیال ضمیمه‌ی انتخابیات آن بشوید. بخشی از کتاب جانستان کابلستان: هربار وقتی از سفری به ایران برمی‌گردم، دوست دارم سر فروبیافکنم و بر خاک سرزمین‌م بوسه‌ای بیافشانم. این اولین بار بود که چنین حسی نداشتم. برعکس، پاره‌ای از تن‌م را جا گذاشته بودم پشت خطوط مرزی، خطوط بی‌راه و بی‌روح مرزی. خطوط «مید این بریطانیای کبیر»! پاره‌ای از نگاه من، مانده بود در نگاه دختر هشت ماهه... بلاکش هندوکش... 3- استامبولی: نوشته ها و عکس های سفر به استانبول به نظرم الان وقت خوبی برای اشاره به استامبولی است. استامبولی نه‌تنها یکی از بهترین سفرنامه‌های ایرانی است، بلکه نویسنده‌اش، منصور ضابطیان هم یکی از بهترین سفرنامه‌نویس‌های ایرانی است. ضابطیان در کتاب استامبولی، ماجرای سفرش به ترکیه را نوشته. ترکیه یکی از اولین مقصدهای سفر خارجی ایرانیان است و آدم با خودش فکر می‌کند که اصلا مگر خواندن درباره‌اش چه‌قدر می‌تواند جذاب باشد؟ ولی به نظرم آدم با خواندن این کتاب، به خوبی تفاوت یک توریست معمولی و یک مسافر حرفه‌ای را متوجه می‌شود. نویسنده در این سفرنامه، به جاهایی سر می‌زند و کارهایی می‌کند که وقتی من نوعی خودم را به جایش می‌گذارم، فکر نمی‌کنم به ذهنم می‌رسید انجام بدهم. اگر با دقت بخوانیم، این‌جا هم به برخی فوت‌های کوزه‌گری سفر کردن بر می‌خوریم که خوب است برای سفرهای خودمان به یاد بسپاریم. همان‌طور که گفتم، سفرنامه‌ها انواع مختلفی دارند. مثلا در بعضی از بهترین سفرنامه‌های ایرانی و غیر ایرانی (که در ادامه این مطلب بیشتر به آن‌ها خواهم پرداخت) ما با آدم‌هایی طرفیم که می‌روند یک شهری یا یک مکانی را می‌بینند و از در و دیوارش یادداشت برمی‌دارند و ته و توی موزه‌هایش را هم درمی‌آورند. قطعا که آن دسته از سفرنامه‌ها هم در جای خود خوب هستند و اطلاعات زیادی به خواننده می‌دهند، ولی به نظر من یکی از ویژگی‌های خوب و جالب سفرنامه‌های ضابطیان، از جمله همین استامبولی، مراوده و ارتباط برقرار کردن با مردم محلی است. همان‌طور که خودش هم یک جای این کتاب می‌گوید: "تصویر شهرها بدون دانستن از زندگی مردمانش تصوری ناقص است. شهرها را فقط خیابان‌ها و ساختمان‌ها تشکیل نمی‌دهند. شهر فقط پل و موزه و کافه نیست. شهر از نبض آدم‌هاست که جان می‌گیرد. برای شنیدن شهرها باید صدای مردمش را شنید. برای دیدن شهرها باید چشم دوخت در عمق نگاه آدم‌هایش و نمی‌شود شهرها را فهمید، بدون آنکه با مردمانش معاشرت کرد" خلاصه که خواندن استامبولی، برای هرکسی آورده‌ای دارد؛ چه تا به حال پایش به استانبول رسیده باشد و چه نه. به نظر من حتی شخصی که ساکن خود استانبول باشد هم می‌تواند نکات جالب‌توجهی را در این کتاب پیدا کند و از آن لذت ببرد. بخشی از -مقدمه‌ی- کتاب استامبولی: من یک کتاب به استانبول بدهکار بودم. استانبول نخستین شهری بود که مرا با جهانی فراتر از سرزمین خودم آشنا کرد و به زندگی امروزم، که با سفر معنا می‌شود، جان بخشید. استانبول در بیست‌وهفت‌سالگی‌ام مرا به خود فراخواند و نشانم داد که جهان شکل دیگری است. از آن سال‌ها تا این سفر بارها و بارها به استانبول سفر کردم اما هیچ‌وقت سفرم آن‌قدر طولانی یا آن‌قدر با فراغ بال نبود که بتوانم کتابی درباره‌ی آن بنویسم. اگر نگویم استانبول عجیب‌ترین شهری است که در زندگی‌ام دیده‌ام، دست‌کم می‌توانم ادعا کنم که یکی از عجیب‌ترین شهرهایی است که به آن سفر کرده‌ام. شهری بینابین سنتی چندهزارساله و مدرنیسمی اغراق‌شده که گاهی در اروپای غربی هم نمی‌شود نمونه‌اش را دید. 4- چادر کردیم رفتیم تماشا: سفرنامه عالیه خانم شیرازی حیف است که در فهرست بهترین سفرنامه‌های ایرانی، به چادر کردیم رفتیم تماشا اشاره نشود. در این کتاب ما سفرنامه را نه تنها از زبان فردی که در زمان قاجار زندگی می‌کرده، بلکه از زبان یک زن می‌شنویم که در نوع خودش می‌توان گفت کم‌سابقه است. امروزه خانم‌های نویسنده قهار زیادی در جامعه ما وجود دارند، ولی در آن زمان، قطعا این‌طور نبوده. در کتاب چادر کردیم رفتیم تماشا که خودش جلد اول از مجموعه‌ی سفرنامه‌های قدیمی زنان است، ما داستان سفر عالیه خانم شیرازی را می‌خوانیم. این سفر طولانی و پرفراز و نشیب، از کرمان شروع شده، سپس به بمبئی و در آخر هم به شهرهای زیارتی عربستان و عراق ختم می‌شود. اگر کمی دقت کنیم، می‌بینیم که در ادبیات قبل از مشروطه‌ی ایران خیلی خبری از زن‌ها نیست و اساسا کسی به آن‌ها اهمیت خاصی نمی‌دهد. به نظر من یکی از نقاط قوت کتاب‌هایی همچون چادر کردیم رفتیم تماشا، این است که چراغ‌قوه را برداشته‌اند و نورش را انداخته‌اند روی زندگی کسانی که مدت‌ها به آن‌ها بی‌توجهی شده. حالا این‌که سفرنامه هم هست و به زبان خود فرد نوشته شده هم که دیگر می‌شود نور علی نور! البته که باید در نظر داشت عالیه خانم یک زن عوام ساده نبوده و حتی بعد از همین سفر مذکوره در این کتاب، مدتی را هم در دربار ناصری سپری کرده است. اما به هر حال خواندن ماجراهای سفر چنین زن جسوری، می‌تواند جالب باشد.  نویسنده‌ی این سفرنامه‌ هم در خلال روایت ماجراهای سفر، به نکات و روزمرگی‌هایی اشاره کرده است که شمایی از جامعه‌ی آن روز ایران و مناسبات سیاسی و اجتماعی آن به ما می‌دهد. زبان کتاب چادر کردیم رفتیم تماشا، طبعا صد درصد مطابق با فارسی معیار امروز ما نیست، اما به گونه‌ای هم نیست که کتاب را سخت‌خوان کرده باشد یا آن را از دایره درک مخاطب امروزی خارج کرده باشد. پس به نظرم با خیال راحت بخوانیدش و به هرکسی که دوست داشتید هم پیشنهادش بدهید.  بخشی از کتاب چادر کردیم رفتیم تماشا: صبح پنج‌شنبه الحمدلله راه پیدا شد. از جده بلدی آمد و کشتی را از میان کوه‌ها رد کردند. دو سال قبل از این کشتی به کوه خورده بود، غرق شده بود. دکل‌هایش از آب بیرون بود. تا این‌که الحمدلله رسیدیم به جده. بکاره آوردند، نشستیم در بکاره، آمدیم کناره‌ی دریا. جمعیت زیادی از عثمانی و غیرهو فرنگی بودند. ما اسیرها را آوردند توی دروازه نگاه داشتند. یک طرف صندلی‌ها، نیمکت‌ها گذارده‌اند. همه عثمانی‌ها نشسته‌اند، تذکره می‌گیرند، می‌دهند. یک طرف مزغانچی‌ها نشسته‌اند با طبل و مزغان. سربازها دور تا دور ایستاده‌اند. به خاطرم آمد عیال حضرت سیدالشهدا (ع). الهی بمریم برای دل‌شان که چه‌قدر سخت برای ایشان گذشته. خلاصه تذکره به ما دادند، مرخص فرمودند. چند قدمی آمدیم باز جلوی ما را گرفتند. تذکره‌ها را گرفتند، گوشه آن‌ها را پاره کردند، باز دادند به ما، گفتند بروید. شخصی جلوی ما افتاد، ما را برد منزل خودش. خانه‌های آن‌‌جا هم مثل خانه‌های بمبئی همه چوبی. بازارها همه مثل بازارهای بمبئی. 5- سن پترزبورگ موزیکانچی دارد: سن پترزبورگ به روایت مسافران دوره قاجار فکر می‌کنم زمان مناسبی باشد برای اشاره کردن به یکی دیگر از بهترین سفرنامه‌های ایرانی، یعنی سن پترزبورگ موزیکانچی دارد. این سفرنامه هم مربوط است به مشاهدات مسافران زمان قاجار و بخشی است از مجموعه‌ی تماشای شهر. در کتاب سن پترزبورگ موزیکانچی دارد، ما سفرنامه‌های متعددی می‌خوانیم از افرادی که در زمان قاجار به روسیه و سن پترزبورگ سفر کرده‌اند. دو سفرنامه‌ی شخص شخیص ناصرالدین‌شاه از دو سفرش به این شهر و دیار دوست و تقریبا همسایه، در کتاب سن پترزبورگ موزیکانچی دارد یافت می‌شود. از آن‌جایی که اکثر مسافرانِ نویسنده‌ی این سفرنامه‌ها افراد درباری هستند، ما می‌توانیم سرکی به زندگی خاندان سلطنتی هر دو کشور بیندازیم و هم بفهمیم که دربار ایران چه‌طور سفر می‌کرده‌اند و هم این‌که روس‌ها چه‌طور از آن‌ها استقبال می‌کرده‌اند. می‌توانیم سری هم به درون کاخ آرمیتاژ و انواع موزه‌های مشهور روسیه بیندازیم و خلاصه از این نظر، سرمان گرم است. نکته‌ای که درباره‌ی کتاب استامبولیِ منصور ضابطیان و ارتباط او با مردم شهر گفتم را به یاد دارید؟ خب، این همان چیزی است که در این کتاب نمی‌گویم اصلا نیست، ولی کم‌تر مشاهده می‌شود. بیشتر مسافران کتاب سن‌پترزبورگ موزیکانچی دارد، از مناسبات دربار و ساختمان‌ها و اشیای قیمتی درون موزه‌ها صحبت می‌کنند و از حال و احوال خاندان سلطنتی روسیه و نمایش‌های باشکوه و جذابی که اشراف روسیه تماشا می‌کنند. البته که ما اطلاعاتی درباره آب‌وهوا هم به دست می‌آوریم و گاهی که از بین شهرهای مختلف عبور می‌کنند، گریزی هم به زندگی مردم و شرایط سیاسی‌ و اجتماعی روسیه‌ی آن زمان زده می‌شود، ولی قطعا نمی‌شود از سفرنامه‌های این کتاب انتظار گفت‌وگو با مردم محلی و چیزهایی از این دست را داشت. با در نظر گرفتن زمان نگارش سفرنامه‌ها و خود افراد نویسنده، چیز عجیبی هم نیست و اتفاقا خیلی خواننده‌ها این نوع سفرنامه را ترجیح می‌دهند. در این کتاب‌ تلاش شده حتی‌الامکان لحن و سبک نوشتار نویسنده‌ی اصلی حفظ شود، اما در عین حال نشانه‌گذاری و پاراگراف‌بندی آن به گونه‌ای باشد که مخاطب امروزی بتواند با راحتی بیشتری متن را دنبال کند. برای تک‌>توک واژگانی که ممکن است در فارسی امروز متروک شده باشند هم واژه‌نامه‌ای در انتهای کتاب وجود دارد. خواندن نثر دوره‌ی قاجار ممکن است برای برخی خوانندگان قدری سخت‌تر باشد، اما در عین حال جذابیت‌های خودش را هم دارد که زمان و انرژی صرف‌شده‌ی مضاعف را جبران می‌کند. بخشی از سفرنامه‌ی ناصرالدین‌شاه، «بازی بی‌مزه‌ی طولانی»: خلاصه رفتیم به تماشای ارمیتاژ، رئیس آنجا که اسمش کیدیانوف و هم رئیس تماشاخانه‌ها و مرد پیری‌ست حضور داشت، یکی یکی اسباب‌ها را نشان می‌داد. اتاق‌هایی که پرده‌های صورتی و مجسمه‌های مرمر و حوض‌های بزرگ و کوچک از سنگ‌های قیمتی سیبری و غیره داشت و اغلب ستون‌ها یکپارچه‌ی سنگ قطور بلند که از سنگ‌های ممالک فنلاند است، میزهایی که از سنگ‌های الوان خاتم‌سازی شده، میزها و گلدان‌های ملخیت که سنگ سیبری است، انواع چیزهای عجیب و غریب باتماشا، به خصوص اشکال مجسمه مرمر به هیئت‌های مختلفه از زن و مرد و بچه‌ی ایستاده و خوابیده ساخته بودند که شخص حیرت می‌کرد. یک زن بزرگ ایستاده‌ی بسیار خوشگل بود که شخص می‌توانست سه روز نشسته، آن را تماشا کند. 6- خسی در میقات خسی در میقات نه‌تنها یکی از بهترین سفرنامه‌های ایرانی، بلکه یکی از معروف‌ترین آن‌ها هم هست. سفرنامه‌ی جلال آل‌احمد از روزهای حج. با خودم گفتم حیف است آدم این‌همه بنویسد و حرفی از جلال آل‌احمد و سفرنامه‌هایش به میان نیاید. سفر حج، از آن سفرهایی نیست که آدم معمولی به آن فکر کند و سفرنامه نوشتن به ذهنش بیاید؛ ولی آل‌احمد هم آدم معمولی نبوده. به نظر من حتی ایده‌ی این‌که نظرات فردی که عضویت در حزب توده و گریزان شدن از دین را به خود دیده، درباره سفری مانند حج چیست؛ می‌تواند جالب باشد. البته که دکتر علی شریعتی درباره خسی در میقات می‌گوید: «اگر کسی ادوار زندگی آل احمد را نداند و آل احمد خسی در میقات را با آل احمد سال‌های 24 و 25 - که توده‌ای شده بود - مقایسه کند، نمی‌تواند بپذیرد نویسندۀ سفرنامۀ حج، هم او باشد.» جلال در این کتابش فقط مشاهده‌گر صرف نبوده و در بین روایت ماجراهای سفرش، از عقاید خودش هم حرف زده. عقایدش در زمینه مذهب و اوضاع سیاسی و اجتماعی؛ و همه‌ی این‌ها را آغشته کرده به قدری چاشنی روشن‌فکری. خلاصه که آل‌احمد که ذاتا نویسنده است، در این سفر هرجا که توانسته قلم دست گرفته و نوشته و نوشته تا یکی از بهترین سفرنامه‌های ایرانی در حوزه حج را خلق کند و در نهایت هم اسمش را بگذارد خسی در میقات؛ تا برای سال‌ها آدم‌ها بخوانند و بشنوند و لذت ببرند و به فکر فرو بروند. و مگر رسالت ادبیات آن هم از نوع سفرنامه، اصلا چیزی غیر از این است؟ بخشی از کتاب خسی در میقات: سقف آسمان بر سر، و ستاره‌ها چه پایین، و آسمان عجب نزدیک، و عقرب سخت رو به‌ رو نمایان. و هی باد خوردیم (بین 80 و 100 می‌راند) و هی مچاله شدیم. و مسئولیت پاییدن دایی پیرمرد که چرتش می‌برد و ممکن بود سرش بخورد به پشتی صندلی ردیف پیش. و من هیچ شبی چنان بیدار نبوده‌ام و چنان هشیار به هیچی. زیر سقف آن آسمان و آن ابدیت، هرچه شعر که ازبر داشتم خواندم- به زمزمه‌ای برای خویش - و هرچه دقیق‌تر که توانستم در خود نگریستم تا سپیده دمید. و دیدم که تنها «خسی» است و به «میقات» آمده است و نه «کسی» و به «میعاد» ی. و دیدم که «وقت» ابدیت است، یعنی اقیانوس زمان. و «میقات» در هرلحظه‌ای و هرجا. و تنها با خویش؛ چراکه «میعاد» جای دیدار تست با دیگری، اما «میقات» زمان همان دیدار است و تنها با «خویشتن». و دانستم که آن زندیق دیگر میهنه‌ای یا بسطامی چه خوش گفت وقتی به آن زائر خانه‌ی خدا در دروازه‌ی نیشابور گفت که کیسه‌های پول را بگذار و بدور من طواف کن و برگرد. و دیدم که سفر وسیله‌ی دیگری است برای خود را شناختن. این‌که «خود» را در آزمایشگاه اقلیم‌های مختلف به ابزار واقعه‌ها و برخوردها و آدم‌ها سنجیدن و حدودش را به‌دست‌آوردن که چه تنگ است و چه حقیر است و چه پوچ و هیچ. 7- الی...: سفرنامه شامات و حدود سرزمین های اشغالی مورد بعدی در فهرست بهترین سفرنامه‌های ایرانی، الی...: سفرنامه شامات و حدود سرزمین های اشغالی است، نوشته‌ی فائضه غفار حدادی. الی...: سفرنامه شامات و حدود سرزمین های اشغالی هم از جهت مقصدش کمی متفاوت است. کشور لبنان، جایی نیست که خیلی‌ها برای سفر اول یا دوم یا سومشان به خارج به آن فکر کنند؛ البته چاشنی‌ای از سفری کوتاه به سوریه هم دارد. در واقع الی...: سفرنامه شامات و حدود سرزمین های اشغالی، ماجرای سفر اندر سفر است. نویسنده‌ی این کتاب، در ماجرای مصاحبه‌اش با یک خانواده‌ی فلسطینی، تصمیم به این سفر می‌گیرد؛ خانواده‌ای پرجمعیت که بعد از پشت‌ سر گذاشتن سختی‌ها و مشقات فراوان، حالا به اجبار ساکنِ لبنان شده‌اند. در واقع گفتم که کتاب سفر اندر سفر است، ولی با فراوانی گریزهایی که به فلسطین و غزه زده می‌شود، شاید بتوانیم بگوییم که سفر اندر سفر اندر سفر است. البته که با توجه به اوضاع، خیلی خبری از قند و شکر نیست در این قصه‌ی پرغصه. حتی یکی از جالب‌ترین بخش‌های این سفرنامه، جایی‌ست که سری به مرز فلسطین اشغالی با لبنان می‌زنیم که معلوم می‌شود در آن نقطه‌ی به خصوص، تنها یک پرتگاه است. یعنی بالای پرتگاه توی لبنان هستید و اگر بیفتید پایین، داخل مرزهای فلسطین و در چنگ صهیونیست‌ها. در طی این سفرنامه به بخش‌های مختلفی از لبنان سر می‌زنیم و چیزهای زیادی درباره آداب و رسوم و غذاها و اوضاع اجتماعی و سیاسی کشور متوجه می‌شویم. بعد هم که نویسنده و دو همراهش تصمیم می‌گیرند سفر یک‌روزه‌ای به سوریه داشته باشند و زیارتی بکنند، پس سری هم به آن‌جا می‌زنیم. یکی از ویژگی‌هایی که الی...: سفرنامه شامات و حدود سرزمین های اشغالی را از خیلی سفرنامه‌های دیگر مجزا کرده، روایت‌گونه بودن آن است. یعنی نویسنده، تنها دیده‌ها و شنیده‌هایش را روی صفحه کاغذ نیاورده، بلکه همواره چیزی بیشتر از آن می‌گوید. نکته‌ی جالب دیگر این است که لبنان حتی همسایه‌ی ایران نیست، ولی اثر ایران و ایرانی در آن‌جا به خوبی مشاهده می‌شود. از مجسمه‌های شهدای ایرانی در گوشه و کنار شهر گرفته، تا پارکی بزرگ که اسمش ایران است و هر آلاچیقش به نام یکی از استان‌های ایران نام‌گذاری شده. بخشی از کتاب الی...: سفرنامه شامات و حدود سرزمین های اشغالی:  از مجسمه‌ی حاج احمد متوسلیان می‌گذریم و مزاجم شوقش برای رها شدن از سنگ‌ها و رفتن به سمت جلو نمی‌شویم. حالت مجسمه طوری است که اگر می‌خواستم رویش اسم بگذارم، اسم عملیات آزادی خرمشهر را پیشنهاد می‌داد: «الی بیت‌المقدس!» چند قدم جلوتر، در منتهاالیه پرتگاه، چند دکل فلزی ساخته‌اند. به تبعیت از جمع، از بلندترینش بالا می‌روم. ماکت بزرگی از حاج قاسم روی دکل میانی ایستاده. یک دستش را به حالت بی‌خیالی توی جیبش گذاشته و با دست دیگرش به سرزمین‌های اشغالی اشاره می‌کند و انگار که می‌گوید: «الی بیت‌المقدس 2 را از اینجا شروع کنیم.» 8- به صرف قهوه و پیتا: سفرنامه و عکس های بوسنی و هرزگوین حالا که تا لبنان رفته‌ایم، بد نیست با کتاب بعدی فهرست بهترین سفرنامه‌های ایرانی، سری هم به بوسنی و هرزگوین بزنیم؛ به صرف قهوه و پیتا. نسل‌کشی مسلمانان بوسنی، چیزی است که خیلی مردم جهان و حتی مردم محلی از آن بی‌خبر هستند و سال‌ها مسکوت مانده است و حرف زیادی از آن زده نشده؛ نه در سینما و نه در ادبیات، به جز تک و توک آثاری که درباره‌اش ساخته یا نوشته شده‌اند. هر ساله در ماه جولای (یا همان ژوئیه)، یک راهپیمایی سه روزه در بزرگداشت کشتگان این نسل‌کشی برگزار می‌شود که اسمش مارش میراست، یعنی راه‌پیمایی یا رژه‌ی صلح و مردم از سراسر جهان در آن شرکت می‌کنند. کمی شبیه پیاده‌روی اربعین که مسلمانان هر ساله برگزار می‌کنند. پایان مسیر مارش میرا به جاده‌ی مرگ می‌رسد، جاده‌ای که عده‌ی زیادی از بوسنیایی‌ها به امید نجات وارد آن شدند اما خیلی‌ها هیچ‌وقت نتوانستند زنده از آن بیرون بیایند. به صرف قهوه و پیتا تنها یک سفرنامه نیست، بلکه روایتی‌ست از این نسل‌کشی و ظلم بزرگ و خاطرات بازمانده‌های آن، سفرنامه‌ای درباره تاریخ غم‌انگیز بوسنی و مردمش. معصومه صفایی‌راد ما را همراه خودش از میان جنگل‌های پر دار و درخت عبور می‌دهد و انگار ما هم از آن آلوهای جنگلی می‌خوریم که بعد می‌فهمیم از نظر خیلی محلی‌ها حرام است، چرا که درخت‌هایش را صرب‌ها کاشته‌اند.  