نقل است در احوالات جناب بورخس، همیشه از این پرسش که «فایده ادبیات چیست؟» برآشفته می‌شده. او این پرسش را ابلهانه می‌شمرد و در پاسخ آن می‌گفت: «هیچ کس نمی‌پرسد که فایده آواز قناری و غروب زیبا چیست؟!» اگر این چیزهای زیبا وجود دارند و اگر به یمن وجود آن‌ها، زندگی در یک لحظه کمتر زشت و کمتر اندوه‌زا می‌شود، آیا جستجوی توجیه عملی برای آن‌ها کوته‌فکری نیست؟ ادبیات چیست؟ ادبیات شامل مهم‌ترین داستان‌هایی است که بشریت درباره خود روایت کرده است. داستان‌هایی که هرچند پیرنگ‌هایی ثابت داشته‌اند اما هیچ‌گاه تکراری نبوده‌اند. چرا که راویان آن‌ها، شخصیت‌های آنان، قهرمانان و ضدقهرمانان آن‍ها و کلمات خلق‌شده آنها، هر کدام از قلمی صادر شده‌اند. راویان و نویسندگانی که هر کدامشان در هر گوشه‌ای از جهان، در زمان و مکانی متفاوت، تنها مسئله‌ مهم زندگی‌شان نوشتن و خلق کلمات بوده است. مثل بورخس که در تاریکی و با چشمانی نابینا می‌نوشته و روزی کتابدار بزرگترین کتابخانه جهان بوده است؛ یا آقای سلینجر که در تنهایی و تنها برای نوشتن می‌نوشته، تا جایی که از یک زمان به بعد تنش را در چهاردیواری اتاقش و ذهنش را در چهاردیواری تنش حبس می‌کند و دیگر هیچ‌کس را به جهان کلماتش راه نمی دهد؛ یا آقای داستایفسکی که از ابتدای نوشتنش حتی یک درصد هم احتمال نمی‌داده کلماتش جایی حتی در حوالی دنیای ادبی زندگی و زمانه خودش خوانده شوند، چه برسد به اینکه در کل تاریخ کلمات، بتواند به عنوان نویسنده‌ای شاخص، ادبیات جهان را مورد حیرت، شگفتی و تأثیر قرار دهد. همه اینها چرا اتفاق افتاده است؟ چون آن‌ها که می‌نوشته‌اند مؤمن به معجزه کلمات و نوشتن بوده‌اند. نویسندگانی که در کمال ناامیدی باز هم با نور کلمات قلم بر دست می‌گرفته‌اند و می‌نوشته‌اند. در پناهِ کلمات همه اینها را گفتم برای چه؟ برای اینکه بگویم کلمات نورند، کلمات پناهند و کلمات هیچ‌گاه از بین نخواهند رفت. یاد روزی افتادم که کتاب‌های مدرن فعالیت‌شان را در جهان آدم‌ها آغاز کردند. کتاب مدرن که می‌گویم دقیقا منظورم کتاب الکترونیکی یا همان پی‌دی‌اف خودمان است. کتابی که با آمدنش خیلی‌ها که می‌گفتند کتاب چه دردی از آدمیزاد دوا می‌کند و منتظر این بودند که این درمان را به دردی بی‌درمان تبدیل کنند، اعلام کردند که زمان کتاب‌های کاغذی گذشته است و تمام. می‌گفتند هر چیز تاریخ انقضائی دارد و امروز همان روز انقضای کتاب‌هاست. حالا در همین زمان، چندین سال از آن روزها می‌گذرد و هر اهل کتاب و کلمه‌‌ای دیگر به این مسئله رسیده است که چنین اتفاقی هیچ‌گاه نخواهد افتاد. ممکن است جایگاه کتاب در بین مردمان هر روزگاری چند پله بالا و پایین شود اما نابودی آن هرگز اتفاق نخواهد افتاد. اینکه اهل کلمه باشیم و دغدغه‌مان خواندن کتاب باشد خوب است، یعنی می‌دانیم آدابش را چطور به جا بیاوریم و نیازهایمان را برطرف کنیم. اما این مطلب درصدد است تا گره از کار کسانی باز کند که دوستدار ادبیات و کلمه هستند اما آدابش را نمی‌دانند و سردرگم در میان انبوهی از کتابها، نمی‌دانند کدامشان را انتخاب کنند و حالا اگر انتخاب هم کردند، خواندنشان مخصوصا خواندن داستان‌ها چه فایده‌ای برایشان خواهد داشت؟ خاطرات کتابی، تا روشنایی بنویس، آدمی همان است که می‌خواند و آداب کتابخواری، به نظر می‌رسد یک بسته کامل باشند برای اینکه شما را مجاب کنند اگر اهل کلمه نیستید، آب دستتان است زمین بگذارید و از همین لحظه اهلی کلمات شوید. احمد اخوت در کتاب خاطرات کتابی در یک دستش چاقو به دست گرفته و در دست دیگر یک جعبه پر از شیرینی خامه‌ای. آنچنان که شما با هر بار خواندن یک تکه از کتاب، آن‌چنان سر ذوق می‌آیید برای نوشتن، خواندن، خاطره بازی و زیستن در کنار کتاب ها، انگار که یک جعبه پر از شیرینی خامه‌ای گذاشته‌اید کنار دستتان و تا آخرش را شیرینی به شیرینی نوش‌جان می‌کنید. اما درست وقتی که شیرینی به جانتان نشست، آقای اخوت چاقوی حقیقت را برمی‌دارد و از تلخی روزگار و فراموشی‌‌هایش می‌گوید، آنچنان که هر کلمه‌اش چاقویی می‌شود به پهلوی امیدتان. خلاصه که این کتاب پر است از لحظه‌های زیستن در برزخ ترس و امید، جایی بین زندگی و مرگ؛ نوشتن یا ننوشتن، خواندن یا نخواندن. اما در آخر جایی از کتاب به نقل از رالف والدو امرسون می‌گوید: «الان مدت‌هاست بسیاری از کتاب‌هایی را که خوانده‌ام دیگر به یاد ندارم. همان‌طور که در خاطرم نیست تاکنون چه غذاهایی را خورده‌ام. با این همه غذاها مرا زنده نگه‌داشته‌اند. به‌همین‌صورت کتاب‌ها نیز بر من تأثیر داشته‌اند.» می‌بینید اگر بخواهید به همین راحتی همین‌جا شما می‌توانید خودتان را مجاب کنید که خواندن برای آن است که روحتان زنده بماند. اما اگر کمی سمج‌تر باشید و دلتان بخواهد بیشتر در مورد خواندن بدانید، می‌توانید بروید به سراغ کتاب «آدمی همان است که می‌خواند». رابرت دی‌یانی در این کتاب می‌نویسد: «نحوه رسیدن ما به خواندن انواع متون تحت تأثیر واکنش‌های آگاهانه دیگرانی است که احتمالا تجربه زندگی و ادبی متفاوتی با ما داشته‌اند. ما باید در تلاش باشیم تجربه زندگی و خواندن ادبیات به ما توانایی تمییز دادن نوشتار خوب از بد را بدهد، نگاهمان به زندگی را عمیق کند و به ما این فرصت را بدهد که جهان‌ها و دنیاهای نزیسته و ندیده‌مان را توسط افرادی که تجربه کرده‌اند، لمس کرده و به نظاره بنشینیم. آنچنان که انگاری خودمان همان زندگی را داشته‌ایم.» البته این به شرطی است که به این سطح از توانایی رسیده باشیم که از میان انبوه کتاب‌ها، بهترینشان را و همانی که با سطح انرژی و نیاز ما هم‌کفو است، انتخاب کنیم. آری به راستی که برای هر مسئله‌ای آدابی است و خواندن و نوشتن نیز از این قاعده مستثنی نیستند. اینجاست که می‌توانید دست به کار خواندن کتاب آداب کتاب‌خواری به قلم احسان رضایی شوید. احسان رضایی در این کتاب کوشیده است که تمام تجربیات خواندن و نوشتنش را به زبانی کاملا ساده و دلنشین در اختیار مخاطبش قرار دهد. به عنوان مثال در جایی از کتابش ذیل عنوان «در خدمت و خیانت فهرست‌ها» به نقل از یکی از دوستانش اینطور می‌نویسد که همیشه می‌گفت: انتخاب کتاب خوب از سیگار کشیدن بی‌دردسر سخت‌تر است. این را می‌گفت و بلندبلند می‌خندید. رضایی می‌گوید: از میان تعداد انبوهی از فهرست‌ها و لیست‌هایی که جهت معرفی کتاب به شما معرفی می‌شود می‌توانید با امتحان کردن اولین کتاب از لیست متوجه شوید آیا این فهرست کتاب در حوزه علاقه‌مندی شما برای خواندن هست یا نه؟ یا اینکه از افراد کتابخوان و کتابشناسی که اعتماد دارید بپرسید چه بخوانید. ببینید آنها چه خوانده‌اند شما هم اگر در حوزه علاقه‌مندیتان هست همان‌ها را بخوانید. او در جایی دیگر از کتابش می‌نویسد: «نوشتن، راهی است برای خلق کردن، برای آفریدن. این گزاره نه فقط شامل حال نوشته‌ها و کلمات است، که در مورد آدم‌هایی که با متن مواجهه دارند هم صدق می‌کند. نوشتن راهی است برای زنده‌ماندن. در این دنیای دیوانه‌وار، فقط بر روی کاغذ و با نوشتن است که کلمات باز هم همان معنایی را می‌دهند که همیشه داشتند. شجاعت، در آنجا شجاعت است و شرافت، شرافت. کلمات معنای واقعی دارند و به ما یادآوری می‌کنند که هنوز، راهی برای نجات هست.»   «منصفانه قضاوت کنیم؛ ما در مجموع آدم‌های بدی نیستیم! قانعیم و دلخوشی‌مان به همین دنیای کوچک خصوصی کتابخانه‌هایمان است. حقیقت همان است که آناتول فرانس گفت. کافی است نگاهی به کتاب‌هایت بیندازی تا وحشت کنی چقدر کتاب ناخوانده داری. اما مگر هر کتابی که وارد کتابخانه می‌شود حتما باید اول خوانده شد تا بتواند جواز ورود به قفسه‌ها را بیابد؟» این قسمت مربوط به کتاب «تا روشنایی بنویس» آقای احمد اخوت است و به راستی که اگر مؤمن باشیم به اینکه هر کتابی که به دست ما می‌رسد، می‌خریم یا هدیه می‌گیریم، جزئی از رزق معنوی و خوراک روحی ماست، خوراکی که باید منتظر زمان مصرفش باشیم، دیگر