به صرف قهوه و پیتا حجم زیادی ندارد، پر از تصاویر مختلف است و نویسنده هم خیلی جاها با لحن طنزآمیزش تلاش می‌کند از تلخی ماجرا بکاهد، اما داستان همچنان غم‌انگیز است. حتی الان که این کلمه‌ها را می‌نویسم، قلبم کمی سنگین است.  مسلمانان بوسنی که کاروان ایرانی شرکت‌کننده در مارش با آن‌ها ملاقات می‌کند و در خانه‌هایشان می‌ماند، اکثرا مسلمانند. ولی در مسیر مارش میرا، همه‌جور آدمی دیده می‌شود. پیر و جوان و با هر دین و ملیتی. آدم‌هایی که هرکدام به دلیلی از کشور خودشان آمده‌اند تا میراث عده‌ای را گرامی بدارند که تاریخ به آن‌ها بی‌توجهی کرده. خواندن به صرف قهوه و پیتا، کمی نیاز به یک روحیه‌ی قوی دارد؛ ولی به جز آن می‌توان گفت که کتاب سفرنامه‌ای خوش‌خوان است و نویسنده در به اشتراک گذاشتن مشاهدات متنوعش، دریغ نکرده. بخشی از کتاب به صرف قهوه و پیتا: خانه‌ی خانم رامیزا وسط محله‌ی صرب‌هاست. خانم رامیزا می‌گوید کسی که پسر و شوهرش را کشت همسایه‌ای بود که می‌شناخت. این را که تعریف می‌کند پوست سرخ و سفیدش سرخ‌تر می‌شود. دختر خانم رامیزا خودش را با دختر کوچکش سرگرم می‌کند و می‌گذارد مادر تنها راوی ماجرا باشد. اتوبوس‌هایی که زن‌ها را سوار می‌کردند به مقصد ناکجاآباد، تا چند وقت قبلش، سرویس مدرسه‌ی بچه‌ها بود. نگاهم به دختر رامیزا است و شباهتش به زن‌هایی که نقش اول تمام این داستان‌ها هستند. چیزی که خودم را قبل سفر آماده‌اش کرده بودم رویارویی با زن‌هایی بود که تجربه اردوگاه را داشتند و بچه‌هایی که حاصل این اردوگاه هستند. می‌دانید چه‌قدر بچه‌ی این‌چنینی در این کشور وجود دارد که پدرشان جنگ است؛ جنگ!   9- نوشابه زرد: نوشته ها و عکس های سفر به کانادا از روی اروپا بپریم تا برسیم به یکی دیگر از سفرنامه‌های منصور ضابطیان که در زمره‌ی بهترین سفرنامه‌های ایرانی قرار می‌گیرد، یعنی نوشابه زرد. اسم نوشابه زرد برای دهه شصتی‌ها و دیگرانی که با داستان‌های آن‌ها بزرگ شده‌اند، یادآور یک کشور است: کانادا. کانادا در بین خیلی از ایرانی‌ها نه به عنوان مقصدی برای مسافرت، که به عنوان مقصدی برای مهاجرت شناخته شده است. اما ضابطیان در نوشابه‌ زرد، سری به این کشور درختان افرا می‌زند و ماجراهای سفرش را برای ما هم تعریف می‌کند تا فیض ببریم. کتاب نوشابه زرد با تصاویر فراوان و متن شیوایش، چیزهای زیادی درباره کانادا و مردمش و فرهنگش و خلاصه همه‌ی این‌ها به ما می‌گوید. نویسنده در میان سفرنامه، از مکان‌های خاص و جالبی حرف می‌زند که بعضی جذاب و تماشایی‌اند، بعضی ناامیدکننده و بعضی ناراحت‌کننده. مثلا رستوران نابیناها، شهرک ایرانی‌ها و موزه‌ی کفش. حالا این‌که کدام کدام است، کتاب را بخوانید تا متوجه شوید. یک بخش جالب کتاب نوشابه زرد، فصلی است که نویسنده از بعضی قانون‌های عجیب و غریب در کانادا صحبت می‌کند؛ از این قانون‌هایی که خیلی از مردم بومی هم حتی نمی‌دانند وجود دارند، چه برسد که از کجا آمده‌اند و فایده‌شان چیست. مثلا اینکه در خیابان نبک در اتاوا خوردن بستنی در روز یک‌شنبه ممنوع است، یا در کائنانا حق ندارید رنگ در پارکینگ خانه‌تان را بنفش کنید! (در عوض مصرف و خرید ماری‌جوانا قانونی‌ست، این به آن در.) در این کتاب هم ما شاهد مراودات نویسنده با آدم‌های مختلف با سرگذشت‌های متفاوت هستیم؛ چیزی که به نظر من این سفرنامه را کامل کرده، به آن رنگ‌وبوی زیباتری بخشیده و آن را به یکی از بهترین سفرنامه‌های ایرانی تبدیل کرده است. خلاصه که من نوعی که خواننده‌ی نوشابه زرد باشم، بعد از خواندن نوشابه زرد احتمالا به این نتیجه خواهم رسید که کانادا اگر بهترین مقصد برای مهاجرت یا مسافرت نباشد، دست‌کم سفرنامه‌اش خواندنی‌ست و مثل کانادادرای وسط یک روز گرم تابستانی، شیرین و خنک و دلچسب. بخشی از کتاب نوشابه زرد: حالا آمده‌ام به نیاگارای واقعی. در فاصله‌ی پارکینگ تا رسیدن به بلوار کنار دریاچه که نخستین تصویر آبشار از آنجا دیدنی است، مدام دارم به خودم یادآوری می‌کنم آبشار نیاگارا آن‌قدرها هم عظیم نیست! این کار را از آن بابت می‌کنم که نمی‌خواهم اگر آبشار با آنچه فکر می‌کردم نسبتی نداشت توی ذوقم بخورد. این اخلاق را بعد از آن‌که برای اولین بار تابلوی مونالیزا را در موزه لوور پاریس دیدم پیدا کردم. من تصور می‌کردم که الان قرار است یک تابلوی عظیم را که یکی از دیوارهای موزه را پر کرده ببینم، اما آنچه دیدم یک تابلوی پنجاه در هفتاد بود که به زحمت می‌شد از لای جمعیت زیادی که مقابلش ایستاده بودند پیدایش کرد.  نزدیک بلوار که می‌شویم حمید می‌گوید: «دستت رو بده به من!» «چرا؟»  «دستت رو بده و چشم‌هات رو ببند و هر وقت گفتم باز کن!»  همین کار را می‌کنم. بیست قدمی را با چشم بسته می‌رویم و می‌گوید: «حالا باز کن!» چشم‌هایم را باز می‌کنم. میخکوب می‌شوم. چنین عظمتی را در طبیعت تا به حال در هیچ‌کجای دنیا ندیده‌ام. آن‌قدر بهت‌زده‌ام که نمی‌بینم چتر را بالای سرم نگرفته‌ام... مگر می‌شود؟ اینجا آخرین نقطه کانادا نیست... اینجا به نظرم آخرین نقطه جهان است. همانجا به نرده‌ها تکیه می‌دهم و فقط نگاه می‌کنم... فقط نگاه می‌کنم. 10- نیم دانگ پیونگ یانگ به عنوان آخرین کتاب فهرست بهترین سفرنامه‌های ایرانی، می‌رویم سراغ نیم دانگ پیونگ یانگ از رضا امیرخانی که این دور قمری‌مان به دور کره زمین را هم تمام کرده باشیم. همان‌طور که از عنوان پیداست، نیم دانگ پیونگ یانگ سفرنامه‌ی کره‌ی شمالی است. به نظرم یکی از دلایل اصلی این سفرنامه، این است که مقصدش کمی دور از دسترس است. یعنی از آن جاهایی است که آدم‌های معمولی حتی اگر بخواهند هم نمی‌توانند به آن سفر کنند. حالا این‌که آقای نویسنده چه‌طور به مقام مسافرت به پیونگ‌یانگ نائل شده، کتاب را بخوانید و از زبان خودشان بشنوید. همه‌ی ما درباره کره شمالی چیزهایی شنیده و خوانده‌ایم که عموما هم خارق‌العاده و عجیب به نظر می‌رسند، انگار که همچین کشوری اصلا روی زمین نیست و از یکی از این رمان‌های نوجوان ژانر ویران‌شهر بیرون آمده است. همین هم خواننده را بیشتر کنجکاو می‌کند تا از زبان کسی که خودش این کشور افسانه‌ای را دیده و تجربه کرده، بشنود که چه‌قدر از پیش‌فرض‌هایمان درست بوده و چه‌قدرشان غلط. امیرخانی در اوایل نیم دانگ پیونگ یانگ می‌گوید تلاش کرده قبل از سفر، چیزی درباره این کشور نبیند و نشنود تا مواجهه‌اش با پیونگ دانگ حتی‌الامکان بدون پیش‌فرض و دست اول باشد. ترجیح نگارنده‌ی این متن هم این است که خوانندگان، تا جایی که ممکن است بدون پیش‌فرض‌های جدید و با ذهنی باز وارد این سفرنامه شود و ببیند که چه چیزی دستش را می‌گیرد. البته که لازم است بگویم خود نویسنده هم خیلی سخت باید تلاش کند تا جلوی پیش‌فرض‌هایش درباره کره‌ی شمالی را بگیرد، چرا که در بدو ورود عملا در هتلش زندانی می‌شود و نه خبری از اینترنت هست و نه حتی اجازه‌ی گشت و گذار در خیابان‌ها بدون همراهی نماینده‌ی دولت. خلاصه باید نیم دانگ پیونگ یانگ را بخوانید تا ببینید که در این سفر چه‌ها می‌گذرد و چه‌ها دیده می‌شود.  بخشی از کتاب نیم دانگ پیونگ یانگ: ـ آقای نویسنده! درست بنویس! ـ تلاش می‌کنم صادق باشم. تحریم از مبادله‌ی کالا و ارز جلوگیری می‌کند. نمی‌گذارد کالا و ارز شما در کشور دیگری راه پیدا کند... اما تحریم به جز کالا و ارز شما، جلو حرکت حرف شما را هم می‌گیرد... دوباره دست‌م را می‌گیرد و فشار می‌دهد و با خوشحالی تایید می‌کند. بیش‌تر صدایی می‌شنوم از داخل حنجره‌اش که نشان رضایت است. حالا وقت‌اش است که در کوتاه‌ترین زمان حرف‌م را بزنم. می‌گویم: ـ در تحریم کالا و ارز مقصر امپریالیسم است، اما مقصر اصلی تحریم حرف شما، امپریالیسم نیست، خودتان هستید! به قلم "فاطمه حیدری"کتاب‌های معرفی شده در این مطلب را می‌توانید با کد تخفیف: blog1 از سایت پاتوق کتاب تهیه کنید. 

یوستین گردر (Jostein Gaarder) متولد سال 1952 میلادی در نروژ است. پیرمردی با موهایی سفید، کم‌پشت و لخت که خطوط چروک کنار چشمش خنده رو بودنش را تداعی می‌کند. یوستین گردر در الهیات، فلسفه و ادبیات تحصیلاتش را در اسلو نروژ به پایان رسانده‌است. بیشتر عمرش را در حال تدریس تاریخ فلسفه به بچه های دبیرستانی بوده و هم اکنون با پسر و همسرش در نروژ زندگی می‌کند. کتاب های یوستین گردر در قاب مانیتورم با همان شوقی که در خط به خط کتابهایش هم پیداست، گردر به گزارشگر نگاه می‌کند و می‌گوید: "فلسفی‌ترین سوالات جهان را کودکان می‌پرسند، یادتان هست در داستان لباس جدید پادشاه این تنها یک بچه بود که گفت:" پادشاه لخت است"." با خودمان که خلوت کنیم و یاد سوالات بچه‌هایمان، وقتی سه، چهار ساله بودند بیفتیم تازه می‌فهمیم چقدر حرفش درست است و اگر کودکان فلسفی‌ترین سوالات جهان را می‌پرسند پس آیا لایق این نیستند که با فلسفه هم آشنا شوند؟ اما چطور؟ یوستین گردر در طول زمان نویسندگی‌اش که با  کتاب تشخیص و قصر غورباغه ها که داستانی برای کودکان بود در سال 1986 وارد دنیای نویسندگی شده است تا کنون 9 بار جوایز نویسندگی مختلف از جمله در سال 1990 جایزه سال منتقدان ادبیات نروژی برای بهترین اثر ادبیات کودکان و نوجوانان و در سال 2005 مدرک افتخاری کالج ترینیتی را اخذ کرده است. راز فال ورق اما کتاب سوم یوستین گردر به گمان من یک شاهکار ادبیات است که هنوز به اندازه کافی به آن پرداخته نشده، چیزی میان رویا و واقعیت، داستانی مدرن که نمی‌توانی بگویی برای کودکان نوشته شده‌است چون من به عنوان یک بزرگسال که کم هم کتاب به عمرم نخوانده‌ام هنوز مست خط به خط این کتابم. بله درست حدس زدید کتاب راز فال ورق که در سال 1990 منتشر شد. در این داستان همراه پسربچه‌ای که مجبور است با پدرش برای یافتن مادرش راهی سفر شود در یک اتومبیل سواری می‌نشینیم و پنهانی زیر تخت و یا در تنهایی کتابی اندازه یک قوطی کبریت را با یک ذره بین می‌خوانیم و در آن به سرزمینی عجیب و اسرار آمیز وارد می‌شویم غافل از اینکه در حال کشف یک راز بزرگتر از زندگی واقعی آن پسر بچه هستیم. کتاب راز فال ورق پر است از موجوداتی پر از فلسفه و ماجرا، پر است از نورهایی که هرگز رنگ زیبایشان قابل توصیف نیست و بوی نانی که هرگز از مشامتان نخواهد رفت. یوستین گردر زندگی تمام خوانندگان کتاب راز فال ورق را به دو بخش تقسیم می‌کند به زمانی که پسر بچه داستان وارد نانوایی نشده و بعد از آن، از آن لحظه خواننده کتاب او دیگر آدم قبل نخواهد شد چون تقدیر خواسته که راز عجیبی را بداند. "هانس نانوا سری تکان داد:"او با من به این فال بزرگ ورق آمد. منظورم را فهمیدی. پسرم؟ ما هم یک گروه کوتوله‌ی زنده زیر این آسمان کبود هستیم، حتی نمی‌دانیم چه کسی ورق‌ها را پخش می‌کند."" کتاب راز فال ورق مرا به یاد یکی از داستان‌های کتاب هزار و یک شب هم می‌اندازد داستانی که در آن برکه‌ای در ناکجاآباد هست که در آن ماهیانی به سه رنگ درخشان و زیبا شنا می‌کنند و در پایان داستان می‌فهمیم آنها مردمان شهری هستند که هر کدام از یک خاندان خاص هستند و به جادوی جادوگری پلید به ماهیان دریاچه بدل شده‌اند. دنیای سوفی  یوستین گردر که در این زمان دیگر شغل نویسندگی تمام وقت را انتخاب کرده است سال بعد یعنی 1991 کتاب درخشان دیگری را منتشر کرد. کتاب دنیای سوفی، سوفی دختری است تنها در خانه باغی در مجاورت جنگلی ساکت و آرام که با مادرش زندگی می کند. سوفی طی یک ماجراجویی نوجوانانه شیرین در تنهایی خودش پیام‌هایی را طی یک سری نامه و نشانه دریافت می‌کند و در متن نامه‌ها و بین سوال و جواب بین سوفی و نگارنده نامه‌ها کل تاریخ فلسفه دوره می‌شود. یوستین گردر به گمان من شجاعانه مبدع فلسفه به زبان ساده است و آن را در لوای کتاب‌هایی برای کودکان و نوجوانان منتشر می‌کند. شما را نمی‌دانم اما من وقتی تصمیم گرفتم دانش فلسفی‌ام را افزایش دهم تا آنجایی پیش رفتم که دیدم مجبورم یک سری متن آلمانی را خودم بخوانم و بفهمم تا کنه معنی اصول فلسفه را بفهمم و همانجا بود که فلسفه را به فیلسوفان سپردم و سر خویش گرفتم تا اینکه کتاب دنیای سوفی به دستم رسید. از حق نباید گذشت که یوستین گردر زبان شیرینی هم دارد و روانی داستان گویی‌اش تلخی فلسفه را گرفته و آن را لذیذ کرده‌است و نباید فراموش کرد که این نحوه برخورد یوستین گردر از سمت بسیاری از فیلسوفان معاصر مورد نقد قرار گرفته‌است. آنها معتقدند این بیان فلسفه به عظمت و شکوه آن توهین می‌کند در حالی که برخی نظرشان بر این است که این روش یعنی ساده‌سازی فلسفه باعث گسترش آن خواهد شد. یوستین گردر و همسرش جایزه‌ای به نام سوفی را سالانه در تقدیر از افرادی که به طبیعت و حفظ آن کمک می‌کنند در بنیاد سوفی اهدا می کردند، که چند وقتی است این بنیاد به دلیل مشکل بودجه تعطیل شده‌است. نام این بنیاد برگرفته از کتاب دنیای سوفی انتخاب شده‌بود. کتاب‌هایی مانند راز تولد، درون یک آیینه درون یک معما، کتابخانه جادویی بیبی بوکنز، زندگی کوتاه است، سلام کسی اینجا نیست و مایا کتاب‌های بعدی یوستین گردر بودند که همگی تقریبا کتاب‌هایی برای کودکان و نوجوانان است. مرد داستان فروش مرد داستان فروش کتاب بعدی یوستین گردر کمی متفاوت از کتابهای دیگرش در سال 2001 راهی بازار شد. " نیچه انسانی را که بیش از حد دارای فرهنگ و قدرت است با ماری مقایسه می کند که خرگوشی را بلعیده و پس از آن دیگر قادر به حرکت نیست در آفتاب چرت می زند." یوستین گردر در کتاب مرد داستان فروش با داستانی ناب شما را با پیتر آشنا می‌کند پسری با قوه تخیل فوق‌العاده که ذهنی پر از ایده‌های داستانی دارد ولی هرگز به نوشتن آنها فکر نمی‌کند، بلکه آن ایده‌ها را به نویسندگان دیگر می‌فروشد. پیتر کتاب مرد داستان فروش چیزی شبیه آن مار جمله بالاست که مغزش از زیادی ایده‌های جدید ورم کرده و او را به سختی انداخته‌است. اگر چه کتاب مرد داستان فروش رنگ و بوی فلسفی کمتری دارد ولی خلاقیت زیبای داستان شما را سر ذوق خواهد آورد. دختر پرتقالی دختر پرتقالی سال 2003 نوشته شد و اینبار باز یک پسر نوجوان 15 ساله در سفری که از طریق نامه پدرش که یازده سال پیش او را از دست داده است، قرار است وارد جهان فلسفی و معنای عشق و زندگی شود. "به نظر من هر کسی پیش از آنکه وسایل قدیمی و کهنه‌اش را برای فروش به یکشنبه بازار ببرد یا پیش از ریختن آنها در کامیون زباله، باید همه را به دقت بررسی کند و همه جایشان را بگردد. با تصور اینکه در این کامیون‌های زباله چه مقدار نامه‌های قدیمی و چیزهای مشابه آن می‌توان یافت هوش از  سرم می‌رود." در داستان دختر پرتقالی یوستین گردر داستان عاشقانه پدری که سالها پیش مرده به دختری که پرتقال‌های زیادی دارد دستمایه ورود ما به جهان فلسفه است. شاه مات، کوتوله زرد، قصری در پیرینه، دنیای انا، انتون و جاناتان کتاب‌های دیگری از یوستین گردر هستند که باز هم بیشترشان در رده نوجوانان نوشته شده است. مرد غیر قابل اعتماد آخرین اثری که اینجا از این نویسنده نابغه و جذاب برای شما خواهم آورد کتاب مرد غیرقابل اعتماد است. مرد غیر قابل اعتماد هم یکی دیگر از ایده‌های جذاب و جدید یوستین گردر است. داستان با نگارش نامه‌ای به زنی به نام اگنس شروع می‌شود. مرد نویسنده‌ای که جلوی لبتابش در اتاقی از یک هتل زیبا در شهری کوچک در حال نگاشتن نامه‌ای اعتراف گونه است. اما اعتراف به چه رازی؟ مرد مرموز داستان از تلخی تنهایی زندگی مدرن شروع می‌کند به شرکت کردن در مراسم ترحیم افراد غریبه و این کار وقتی جدی می‌شود که پس از سوال پیچ شدن توسط مهمانان یاد می‌گیرد از اطلاعات داخل آگهی ترحیم و حرفهایی که شنیده خود را از آشنایان مرحوم معرفی کند تا روزی که در یکی از همین ماجراجویی‌ها با اگنس مواجه می‌شود و داستان شروع می‌شود. یکی از قابل تقدیرترین قسمت‌های موفقیت‌های بزرگ یوستین گردر به گمان من این است که او کتاب‌هایش را به زبان نروژی نوشته است. مردی که حتی الان هم وقتی به انگلیسی صحبت می‌کند لهجه شیرین نروژی زیر آن پیداست با انتشار کتاب‌هایش به حدود پنجاه زبان در بیشتر نقاط جهان بی‌آنکه کتاب‌هایش به زبان انگلیسی نوشته شود، یک معنای ناب را برای همه جهانیان به ارمغان آورده که آنها را مشتاق کرده کتاب او را ترجمه کنند و از آن گوهر درونش استفاده کنند. برای من به عنوان یک فارسی زبان که آرزومند دیدن چنین روزی برای یک کتاب از نویسندگان فارسی زبان هستم وجود یوستین گردر بسیار امیدبخش است. به قلم "زهره عواطفی حافظ" کتاب‌های معرفی شده در این مطلب را می‌توانید با کد تخفیف: blog1 از سایت پاتوق کتاب تهیه کنید.   