نگران کتاب‌های نخوانده‌مان نخواهیم بود. چه آنکه آقای بورخس زمانی که رئیس کتابخانه ملی شهر بوئنوس آیرس شد و مسئول مستقیم 900 هزار کتاب، نابینا بود. البته گفتن و دانستن این مطالب نباید ما را از برنامه‌ریزی صحیح و منظم برای خواندن کتاب‌هایمان دور سازد. باید به خودمان عادت به مطالعه و نوشتن را یاد دهیم. هر چقدر کوتاه هر چقدر کم... ما همگی مضطر به خواندن کلمات و کتاب‌ها هستیم. چرا که آنها در میان طوفان‌های سهمگین زندگی تنها ملجأند. و به قول مولایمان امام صادق (ع): «بر مردم روزگار پرآشوبی خواهد شد، که جز با کتاب‌هایشان آرام نگیرند.» به قلم «نجمه نیلی پور»

هر کشوری میراثی گرانبها دارد. این میراث می‌تواند به صورت بنای تاریخی یا اشیاء قدیمی باشد که در گذر زمان به صورت کامل یا بخشی از آن به یادگار می‌ماند؛ می‌تواند آداب و رسومی باشد که نسل به نسل بین عادت‌های مردم یک کشور باقی مانده و می‌تواند میراثی فرهنگی از جمله نوشتارها و متون کهنی باشد که از ادیبان و بزرگان به همه‌ی ما ارث رسیده باشد.  میراث گذشتگان باعث یک نوع اتحاد بین مردم هر مرزوبوم می‌شود. تک‌تک آدم‌های یک کشور میراث ملی را برای خود می‌دانند و نسبت به آن احساس‌های مشترکی دارند. یکی از میراثی که از گذشتگان به ما رسیده ادبیات کلاسیک و متون کهن فارسی است. این متون با اینکه نویسندهٔ مشخصی دارند و پهلوانان و قهرمانان داستان‌ها افرادی در گذشته هستند ولی همه با شنیدن و خواندن آن احساس افتخار می‌کنند و آن را میراثی گرانبها از جانب گذشتگان برای خود می‌دانند؛ مثلا با اینکه همه شاعر شاهنامه را فردوسی می‌دانند ولی یک نوع نزدیکی خاصی به ماجراهای شاهنامه دارند. همه رستم را از آن گذشته خود می‌دانند و احساسی مشترک به آن دارند. زندگی خیلی از ما ایرانی‌ها به این متون کهن گره خورده است. بخشی از آنها را در کتاب‌های درسی خود خوانده‌ایم، بخشی را از زبان این و آن شنیده‌ایم و عده‌ای هم سراغ خود متون کهن رفته‌ایم و آنها را مستقیم و کامل خوانده‌ایم. این متون به دلیل اینکه با زبان و نثری که در گذشته رایج بوده نوشته شده است، برای نوجوان امروزی سخت‌خوان است. بازآفرینی و بازنویسی می‌تواند سختی این متن‌ها را کم کند و خواندن آن را برای نوجوان راحت‌تر کند. این کار باعث می‌شود نوجوان خیلی زودتر سر از کار این متون درآورد و بخشی از تاریخ و ادبیات گذشته را مطالعه کند. بازنویسی و بازآفرینی چه تفاوتی دارند؟ بازنویسی یعنی نوشتن متن گذشته با نثری روان و امروزی. در بازنویسی اصل داستان خیلی تغییر نمی‌کند فقط داستان ساده‌تر بیان می‌شود. بازآفرینی یعنی الهام گرفتن از متن گذشته و نوشتن متنی جدید. در بازآفرینی با حفظ عناصر اصلی متن قدیمی یا حفظ مضمون؛ نویسنده داستان را از نو می‌سازد. در ادامه سه تا از کتاب‌هایی که بازنویسی یا بازآفرینی شده‌اند و در اختیار نوجوانان قرار گرفته‌اند را با هم مرور می‌کنیم. کتاب برف و آفتاب اثر فرهاد حسن‌زاده از انتشارات فاطمی فرهاد حسن‌زاده در کنار نوشتن و خلق داستان‌هایی برای کودک و نوجوان، به بازنویسی متون گذشته برای این رده‌های سنی هم پرداخته است. یکی از آن کتاب‌ها، کتاب برف و آفتاب است که در آن به داستان «بیژن و منیژه» از «شاهنامه فردوسی» پرداخته شده. همه داستان‌های عاشقانه را دوست دارند. برف و آفتاب بازنویسی تمیز و زیبایی از داستان بیژن و منیژه است. در زمان پادهشاهی کیخسرو؛ سرزمین ارمنستان که آباد و خرم است دچار حمله‌ای از طرف گرازها می‌شود. بیژن برای مقابله با آنها انتخاب می‌شود و برای نبرد به آن سرزمین می‌رود. در این بین او درگیر عشق منیژه می‌شود و روند داستان سمت ماجرای عاشقانهٔ او و منیژه و حوادث پیرامون این عشق می‌رود.   داستان هیجان‌انگیز و با بخشی از ماجرای پایانی کتاب شروع می‌شود و خواننده را دنبال خود می‌کشاند تا بداند ماجرا از چه قرار است و چه چیزی باعث شده بیژن و منیژه عاشق همدیگر شوند و سرنوشتشان چه خواهد بود. رستم دستان صاحب رخش هم در این داستان حضور دارد و روحیهٔ پهلوانی خود را به نوجوانان منتقل می‌کند.  بخشی از کتاب برف و آفتاب: گرگین گفت: «اکنون که جنگ پایان یافته فکر کردن به آن ابلهانه است. بهتر از دشمنی را فراموش کنی و به دوستی فکر کنی. مگر نیروی عشق مرز می‌شناسد؟ گمان می‌بریم اگر منیژه را ببینی دیوانه‌ی روی ماهش شوی»  بیژن با خشم گفت: «چه می‌گویی؟ بیا برگردیم. من این عشق بی‌مرز را نمی‌خواهم. افراسیاب بسیاری از یارانمان را کشته. او دشمنی دیرینه‌ای با مردم ایران زمین دارد. بیا برگردیم.»   کتاب آرش اثر مرجان فولادوند از انتشارات افق اسم آرش کمانگیر را زیاد شنیده‌ایم. آرش یکی از شخصیت‌های افسانه‌ای ماست که داستانش در اوستا آمده است. در گیرودار شکستی که ایرانیان از تورانیان می‌خورند؛ ایرانیان برای تعیین خط مرزی کشور خود مجال انداختن یک تیر را دارند. آرش نه سرباز و سرداری جنگی است و نه کمانداری سرشناس. آرش یک کشاورز است و قصه‌گو. همه او را با قصه‌هایی که تعریف می‌کند می‌شناسند. کودکان بارها با شنیدن قصه‌های او به خواب رفته‌اند و خواب‌های رنگارنگ دیده‌اند. دست تقدیر آرش را برای حفظ کیان ایرانی انتخاب کرده است. او با اینکه مردی جنگی نیست اما با توجه به میهن پرستی صادقانه‌اش تمام تلاشش را برای موفقیت ایران می‌کند. او از مرگ واهمه‌ای ندارد و با تیری که از کمان رها می‌کند باعث می‌شود مردم به جای اینکه قصه‌های او را برای همدیگر تعریف کنند؛ داستان پهلوانی او را برای هم بازگو کنند. کتاب آرش، مختصر و مفید اما زیبا و روان، نوجوان ایرانی را با اسطوره‌ای بزرگ آشنا می‌کند. شناخت این پهلوانان باعث می‌شود نوجوان به ایرانی بودن خود بیشتر افتخار کند و می‌فهمد گذشتگان با چه رشادت‌هایی این خاک عزیز را برای او حفظ کرده‌اند. «پژمان رحیمی‌زاده» داستان خانم فولادوند را رنگی کرده است و به داستان جانی بیشتر بخشیده است.  بخشی از کتاب آرش: آرش خم شد. کمان را در دست گرفت و از ترکش سربازی دیگر آخرین تیرش را برداشت؛ تیری که فرصت پرتابش را نیافته بود. پس بازگشت. پیش آمد و آهسته کنار کودک زانو زد، چنان‌که پیشانی‌اش به پیشانی نرم او می‌سابید، صدایش آرام بود، خندید: «نترس! این هم قصه‌ای دیگر است و قصه‌های من همیشه پایانی خوش داشته‌اند.»   کتاب سیمرغ پدربزرگ من بود اثر فاطمه سرمشقی از انتشارات نردبان  کتاب «سیمرغ پدربزرگ من بود» مثل دو کتاب قبلی نیست که مستقیما بازنویسی داستانی دیگر باشد. این کتاب نگاهی به داستان «طوطی و بازرگان» دارد اما داستان به شکل و شمایل دیگری جلو می‌رود. «پرستو» و «سارک» پدربزرگی دارند که عاشق پرنده‌هاست. پدربزرگ روزی پرنده‌هایش را آزاد می‌کند و غیبش می‌زند. بعد این ماجرا اتفاق عجیبی می‌افتد. تمام پرنده‌های شهر ناپدید می‌شوند و کسی نمی‌داند این پرنده‌ها به کجا رفته‌اند. این دو دخترخاله دنبال پدربزرگ و پرنده‌ها می‌گردند. داستان فانتزی است و موضوعش حفظ محیط زیست است. با اینکه پدربزرگ ناپدید شده است اما در تمام داستان رد او و علاقه‌اش به پرنده‌ها و حرف‌هایش وجود دارد‌. این کتاب همه‌چیزش با پرنده‌ها عجین است حتی اسم تک‌تک بچه‌ها. داستان خیلی روان جلو می‌رود و خواننده را تا آخرین صفحه دنبال خود می‌کشاند تا مخاطب دریابد سرنوشت پدربزرگ و پرنده‌ها چه می‌شود.   بخشی از کتاب سیمرغ پدربزرگ من بود: سارک بلند می‌شود. می‌گوید: «اول بیا چندتا گل یاس رویشان بگذاریم.» می‌خواهم بلند شوم که صدای بال‌هایشان را می‌شنوم. اول آرام و بعد محکم‌تر. ماتم برده. سارک هم بالای سرم خیره مانده. خشکمان زده و نمی‌توانیم تکان بخوریم. دهانم را باز و بسته می‌کنم، اما صدایم در نمی‌آید. سارک دست‌هایش را بالا می‌برد و می‌گوید: «بگیرشان‌. دارند فرار می‌کنند.»    به قلم "هاجر شهابی"