همه ساله با پایان ماه محرم و شروع ماه صفر، شور و حال سفر اربعین همه جا را فرا می‌گیرد. در این مطلب، به معرفی کتاب‌هایی با موضوع اربعین حسینی و سفر به کربلا پرداخته‌ایم. کتاب‌هایی که شما را با پای دل، مهمان چای عراقی و موکب‌های باصفای اهالی عراق می‌کند. سفر اربعین، به قسمتی از سبک زندگی بخشی از ایرانیان تبدیل شده‌است. مسافرتی که با بقیه مسافرت‌های تفریحی و زیارتی فرق دارد. سفری که علی‌رغم سختی زیاد، مشتاقان زیادی دارد. مسافرتی که تا انسان خودش نرود و از نزدیک نبیند، بسیاری از روایت‌هایی از بقیه که می‌شنود را باور نمی‌کند. پیاده روی اربعین، نمودار انسانیت در پیاده روی اربعین، از کسی در مورد دین و آیین و نژادش سوال نمی‌شود. همه مهمان امام حسین هستند. آنجاست که تکریم انسانیت در چشمانمان برجسته می‌شود. بخشی از مردم عراق و ایران و حتی کشورهای دیگر، خودشان را برای میزبانی از خیل زائران و مسافران در این ایام آماده می‌کنند. میزبانی از مهمانانی که تفاوت‌های بسیاری دارند. ملیت، نژاد، مذهب و آداب و رسوم هرکسی متفاوت است اما همه این رنگ‌ها و تفاوت‌ها، زیر پرچم محبت امام حسین، رنگ می‌بازد و تنها یک صدا باقی می‌ماند: عشق به امام حسین (ع). تنها عشق امام حسین و نیت زیارت او، کافی است تا در این میهمانی بزرگ، داخل شوی و  دیگر کسی با تو کار ندارد و از تو سوال نمی‌کند. پیاده روی اربعین اتفاقی است که با زندگی انسانی کاملا عجین است. در موکب‌ها و در مسیر پیاده روی، سر و صدای بچه‌ها به گوش می‌رسد. صدای خنده، صدای گریه، صدای شادی و صدای بازی بچه‌ها. همه چیز کاملا طبیعی است. پیاده روی اربعین، نمایشگر بخشی از زندگی ماست. میزبانانی که با خانواده خود میزبانی می‌کنند و این رخداد دینی و انسانی را با زندگی خود هماهنگ کرده‌اند. پیاده روی اربعین، اتفاقی است که تا تجربه‌اش نکنیم، درک کاملی از آن نخواهیم داشت. اتفاقی که شاید در نگاه اول برای کسی که از دور تماشا می‌کند، کاری غیرعقلانی و غیرمنطقی به نظر برسد. چه دلیلی دارد تا مسیری که می‌شود با ماشین آن را یک ساعته طی کرد، پیاده برویم و خودمان را به سختی بیندازیم؟ این مسئله، تجربه‌ای است که تا آن را از نزدیک نبینیم، نمی توانیم قضاوت درستی از آن داشته باشیم. حالا کتاب‌ها و روایت‌ها، این کار را برای ما آسان کرده‌اند. بهترین کتاب ها در مورد پیاده روی اربعین تعدادی از نویسندگان و ناشران، اقدام به چاپ کتاب‌هایی با موضوع پیاده روی اربعین کرده‌اند. کتاب‌هایی در که حوزه‌های مختلف به پیاده روی و سفر اربعین پرداخته‌اند. برخی از آنها داستان و سفرنامه هستند و شما را به حال و هوای کشور عراق می‌برند و با اتفاقات خواندنی و جذاب مسیر پیاده روی و شهرهای نجف و کربلا، آشنایتان می‌کنند، بخشی از آن‌ها نیز تاملات نظری و جامعه شناختی درباره این اتفاق بزرگ هستند و برخی نیز به ابعاد معرفتی و اخلاقی این پیاده روی و سفر، پرداخته‌اند.  مطالعه این کتاب‌ها به شما کمک می‌کند تا در قدم اول حال و هوای دلتان اربعینی شود، در قدم دوم تحلیلی جامعه شناختی و فرهنگی از پیاده روی اربعین داشته باشید و در قدم سوم، نگاهی کلان و عمیق به موضوع اربعین حسینی و پیاده روی کربلا پیدا کنید. چه تا به حال در پیاده روی اربعین شرکت کرده باشید و چه شرکت نکرده باشید، خواندن این کتاب‌ها برای شما مفید و سودمند خواهد بود. در ادامه با معرفی 12 کتاب با موضوع اربعین حسینی و پیاده روی کربلا در خدمت شما خواهیم بود. با ما همراه باشید بهترین کتاب ها با موضوع اربعین حسینی 1- سر بر خاک دهکده: روایت یک نویسنده از پیاده روی اربعین به همراه چهار محافظش! کتاب سر بر خاک دهکده، روایت جذاب، شیرین و طناز فائضه غفارحدادی است که در 167 صفحه توسط انتشارات شهید کاظمی منتشر شده است. فائضه غفارحدادی در سر بر خاک دهکده، روایت سفرش به کربلا و پیاده روی اربعین را نوشته. روایتی خواندنی و البته خنده دار. اگر کتاب‌های قبلی غفارحدادی را خوانده باشید، متوجه میزان خنده دار بودن روایت‌ها می شوید! کشش متن کتاب به گونه ای است که بعید است با شروع کردنش کتاب را کنار بگذارید. سر بر خاک دهکده، مشتمل بر خرده روایت‌هایی است که هرکدام در دو تا سه صفحه چاپ شده اند. غفارحدادی از ابتدای سفرش شروع می کند، با چالش هایی که پیش پای خودش و خانواده‌اش قرار گرفته، بهانه‌هایی که پشت سر هم ردیف می شوند تا پیاده روی اربعین لغو شود. اگر دوست دارید روایتی زنانه از پیاده روی اربعین بخوانید، اگر دوست دارید با دغدغه‌ها و مشکلات مادر سه فرزند در پیاده روی اربعین همراه شوید، اگر علاقه مندید تا با روزمرگی های این سفر شگفت‌انگیز از زبان یک نویسنده خوش ذوق و باریک بین، آشنا شوید و هم‌چنین دوست دارید لحظاتی را با خاطرات کربلا و امام حسین خوش بگذرانید، کتاب سر بر خاک دهکده مناسب این حال و هواست. در بخشی از کتاب سر بر خاک دهکده می‌خوانیم: "بعد از نماز که می‌خواهیم راه بیفتیم، سرشماری می‌کنیم. سه نفر نیستند. احتمالا یا وسط نماز به معراج رفته اند و یادشان رفته برگردند! یا اینکه پیام برای نماز نگه می دارمِ بابا را نشنیده اند و در کمترین احتمال، توی صف کباب ترکی اند و اصلا امکان ندارد که گم شده باشند. اگر هم گم شده باشند، قرار است همگی زیر عمود 1400 در ورودی کربلا به هم بپیوندیم."   2- موکب رنگی پنگی: خرده روایت هایی از زیارت اربعین کتاب موکب رنگی پنگی، روایت هایی کوتاه از زائران اربعین حسینی است که به قلم زیبای بهزاد دانشگر در 140 صفحه توسط انتشارات عهد مانا به زیور طبع آراسته شده است. بهزاد دانشگر در کتاب موکب رنگی پنگی، پای درد و دل خادمان چند موکب متفاوت و جذاب در عراق نشسته و روایت آنها را مکتوب کرده است. تنوع راوی‌های کتاب از جمله مواردی است که به جذابیت کتاب افزوده. راوی‌هایی از ایران، افغانستان، ترکیه و عراق که همگی به نحوی به خدمت رسانی به زائران امام حسین در پیاده روی اربعین، مشغول هستند. موکب رنگی پنگی نام یکی از فصل‌های کتاب و در واقع نام انتخابی نویسنده برای یک موکب خاص و متفاوت است. موکبی کوچک پر از مدادرنگی، پارچه و کاغذهای رنگی، پر از عروسک‌های دست ساز و کاموا و یونولیت. یک موکب پر از بازی و شوق و ذوق و سر و صدای بچه ها. موکبی به میزبانی زنان و دخترانی که خودجوش و مردمی خودشان را به عراق می رسانند تا میزبان زائران کوچک اباعبدالله باشند. این تنها یک بخش از کتاب است و در بخش‌های دیگر با موکب های دیگر و روایت های خادمانش آشنا می‌شوید. اگر تجربه خادمی در موکب‌های پیاده روی اربعین را داشته اید، یا علاقه دارید به پیاده روی از نگاه خادمان موکب‌ها نگاه کنید، مطالعه کتاب موکب رنگی پنگی را به شما پیشنهاد می کنیم. در بخشی از کتاب موکب رنگی پنگی می‌خوانیم: "سفر مهران برکات زیادی داشت. توی سال یکی دو سفر با یک گروه جهادی رفتیم روستاها و مناطق محروم. ما یک گروه هنری داشتیم که برای بچه های کوچک برنامه  های هنری می گذاشتیم تا هم بازی کنند و هم کار هنری یاد بگیرند… تماس گرفتند که شبیه همان کارمان توی اردوهای جهادی را می‌خواهیم ایام اربعین توی کربلا انجام بدهیم. می آیی؟ گفتم نه. من می خواهم پیاده روی بروم. بعد فکر کردم حواست را جمع کن. این یک اتفاق دیگر است. داری دوباره می‌گویی دلم…"   3- موکب آمستردام کتاب موکب آمستردام، به قلم توانای بهزاد دانشگر، از جمله کتاب‌های پرفروش با موضوع پیاده روی اربعین حسینی است که توسط نشر عهدمانا به چاپ رسیده است. بهزاد دانشگر این بار در موکب آمستردام به سراغ موکبی خاص و متفاوت رفته و روایت خادمان آن را برای ما به رشته تحریر درآورده. موکبی که خادمینی چند ملیتی دارد. روایت‌هایی که برخی شیرین اند و برخی البته تلخ هستند. موکبی که میزبانانی خاص دارد. مردان و زنانی از خطه افغانستان که حالا در کشور عراق، میزبان زائران امام حسین بودند و هرکدامشان کوله باری از خاطره دارند. افغانستانی هایی که صرفا ساکن ایران نبوده، بلکه شماری از آنها از کشورهای اروپایی به عراق آمده بودند. شما با خواندن خرده روایت‌های کتاب موکب آمستردام، با روایت‌هایی زیبا از این حماسه بزرگ آشنا خواهید شد. موکب آمستردام 135 صفحه دارد و در بخشی از آن اینگونه می‌خوانیم: "بار اولم هست که می‌آیم کربلا. نفهمیدم اصلا چطور جور شد. راستش را بخواهید مادرم پارسال رفت کربلا. مادرم همیشه از کوچکی دو تا آرزو داشت. می‌گفت دوست دارم اول بروم مکه و بعد کربلا. دو سال پیش توانست با پدرم مکه برود. پارسال همه دخترها با هم صحبت کرده بودیم که برویم کربلا. مادرم که فهمید گفت من هم خیلی دوست دارم بیایم. مادرم دو تا بچه کوچک دارد. گفتم مامان تو برو. گفت نه این خیلی نامردیه. تو نیت کردی من برم؟ گفتم نه دوست دارم اول مادرم برود. خلاصه اینکه پارسال قسمتم نبود…"   4- پادشاهان پیاده: خرده روایت هایی از زیارت اربعین کتاب پادشاهان پیاده، کتاب دیگری از بهزاد دانشگر است که با استقبال زیاد مخاطبان مواجه شده است. پادشاهان پیاده هم مثل دو کتاب دیگر بهزاد دانشگر، خرده روایت‌هایی از پیاده روی اربعین است. البته روایت‌ها، مثل دو کتاب قبلی، روایت‌هایی معمولی و عادی نیستند. بهزاد دانشگر کتاب پادشاهان پیاده را با همکاری محمدعلی جعفری نویسنده نام آشنای کشورمان به نگارش درآورده. راویان این کتاب، بخش وسیعی از زائران امام حسین را شامل می شوند. زائرانی از کشورها و نژادها و قومیت‌های مختلف. در نقل روایت‌ها، سعی شده تا جای ممکن دخل و تصرفی در اصل روایت نشود. پادشاهان پیاده، شما را به دل پیاده روی اربعین می‌برد و هم زمان با نوشیدن یک چای عراقی و یک شربت آبلیموی خنک، گوش جان می سپارید به خاطرات و راویت‌های شیرین زائرین اباعبدالله.   5- جوادی کجایی؟: پیاده روی اربعین به روایت یک طنزچی جوای کجایی؟ یک سفرنامه معمولی نیست بلکه کاملا متفاوت است و قرار است شما را غافلگیر کند. فاطمه تقی زاده، نویسنده جوان و خوش ذوق کشورمان با دوستش فاطمه جوادی، که او هم از قضا از نویسندگان جوان کشورمان است، به سفر کربلا رفته و سفرنامه‌ای طنز برای شما نوشته. سفرنامه‌ای با نثری متفاوت و دلنشین. چیزی میان سنت و مدرنیته! کلمات و عباراتی که قدیمی و کهن اند اما با هشتگ های امروزی مزین شده‌اند. سفرنامه جوادی کجایی را از دست ندهید و لحظاتی کوتاهی را با خنده، مهمان فاطمه تقی زاده باشید. این کتاب را به علاقه‌مندان به طنز و کسانی که دوست دارند با روایت‌های پیاده روی اربعین بیشتر آشنا شوند، توصیه می‌کنیم. کتاب جوادی کجایی 104 صفحه دارد و انتشارات شهید کاظمی آن را منتشر کرده است. در بخشی از کتاب جوادی کجایی می‌خوانیم: "چند قدم بالاتر از #المنار، هتلی پدر و مادردار و جلیل‌القدری بود که اهل فن (بانو جوادی) ایشان را مشکوک به ابتلا به وای‌فای رایگان دانسته، ما را به استفاده ابزاری از سرویس چاییِ لابی هتل و ناخنک زدن به انبار عظیم وای‌فای‌شان تشویق می‌کردند. شک‌مان زمانی بدل به یقین گشت که دیدیم مولایان فسفری پوشی که دو نفر به دو نفر به نگهبانی از #المنار می‌ایستند، پس از آنکه به گاه ورود و خروج، نیک استنطاق‌مان کردند و از وجود #نشان_فیروزه_ای_رنگ بر گردن‌مان مطمئن شدند، سر بر جیب مراقبت فرو برده #تلگرام چک می‌کنند!"   6- چای عراقی: مجموعه داستان گروهی اربعین کتاب چای عراقی، متشکل از چند داستان کوتاه با موضوع اربعین است که توسط نویسندگان مختلف نوشته شده و محمدرضا شرفی خبوشان آن‌ها در این کتاب جمع‌آوری کرده است. داستان‌هایی که هرکدام از زاویه‌ای خاص به ماجرای پیاده روی اربعین نگریسته اند. محمدرضا شرفی خبوشان، بهاره عاصمی نیا، فهیمه شاکری مهر، مینو رضایی و مجید قیصری از جمله نویسندگانی هستند که داستان کوتاه‌هایشان در کتاب چای عراقی چاپ شده است. اگر به داستان کوتاه علاقه مندید، اگر می خواهید در موضوع اربعین و پیاده روی نجف تا کربلا داستان کوتاه بخوانید، مجموعه چای عراقی، یک مجموعه داستان کوتاه خواندنی است که در 135 صفحه توسط دفتر نشر معارف منتشر شده است.   7- ستون 1453 کتاب ستون 1453، کتابی که نحوه جمع‌آوری و نوشتنش خودش سوژه یک داستان است! مسلم ناصری، نویسنده‌ای که روایت‌های این کتاب را بازنویسی و منتشر کرده، در مقدمه اصل ماجرا را توضیح می دهد. ناصری زمانی که در سال 1395، راهی پیاده روی اربعین شده بوده، تصمیم داشته بعد از برگشت، سفرنامه‌ای بنویسد اما اتفاقی عجیب در راه برگشت، او را از نوشتن سفرنامه منصرف می کند و زمینه ساز تولد کتاب ستون 1453 می شود. سررسیدی که در میانه راه در دل یک اتفاق مهیب، خیلی خیلی اتفاقی به دست مسلم ناصری می رسد و می شود دست‌مایه بازنویسی این کتاب. شما هم اگر مثل من کنجکاو شدید که از این داستان پیچیده و البته عجیب سر در بیاورید، کتاب ستون 1453 را بخوانید و از این سفرنامه عجیب و غریب، لذت ببرید.   8- احضاریه رمان احضاریه به قلم علی موذنی، از جمله کتاب‌های پرفروش با موضوع پیاده روی اربعین است که به همت انتشارات اسم منتشر شده است. احضاریه، داستان خبرنگاری است که با اصرار یکی از دوستانش راهی سفر کربلا می شود. علی موذنی در رمان احضاریه با رفت و برگشت بین زمان گذشته و زمان حال، توانسته مضمون جذابی را رقم بزند. اگر به دنبال مطالعه رمانی خوشخوان و جذاب با مضمون پیاده روی اربعین و زیارت امام حسین هستید، رمان احضاریه یکی از گزینه هایی است که می‌توانید به آن فکر کنید.   9- مادرلند: شور و شیرین، از سفر اربعین به روایت فاطمه تقی زاده از فاطمه تقی زاده، علاوه بر کتاب جوادی کجایی؟