"گه‌گه خیال در سرم آید که این منم ملک عجم گرفته به تیغ سخنوری"   سعدی فرزند فتنه مغول است، وقتی زبانه‌های آتش فتنه مغول، از دوردستِ مرزهای ایران دیده می‌شد، سعدی نوجوانی بود که سفر طولانی خود را از شیراز آغاز کرد و سی و اندی سال در میان ام القرای اسلام سیر و سفر کرد. به دیدار بزرگان زمانه خود رفت و معارف آموخت و گام به گام به استادی رسید. ابومحمد مشرف‌الدین مصلح بن عبدالله بن مشرف متخلص به نام سعدی در میان مردان بزرگ زمانه خود به قول استاد مظاهر مصفا، یکی از انگشت‌شمار شخصیت‌های بیدار ایران زمین است؛ یکی از بیدارترین مردان تاریخ ما.  "ده یازده سالی بعد از رفتن شمس، سعدی شروع کرد به سرودن بوستان و بعد، تصنیف گلستان. در نظم بوستان (چنان‌که در غزل‌هایش نیز)، با سیاق زبان گفتار، آشکارا انسی داشت، اما به نثر گلستان که رسید با برداشتی از طرز خواجه عبداله و دیگر نثرنویسان بزرگ پیش از خود، بر آن پرده یی از پرنیان کشید و دست زد به آزمون یکتایی در کار کتابت، که با آن ملک سخن را یکسره فتح کرد و «حد بر سخندانی نهاد». سعدی با این کارش ملک سخن را به ملک شخصی خود تبدیل کرد و در آن جایی برای سخندانان بعد از خود باقی نگذاشت، چنانکه جملگی آنچنان مرعوب شدند که، ضمن تایید مالکیت مطلق شیخ اجل، مفتخرند که نسل به نسل، به عنوان رعایای او، همچنان در دهات اطراف ملک سخن رحال اقامت افگنده، هر از چندی به استقبالش بروند و تقلیدش را در بیاورند، یا به بحرالعلوم متوسط الحالی از میان خود مدال افتخار بدهند و بگویند «الحق که سعدی دوران است»" (به نقل از کتاب زبان زنده اثر منوچهر انور) سعدی در هر مبحثی از زبان و ادب فارسی که وارد شده نه تنها پیشینیان خود را خوب شناخته بلکه با یک تصرف و ابداع در نثر و شعر، در غزل‌سرایی و در قصیده‌سرایی به طرحی نو دست زده و چند گامی آن حیطه را ارتقا داده است. وقتی که گلستان و بوستان به دایره‌ی کتاب‌های بالینی یک نفر اضافه می‌شود، گام به گام و با هر بار خواندن این مجموعه درخشان به او ثابت می‌کند که این مرد بزرگ خودآگاه یا ناخودآگاه یک دانش‌نامه‌ی اخلاقی و سیاسی در این مجموعه مینیمال برای ما فراهم کرده‌است که تقریبا هیچ جنبه اجتماعی و شخصی زندگی یک ایرانی بلکه هر انسانی در جهان را از چشم دور نگه نداشته‌است. این حجم از تعهد اخلاقی سعدی، باعث شده‌است که در دوره‌های مختلف مردانی در تلاش باشند آنچه در هزار توی جان این بزرگ یافته‌اند حتی اگر چون یک جمله و یک لمحه باشد، به روشی برای دیگران روشن کنند تا قدر این مرد بزرگ را به قدر توان بدانند. در این میان مصححان و نسخه جویان در اولویتند. کدام چاپ و کدام تصحیح آثار سعدی را بخریم؟ بهترین تصحیح و توضیح کتاب‌های مصلح بن عبداله سعدی شاعر گرانقدر قرن هفتم که امروز برای شما آورده‌ایم، از دو استاد بزرگ سعدی‌پژوه معاصر است. گلستان و بوستان سعدی به تصحیح و توضیح غلامحسین یوسفی دو جلد موقر و محترم از انتشارات خوارزمی؛ این دو مجلد جامع شامل مقدمه‌ای مفصل و پس از آن متن اصلی و در پایان توضیحات جمله به جمله متن اصلی گلستان و بوستان سعدی که خود، اصل کتاب است و حدود 400 صفحه را شامل می‌شود. کلیات سعدی دکتر مظاهر مصفا در یک مجموعه فاخر از نشر روزنه، دکتر مظاهر مصفا، آثار شیخ اجل سعدی بزرگ از نثر و نظم شامل قصیده‌ها، مراثی، ملمعات، مثلثات که به سه زبان آن‌ها را سروده، ترجیعات، مجموعه‌ی غزل در عنوان‌های بدایع، طیبات، خواتیم و غزلیات قدیم و در نهایت رباعی‌ها و مفردات می‌باشد. از ویژگی‌های این نسخه فهرست و بیت‌یاب و شرح واژه‌های دشوار و احادیث می‌باشد که از این جهت آن را در دسته‌ی یکی از بهترین و جامع‌ترین تصحیح‌های این اثر قرار می‌دهد. اما به جز مصححان و نسخه‌یابان، برخی از نویسندگان گرانقدر به نوشتن کتاب‌هایی در نشر ظرایف قدرت قلم سعدی پرداخته‌اند. طنز فاخر سعدی اثر ایرج پزشک‌زاد ایرج پزشک‌زاد در این کتاب با ذکر نمونه‌هایی از طنز ولتر، ویکتورهوگو ، هاشک، ارول و دهخدا ، طنز آمده در حکایات گلستان را بیان می کند و در این‌باره صحبت می‌کند که چرا غربی‌ها حکایت‌های سعدی را طنازانه می‌بینند در حالی که سعدی‌شناسان ایران, سعدی را شاعر یا نویسنده‌ای طنزپرداز به شمار نمی‌آورند و خواننده را در رسیدن به پاسخ این سوال همراهی می‌کند. این کتاب در سال 1381 در انتشارات شهاب ثاقب منتشر شده‌است. سعدی شاعر زندگی، عشق و شفقت اثر محمدعلی همایون کاتوزیان محمدعلی همایون کاتوزیان در کتاب سعدی شاعر عشق و زندگی، شامل 20 مقاله به زوایای مختلف زندگی بزرگ‌مرد ملک زبان فارسی سعدی پرداخته‌است. بزرگ‌ترین شاخصه این کتاب از دید خوانندگان، روش نگارش علمی و بدون هر نوع حب و بغض است. نشر مرکز این کتاب را در 360 صفحه در سال 1399 منتشر نموده‌است و با استقبال سعدی‌پژوهان بسیاری مواجه شده‌است. در اینجا نام برخی مقالات آمده در کتاب را فهرست‌وار می آورم: جدل‌­های سعدی؛  فرارِ سعدی از مدرسه؟؛  گلستان و افسردگی سعدی؟؛ سفرها و حضرهای سعدی؛ مرا در نظامیه ادرار بود؛ دروغ مصلحت‌آمیز سعدی؛ ریشه‌های سعدی‌کشی. پنج اقلیم حضور از داریوش شایگان  داریوش شایگان در پیش‌گفتار کتاب خود آورده‌است: به یاد دارم در سال 1342، همسر نیکوس کازانتزاکیس، نویسنده معروف یونانی، در ایران مهمان من بود. و در سفری که به شیراز داشتیم پس از بازدید از مقبره سعدی و حافظ، با تاثر و شیفتگی بسیار سخنی گفت که هرگز فراموشش نکردم: "من در هیج کجای دنیا ندیده ام که مزار و مقبره یک شاعر بزرگ، زیارت‌گاه مردم باشد! شاید شما تنها ملتی باشید که با شاعرانتان چنین ارتباط معنوی عمیقی دارید و چنان ارجی برایشان قائلید که حضوری مدام در زندگی شما دارند." انتشارات فرهنگ معاصر در کتابی به قلم داریوش شایگان در 158 صفحه، پنج سردار شعر فارسی یعنی  فردوسی، خیام، مولوی، سعدی و حافظ را در کنار هم نشانده و از لحاظ ویژگی‌های تاریخی، اجتماعی، روانی و سیاسی بررسی نموده ‌است. اگرچه این کتاب به طور خاص به سعدی بزرگ نمی‌پردازد اما یکی از کتاب‌های شناخته‌شده در خصوص این شاعر بزرگ است.  هرچه از سعدی و بزرگی او بیاورییم کم گفته‌ایم. از هر بیت و جمله که به بیت و جمله بعد سفر کنیم، خوش‌تر از قبلی است یا بهتر بگویم: هر باب از این کتاب نگارین که برکنی همچون بهشت گویی از آن باب خوشترست  به قلم "زهره عواطفی حافظ"

بهار از آن مفاهیمی است که هر آدمی را برای نوشتن از آن وسوسه می‌کند. شاید بتوان گفت که یک‌جورهایی کلیشه شده است. بهتان اطمینان می‌دهم اگر بگردید، یک‌صدم مطالبی را که برای بهار و در مدح آن نوشته شده است، برای مثلاً تابستان پیدا نمی‌کنید. می‌خواهم بگویم استفاده از الفاظ تازه برای صحبت دربارۀ مفهومی تا این حد پرطرفدار، واقعاً مشکل است. به‌هرحال حرف اصلی‌ام این بود که شاید برای بچه‌های دبستانی بهار فصل عشق و حال و تعطیلی باشد، ولی برای آدم‌بزرگ‌ها معمولاً از این خبرها نیست. درست است که سه چهار روز اولش تعطیل است، ولی خب فقط همین. به‌نظرم برای بزرگ‌ترها آن بُعد بهار که آدم را یاد شروع تازه می‌اندازد، خیلی پررنگ‌تر است. به درودیوار و درخت‌ها و گل‌ها نگاه می‌کند و می‌بیند همه تروتازه و نو شده‌ است. به آدم احساس کمبود و کهتری دست می‌دهد. به خودش می‌گوید که باید بلند شود و یک تکانی به خودش بدهد. بعد هم فهرستی، چیزی از اهداف سالانه‌اش می‌نویسد و به خودش قول می‌دهد همه را عملی کند و تا آخر سال به انسانی دیگر تبدیل شود. بعد که در عرض یک هفته از روزی نیم ساعت ورزش و بیست دقیقه مطالعه و دیدن هفته‌ای یک فیلم خسته شد، فهرست مذکور را لای کاغذهای باطله پنهان می‌کند و دوباره به زندگی عادی‌اش باز می‌گردد. ولی حتی برای همان ‌یک هفتۀ اول سال هم اگر بخواهیم روزی بیست دقیقه مطالعه را در نظر بگیریم، می‌شود 140 دقیقه یا به عبارت دیگر، دو ساعت و بیست دقیقه. زمان مناسبی است برای خواندن دست‌کم یک کتاب. این‌طور فکر نمی‌کنید؟ این هم از چهار کتاب که می‌توانید برای تصمیم اول سالتان از بینشان انتخاب کنید. 1. قصر آبی نوشته لوسی ماد مونتگومری از انتشارات قدیانی به نظر من دلایل متفاوت و متعددی برای مناسب بودن این کتاب نه‌تنها در فصل بهار، بلکه در چهار فصل زندگی وجود دارد. اما اگر بخواهیم روی دلایل بهاری بودنش تمرکز کنیم، می‌توانیم بگوییم که اولاً به شروع‌های تازه ربط دارد و ثانیاً داستان در طبیعت زیبایی اتفاق می‌افتد که حس بهار را برای آدم تداعی می‌کند. اساساً فکر نمی‌کنم هیچ‌کدام از کتاب‌های خانم «مونتگومری» نیاز به تعریف و تمجید و توضیح زیادی داشته باشند؛ زیرا اسم خود او برای خیلی‌ها تضمینی کافی برای خوب بودن یک کتاب است. نسل‌هاست که بچه‌های دنیا و به‌ویژه ایران، «آن‌شرلی» را می‌شناسند و خیلی‌ها با او بزرگ شده‌اند. «قصر آبی» هم داستانی‌ست عاشقانه با همان عناصری که زندگی با «آن» را آن‌همه برای ما لذت‌بخش کرده بودند، یک محیط طبیعی و زیبا با درخت‌های فراوان و ستودنی، زبان روان و شیوای گاهی طنزآلود، شخصیت‌های بامزه و گاهی آزاردهنده و قهرمانی که یک دختر جوان رؤیاپرداز و قوی است. بخشی از کتاب قصر آبی: تمام عمرم سعی کرده‌ام بقیه را راضی کنم و شکست خوردم. بعد از این خودم را راضی می‌کنم! دیگر هیچ‌وقت به چیزی تظاهر نمی‌کنم. تمام عمرم با دروغ و تظاهر و طفره‌ رفتن زندگی کرده‌ام. گفتن حقیقت چه نعمت بزرگی است! ممکن است نتوانم خیلی از کارهایی را که می‌خواهم بکنم، ولی دیگر هیچ کاری را که نخواهم، نمی‌کنم. مادر می‌تواند لب‌هایش را هفته‌ها جمع کند، به من ربطی ندارد. «ناامید آزاد است، امیدوار اسیر.»2. مادربزرگ سلام ‌رساند و گفت متاسف است نوشته فردریک بکمن از انتشارات نون به‌نظرم بهاری که کتابی از «فردریک بکمن» در آن خوانده شود، مبارک و باکیفیت خواهد بود. مخصوصاً کتابی که دربارۀ گذر از نوعی زمستان در زندگی باشد. اگر من بودم، ترجیح می‌دادم بدون اینکه چیزی دربارۀ داستان بدانم، درون آن پرتاب شوم. اگر شما هم مثل من هستید، بند بعد را نخوانید، ولی اگر دوست دارید کلیتی از داستان بدانید، بخوانیدشان. «مادربزرگ سلام رساند و گفت متاسف است» در چند فصل اول ما را با یک مادربزرگ خارق‌العاده و استثنایی آشنا می‌کند که با بیش‌تر مادربزرگ‌هایی که تابه‌حال دیده و از آن‌ها شنیده‌ایم، فرق دارد. بعد مادربزرگ از دنیا می‌رود و نوه‌اش «السا» را که دخترکوچولوی عجیب و جذابی است، با تعدادی نامه که باید به دست آدم‌های مختلف برسد، تنها می‌گذارد. کتاب‌های فردریک بکمن ویژگی‌های خاص خودشان را دارند که باعث می‌شوند برای همه جذاب نباشند. اما اگر چند صفحه ازشان ورق زدید و لبخند روی لب‌تان نشست، احتمالاً شما قرار است جزو دسته‌ای باشید که طرفدار پروپاقرص این نویسنده هستند. بخشی از کتاب مادربزرگ سلام ‌رساند و گفت متاسف است: وقتی مادربزرگ داری، انگار یک ارتش پشت سرت داری. این بزرگ‌ترین امتیاز یک نوه است: اینکه بدانی یک نفر همیشه طرف تو است، هرچه پیش بیاید؛ حتی وقتی اشتباه می‌کنی. درواقع مخصوصاً وقتی اشتباه می‌کنی. یک مادربزرگ هم نقش شمشیر را دارد و هم نقش سپر. وقتی تو مدرسه می‌گویند السا «متفاوت» است، طوری که انگار متفاوت بودن به معنی بد بودن است، یا وقتی السا با بدن کبود از مدرسه به خانه می‌آید و مدیر مدرسه می‌گوید «باید یاد بگیرد با بقیه هم‌رنگ شود»، این‌جور وقت‌ها مامان‌بزرگ پشت او است. اجازه نمی‌دهد السا بی‌دلیل عذرخواهی کند. نمی‌گذارد تقصیرها را به گردن بگیرد. مامان‌بزرگ هیچ‌وقت به السا نمی‌گوید خودش را ناراحت نشان ندهد؛ چون اگر ناراحت شود «بچه‌ها از اذیت کردنش بیشتر لذت می‌برند». هیچ‌وقت نمی‌گوید السا باید «بی‌خیال باشد». مامان‌بزرگ راه‌های بهتری بلد است. و هرچه السا در دنیای واقعی تنهاتر می‌شود، ارتش او در سرزمین نیمه‌بیداری بزرگ‌تر می‌شود.3. جایی که خرچنگ‌ها آواز می‌خوانند اثر دلیا اونز از نشر آموت دلایل انتخاب این کتاب هم بیش‌تر مربوط به طبیعت است. واقعاً نمی‌دانم فقط منم یا بقیۀ آدم‌ها هم وقتی به بهار فکر می‌کنند، تصاویری از طبیعت وحشی در ذهنشان تداعی می‌شود یا نه. البته طبیعت وحشی کتاب «جایی که خرچنگ‌ها آواز می‌خوانند»، قدری متفاوت است. یعنی شاید کتاب را شروع کنید و با خود بگویید، «آخه یه مرداب درب‌وداغون چه ربطی به بهار داره؟»