، کتاب دیگری نیز به نام مادرلند، منتشر شده. کتابی از نشر جمکران که سفرنامه‌ای دیگر از پیاده روی اربعین است. نثر فاطمه تقی زاده صمیمی و بدون تکلف است. شما در کتاب مادرلند با یک سفرنامه بی‌تکلف و ساده مواجه هستید که به راحتی می توان با آن ارتباط گرفت و از میان کاغذ و کتاب، زائر امام حسین و راهی پیاده روی اربعین حسینی شد. کتاب مادرلند روایتی شفاف و صیمیمی از دیده‌ها و شنیده‌های فاطمه تقی زاده در مسیر پیاده روی نجف تا کربلاست.   10- قدم عاشقی: حرکت کاروانی اربعین؛ امتداد عاشورا تا ظهور کتاب قدم عاشقی، مجموعه مباحث مطرح شده استاد محمدرضا عابدینی است که توسط تنی چند از شاگردان ایشان به رشته تحریر درآمده و دفتر نشر معارف آن را منتشر کرده است. قدم عاشقی، سلسله سخنرانی‌های استاد عابدینی با موضوع پیاده روی اربعین و حادثه اربعین حسینی است که مطالعه آن، معرفت و شناخت ما نسبت به این حادثه عظیم دینی را بیشتر می‌کند. کتاب از سه گفتار اربعین و ظهور حق در طول تاریخ، اربعین امتداد عاشورا تا ظهور و شرح زیارت نامه اربعین تشکیل شده است. هرکدام از گفتارها مشتمل بر چندین بخش است. مطالعه این کتاب را به تمامی علاقه مندان به مباحث معرفتی اربعین حسینی پیشنهاد می‌کنیم. در بخشی از کتاب قدم عاشقی اینگونه می‌خوانیم: "اهداف و استراتژی های سه‌گانه‌ای که جریان عاشورا آن را هدف خود قرار داده بود، در حرک کاروانی اربعین ادامه پیدا می‌کند و به زیبایی هرچه تمام‌تر، در آن نمایان می‌شود. همان‌طور که عاشورا جلوه "اشداء علی الکفار رحماء بینهم" در سایه ولی حی بود، اربعین جلوه‌گاه روابط ولایی مومنین با یکدیگر ذیل عنایت امام است؛ به گونه‌ای که امروزه زیباترین جلوه‌های محبت میان مومنین در کنگره عظیم اربعین قابل مشاهده و الگوبرداری است…"   11- پیاده روی اربعین: تاملاتی جامعه شناختی کتاب پیاده روی اربعین: تاملاتی جامعه شناختی، مجموعه مقالات نویسندگان مختلف حوزه جامعه شناسی در موضوع پیاده روی اربعین است که به کوشش محسن حسام مظاهری و در نشر آرما به چاپ رسیده است. اگر علاقه مندید با یک روایت جامعه شناختی از آیین پیاده روی اربعین آشنا شوید، کتاب پیاده روی اربعین: تاملاتی جامعه شناختی یک پیشنهاد خیلی خوب است. از جمله مقالاتی که در این کتاب آمده می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:  «تشیع پساصدام و پایان سندرم حسرت جغرافیای مقدس در تشیع: جامعه شیعی به مثابه جامعه ای در فراق» نوشته جبار رحمانی، «اربعین؛ دانسته ها و نادانسته ها از منظری اجتماعی» به قلم مهدی سلیمانیه، «میزبانان اربعین» اثر احمد شکرچی، «از نهادی شدن آیین اربعین تا عرفی شدن امر قدسی» نوشته محمدرضا پویافر، «حاد واقعیت ژان بودریار؛ بررسی شایعات رسانه ای درباره آیین پیاده روی اربعین» به قلم محسن امین، «دعوت شده ام به زیارت رنج آلود / ادراک و تجربه زیسته زائران پیاده ایرانی در عراق» نوشته ندا رضوی زاده و «اربعینِ ایرانی؛ رشد تصاعدی آمار ایرانی ها در پیاده روی اربعین: دلایل و پیامدها» تالیف محسن حسام مظاهری.   12- اربعین، جهانی دیگر کتاب اربعین، جهانی دیگر، ما حصل نشستی تخصصی با موضوع بررسی پدیده عرفی شدن و نسبت آن با اربعین حسینی است که توسط مسعود معینی پور تدوین شده و به همت پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی و انتشارات سوره مهر به چاپ رسیده است. در کتاب اربعین، جهانی دیگر شاهد تلاش نویسندگان کتاب برای استفاده از ظرفیت‌های جامعه ساز و تمدن ساز موجود در اربعین و پیاده روی اربعین هستیم.  اربعین؛ الهیات اجتماعی و تمدن‌زایی اسلامی، ظرفیت‌های اربعین در تحقق جامعه منتظر مهدوی، اربعین و ارتباطات فرهنگی، جایگاه قیام حسینی در حرکت تاریخ، فهم اربعین در چارچوب مفهوم اجتماعی، ظرفیت‌های سیاسی‌ـ اجتماعی اربعین، ظرفیت‌های تمدنی اربعین: نشانه‌هایی به رهایی، خرده‌روایت‌هایی از راهپیمایی اربعین، ابررویداد اربعین جلوه‌ای از گردشگری دینی عناوین بخشی از مقالات مطرح شده در این کتاب هستند.  به قلم "احمد کفیل الناس"کتاب‌های معرفی شده در این مطلب را می‌توانید با کد تخفیف: blog1 از سایت پاتوق کتاب تهیه کنید.

ساعت 8 صبح روز چهارشنبه 14 مرداد 1360 صدای جمهوری اسلامی ایران این خبر تکان‌دهنده را پخش کرد: «سید حسن آیت نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی صبح امروز در مقابل منزلش توسط ضد انقلابیون به شهادت رسید.» خبر ترور سید حسن آیت اگرچه در سال 60 یک خبر مانند دیگر اخبار ترور بود، اما اینکه برای ترور تنها یک نفر، بیش از 60 گلوله استفاده شده باشد، موضوع را پیچیده‌تر و البته شخص مورد نظر را خاص‌تر می‌کند. اما شهید سید حسن آیت که بود؟  سید حسن آیت که بود؟ متولد 3 تیر 1317. در شهر نجف آباد اصفهان متولد شد و در تاریخ 14 مرداد 1360 در شهر تهران به شهادت رسید. کودکی که از ناحیه مادر و پدر، سید بود و از ناحیه مادر، نوه مرحوم آیت‌الله سیدعلی نجف‌آبادی. خانواده آیت از ابتدا در فقر، روزگار می‌گذراند و تنها منبع درآمدشان، دسترنج حاصل از کشاورزی بود، با وجود فقر، او تحصیلات ابتدائی و متوسطه خود را در شهرستان نجف‌آیاد سپری کرد. آیت از همان کودکی همیشه کنجکاو بود در جامعه چه می گذرد و به همین دلیل با پول غذا و غیره که گاهی می‌گرفت، روزنامه تهیه می‌کرد و می‌خواند و بریده مطالب حساس این روزنامه‌ها را جمع‌آوری می‌کرد. (در آن زمان کمتر کسی همت و علاقه اینکار را داشت) او پس از پایان تحصیلاتش در نجف‌آباد و اصفهان، به تهران آمد. کسی که تحصیلات علوم دینی از جمله علوم حوزه را تا حدود فقه و اصول در این شهرها به پایان برده بود، در تهران در دانشسرای عالی در رشته تربیت معلم، در بخش ادبیات فارسی موفق به اخذ لیسانس شد (سال 1337) و بعد مطالعات خود را در رشته جامعه‌شناسی ادامه داد و در سال 1340 موفق به اخذ فوق لیسانس جامعه‌شناسی از مؤسسه علوم اجتماعی دانشگاه تهران شد و با وجود آنکه عنوان دانشجوی رتبه اول را به دست آورده بود، برخلاف رویه معمول، به علت تسلط ملی‌گرایان بر مؤسسه علوم اجتماعی، از دادن بورس تحصیلی و اعزام او به خارج از کشور جلوگیری به عمل آمد؛ زیرا وی از همان دوران دانشجویی، این ملی‌گرایان را شناخته و همواره چهره حقیقی آنان را افشا کرده بود. در سال 1341، در کنکور دانشکده حقوق شرکت کرد و در همین سال به دانشکده حقوق دانشگاه تهران راه یافت و دوره روزنامه‌نگاری را در مؤسسه اطلاعات گذرانیده و در طول مدت تحصیلات عالیه، علاوه بر فارسی به زبان‌های عربی، انگلیسی و فرانسه نیز آشنایی پیدا کرد. در این سال‌ها او با آیت الله کاشانی آشنایی داشت و از دوران نوجوانی و جوانی در مبارزات سیاسی این عالم فقیه همکاری می‌کرد و حتی پس از مرگ ایشان نیز، با حزب زحمتکشان که به نام آیت‌الله کاشانی مبارزه می‌کردند، همراهی می‌کرد تا اینکه امام خمینی پرچم مبارزه ضدرژیم شاه و ابرقدرت‌های شرق و غرب را به دوش گرفتند و پیروان آیت الله کاشانی یعنی همان افرادی که از سالهای شهریور 1320 مبارزه را در خط آیت‌الله کاشانی شروع کرده بودند از جمله حسن آیت، نیز به نهضت امام خمینی پیوستند.   فعالیت های شهید حسن آیت قبل از انقلاب اسلامی شهید آیت یکی از اولین کسانی بود که با سخنرانی‌های خود در مساجد و دانشگاه‌ها و ادارات دولتی به گسترش دامنه مبارزه با رژیم پهلوی پرداخت و با حضور خود در این اجتماعات، نقش بسیار سازنده و فعالی در بالا بردن سطح اطلاعات توده‌های مردم ایفا کرد، کسی که در سال 1345 با تشکیل یک گروه سیاسی مخفی، توانست بسیاری از افراد شایسته را در محور خط امام متمرکز کند، گروهی فعال که توانست در جریان انقلاب خدمات ارزنده‌ای را به انقلاب اسلامی ایران داشته باشد. آیت اما نه تنها چهره سیاسی که چهره فرهنگی نیز بود. او در کنار فعالیت‌های سیاسی خود از سال 1342 به بعد، به تدریس جامعه‌شناسی در مدرسه عالی قضائی قم و مدرسه عالی لاهیجان و دانشکده علم و صنعت و مدرسه عالی اراک  مشغول بود. او همچنین در حوزه علمیه قم در کلاس‌های متعددی که از طرف طلاب حوزه تشکیل می‌شد، به تدریس جامعه‌شناسی و تاریخ نهضت اسلامی ایران پرداخت و عده کثیری از طلاب حوزه علمیه قم همیشه در جلسات علنی و مخفی تدریس او حاضر می‌شدند. نقش شهید آیت در تدوین اصول قانون اساسی در زمان انقلاب از فعالیت‌های سیاسی حسن آیت می‌توان به عضویت در حزب زحمتکشان ملت ایران، عضویت در شورای مرکزی حزب جمهوری اسلامی، از نمایندگان استان اصفهان و عضو هیئت رئیسه مجلس خبرگان قانون اساسی و نماینده تهران در دوره اول مجلس شورای اسلامی نام برد، اما آنچه حسن آیت را متمایز کزد،  نقش مهم او در تدوین اصول قانون اساسی و الحاق اصل ولایت فقیه به آن است، کسی که به گفته‌ای طراح سقوط ابوالحسن بنی‌صدر (نخستین رئیس‌جمهوری اسلامی ایران) بوده و در شناساندن منافقین به مردم نقش مؤثری داشته است، در مرکز تهران توسط گروه نامعلومی آنگونه که نوشتیم، ترور شد. برخی سازمان منافقین را مسئول ترور وی می‌دانند.  با وجود اینکه بیش از سه دهه از شهادت این شهید می‌گذرد،  اما تنها دو کتاب درباره او نوشته شده که علاقه‌مندان به تاریخ انقلاب را پای زندگی او می‌نشاند، کسی که نقشی اساسی در الحاق اصل ولایت فقیه به قانون اساسی کشور ایران داشته، اما در پسِ پردۀ سکوت مانده و آنچنان که باید، در جامعه شناسانده نشده است؛ در ادامه به معرفی اجمالی این دو کتاب پرداخته‌ایم. 2 کتاب در مورد شهید سید حسن آیت 1- شهیدان دیالمه و آیت در چند پرده برای شناخت شهید حسن آیت می‌توان به کتاب «شهیدان دیالمه و آیت در چند پرده» مراجعه کرد، کتابی به نویسندگی رضا اکبری آهنگر و وحید خضاب که در سال 1396 در 132 صفحه توسط انتشارات سوره مهر چاپ و منتشر شده و جلد هفتم از مجموعه هشت جلدی تاریخ‌نگاری معاصر «آنچه گذشت» این انتشارات است. نویسندگان در این کتاب، در چهار مقاله به زندگی و خط مشی زندگی شهیدان دیالمه و آیت پرداخته‌اند. مقاله اول این کتاب به زندگی و مواضع شهید دیالمه می‌پردازد، اما در مقاله‌های بعدی این کتاب به شهید حسن آیت، تفکر او و کلیدی‌ترین بخش‌های زندگی او می‌پردازد. مقاله دوم به زندگی شهید اختصاص دارد  و در مقاله‌های سوم و چهارم، موضوعاتی را مطرح و به صورت شفاف بیان می‌کند که منتقدان شهید آیت با استناد به آنها، این شهید را مورد هجمه قرار می‌دهند. سومین مقاله از این مجموعه، به موضوع همسویی آیت و مظفر بقایی، رهبر حزب زحمتکشان ملت ایران و از بنیان‌گذاران جبهه ملی ایران پرداخته است، این موضوع یکی موضوعات مهمی است که منتقدان در مورد شهید آیت مطرح می‌کنند. نویسنده علیرغم وجود خاطرات فراوان برای رد این اتهام، تلاش کرده تا اختلافات اساسی آیت و بقایی را به اثبات برساند. این مقاله در گذشته در برخی از سایت‌ها منتشر شده است. مقالۀ چهارم این کتاب به ماجرای «نوار آیت» می‌پردازد، این ماجرا نیز یکی از کلیدی‌ترین اتهاماتی است که در زمان حیات سید حسن آیت، بعد از شهادت او و حتی تا به امروز، همواره برای ایشان استفاده می‌شده و در این مقاله به صورت خلاصه، به این اتهام شهید آیت پاسخ داده است. بریده‌ای از کتاب «شهیدان دیالمه و آیت در چند پرده»: «این  شرایط فعلی روشن است. من از ابتدا هم گفته بودم این‌ها (سازمان مجاهدین خلق) نهایت خط می‌رسند به همین‌جایی که الان رسیدند و حرکت بعدیشان فقط مسئله ترور خواهد بود. یعنی این‌ها شروع می‌کنند یک سری ترورهایی را در سطح نیروهای شاخص مملکتی انجام دادن و این‌ها عملاً الان به یک بن‌بستی رسیده‌اند که هیچ راهی ندارند و هیچ کاری نمی‌توانند بکنند یا باید زمینه‌های فکریشان را کنار بگذارند و بیایند شروع کنند از این طرف عمل کردن، که عملاً نمی‌توانند این کار را بکنند یا اینکه تا آخر خط به عنوان مبارزه مسلحانه بروند.»   2- اسرار آیت: زندگی و زمانه شهید دکتر سید حسن آیت دومین کتابی که با استناد به اسناد و مدارک معتبر نوشته شده، کتاب «اسرار آیت» نوشته جواد موگویی است که در سال 1393 و در 744 صفحه توسط انتشارات اشراق حکمت به چاپ رسید که بعد از مدتی و بنابر دلایلی نیز، از انتشار مجدد  آن جلوگیری شد.  نویسنده در کتاب اسرار آیت به زندگی و زمانه شهید دکتر سید حسن آیت می‌پردازد و از زمان کودکی این شهید تا مسائلی مانند ورود به حزب زحمت کشان و ارتباط با مظفر بقایی، تشکیل گروه زیرزمینی در ارتش شاهنشاهی، مخالفت با جریان‌های به اصطلاح ملی‌گرایی و چند سال آخر عمر این شهید بررسی می‌کند. فصل‌های ابتدایی کتاب به زندگی شخصی و فعالیت‌های مختلف سیاسی و فرهنگی او می‌پردازد و از کاندیداتوری او در انتخابات ریاست‌جمهوری می‌گوید، از مخالفت او با دولت موقت و جریانات نهضت آزادی می‌گوید. بخش‌های پایانی کتاب، به ابهامات ترور آیت و بحث‌های مخالفت وی با تصدی میرحسین موسوی در وزارت امورخارجه می پردازد. حسن آیت قبل از انتخاب موسوی به عنوان نخست وزیر و زمانی که او در جایگاه وزارت خارجه قرار گرفته، شهید می‌شود، اما جناح مخالف آیت که در دهه 60 جریان چپ بودند و در دهه 70 با نام «اصلاح طلب» معروف شدند، در آن سال‌ها و حتی پس از آن نیز، تلاش کردند هر آنکس را که به مخالفت با میرحسین موسوی می‌پردازد، با عنوان مخالفت با امام کنار بزنند. این کتاب که براساس مستنداتی از اسناد مرکز اسناد انقلاب اسلامی، حوزه هنری، دادستانی، دادگاه انقلاب، آرشیو مجلس و موسسه مطالعات تاریخ معاصر نوشته شده، در واقع برگرفته از کتاب مکتوبِ مستند «اسرار آیت» است که توسط موگویی در اواخر سال 1388 ساخته شده و در اختیار مخاطبان قرار گرفته است، کتابی که برای نگارش آن به گفته نویسنده حدود  200 ساعت مصاحبه گرفته شده و 5سال نوشتن آن طول کشیده است. به قلم "طاهره راهی"کتاب‌های معرفی شده در این مطلب را می‌توانید با کد تخفیف: blog1 از سایت پاتوق کتاب تهیه کنید. 

دیجیتال مارکتینگ شیوه ارتباط کسب‌وکارها با مشتریان خود را به‌طورکلی متحول کرده و فرصت‌های بی‌سابقه و جذابی برای رشد کسب و کار و تعامل با مشتری ایجاد کرده است. در عصر دیجیتال امروزی، اینترنت به‌عنوان یک بازار وسیع عمل می‌کند که شرکت‌ها می‌توانند تنها با چند کلیک به گروه مشتریان خود در تمام جهان دست یابند و این تغییر و تکنولوژی منجر به ظهور استراتژی‌های مختلف بازاریابی دیجیتال شده است. دیجیتال مارکتینگ و فضای مجازی، نقش مشتریان را در تبلیغ یک برند تغییر داده است. بازاریابی در رسانه‌های اجتماعی، نقشی حیاتی برای تبلیغ محصولات و خدمات برعهده دارد. رسانه‌های اجتماعی به کسب‌وکارها اجازه می‌دهند بر اساس علایق، رفتارها و مکان‌های مختلف به مشتریان خاص خود دست یابند. همچنین تعامل با مشتریان در رسانه‌های اجتماعی، به ایجاد وفاداری به برند، کمک می‌کند. دیجیتال مارکتینگ موجب شده است تا مشتریان به‌راحتی نظرات خود را در مورد یک محصول یا برند به اشتراک بگذارند و مسیر برند را به‌طورکلی تغییر دهند. یعنی مشتریان ناراضی و راضی می‌توانند مسیر یک برند را به سمت شکست یا موفقیت بکشاند.  دیجیتال مارکتینگ یک زمینه همیشه در حال تحول است که کسب‌وکارها برای جلوتر ماندن از رقبا نیازمند یک رویکرد استراتژیک در این فضا هستند. آنها می‌توانند با ادغام سئو، بازاریابی محتوا، رسانه‌های اجتماعی و حتی بازاریابی ایمیلی یک استراتژی دیجیتال جامع ایجاد کنند که باعث رشد و موفقیت در بازار آنلاین می‌شود. خواندن بهترین کتاب‌های دیجیتال مارکتینگ چه تاثیری در رشد کسب‌وکارها دارد؟ خواندن کتاب‌های دیجیتال مارکتینگ مزایای زیادی هم برای مبتدیان و هم برای متخصصان باتجربه در این زمینه دارد. این کتاب‌ها دانش و بینش جامعی را ارائه می‌دهند که برای درک و فهم عمیق فضای دیجیتالی و در نهایت ایجاد استراتژی‌های دیجیتالی ضروری است. کتاب‌های دیجیتال مارکتینگ به انسجام دانش و درک عمیق ما از نحوه بازاریابی دیجیتالی کمک شایانی می‌کنند. همچنین فهم و مهارت ما را در این حوزه افزایش می‌دهند. خواندن کتاب‌های دیجیتال مارکتینگ نه فقط برای صاحبان کسب‌وکار بلکه برای کل افراد یک مجموعه یا سازمان ضروری است و حتی باید در دستوری کار سازمان قرار بگیرد تا همه افراد سازمان بتوانند به‌صورت تخصصی و حرفه‌ای به بازاریابی در کسب‌وکار بنگرند و حتی این آموزش‌ها می‌تواند زندگی فردی افراد را نیز بهبود ببخشد. بهترین کتاب های دیجیتال مارکتینگ 1- کتاب بازاریابی سرراست: چطور بازاریابی دیجیتال را در مسیر درست پیش ببریم؟ چگونه می‌توان با کمترین هزینه، بهترین بازاریابی دیجیتال را رقم زد؟ آیا چنین چیزی امکان‌پذیر است؟ اکثر کسانی که برای معرفی کسب‌وکار و برند خود اقدام به راه‌اندازی دیجیتال مارکتینگ می‌کنند، همه چیز را در خرج‌کردن و هزینه‌کردن بی‌رویه می‌بینند؛ اما واقعیت این است که در وهله اول آنچه که برای دیده‌شدن برند و کسب‌وکارتان مهم است، در واقع استراتژی بازاریابی فروش است. بسیار ضروری است که شیوه تبلیغات و بازاریابی دیجیتال، هدفمند باشد. هدفمند بودن دیجیتال مارکتینگ، اثری مرکب ایجاد می‌کند که محصول شما را به برندی نام‌آشنا تبدیل می‌کند؛ یعنی ممکن است در ابتدا نتایج زیادی نگیرید؛ اما اگر شیوه بازاریابی صحیح باشد، سرعت رسیدن به نتایج درخشان بالاتر خواهد بود. کتاب بازاریابی سرراست به بررسی قیف فروش، یعنی همان استراتژی بازاریابی می‌پردازد. «دانلد میلر» و «جی. جی پترسون» در کتاب بازاریابی سرراست، به ما می‌آموزند که چگونه قیف فروش برند خود را، متناسب با اهداف، خط‌مشی و استراتژی برند طراحی کنیم. این کتاب با طراحی قیف بازاریابی از تلف‌شدن منابع مالی شما می‌کاهد؛ زیرا با صرف هزینه‌ای معقول و از طریق طراحی یک قیف فروش کارآمد می‌توان دیجیتال مارکتینگ کارآمدتری را تجربه کرد. بهترین ترجمه کتاب بازاریابی سرراست توسط مهرداد عباسی در انتشارات آریاناقلم که یکی از بهترین انتشارات در حوزه کسب‌وکار است انجام شده است. در بخشی از کتاب بازاریابی سرراست می‌خوانیم: «آدم‌ها به همان دلیلی که عاشق هم می‌شوند، عاشق برندها می‌شوند. برندها به بقایشان کمک می‌کنند و از جنبه‌های اجتماعی، عاطفی یا مالی بازگشت سرمایه خوبی برایشان دارند. چه می‌شد اگر مقدار قابل توجهی از فرایند جلب اعتماد مشتریان به‌صورت خودکار انجام می‌شد؟ چه می‌شد اگر زمانی که شما یا یکی از نیروهای فروشتان برای اولین‌بار با مشتری بالقوه مواجه می‌شد، مثل این بود که انگار قبلاً چندین جلسه ملاقات با هم داشته‌اند. چقدر فروشتان بیشتر می‌شد اگر با مشتریان بالقوه‌ای مواجه می‌شدید که از قبل کنجکاوی آنها تحریک شده بود و آگاهی لازم در مورد اینکه برند شما چطور می‌تواند مشکلشان را حل کند به آنها داده شده بود؟» 2- کتاب مدیریت بازاریابی: جهت‌گیری کلان، کمپین بازاریابی، بازارگزینی شیوه و مدل بازاریابی باید با رسالت سازمان هم‌راستا باشد. کتاب مدیریت بازاریابی به بررسی استراتژی‌های بازاریابی از دیدگاه تقریباً متفاوتی در مقایسه با کتاب بازاریابی سرراست می‌پردازد. البته می‌توان گفت که در واقعیت این دو کتاب به‌نوعی تکمیل‌کننده یکدیگر هستند. این کتاب، بازاریابی را در ویژگی‌های مشتری جست‌وجو می‌کند. همه چیز بستگی به جامعه هدف و پرسونای مشتری شما دارد. محصول شما برای چه افرادی است؟ جامعه هدف شما چه کسانی هستند؟ آیا مشتری سازمانی و جمعی دارید یا مشتری شما فردی و خانوادگی است؟ همچنین ضروری است که بدانید مشتریان شما عموماً چه قشری از افراد جامعه خواهند بود. کتاب مدیریت بازاریابی به بررسی راه‌های شناسایی رقبا، ارتباط بازاریابی با رسالت و اهداف سازمان و همچنین تاکتیک خلق محصول و ارائه خدمات جدید می‌پردازد. کتاب مدیریت بازاریابی یکی دیگر از بهترین کتاب‌های دیجیتال مارکتینگ از انتشارات آریاناقلم است که توسط نگین شهامتی‌فرد و پیام نورصالحی ترجمه شده است. اگرچه نام فیلیپ کاتلر معروف به‌عنوان مشاور بر روی کتاب درج شده است؛ اما در واقع نویسنده کتاب یک شخص نیست و این کتاب از انتشارات دانشکده کسب‌وکار دانشگاه هاروارد منتشر شده است. در بخشی از کتاب مدیریت بازاریابی می‌خوانیم: «مشتریان (مصرف‌کننده یا شرکتی) دوست دارند که حق انتخاب داشته باشند و سازمان‌های موفق همواره در حال تحقیق و خلق محصولات جدید برای ارضای این علاقه و تحقق فروش است. ولی فرایند مستمر طراحی محصولات یا خدمات جدید، منافع دیگری نیز برای سامان‌ها به همراه دارد: مشتریان بعضی وقت‌ها بسیار بی‌ثبات هستند؛ نگرش آنها نسبت به محصولات و خدمات موجود ممکن است بسیار سریع و غیرمنتظره تغییر نماید.» 3- کتاب مدیریت بازاریابی: تجزیه و تحلیل، برنامه‌ریزی، اجرا و کنترل  معرفی کتاب مدیریت بازاریابی در بالا، منجر به آن شد که بخواهیم کتاب مدیریت بازاریابی دیگری را از فیلیپ کاتلر معرفی کنیم؛ زیرا ممکن است مخاطب کتاب دیگری را به‌اشتباه تهیه نماید. اگرچه هر دو کتاب نام یکسانی دارند؛ اما به نظر می‌رسد مفاهیم آموزش‌داده‌شده تفاوت‌های چشمگیری دارند. کتاب مدیریت بازاریابی: تجزیه و تحلیل، برنامه ریزی، اجرا و کنترل یکی از معتبرترین و بهترین کتاب‌ها در حوزه بازاریابی و فروش و همچنین دیجیتال مارکتینگ است که حتی در دانشگاه نیز تدریس می‌شود. کتاب مدیریت بازاریابی تا به این لحظه به بیست زبان زنده دنیا ترجمه شده است. این کتاب نگاهی جامع و کامل به‌تمامی ابعاد بازاریابی دارد و خواندن آن به‌عنوان یک کل منسجم برای درک جنبه‌های مختلف بازاریابی و فروش می‌تواند بسیار کارآمد باشد. این کتاب به‌تمامی افراد پیشنهاد نمی‌شود؛ زیرا کتابی برای عامه مردم نیست؛ اما اگر پایه و بینشی نسبت به مباحث بازاریابی و فروش دارید، کتاب مدیریت بازاریابی را در دستور کار خود قرار دهید. کتاب مدیریت بازاریابی در نشر آموخته به چاپ رسیده است. در بخشی از کتاب مدیریت بازاریابی می‌خوانیم: «هدف غایی مفهوم بازاریابی، کمک به سازمان‌ها در جهت نیل به هدف. هدف، در مورد شرکت‌های خصوصی سودآوری است. اما هدف اصلی شرکت‌های غیرانتفاعی و مؤسسات عمومی و عام‌المنفعه، بقا و جمع‌آوری وجوه لازم برای انجام وظایف محوله است. در مؤسسات غیرانتفاعی، راه‌حل تحصیل سود به آن صورت نیست؛ بلکه هدف تحصیل سود به‌عنوان محصول فرعی برای انجام بهتر وظایف محوله است.» 4- کتاب بازاریابی پرمحتوا  کتاب بازاریابی پرمحتوا را با معرفی نویسنده نام‌آشنای آن یعنی جو پولیتزی آغاز می‌کنیم؛ زیرا وی در حوزه بازاریابی محتوا چنان سرآمد است که او را به‌عنوان پدر بازاریابی محتوا نیز می‌شناسند. جو پولیتزی در حوزه بازاریابی، دیجیتال مارکتینگ و کسب و کار کتاب‌های زیادی همچون کارخانه محتوا را نوشته است. کتاب بازاریابی پرمحتوا نیز یکی از بهترین و پرفروش‌ترین کتاب‌های دیجیتال مارکتینگ است که به استراتژی‌ها و فنون بازاریابی محتوا می‌پردازد. جو پولیتزی می‌گوید که مشتریان برای شما و شرکتتان اهمیتی قائل نیستند؛ بلکه آنها به دنبال رفع نیازهای خود هستند. بازاریابی محتوا یعنی خلق نیاز در مشتری از طریق هنر انتقال محتوا. محتوای شما نه‌تنها باید در افراد نیازی را ایجاد کند؛ بلکه باید بتواند بنیان و رسالت اصلی سازمان و کسب‌وکار را، از طریق طراحی مسیر محتوایی به گوش مشتریان برساند. استراتژی محتوا در تعیین خط‌مشی و ایجاد نیاز در مشتری نقش دارد و به هدفمندی مسیر رشد کسب‌وکار نیز کمک شایانی خواهد نمود. محتوا فقط خلق نیاز در مشتری نیست؛ بلکه از طریق بازخوردی که از محتوا می‌گیریم، می‌توانیم به نیازهای ذاتی مشتریان نیز پی ببریم و این مسئله به رشد و توسعه مسیر سازمان بسیار کمک خواهد نمود. کتاب بازاریابی پرمحتوا اثر دیگری از انتشارات آریاناقلم است. این کتاب توسط سجاد بهجتی ترجمه شده است. در بخشی از کتاب بازاریابی پرمحتوا می‌خوانیم: «اغلب ما حس ‌می‌کنیم، محصول یا خدمات فوق‌العاده و شگفت‌انگیزی برای ارائه به افراد داریم. در واقع این طور نیست...حداقل اینکه چیزی نیست که مشتریان نتوانند جای دیگری پیدا کنند. اگر واقعا چنین حقیقتی وجود دارد، چطور می‌توانیم توجه و اعتماد مشتریان را به خود جلب کنیم تا در نهایت از ما خرید کنند و برای خرید بیشتر برگردند؟» 5- کتاب ایده عالی مستدام: چگونه ایده های ماندگار بسازیم؟  چگونه ایده‌ها و نظراتمان را به دیگران بفهمانیم؟ چرا بعضی از ایده‌ها موفق می‌شوند و بعضی دیگر شکست می‌خورند؟ کتاب ایده عالی مستدام، کتاب خلق ایده‌های جدید و از همه مهم‌تر بیان آنها است. همیشه ایده‌های بسیاری در سر ما ایجاد می‌شود که حتی می‌توان گفت که گاهی جزئیات آن به‌خوبی شکل می‌گیرد، اما زمانی که می‌خواهیم آن را به دیگران ارائه دهیم به مشکل بر می‌خوریم، چرا که نحوه ارائه و بیان ایده‌های خود را نمی‌دانیم. همه ما دوست داریم که بتوانیم نظرات و ایده‌های خود را به گوش دیگر افراد برسانیم، به‌گونه‌ای که این نظرات مورد توجه افراد دیگر قرار بگیرد. ما دوست داریم در هر جایگاهی که هستیم، سخنان ما تأثیرگذار واقع شود. کتاب ایده عالی مستدام توسط چیپ هیث و دن هیث به نگارش درآمده است و این موضوع بسیار مهم را مورد بررسی قرار داده است. کتاب ایده عالی مستدام به شش نکته مهم می‌پردازد که برای تأثیرگذاری و موفقیت یک ایده خوب لازم است. کتاب ایده عالی مستدام کتابی عالی برای همه کسانی است که می‌خواهند ایده‌های خود را به مرحله عمل برسانند. این کتاب بارها در نیویورک‌تایمز و آمازون به‌عنوان کتاب برتر حوزه فروش و بازاریابی قرار گرفته است و تا این لحظه به بیش از 28 زبان دنیا ترجمه شده است. کتاب ایده عالی مستدام در انتشارات آریاناقلم به چاپ رسیده است. در بخشی از کتاب ایده عالی مستدام می‌خوانیم: «چگونه ایده خود را واضح و روشن کنیم؟ باید ایده خود را در چارچوب اطلاعات ملموس و فعالیت‌های انسانی توضیح دهیم. اینجاست که بسیاری از ارتباطات در حوزه کسب‌وکار کم‌ارزش می‌شوند. بیانیه‌های مأموریت، هم‌افزایی‌ها، استراتژی‌ها و چشم‌اندازها اغلب آن‌قدر مبهم می‌شوند که به بی‌معنایی می‌رسند. ایده‌های ماندگار به طور طبیعی پر از تصاویر واضح و ملموس‌اند: وان پر از یخ، سیبی که درونش تیغ وجود دارد؛ زیرا مغز ما طوری طراحی شده است که داده‌های ملموس را به‌خاطر می‌سپارد.» 6- قبایل: به تو نیاز داریم که رهبرمان باشی ست گودین یکی از معروف‌ترین و باتجربه‌ترین نویسندگان حوزه بازاریابی و کسب‌وکار است، از معروف‌ترین کتاب‌های او، می‌توان به کتاب قبایل اشاره کرد. چرا ست گودین نام این کتاب را قبایل گذاشته است؟ قبیله به تجمع گروهی از افراد می‌گویند که در کنار یکدیگر فرهنگ، علاقه و سبک زندگی یکسانی را تشکیل داده‌اند و تقریباً همه قبایل برای خود رهبر دارند؛ زیرا هر قبیله برای دوام خود نیازمند یک یا گروهی از رهبران است. سازمان‌ها چطور؟ آیا می‌توان گفت که یک سازمان هم نوعی قبیله است؟ در کتاب قبایل به سازمان همانند یک قبیله نگریسته شده است، قبیله‌ای که نیاز به رهبر و افراد تشکیل‌دهنده آن سازمان دارد که به نظر می‌رسد باید اهداف مشترکی را برای بهبود قبیله خود پیگیری کنند. قبایل کتابی رهبرپرور است که به مفهوم رهبری به‌جای ریاست پرداخته است. او در این کتاب به ویژگی رهبرانی پرداخته است که قبیله را با خصوصیات خود رشد و پرورش می‌دهند و به سمت تعالی حرکت می‌دهند. کتاب قبایل در نشر آموخته ترجمه شده و به چاپ رسیده است. در بخشی از کتاب قبایل می‌خوانیم: «سازمان‌هایی که وضع موجود را خراب می‌کنند، برنده می‌شوند. کسانی که سازمان‌هایشان را به جلو هل می‌دهند و دیگران را به تغییر قوانین  تشویق می‌کنند، ترقی خواهند کرد. دوباره به رهبری‌ای برمی‌گردیم که هرکسی در هر جایی در سازمان، می‌تواند عهده‌دارش شود. وضع موجود ممکن است زمانی باشد که که «هرکس می‌داند» تحویل سفارش وابسته به وجود شما است یا کمسیون معتقد است «هرکسی می‌داند» باید به عامل دستمزد داد. وضع موجود چه بسا روشی برای بسته‌بندی محصول باشد که هرکسی انتظارش را دارد یا مدل قیمت گذاری‌ای که چون مدت زیادی برقرار بوده، همه قبولش دارند. وضع موجود هرچه هست، تغییرش فرصتی است برای چشم‌گیر شدنتان.» 7- کتاب هر برند یک قصه است امروزه کسب‌وکارها نه‌تنها در بازار سنتی بلکه در بازار مجازی هم در رقابتی شدید با یکدیگر به سر می‌برند. دیجیتال مارکتینگ تأثیر زیادی در معرفی و شهرت یک برند و کسب‌وکار در میان مردم دارد و یکی از ارکان اصلی و مهم بازاریابی، قصه‌گویی برای یک برند است. قصه برند شما چیست؟ کسب‌وکار شما چه هدفی را دنبال می‌کند و به دنبال پاسخ‌گویی به کدام نیاز است؟ برای پاسخ به این سؤال‌ها انواع متفاوتی از جواب‌ها وجود دارد که وابسته به خلاقیت، نوع مشتری و هدف صاحبان کسب‌وکارها می‌تواند متغیر باشد. کتاب هر برند یک قصه است، به طور ویژه به بررسی این موضوع پرداخته است. اگر می‌خواهید برای برند خود یک قصه طراحی کنید، حتماً کتاب هر برند یک قصه است را بخوانید. دانلد میلر نویسنده مشهور کتاب هر برند یک قصه است، در هفت بخش به نحوه ایجاد یک استوری برند حرفه‌ای می‌پردازد. استوری برند، یکی از راه‌های مهم برای افزایش تأثیرگذاری در مخاطب است. حتی اگر کسب‌وکاری کوچک مثل یک صفحه فروش آنلاین دارید، از همان ابتدا شروع به طراحی یک استوری برند تأثیرگذار کنید. قصه‌ای که از صداقت درونی شما بر خواسته باشد. کتاب هر برند یک قصه است از نشر اطراف منتشر شده است. در بخشی از کتاب هر برند یک قصه است می‌خوانیم: «کسب‌وکارهایی هستند که با روش پیشنهادی استوری برند پیامشان را شفاف کردند و درآمدشان دو، سه و حتی چهار برابر شده است. چارچوب استوری برند همان اندازه برای برندهای میلیارد دلاری مؤثر بوده که برای کسب‌وکارهای کوچک و خانوادگی؛ برای شرکت‌های آمریکایی به همان اندازه مؤثر بوده که برای شرکت‌های ژاپنی و آفریقایی. چرا؟ چون ذهن انسان، هرجای دنیا که باشد، خواهان شفافیت است و از سردرگمی و ابهام ابا دارد. واقعیت این است که رقابت بر سر رساندن محصول به بازار نیست؛ ما برای توضیح این نکته به مشتری که چرا به این محصول نیاز دارد هم رقابت کنیم.»   8- کتاب طرح بازاریابی کسب و کارهای کوچک کتاب طرح بازاریابی کسب و کارهای کوچک، نوشته «آلن دیب» کتابی دیگر از انتشارات آریاناقلم است که به بررسی مسیر بازاریابی در کسب‌وکارهای کوچک می‌پردازد. این کتاب که برای مخاطب عام به نگارش درآمده است، با بیانی شیوا و روان به اشتباه بزرگ کسب‌وکارهای کوچک می‌پردازد. اشتباهی به نام عدم توجه به طرح مسیر بازاریابی و دیجیتال مارکتینگ. طراحی مسیر بازاریابی را چقدر برای کسب‌وکار و برند خود جدی می‌گیرید و چقدر به آن بها می‌دهید؟ آیا طرحی برای آینده بازاریابی و دیجیتال مارکتینگ برند خود دارید؟ آلن دیب معتقد است که کسب‌وکارهای کوچک نباید از کسب‌وکارهای بزرگ تقلید کنند؛ زیرا این اشتباهی بزرگ است که منجر به شکست آنها خواهد شد. اولویت‌های یک شرکت بزرگ با اولویت‌های یک شرکت یا بیزینس کوچک بسیار متفاوت است و این مسئله باید به‌خوبی در طرح‌ریزی بازاریابی در نظر گرفته شود. در کتاب طرح بازاریابی کسب‌وکارهای کوچک، به این موضوع پرداخته می‌شود که کسب‌وکارهای کوچک نیازمند تمرکز بیشتری بر روی بازاریابی و دیجیتال مارکتینگ در مقایسه با کسب‌وکارهای بزرگ هستند. موضوعی که اهمیت آن از چشم بسیاری پنهان مانده است. در بخشی از کتاب طرح بازاریابی کسب و کارهای کوچک می‌خوانیم: «مسئله اینجاست که احتمال اینکه شما در اولین تلاش بازاریابی، پیام کاملاً مناسب را به بازار و رسانه متناسب برسانید تقریباً محال است. حتی باتجربه‌ترین بازاریاب هم به شما خواهد گفت که آنها به‌ندرت می‌توانند در اولین تلاش موفق شوند. باید چندین باز آزمون‌وخطا شود. باید آزمایش و اندازه‌گیری انجام شود تا در نهایت پیام شما به بازار و رسانه متناسب برسد. به بازاریابی مثل تقویت‌کننده نگاه کنید. برای مثال شما به کسی درباره کاری که انجام می‌دهید می‌گویید و او هیجان‌زده نمی‌شود. سپس باز هم تلاش می‌کنید و به ده نفر دیگر هم درباره کاری که انجام می‌دهید توضیح می‌دهید و آنها هم هیجان‌زده نمی‌شوند. اگر شما این پیام را به ده‌هزار نفر دیگر برسانید چرا فکر می‌کنید که نتیجه متفاوت خواهد بود؟» 9- کتاب نسل چهارم بازاریابی: حرکت از بازاریابی سنتی به دیجیتال امروز در مقایسه با گذشته، نحوه بازاریابی تغییرات بسیار چشمگیری داشته است. همه این تغییرات با ظهور دنیای مجازی ایجاد شد. دنیایی که مشتریان فقط یک بیننده عادی در مقابل تلویزیون، مجلات یا بیلبوردهای تبلیغاتی نیستند؛ بلکه آنها خود ابزاری برای تبلیغات به‌حساب می‌آیند. آنها می‌توانند نظرات خود را از طریق فضای مجازی به‌راحتی منتشر کنند، برند و کسب‌وکاری را از عرش به فرش و یا از فرش به عرش اعلا برسانند. صاحبان کسب‌وکارها باید به روش‌های نوین برای تبلیغ برند خود روی بیاورند که کتاب نسل چهارم بازاریابی به‌خوبی به آن پرداخته است. مدیران باید بتوانند مسیر فکری و رفتاری مشتریان را تشخیص دهند و رضایت از محصول و تبلیغات نوین را به روشی درست طراحی و جهت‌دهی کنند. کتاب نسل چهارم بازاریابی اثری از سه نویسنده به نام‌های «ایوان ستیاوان»، «فیلیپ کاتلر» و «هرماوان کارتاجایا» است. اگرچه به جز فیلیپ کاتلر، دو نویسنده دیگر نام‌آشنا و معروف نیستند و نمی‌توان زیاد بر روی اعتبار آنها حساب باز کرد؛ اما نام فیلیپ کاتلر می‌تواند ما را به‌سوی خواندن این کتاب جذب نماید. با خواندن این کتاب شما نیز چگونگی حرکت از بازاریابی سنتی به دیجیتال از طریق ابزارها و تکنیک‌های بازاریابی دیجیتال یا همان دیجیتال مارکتینگ را می‌آموزید. البته کتاب نسل سوم بازاریابی و نسل دوم بازاریابی نیز توسط همین نویسندگان منتشر شده است. کتاب نسل چهارم بازاریابی با ترجمه‌ی «حمیدرضا ایرانی» و «مصطفی اسماعیلی مهیاری» در انتشارات «آریاناقلم» به چاپ رسیده است. در بخشی از کتاب نسل چهارم بازاریابی می‌خوانیم: «برای بازاریابی هدف‌گیری بخش جوانان معنادار است. بر اساس گزارش صندوق جمعیت ملل متحد، در سال 2014 تعداد افراد جوان 10 تا 24 سال 1.8 میلیارد نفر بوده است که بالاترین میزان در تاریخ بشری است و این تعداد رشد خواهد کرد. این جوانان برای تحقق حداکثر توانمندی خود در تحصیل و کار با چالش‌های گوناگونی روبه‌رویند و در همین حال پویایی‌های اجتماعی میان همتایانشان را نیز مدیریت می‌کنند. بازاریابان در حال شناسایی و حل این چالش‌هایند. هدف این است که به زندگی جوانان وارد شوند و در نتیجه به کیف پول درحال‌رشد آن‌ها دست یابند» 10-  کتاب قلاب: چگونه محصولی بسازیم که مخاطب را شبانه روز درگیر کند؟ چگونه مشتریانی دائمی برای خود ایجاد کنیم و محصولاتی را به فروش برسانیم که جزئی از زندگی عادی افراد شود؟ نیر ایال با بهره‌گیری از علوم اعصاب، اقتصاد رفتاری و علم فروش و تجارت، دانسته‌های خود در مورد نحوه تولید محصول، فروش و بازاریابی را به اشتراک گذاشته است. او در کتاب قلاب به توضیح و بررسی فرمول خلق محصولات عادت ساز پرداخته است. او مدلی را تحت عنوان "مدل قلاب" معرفی کرده است که از چهار مرحله تشکیل شده است. یک محصول کارآمد و عادت ساز، در چرخه قلاب قرار می‌گیرد و می‌تواند همیشه مشتری را به‌سوی خود بازگرداند. نمونه یکی از بزرگ‌ترین و اول‌ترین شرکت‌ها که از مدل قلاب نیز استفاده نموده است؛ شرکت اپل است که مشتریان خود را همیشه و در سراسر جهان خواهد داشت. این کتاب با نام قلاب در چندین انتشارات مختلف به چاپ رسیده است؛ اما انتشارات آریاناقلم مثل همیشه در ترجمه کتاب‌های مربوط به کسب‌وکار سرآمد است؛ بنابراین این کتاب را می‌توانید مثل خیلی از کتاب‌های دیگر دیجیتال مارکتینگ و بازاریابی از انتشارات آریاناقلم تهیه کنید. در بخشی از کتاب قلاب؛ چگونه محصولی بسازیم که مخاطب را شبانه روز درگیر کند خواهیم خواند: «عادت‌ها مثل مرواریدند. مروارید طبیعی با لایه‌لایه انباشته‌شدن ماده‌ای به نام مادر مروارید که در صدف به وجود می‌آید و آن جواهر صیقلی طی چندین سال شکل پیدا می‌کند. اما چه چیزی باعث می‌شود آن ماده به مروارید تبدیل شود؟ ورود چیز آزاردهنده کوچکی مثل سنگ‌ریزه یا انگل مزاحم، سیستم صدف را به سمت پوشاندن مهاجم با لایه‌هایی از پوشش برق می‌اندازد. عادت‌های جدید نیز به‌به بنیانی نیاز دارند که باتکیه‌بر /آن ساخته شوند. محرک‌ها زمینه تغییر پایدار رفتار را فراهم می‌کنند.»  11-  کتاب از صفر به یک: نگاهی درباره شرکت های نوپا و نقش آن ها در ساخت آینده کتاب از صفر به یک که یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌های نیویورک‌تایمز و همچنین برنده جایزه گودریدز برای بهترین کتاب تجاری است، به موضوع چگونگی ایجاد و برپایی یک شرکت، کسب‌وکار و یا استارتاپ پرداخته است. در این کتاب به پرسش‌هایی پاسخ می‌دهد که لازم است هر فردی برای شروع بیزینس خود آن سؤال‌ها را از خود بپرسد و پاسخ آنها را نیز بررسی کند. پیتر تیل نویسنده کتاب از صفر به یک که خود یک سرمایه‌گذار موفق است، سعی کرده است که نه‌تنها به بررسی فنون برپایی یک استارتاپ بپردازد؛ بلکه راه‌هایی برای رشد و پیشرفت آن استارتاپ نیز پیشنهاد دهد. مسئله خلاقیت و نوآوری نیز بسیار مورد توجه پیتر تیل است و او معتقد است، نوآوری و خلاقیت به شیوه صحیح و کارآمد، سکوی پرتاب یک استارتاپ است. کتاب از صفر به یک راه‌هایی برای نحوه بازاریابی و دیجیتال مارکتینگ شرکت‌های نوپا نیز ارائه می‌دهد. کتاب از صفر به یک هدیه‌ای بسیار خوب برای تمام کسانی است که در پی برپایی کسب‌وکار خود هستند؛ زیرا اگر دغدغه‌های بزرگی در سر خود دارید نباید از خواندن این کتاب غافل بمانید. از بهترین ترجمه‌های کتاب از صفر به یک می‌توان به ترجمه آن در نشر نوین و انتشارات آموخته اشاره کرد. در بخشی از کتاب از صفر به یک می‌خوانیم: «فرض کنید در صدد راه‌اندازی رستورانی برآمده‌اید که در شهر پالوآلتو، غذای انگلیسی عرضه می‌کند. شاید برای خود دلیل بیاورید که هیچ‌کس در اینجا رستورانی انگلیسی راه‌اندازی نمی‌کند و 100 در صد بازار مال ما می‌شود. ولی این فقط وقتی حقیقت دارد که مردم این شهر بیشتر طالب غذاهای انگلیسی باشند. چه می‌شود اگر در این شهر ذائقه مردم متنوع باشد؟ و چه می‌شود اگر همه رستوران‌های هم‌جوارتان هم غذایی عرضه کنند که طالب دارند؟ این‌ها پرسش‌های دشواری هستند؛ اما مشکل بزرگ‌تر آن است که هیچ دلتان نمی‌خواهد این پرسش‌ها را از خودتان بپرسید.» به قلم "مهدیه فرجی"کتاب‌های معرفی شده در این مطلب را می‌توانید با کد تخفیف: blog1 از سایت پاتوق کتاب تهیه کنید. 

انجمن بهترین های قلم شاید من جزء نوجوان‌های عجیب و غریب جهان بودم ولی به هر حال همه آدم‌ها کارها و هدف‌های بزرگی در نوجوانی دارند که شبیه آرمان شهری است که دلشان می خواهد آنطور زندگی کنند. آن روزها خبری از گوشی و لب‌تاب و حتی اینترنت نبود. کتابخانه‌ها مدینه فاضله و باغ رویاهای ما کتابخوارها بودند، از همین رو رویاها و ایده‌هایمان هم حول همین مکان چیده می‌شد.  یک روز در مخزن کتاب‌های مرجع چشمم به یک دانش‌نامه خورد و در میان نوشته‌های جذابش یک لیست از اسامی نویسندگانی بود که نوبل ادبیات را برده بودند. روز بعد دفتر و خودکاری با خودم بردم (کتابهای مرجع را نمیشد از کتابخانه خارج کرد) بعد هم از روی لیست اسامی را نوشتم. یادم هست اول قرار بود از هر نویسنده کتابی که جایزه نوبل برده را بخوانم. هر روز می‌رفتم سر کشو کارت‌های کتابخانه و با دقت اسم نویسنده را پیدا می‌کردم. سخت‌ترین قسمت این بود که ترتیب کارتها درکشوها بر اساس نام کتاب بود و من کلی باید وقت می‌گذاشتم و اسم کتابی را پیدا می‌کردم در حالی که نام نویسنده را داشتم، القصه سال‌ها وقت برد و این بازی جذاب خاطرات فوق‌العاده‌ای برایم به جا گذاشت. این روزها با این حجم از توسعه و دیجیتالی شدن داده‌ها، همه آن تلاش‌های آن روزهای من مضحک و خنده‌دار به نظر می رسد اگر چه برای خودم مقدس و ستودنی باشد. حالا اما همه چیز سریع شده، کوتاه و در دسترس، اگر سال‌ها طول کشید تا من آثار همه برندگان نوبل ادبیات را پیدا کنم و بخوانم جوان امروز برای یافتن یک لیست ناب از بهترین‌ها کمتر از چند دقیقه وقت لازم دارد و من امروز حاصل سال‌ها تلاشم برای خواندن بهترین های حوزه قلم را در یک مقاله کوتاه برای شما می‌آورم و امیدوارم در شیرینی لحظات خواندنشان با من شریک شوید. بهترین کتاب های تاریخ جهان 1- مسخ صبح از خواب بیدار می‌شوی، مثل هر روز کسل و بی‌انگیزه اما کمی متفاوت، نه اینکه جهان پیرامون تغییری کرده باشد بلکه تو دیگر آن گرگور زامزا هر روز نیستی بلکه سوسکی هستی عظم الجثه با همان جزییاتی که زیر یک ذره بین دستی در کودکی در باغچه خانه دیده‌ای. فرانتس کافکا متخصص میخکوب کردن خواننده در جمله اول است. رمان کوتاه مسخ در سال 1915 میلادی اولین بار و به زبان آلمانی منتشر شد. داستان در همان صفحه اول همه چیز را جلوی چشممان می گذارد، مرد جوانی صبح یک روز تبدیل به سوسکی بزرگ شده است و خواننده نه به دنبال کشف ادامه داستان بلکه در حال حل کردن بهت و ناباوری است که چون ضربه پتک ذهنش را از هم پاشیده است. "گرگور با صندلی آهسته خودش را به طرف در کشانید. آنجا صندلی را رها کرد، خودش را به طرف در انداخت و به کمک چوب در ایستاد؛ زیرا از نوک پاهایش مایع چسبنده‌ای تراوش می‌کرد. لحظه‌ای از تقلا آسود؛ بعد سعی کرد قفل در را با دهنش باز بکند؛ اما چطور کلید را بگیرد؟ اگر دارای دندان حقیقی نبود، در عوض آرواره‌های بسیار قوی داشت و ..." ولادمیر ناباکوف بزرگ در کتاب محترم درس گفتارهای ادبیات اروپا آنچنان با جزییات این حشره را از روی کلمات این رمان کوتاه به تصویر می‌کشد که هر چه ذهن معمولی سعی می‌کند فرض کند این یک رمان خیالی است مطمئن می‌شود که قرار است سرنوشت گرگور نگون‌بخت را بخواند که واقعا سوسک شده‌است. ناباکوف درباره مسخ می گوید: "اگر کسی مسخ کافکا را چیزی بیش از یک فانتزی حشره‌ای بداند، به او تبریک می‌گویم، چون به صف خوانندگان خوب و بزرگ پیوسته است."  کتاب مسخ از فرانتس کافکا را به کسانی که می‌خواهند رمانی کوتاه بخوانند که هیچ گاه تک‌تک صحنه‌هایش را فراموش نخواهند کرد توصیه می‌کنم. 2- گتسبی بزرگ اسکات فیتزجرالد متولد 1896 در امریکا یکی از بزرگان نویسندگی "عصر جاز" در آمریکا بود. او رمان با شکوه گتسبی بزرگ را در سال  1925 میلادی برای اولین بار منتشر کرد. تایمز درباره این رمان می‌نویسد: " این اثر یکی از شاخص‌ترین آثار ادبیات آمریکاست، خاطره‌ای جاویدان از هوس، هرزگی و تباهی و بی‌قیدی که همه و همه در ثروت نهفته است." می‌توان ایده داستان گتسبی بزرگ را رویایی‌ترین و قوی ترین تصویر یک عاشق دلباخته است که از عجیبی و بی‌نظیری گاه به گاه در میانه کتاب با خودت می‌گویی واقعا فقط به خاطر عشق یک زن؟ داستان گتسبی بزرگ روایت نیک کاراوی جوان است از زندگی مردی مرموز و ثروتمند به نام جی گتسبی که جشن‌های بزرگ و عجیبی را در خانه مجللش برگزار می‌کند در حالی که هیچکس هدف او را از این همه ولخرجی نمی‌داند. روند داستان اما قرار است شما را با رمزگشایی های لحظه به لحظه در پس این شادی های بی نظیر با غمی بزرگ آشنا کند. فیلم‌های بزرگی با اقتباس از این کتاب ساخته شده است اما این رمان بی‌نظیر آنقدر جذاب هست که توصیه کنم بدون آنکه سراغ آن فیلم‌های جذاب بروید با نیک کاراوی همراه شوید تا داستان گتسبی و دیزی را از زبان فیتزجرالد بخوانید و لذت ببرید. 3- خانم دلوی خانم ویرجینیا وولف رمان‌نویس، مقاله‌نویس، ناشر، منتقد و فمینیست انگلیسی متولد 1882 میلادی بود. ادبیات مدرن و علی الخصوص ورود سبک جریان سیال ذهن به ادبیات داستانی مرهون این بانوی نویسنده انگلیسی است. در یک روز گرم و مطبوع که هوا خالی از هر باد آشفته کننده‌ای است، رودخانه با جریانی آرام برگی  را آرام بی عجله با خود می برد، خانم دلوی زنی است معمولی و آرام، مثل همان برگ در جریان آرام زندگی، اما ذهن بی‌آنکه ما بدانیم در سفر است از جایی به جایی، از جهانی به جهانی و ویرجیانا وولف این دو جریان را به هم آمیخته و در رمانی بلند و پر جزییات جلوی روی ما قرار می‌دهد. "صبحی معرکه بود. ماه ژوئن همه‌ی برگ‌های درختان را سبز کرده‌بود. مادران محله‌ی پیملیکو نوزادانشان را شیر می‌دادند. پیام ها از ناوگان به دریاسالار می‌رسید. گویی خیابان آرلینگتون و محله‌ی میدان پیکادیلی هوای پارک را بی‌تاب می‌کردند و برگ‌های درختانش را داغ و درخشان بر امواج آن سرزندگی مقدسی که کلاریسا دوست می‌داشت، به حرکت در می‌آوردند."  یکی دیگر از شاخصه‌های ویرجینیا وولف قرار گرفتن در صف فمنیست‌های نخستین است، این بانوی هنرمند و نابغه با آنکه آثار پر شماری ندارد اما آنچنان قدرتمند قلم به دست گرفته که توانسته‌است رمان خود را در صد رمان اول جهان جای دهد.   4- در غرب خبری نیست اریش ماریا رمارک نویسنده آلمانی متولد 1898 میلادی یکی از پرآوازه ترین نویسندگان ضد جنگ است که البته از طرف حزب نازی آلمان همیشه مورد بی‌مهری قرار می‌گرفت. شاید برای من آلمانی آخرین زبانی بود که دلم می‌خواست روزی یاد بگیرم اما یک جمله مرا به این زبان سرد و خشن متمایل کرد: "Im Westen nichts Neues" ، در غرب خبرب نیست! این جمله یک اطلاع ساده نیست، این جمله پایان جنگ را برای سربازان در خاک و خون غلطیده صف اول جنگ جهانی اول را اعلام کرد. روایتی از لحظه به لحظه چند جوان داوطلب که برای جنگ راهی میدان شدند. در سال 1929 میلادی  اریش ماریا رمارک، روایت هایی را که به صورت سریالی در روزنامه منتشر کرده بود در رمانی تاثیر گذار با نامی ماندگار منتشر کرد. در غرب خبری نیست از زبان یک سرباز حاضر در جبهه جنگ و به صورت مستقیم حاصل خاطرات حضور نویسنده در میدان جنگ است. آنچه در جنگ‌های همه زمان‌ها مشترک است جان و روح انسانی است که در روایت جنگ افروزان جایی ندارد و این درد بزرگ هرگز دوایی نداشته و نخواهد داشت. کتاب در جبهه غرب خبری نیست به عنوان یکی از برترین‌های ضد جنگ و خواندنی‌های انسانی در لیست بهترین رمانهای من قرار گرفته است. بخشی از فصل پایانی کتاب که یکی از بخش های تکان‌دهنده هر جنگی در هر جای دنیاست برایتان می‌آورم: "حالا اگر بازگردیم خسته، در هم شکسته، دلسوخته، بی‌هویت و نا امیدیم. دیگر قادر نیستیم راه‌مان را پیدا کنیم و دیگران ما را درک نخواهند کرد- نسلی که قبل از ما به دنیا آمده اند، با اینکه این سال ها را کنارمان گذرانده اند، حالا خانه‌ای دارند و حرفه‌ای؛ به سر کار خود بازمی‌گردند و جنگ را فراموش می‌کنند – نسلی که بعد از ما به دنیا آمده‌اند با ما بیگانه‌اند و طردمان خواهند کرد – ما برای خودمان هم زیادی هستیم ..." 5- گور به گور یا همین طور که می میرم زنی در حال مرگ است، زنی می‌میرد. ویلیام فاکنر برنده جایزه نوبل ادبیات در سال 1945میلادی، نویسنده قهاری است که داستانی بسیار ساده را به تصویری بی‌نظیر تبدیل کرده است. داستان مرگ یک مادر که خواننده آن را از زبان همه اعضا خانواده می‌شنود. جهان داستان شبیه رود می سی سی پی پر از پیچ و خم‌های تکان دهنده است و خشونتی روانشناختی همه صفحات داستان را تاریک کرده است. ویلیام فاکنر نویسنده قهاری که یک سال قبل از کتاب گور به گور شاهکار خود خشم و هیاهو را منتشر کرده بود با دیدگاهی ضد نژاد پرستانه و مخالف برده‌داری و حامی حقوق کارگران داستان‌هایش را روانه بازار کتاب می‌کرد. هر فصل این رمان به نام یکی از شخصیت‌های داستان است که در آن فصل ماجرای روایت از دیدگاه او بیان می‌شود "دارل، کورا، جوئل، دیویی‌دل، تل، انسی" و گاهی در هر فصل بار دیگر همان صحنه تکراری که قبلتر دیده‌ایم از دید دوربین جدیدی می‌بینیم. فاکنر که جز داستان کوتاه و رمان در شاعری هم دستی بر آتش دارد در این داستان توانایی‌اش در نوشتن و خلق شخصیت‌های پیچیده و متفاوت را به زیبایی به رخ خواننده می‌کشاند. رمانی کلاسیک و یک برداشت بسیار متفاوت از ماجرایی روزمره یعنی مرگ را در این کتاب خواهید خواند. 6- بیگانه آلبر کامو نویسنده فیلسوف و رمان نویس فرانسوی الجزایری متولد سال 1913 در الجزیره بود و آنچه درباره کامو به وضوح قابل تقدیر است هم زمانی نثر فاخر با فلسفه‌ای عمیق است. کمتر کتابی در کل تاریخ داستان‌نویسی وجود دارد که به خاطر جمله چهار کلمه‌ای اولش توانسته باشد ذهن خوانندگان را تسخیر کند. با گذشت سال‌های متمادی هنوز که هنوز است هیچ نویسنده چیره دستی نتوانسته چنین آغاز ویرانگری را رقم بزند. آلبر کامو داستان بیگانه را این طور شروع می کند: "مادرم امروز مرد. شاید هم دیروز، نمی‌دانم." مورسو قهرمان داستان بیگانه مثال تحقیقاتی بسیاری از مقالات روانشناسی جهان شده است. قهرمانی که هر چقدر جان می‌کنی که لحظه‌ای با او همدردی یا همزاد پنداری کنی با خودت می‌گویی نه این دیگر نه. قدم زدن با او پشت تابوت مادرش، کلافگی از گرمای ساحل، قتل، دادگاه، اعدام، هر چه جلو می‌روی به آن چیزی می‌رسی که خود کامو آن را پوچی می‌نامد و چه همهمه‌ای در ذهن خواننده می‌پیچد میان اخلاق و عدالت و جنون. کامو که کتاب درخشان طاعون از او زبانزد خاص و عام است، شاهکاری نسبتا کوتاه به نام بیگانه را در اختیار خواننده‌ها می‌گذارد تا وزن سنگین یک ذهن زیبا را حس کنند. 7- مرد معلق سال بلو نویسنده آمریکایی - کانادایی برنده جایزه های نوبل و پولیتزر در طول دوران نویسندگی‌اش هجده اثر از خود به جای گذاشته است. این روزها که به دنبال معرفی تعدادی از رمان های برتر جهان بودم، سری به کتابخانه ام زدم، مرد معلق اثری سهل و ممتنع از این نویسنده بزرگ در میان رمان‌های باریک کتابخانه‌ام نظرم را جلب کرد. کتاب مرد معلق روزنگارهای مرد جوانی است در طول روزهای انتهایی زمستان تا اوایل تابستان، نحوه نگارش کتاب که در نگاه اول واقعا به نظر پاره‌‌ای از یک دفترچه خاطرات است بسیار جذاب است.  در صفحات آغازین کتاب آمده است: "یکی از فرمان‌های آن‌ها این است: اگر مشکلاتی دارید در سکوت با آنها مقابله کنید. گور پدرشان! من قصد دارم از خودم حرف بزنم و اگر به تعداد دست‌های شیوا (یکی از ایزدان هندو ها) دهان می‌داشتم و تمام مدت آنها را به کار می گرفتم باز هم نمی‌توانستم عادلانه درباره خود قضاوت کنم. در شرایط فعلی با این روحیه خراب ضرورت نوشتن خاطرات روزانه برایم مسلم شده است." داستان مردی که به خدمت نظام فراخوانده شده و تصمیم می‌گیرد چالش جدا شدن از زندگی معمولی و حضور در سربازی را در خاطرات روزانه با خود حل و فصل کند، کتاب مرد معلق را ساخته است. اما اگر فکر کرده‌اید در حال خواندن یک خاطره نویسی پوچ و ساده هستید سخت در اشتباهید. این واگویه نسبتا طولانی بحث‌های روانشناختی و فلسفی عمیقی است که فردیت را مورد توجه قرار می‌دهد. در عین خواندن یک ماجرای جذاب به حرف‌های یک ذهن پرورده و دانشمند گوش می‌سپارید. در جایی دیگر آمده است: "اما اکنون روزها ویژگی خاصی ندارند و غیر قابل تمیز اند؛ همه یکسانند. مشکل می‌توانی بین سه شنبه و شنبه فرق بگذاری. وقتی با دقت روزنامه را نگاه نمی‌کنم نمی‌دانم چه روزی است. اگر حدس بزنم جمعه است و بعد بفهمم که در اصل پنج شنبه است از کسب بیست و چهار ساعت هیچ لذتی نمی‌برم." 8- 1984 اریک آرتور بل (Eric Arthur Blair) یا همانگونه که در دنیای نویسندگی معروف است جورج اورول در سال 1903 در شهر کوچکی در هند متولد شد. او که فرزند یکی از خانواده‌های انگلیسی بود که در هند ساکن بودند (هند مستعمره انگلستان بوده‌است)، در همان سال های اولیه زندگی به انگلستان برگشت و دوره‌های تحصیلی خود را در آنجا سپری کرد. هوش و درایت جورج اورول باعث شد آنچه می‌بیند بسیار متفاوت از باقی نزدیکانش باشد. تجربه خودخواسته فقر در جاهای مختلف جهان، در لندن، پاریس و حتی در بنگال هند برای یافتن درک مشترک با مردم فقیر، شرکت در جنگ، زخمی شدن، فرار و هزاران تجربه بدون واسطه با جهان واقعی، شجاعت و قدرتی است که تنها از نویسندگان بزرگ بر می‌آید.  اگر امروز در میان رمان‌های برتر جهان نام کتاب 1984 هم حضور دارد نشان‌دهنده قدرت نویسندگی جورج اورول بزرگ است که توانسته یک نظریه و بیانیه سیاسی را در قالب یک رمان رمانتیک و نفس‌گیر جای دهد. در 1984 با مردی معمولی از یک جامعه غریب و آخر الزمانی همراه می‌شویم، با او عاشق می‌شویم، ترس‌ها و شادی‌ها را تجربه می‌کنیم و بعد ... جورج اورول کتاب 1984 را در سال 1949 در آخرین سال زندگی‌اش نوشته است. یک پیشگویی سیاسی که در آن به جای آرمان شهری رویایی و رنگارنگ، جرج اورول ما را به یک پاد-آرمانشهر می‌برد. شهری در ناکجاآباد که در اختیار قدرتی مستبدانه و تمامیت خواه است.  "آپارتمان وینستون در طبقه هفتم قرار داشت و او اگر چه سی و نه سال بیش‌تر نداشت، ولی چون بالای قوزک راستش دچار زخم واریسی بود، آهسته بالا می‌رفت و چند بار نیز در بین راه نفس تازه کرد. در همه طبقات، رو به روی آسانسور، همان پوستر با چهره بسیار عظیمش به دیوار آویخته شده بود و به آدم خیره نگاه می‌کرد. چشمهایش طوری به تصویر کشیده شده بود که انگار آدم را تعقیب می‌کرد. شرح زیر تصویر چنین بود: برادر بزرگ مراقب توست." باید خاطر نشان کنم کتاب 1984 کتابی با دیدگاهی بسیار ناامیدانه و بدبینانه به آینده نگاشته شده است و در ناکجا آبادی بی‌سرزمین رخ می دهد. اصطلاحاتی مثل "برادر بزرگتر" (Big Brother)  یا "پلیس فکر"( Thought Police) هرگز از ذهن کسی که این کتاب را خوانده است، بیرون نخواهد رفت. جالب‌ترین نکته در این کتاب اورول، همراه کردن مفاهیم زیبای رومانتیک و عاشقانه با اصول تفکرات سیاسی است. به شکلی که خواننده در حین خواندن کتاب 1984 درگیر یک عاشقانه لطیف است و در عین حال در مسیر شناخت یک روش سیاسی بسیار پیچیده است.   9- پیرمرد و دریا "در ادبیات غربی از "اودیسه" گرفته تا "موبی دیک"، دریا جایی است که واقعیت‌های ژرفی را درباره انسان و جهان در بردارد؛ هیولایی است که اشکال گوناگون هستی از آن بیرون می‌آید؛ انسان سرنوشت و هویت خود را در میان امواج این هیولا جست و جو می‌کند." آنچه جناب استاد بزرگوار نجف دریابندری در مقدمه ترجمه نفیس پیرمرد و دریا آورده است نکته بسیار مهمی است که می‌تواند خواننده را بیشتر و بیشتر به عمق داستان کوتاه و جمع و جور پیرمرد و دریا ببرد. سانتیاگو پیرمرد داستان در یک مبارزه درونی می‌خواهد به دریا برود و ماهی بزرگی را به دام بیندازد. اما مدت‌هاست که هیچ ماهی صید نکرده و آوازه بدیمنی و پیری و ناتوانی‌اش همه جا را پر کرده‌است. مبارزه سانتیاگو با نا امیدی و ناتوانی جسمی‌اش جان مایه داستانی است عمیق و زیبا که به هنر نثر پیراسته و یکدست ارنست همینگوی جاودانه می‌شود. به قول بزرگی: "نوشته خوب خبری است که خبر می‌ماند." در سال 1954 میلادی زمانی که همینگوی جایزه نوبل ادبیات را برد، در گفت و گویی با خبرنگار مجله تایم گفته است: "من کوشیده‌ام یک پیرمرد واقعی بسازم و یک پسربچه واقعی و یک دریای واقعی و یک ماهی واقعی و بمبکهای واقعی؛ اما اگر آنها را خوب از کار دربیاورم، هر معنایی می‌توانند داشته باشند. سخت‌ترین کار این است که چیزی را راست از کار در بیاوریم و گاهی هم راست‌تر از راست." کتاب پیرمرد و دریا از آن رمان های کوتاهی است که تا آخر عمر داستان ساده‌اش چراغ راه اندیشه انسان می‌شود. در جایی از کتاب پیرمرد و دریا می‌خوانیم: "هدف ماهی این بود که دور از دام‌ها و بندها و نابکاری‌ها در ژرفای آب تاریک بماند. هدف من این بود که جایی بروم که هیچ کس نرفته است و او را پیدا کنم. اکنون به هم رسیده‌ایم و از ظهر تا کنون با هم بوده‌ایم و هیچ کس نیست که به داد هیچ کداممان برسد." 10- آئورا کارلوس فوئنتس نویسنده مکزیکی که دستی هم بر آتش سیاست داشت آثاری ارزشمند به دنیای ادبیات هدیه کرده است. زمانی که مانند پدرش وارد دنیای سیاست شد به عنوان سفیر فرانسه، هلند، پرتغال و ایتالیا مشغول به کار شد. اگر بخواهم با شما رو راست باشم قبل از اینکه این کتاب به من معرفی شود هرگز فکر نمی کردم قرار است کارلوس فوئنتس سفیر بتواند با یک داستان کوتاه این چنین مرا مجذوب کند. "آگهی را در روزنامه می‌خوانی. چنین فرصتی هر روز پیش نمی‌آید. می‌خوانی و باز می‌خوانی. گویی خطاب به هیچ کس نیست مگر تو ... بار دیگر می‌خوانی‌اش: "آگهی استخدام: تاریخدان جوان، جدی، با انضباط، تسلط کامل بر زبان فرانسه محاوره‌ای"... تنها جای نام تو خالی است." فیلیپه مونترو شخصیت اصلی داستان آئورا اما با این آگهی استخدام جذاب وارد یک ماجرا جویی پر از لحظات تکان دهنده  می‌شود. قرار است خاطرات یک ژنرال که شصت سال است فوت کرده‌است را برای همسرش بازنویسی کند تا بتواند آن را منتشر کند و بعد یک عاشقانه ترسناک و در عین حال پر از شور. 11- زندگی در پیش رو رومن گاری با نام اصلی رومن کاتسیف نویسنده، فیلم نامه نویس، کارگردان، خلبان در جنگ جهانی دوم و دیپلمات فرانسوی در سال 1914 میلادی در روسیه چشم به جهان گشود. بیشتر کتابخوان‌ها رومن گاری را با کتاب خداحافظ گاری کوپر می‌شناسند و داستان زندگی پیش رو با آنکه کتابی است با جذابیت‌های بسیار ادبی و داستانی، کمتر مورد توجه قرار گرفته است. زندگی در پیش رو با محوریت شخصیت مومو (کوتاه شده محمود) پسر بچه‌ای نوجوان و مسلمان کنار مادام رزا که سرپرست اوست در طبقه هفتم ساختمانی شلوغ در کنار کلیمی ها، عرب ها و سیاه‌پوستان زندگی می کرد، شکل گرفته است. مومو و چند بچه قد و نیم قد دیگر بچه‌هایی هستند که مادام رزا در ازای هزینه‌ای ناچیز سرپرستی می‌کند. اما حقیقت این است که مومو به دنبال مادر واقعی‌اش است و در این حین با آن زبان و دیدگاه کودکانه‌اش ما را وارد جهانی پر از انسانیت و زیبا می کند که لذتی فراموش نشدنی را برای خواننده به جای خواهد گذاشت. "اگر مادام رزا می‌دانست اسم من محمود است و عرب هستم، پس من هم از یک جایی آمده بودم. برای همین به پرسیدن سوال‌هایی مثل اینکه مادرم کجاست و چرا به دیدن من نمی‌آید ادامه دادم. اما مادام رزا همیشه زیر گریه می‌زد و می گفت: که من قدرنشناس هستم و او را دوست ندارم و کس دیگری را می‌خواهم ..." جهان کتابخوان‌ها هم کسانی را دارد که خود کتابخوان‌ها هم به آنها غبطه می‌خورند. آنهایی که لذت خواندن برایشان عین نفس کشیدن است. این گروه تندرو و خشن کتابخوانی را من "کتابخوار" صدا می‌کنم. آنها کسانی هستند که "صد سال تنهایی" و "بینوایان" و "موبی دیک" را هزار بار خوانده‌اند، جمله به جمله "بار هستی" را می‌شناسند و بالاخره دنیای بی‌نظیر "در جستجوی زمان از دست رفته" را زیسته اند. ادامه لیست بهترین‌ها را به افتخار این گروه با 9 کتاب بلندقدر از بهترین‌ها ادامه می‌دهم .  12- صد سال تنهایی گابریل گارسیا مارکز در سال 1927 میلادی در کلمبیا چشم به جهان گشود. اینکه کودکی در آمریکای لاتین متولد شود خود می‌تواند دلیل بزرگی باشد تا در جانش رگه‌هایی از جادوی تفکرات خرافی سنتی وجود داشته‌باشد. حالا تصور کنید این پسر جوان، ذوق و استعداد نوشتن داشته‌باشد. این ترکیب طلایی باعث شد تا شیوه ادبی‌ "رئالیسم جادویی" از دل داستان‌های "گابو" به مردم جهان معرفی شود. آنجا که یک دیدگاه و ایده خرافی در زندگی واقعی جلوی چشمتان رخ دهد "رئالیسم جادویی" متولد می‌شود و کجا بهتر از کلمبیا و آمریکای لاتین. مارکز در جوانی به توصیه والدینش حقوق خواند و این شد که از ترکیب نویسنده‌ای نابغه و روزنامه‌نگاری پرشور مردی سیاسی پا به عرصه وجود بگذارد. پس از تبعید مارکز به مکزیک تا آخر عمر در همانجا ساکن شد و نوشتن را پیشه اصلی خود کرد. به قول مقاله‌ای که در سال 1970 دقیقا یکی دو سال بعد از اولین انتشار در نیویورک تایمز در نقد کتاب "صد سال تنهایی" منتشر شد در این کتاب: "حافظه و پیش گویی، توهم و واقعیت با هم ترکیب شده و شبیه هم هستند" چه بخواهید باور کنید یا نه قرار است در کتاب صد سال تنهایی در میان یک رویای رنگی‌رنگی یک روستای زیبا، شش نسل از یک خاندان را ببینید و بارها در زمان جلو و عقب شوید. قرار است نقشه گنجی را نقطه به نقطه خودتان ترسیم کنید و در این لحظات غمگین و وحشت زده شدن را تجربه کنید. قرار است تا آخر عمر وقتی نام رمدیوس را می‌شنوید قلبتان از غم فشرده شود و قرار است با تمام وجود تلخی و وحشت جنگ داخلی را لمس کنید.  صد سال تنهایی را می‌خوانید تا یادتان بیفتد چند دایی و عمو با نام های نیمه مشابه دارید و هیچ از خواندن شجره‌نامه‌ای که نصف آدم‌های آن اسمشان "آرکادیو" است تعجب نکنید. "زمانی که رمانم را تمام کردم، من و مرسدس به پستخانه رفتیم تا دست‌نویس را برای ناشرم در آرژانتین بفرستم. کارمند پست، هفتصد صفحه را وزن کرد: "می‌شود 83 پزو". مرسدس گفت: "ما فقط 45 پزو داریم" . من دست‌نویس را به دو قسمت تقسیم کردم : "این را وزن کنید و تا 45 پزو از آن کسر کنید". ما ورق‌ها را می‌کندیم، همان‌طور که گوشت را ورقه‌ورقه می‌برند. وقتی بسته نخ پیچیده شده ارسال شد، با نیمه دوم کتاب به خانه برگشتیم. مرسدس همه داروندارمان را به بنگاه رهنی برد: یک بخاری (وقتی سردم است، نمی‌توانم بنویسم.)، سشوارمان و یک مخلوط‌کن. پنجاه پزو به او دادند. به پستخانه برگشتیم. بسته دوم 48 پزو هزینه برداشت. مرسدس دو پزویی را که به او پس دادند، در جیب گذاشت. از خشم برافروخته بود. "حالا همینمان مانده که بگویند این کتاب (صد سال تنهایی) لعنتی، بد است." این نوشته خاطره‌ای است از مارکز درباره کتابی که میلیون‌ها میلیون بار منتشر شد و به خاطرش جایزه نوبل ادبیات را برد. 13- اگر شبی از شبهای زمستان مسافری  ایتالو کالوینو در سال 1921 در ایتالیا متولد شد. ایتالو در کنار پدر و مادری گیاه‌شناس کودکی خود را گذراند و رد پای این دانش در لابه‌لای داستان‌هایش دیده می‌شود. لیست کتاب‌هایش، کمدی‌های کیهانی، مورچه‌ی آرژانتینی، کوره‌راه لانه‌های عنکبوت، قلعه‌ی سرنوشت‌های متقاطع، شهر‌های ناپیدا، قارچ‌ها در شهر، ابر آلودگی، شوالیه ناموجود و بارون درخت نشین همگی درخشانند و از همه جذابتر البته "اگر شبی از شبهای زمستان مسافری" است. اما در همین جا مجدد تکرار می‌کنم این کتاب هم برای کتابخوارها یا همان دیوانگان خواندن جذاب خواهد بود. "اگر شبی از شبهای زمستان مسافری" ترکیبی استثنایی از جنون و تقاطعی از همه سبک‌های ادبی است. فکر کنید جلوی تلویزیون نشسته‌اید و اخبار پخش می‌شود و ناگهان گوینده شما را با نام کوچک مورد خطاب قرار دهد و با شما وارد مکالمه شود. وحشت و جنون این لحظه را در این کتاب تجربه می‌کنید. داستان "اگر شبی از شبهای زمستان مسافری" اینطور شروع می‌شود: "تو داری شروع به خواندن داستانِ جدیدِ ایتالو کالوینو، اگر شبی از شب های زمستان مسافری، می‌کنی. آرام بگیر. حواست را جمع کن. تمام افکار دیگر را از سر دور کن. بگذار دنیایی که تو را احاطه کرده در پس ابر نهان شود. از آن سو، مثل همیشه تلویزیون روشن است، پس بهتر است در را ببندی. فورا به همه بگو: «نه، نمی‌خواهم تلویزیون تماشا کنم!» اگر صدایت را نمی‌شنوند بلندتر بگو: «دارم کتاب می‌خوانم، نمی‌خواهم کسی مزاحم شود.» با این سر و صداها شاید حرف‌هایت را نشنیده باشند: بلندتر بگو، فریاد بزن: «دارم داستان جدید ایتالو کالوینو را می‌خوانم!» یا اگر ترجیح می‌دهی، هیچ نگو، امیدوار باشیم که تو را به حال خود بگذارند." و بعد 9 داستان به سبک‌های ادبیات ایتالیا خواهید خواند و هر کدام با یک سبک و سیاق ولی هنوز دارید همان کتاب "اگر شبی از شبهای زمستان مسافری" را می‌خوانید.  جایی از کتاب "اگر شبی از شبهای زمستان مسافری" می‌خوانید: "مگر نام نویسنده روی جلد کتاب چه اهمیتی دارد؟ بیایید خودمان را از این جا به سه هزار سال بعد ببیریم. خدا می‌داند کدام کتاب زمانه ی ما تاآن وقت دوام خواهد داشت و نام کدام نویسنده به یادها خواهد ماند، برخی از کتابها معروف باقی می‌مانند، اما آن ها را به سان آثاری بی‌نویسنده ارج خواهند گذاشت، همان سان که افسانه‌ی گیلگمش برای ما حماسه شد."  کتاب "اگر شبی از شبهای زمستان مسافری" را به علاقمندان به ادبیات پست مدرن بسیار توصیه می‌کنم. 14- بار هستی (سبکی غیر قابل تحمل هستی) میلان کوندرا نویسنده اهل چک حدود یک سال پیش در 94 سالگی از دنیا رفت. او که ترکیبی پرارزش از شعر و موسیقی و ادبیات را با دانش سیاسی آمیخته بود کتاب‌های درخشانی در حوزه فلسفه زندگی نگاشته است. اولین بار که خیلی سال پیش کتاب را با نامی که در ایران به آن معروف است یعنی "بار هستی" خواندم (راستش خیلی زیاد طول کشید که این کتاب را شروع کنم چون هیچ حس خوبی به نامش نداشتم) متوجه شدم نام اصلی کتاب به زبان چک "Nesnesitelná lehkost bytí" است و به معنی "سبکی غیر قابل تحمل هستی" است که چقدر هم به کتاب می‌آید. رمان بلند "بار هستی" برساخته ذهن مردی مبارز است که در سال‌های پر از تنش کشور چک و مبارزه علیه سیاست‌های کمونیستی است و سختی‌های زیادی را در مسیر مبارزاتش متحمل شده است. "بار هستی"، داستانی است که در سال 1968 در پراگ در دوره معروف به  بهار پراگ می‌گذرد، قرار است به صورت عمیقا فلسفی به تصمیمات مردها و زن‌هایی بپردازیم که عمیقا همگی درست فکر می‌کنند و حق دارند و در همان حال اشتباه می‌کنند و کارهایشان درست نیست. مبارزات و نظریات سیاسی شخصیت اول داستان "توما" موجب محرومیت‌های شغلی برای او شده است. روابط عشقی پر از بی‌تکلیفی و بی‌تناسبی عاطفی با حضور دو زن در داستان همه چیز را پیچیده‌تر هم می‌کند. جریان فلسفی موجود در رمان آنقدر جدی است که گاهی اوقات آن را کسل کننده می‌کند اما آنچه گنج این کتاب است به حق برای آنانی که تلاش کنند و آن گنج را که نویسنده در خط به خط داستان تعبیه کرده است را با خواندن آن استخراج کنند، به دست آنها می‌رسد. 15- مادام بواری گوستاو فلوبر متولد سال 1821 میلادی در فرانسه بود. او که به تمام معنا جزو دسته نویسندگان پرحاشیه قرار می‌گیرد زندگی بسیار خاصی به نسبت زمانه خود دارد. هرگز ازدواج نمی‌کند و فرزندی ندارد. کتاب‌های پر شمارش همگی در سبک واقع‌گرایانه نوشته شده‌است و او را از بهترین‌های شخصیت پردازی تاریخ ادبیات می‌دانند. کتاب مادام بواری در زمانه‌ای نوشته شد که انتقاد بسیاری از مردم را درباره روابط نامتعارفی که در داستان برای زنی روستایی‌منش بیان کرده‌بود، برانگیخت و سال‌های زیادی طول کشید تا فلوبر بتواند به جهت اخلاقی کتاب خود را از اعتراضات موجود تبرئه کند. مادام بواری داستانی است پر از جزییات و زیبا در سبک واقع‌گرایانه که به زندگی زن جوان روستایی می‌پردازد که پس از ازدواج با یک پزشک متمول و ورود به دنیای ثروتمندان دچار لغزش‌های اخلاقی شده‌است. سیر تفکرات و رفتارهای این زن در کتاب، ماجرای پر از کششی را برای خواننده ایجاد می‌کند که احساسات شخصیت‌ها و اوضاع اجتماعی زمانه خود را به خوبی به نمایش گذاشته‌است.   16- موبی دیک بیش از دویست سال پیش در سال 1819 هرمان ملوین در خانواده‌ای آمریکایی متولد شد. هرمان در همان آغاز با ورشکستگی کسب و کار خانوادگی مواجه شد که اثرات آن همه جوانب زندگی‌اش را در برگرفت. هرمان ملوین در نوجوانی به عنوان خدمه کشتی شروع به کار کرد و این آغازی بود برای سفرهایی ماجراجویانه، اسارت در دست دزدان دریایی، سختی‌ها و اتفاقاتی که از دل دریای طوفانی آنها اثر گرانقدری مثل موبی دیک متولد شد. موبی دیک یا نهنگ عنبر کتابی است که در قلب خوانندگانش اتاقی بسیار مجلل را از آن خود خواهد کرد. داستان این طور آغاز می شود: "صدایم کن اسماعیل!" و همین جمله که بسیار هم معروف شد آدم را در یک معرفی رو در رو با شخصیت اول داستان قرار می‌دهد. اسماعیل دست روی شانه‌ات زده و گفته: "مرا اسماعیل صدا بزن" ما با هم دوستیم و بیا برایت یک ماجرای فوق‌العاده تعریف کنم و بعد پا به پای اسماعیل سوار کشتی می‌شوی تو را با تک تک آدمها آشنا می‌کند، به شکار نهنگ عنبر یا همان موبی دیک جادویی می‌روی و جهانی نو را می‌شناسی. کارلوس فوئنتس در مقاله‌ای با نام "پرومتئه از بند رسته" می‌نویسد: "موبی دیک قصه نبرد ناخدا آخاب با وال سفید است. این گفته موجز درباره فوق‌العاده ترین اثر قرن نوزدهمی ادبیات آمریکا، ای بسا گویای همه چیز و هیچ چیز است." اگر چه این کتاب به عنوان یک داستان حماسی درباره دریا و صنعت والگیری و طبیعت و شکوه خشونت بار آنها نوشته شده‌است اما همه این زیبایی‌هایی که همگان تحسین کرده‌اند به کنار، من عاشق شخصیت اسماعیل و آن ورود جذابش به این دنیای وحشی هستم و دوست آدمخوار مهربانش که به طور تصادفی وارد داستان بزرگ موبی دیک می‌شود و باشکوه و ساکت در داستان همراهمان می‌گردد. 17- داستان دو شهر چارلز دیکنز نویسنده فقرا و فرودستان، نویسنده انگلیسی متولد سال 1812 میلادی است. کمتر کسی را می‌شناسید که داستان اسکروچ را حداقل یک بار ندیده، نخوانده و نشنیده باشد. شاید به جرات بتوان گفت داستان "سرود کریسمس" یکی از پر آوازه‌ترین آثار دیکنز است که داستان زندگی اسکروچ مرد ثروتمند خسیس و تنهایی را در یک شب کریسمس برای خواننده به تصویر می‌کشد. دیوید کاپرفیلد، آرزوهای بزرگ، الیور تویست و داستان دو شهر رمان‌های بسیار مشهور دیگر او هستند. دیکنز را می‌توان از آن نویسندگان معتاد به خواندن نوشتن دانست. او در روزهای آخر عمرش آنچنان به تلاش و ادامه کار پرداخت که بی‌توجهی به بیماری‌ها و مشکلاتش باعث سکته ناگهانی و مرگش شد. داستان دو شهر، داستان پاریس و لندن سال‌های انقلاب فرانسه می‌پردازد. سبک حماسی و ادبیات کلاسیک دیکنز زبانزد خاص و عام است اما پرداختن به معضلات اجتماعی مخصوصا در مورد فرودستان بیشترین بخش کتاب‌های او را تشکیل داده است. اگر کمی در مورد انقلاب فرانسه بدانید یا از طریق رمان‌های معروفی که در آن سال‌ها درباره این انقلاب نگاشته شده خوانده باشید، می‌دانید یکی از مثال‌های بزرگ کل تاریخ برای شورشی خانمان سوز و بزرگ که در آن برای احقاق حق و آزادی ظلم‌های بی حدی به انسان‌های بی‌گناه شد همین انقلاب فرانسه بوده‌است. این تحلیل دم دستی البته امیدوارم خوانندگان متخصص تاریخ را نیازارد اما آنچه مبرهن است می‌توانیم از هزاران زاویه به انقلاب فرانسه نگاه کنیم که چارلز دیکنز در داستان دو شهر به خوبی زاویه‌ای را انتخاب کرده که بتواند به تحلیل دقیق معنای انقلاب در آن برسد. "پادشاهی درشت آرواره و ملکه‌ای زشت روی بر اریکه سلطنت انگلستان تکیه داشتند؛ پادشاهی درشت آرواره و ملکه‌ای زیبا روی بر اورنگ شاهی فرانسه نشسته‌بودند و در هر دو کشور، در نظر امنای قوم از روز روشن‌تر بود که این وضع جاودانه است." و اما در پاریس جمهوری که پیروز می‌شود دادگاه‌ها برگزار می‌شود و در هر دادگاهی "تماشاچیان فریاد برآوردند:"سرش را از تن جدا کنید! دشمن جمهوری است.!"  کتاب داستان دو شهر تصویری درونی و دراماتیک از انقلاب فرانسه است که دیدگاهی نو به خواننده خواهد داد. 18- بینوایان اعتراف می‌کنم سه تصویر بر دیوار بالای میز کارم وجود دارد، با سه تصویر از سه مرد از دنیای ادبیات، آنها آنتوان چخوف، ارنست همینگوی و ویکتور هوگو هستند. این سه مرد کسانی هستند که به نظر من ادبیات داستانی بدون آنها لذتی برای من نداشت و هر کدام به نوعی الگویی برای هر عاشق ادبیات هستند.  بینوایان، گوژپشت نوتردام، کارگران دریا، کلیسای نوتردام پاریس، مردی که می‌خندد و آخرین روز یک محکوم. لیست کتاب‌های یک نویسنده چقدر می‌تواند درخشان باشد! بله! این بار به سراغ ویکتور هوگو می‌روم. آنچه با شخصیت مردی که می‌خندد در رمان نسبتا بلندش تجربه می‌کنید چون سنگ نوشته‌ای بر جانتان می‌نشید. همانطور که گوژپشت نوتردام را عاشقانه دوست خواهید داشت و تا ابد تصویر او در حالی در گورش در کنار معشوقش آرمیده از ذهن پاک نمی‌شود. ویکتور هوگو متخصص شخصیت پردازی است. او مردانی را برای ما تصویر می‌کند که قهرمان جهان خود هستند در حالی که هیچ نشانی از قهرمانی ندارند. ویکتور ماری هوگو نویسنده فرانسوی متولد سال 1802 است. باور کنید سبک رمانتیسم وقتی با زبان فرانسه کنار هم بنشینند و شاعر و نمایش‌نامه نویسی با روحیات لطیفی چون ویکتورهوگو اثری با این ترکیب بنویسد، نور علی نور می‌شود. بینوایان را باید قبل هجده سالگی شروع کنید و بیست سالگی خواندنش را به پایان برسانید، هر شب آن دو جلدی با ترجمه استاد مستعان را بالای تخت ببینی و یکی دو صفحه بخوانی و وقتی خوابت برد رویای داستان را ببینی.  نام فصل اول کتاب این است: "یک عادل" و برای همیشه "موسیو میری یل" را بخاطر همه زیبایی روحش و عدالت الهی‌اش می‌ستایی. داستان کتاب سه صحنه بزرگ دارد. شبی که ژان وال ژان از کلیسا فرار می‌کند، دوم شبی که فانتین به دست ژاور اسیر می‌شود و ژاور در دیالوگی می‌گوید خدا هم نمی‌تواند تو را از دست من نجات دهد و سوم شبی که کوزت و ژان وال ژان خود را در صومعه پنهان می‌کنند. در هر سه صحنه خدا برگی را بر می‌گرداند تا انسانی را به سوی خودش بخواند. کتاب مملو از فصل‌ها و پاراگراف‌هایی است که در آنها خواننده درباره فرانسه پس از سال‌های انقلاب فرانسه آشنا می‌کند. جریان غالب مذهبی و هنر، سیاست در کتاب جلوه‌گر است و در یک کلام این کتاب داستان بینوایان است که خدا ضامن و وکیل آن‌هاست. 19- برادران کارامازوف این که لیستی از بهترین رمان‌ها برای خوانندگان ترتیب دهیم و نامی از مردان بزرگی چون تولستوی و داستایوفسکی و دیگر نویسندگان روس نیاوریم ظلم بزرگی به ادبیات داستانی است.  فیودور میخایلوویچ داستایفسکی دقیقا 202 سال پیش در مسکو متولد شد. جنایت و مکافات (1866)، ابله (1869)، جن‌زدگان (1872) و برادران کارامازوف (1880) و البته کتاب دوست داشتنی قمارباز آثار برجسته او هستند که هر کدام ستونی هستند برای ادبیات علی‌الخصوص در زمینه شخصیت پردازی. مثل تمام نویسندگان آن دوران روسیه، داستایوفسکی هم گرفتار مشکلات سیاسی و تبعید و دیگر درگیری‌های نویسندگی در آن دوران بود و در نهایت در اثر سل ریوی این جهان را وداع گفت. برادران کارامازوف داستان پدر و چهار پسر اوست. فیودور پاولوویچ کارامازوف مردی ثروتمند، هوس باز، عصبی که همه فرزندانش از او متنفرند. حال او به قتل می‌رسد و جنایت، آغاز کاوش خواننده و نویسنده در میان فرزندان اوست. دیمیتری، ایوان، آلیوشا و اسمردیاکف (که فرزند نامشروع فیودور است) مظنونین اصلی جنایتند. در جریان داستان اما مرواریدی در صدف پنهان شده است "پدر زوسیما" پیر دیر که نماد خوبی و نیکویی است و در جریان داستان که به قول داستایوفسکی پرسش محوری کتاب را مسئله وجود یا عدم وجود خداوند و خیر و شر در عالم است، حضور پدر زوسیما بسیار یاری رسان است. بدون شک یکی از دین مدارترین کتاب‌هایی که من در تمام زندگی‌ام خوانده‌ام رمان "برادران کارامازوف" است و عجیب نیست که گفته می‌شود این کتاب وجهه عمومی کلیسای ارتودوکس در روسیه را به کلی بهبود بخشیده است. 20- در جستجوی زمان از دست رفته مارسل پروست نویسنده فرانسویِ بلندترین رمان جهان، در سال 1871 چشم به جهان گشود. مارسل که در خانواده‌ای بسیار ثروتمند و مذهبی بزرگ شده بود کار خود را با شعر و مقاله‌نویسی آغاز کرد. سلامتی بسیار شکننده پروست از سال‌های اولیه زندگی‌اش مشهود بود و در نهایت در سال 1922 به دلیل مشکلات ریوی از دنیا رفت. شاید تنها دلیل محکمم برای آنکه زبان نسبتا سخت فرانسه را یاد بگیرم رمان "در جستجوی زمان از دست رفته" باشد. مردی جوان در یک دیدار معمولی که در یک عصر و کنار میزی کوچک به صرف قهوه نشسته و مادلین که یک نوع شیرینی کوکی مانند است در قهوه اش می‌زند، از رایحه آن یاد خاطراتی می‌افتد که باعث می‌شود هفت جلد کتاب را بنویسد تا آن لحظه طلایی را با ما شریک شود. می‌توان به روشنی گفت خواندن این کتاب هفت جلدی که حدود هشت سال از عمر نویسنده را گرفته و حتی بخشی از آن پس از مرگش منتشر شده کار هر کس نیست و تنها کتابخوان‌های کتابخوار و صبور به این فتح بزرگ می‌رسند.  طرف خانه سوان (1913میلادی)،در سایه دوشیزگان شکوفا (1919میلادی)، طرف گرمانت (1920–1921میلادی) سدوم و عموره (1921–1922میلادی)، اسیر (پس از فوت 1925میلادی)، آلبرتین گمشده (گریخته)، (پس از فوت 1927میلادی)، زمان بازیافته (پس از فوت 1927میلادی) این هفت کتاب را باید مانند یک کار تمام وقت صبح ها بعد از صبحانه و با آرامش و در سکوت بخوانید. قرار نیست مانند مسخ و بیگانه در جمله اول میخکوب شوید، قرار نیست مثل داستان دو شهر و موبی دیک و برادران کارامازوف و بینوایان و گتسبی بزرگ و مادام بواری و 1984 در یک جستجوی هیجان انگیز با شخصیت ها همراه شوید و حتی قرار نیست سبک های ادبی متفاوت را مثل صد سال تنهایی و اگر شبی از شبهای زمستان مسافری و بار هستی و مرد معلق و گور به گور و خانم دالوی را تجربه کنید.  آرام بمانید. داستان بلند بلند بلند پروست را بخوانید تا جریان آرام زندگی را مانند خوراک‌های زیبا و فاخر پاریسی لقمه به لقمه و جرعه به جرعه بچشید. به قلم "زهره عواطفی حافظ" کتاب‌های معرفی شده در این مطلب را می‌توانید با کد تخفیف: blog1 از سایت پاتوق کتاب تهیه کنید.