، ولی بهتان قول می‌دهم اگر کمی تحمل کنید، متوجه می‌شوید که حتی همین مردابی که ایستایی و تکان نخوردن و فساد را به یاد بیش‌تر ما می‌آورد، تا چه حد زنده، پویا و زیباست. کافی‌ست از دریچۀ چشم «کیا» به آن نگاه کنید. اهالی، کیا را «دختر مرداب» صدا می‌کنند؛ چون از کودکی تنها کنار مرداب زندگی کرده و رفت‌وآمد زیادی به شهر ندارد. ولی وقتی پای یک جنایت در میان باشد، آن هم قتل، دیگر کسی اهمیت نمی‌دهد که مظنون تا قبل از آن کجا زندگی می‌کرده. بخشی از کتاب جایی که خرچنگ‌ها آواز می‌خوانند: مادر که همان‌جا دراز کشیده بود، گفت: «حالا گوش کنین. این برای زندگیتون یه درس واقعیه. آره، ما گیر افتادیم، اما چی کار کردیم؟ ازش طنز ساختیم و خندیدیم. خواهرا و دخترایی که باهم دوستن، باید این‌طوری باشن. حتی وسط گل‌ولای باید پشت هم‌دیگه رو داشته باشن؛ به‌خصوص وسط گل‌ولای.»  4. دستور زبان عشق سروده قیصر امین‌پور از انتشارات مروارید بدون شعر که بهار نمی‌شود، می‌شود؟ دست‌کم قدری شعر باید تویش جا بدهیم تا روحمان را نوازش کند و جلایی به آن بدهد. شاید شما از آن دسته آدم‌ها باشید که به نظرشان خواندن سعدی و حافظ است که در بهار صفایی دیگر دارد و من هم به‌هیچ‌وجه مخالف نیستم. ولی معتقدم ذات بهار جوری است که شعر خوب، خوب‌تر به جان می‌نشیند؛ حتی اگر از حافظ و سعدی نباشد و از آقای «قیصر امین‌پور»ِ جان باشد و دربارۀ عشق باشد و... آدم دیگر چه می‌خواهد؟ "دستور زبان عشق" دقیقا همان چیزی است به آن نیاز داریم.  بخشی از کتاب دستور زبان عشق: دست عشق از دامن دل دور باد می‌توان آیا به دل دستور داد؟ می‌توان آیا به دریا حکم کرد که دلت را یادی از ساحل مباد؟ موج را آیا توان فرمود: ایست! باد را فرمود: باید ایستاد؟ آن که دستور زبان عشق را بی‌گزاره در نهاد ما نهاد خوب می‌دانست تیغ تیز را در کف مستی نمی‌بایست داد به قلم "فاطمه حیدری"

فصل‌های سال تغییر می‌کنند و ما آدم‌ها هم تغییر می‌کنیم. گاهی دست بر قضا این تغییراتمان باهم هماهنگ و هم‌زمان هم می‌شود. بهار را سبز می‌شویم، تابستان را میوه می‌دهیم، پاییز را پژمرده می‌شویم و زمستان را به خواب می‌رویم. ولی بخشی از مسأله دقیقاً همین‌جاست، هرکدام از این فصل‌ها چه معنایی دارند؟ چه کسی گفته که بهار فقط یعنی سرسبزی و تابستان یعنی کار و تلاش یا استراحت؟ به‌نظرم یکی از ویژگی‌های مثبت مفاهیمی از این دست این است که هرکس می‌تواند تفسیر خودش را از آن‌ها داشته باشد. بهاری بودن می‌تواند به تعداد همۀ آدم‌ها معنی داشته باشد و اشکالی هم ندارد و به هیچ جایی هم بر نمی‌خورد. حالا اصلاً این‌همه حرف زدم که چه؟ می‌خواستم به کجا برسم؟ گمانم می‌خواستم راه انتقاد را ببندم تا اگر احیاناً شما گفتید «آخر فلان کتابی که تو الآن داری معرفی می‌کنی چه ربطی به بهار دارد؟» بتوانم بگویم «من که گفتم... ما هرکدام می‌توانیم برداشت خودمان را داشته باشیم، مگر نه؟» به‌هرحال گمانم مقدمه‌چینی کافی‌ست. برویم سراغ چند کتاب که من حس کردم می‌تواند برای نوجوان‌ها در این فصل و حال‌وهوایش مناسب باشد. 1. به قول پرستو اثر قیصر امین‌پور از انتشارات افق این یکی از آن کتاب‌هایی است که فکر کنم سر دو نکته درباره‌اش همه بتوانیم به توافق برسیم؛ اول اینکه واقعاً زیبا و دوست‌داشتنی‌ست و دوم اینکه کاملاً مناسب فصل بهار است. «به قول پرستو» یک مجموعۀ شعر است که در آن از این‌طرف و آن‌طرف صحبت شده. شعرهایی با موضوعات گوناگون و داستان‌های متفاوت. تصاویر زیبایی که صفحات را پوشانده‌اند هم به لذت‌بخش‌تر شدن این تجربه، کمک شایانی می‌کنند. به نظر من یکی از خوبی‌های مجموعه‌های شعر یا داستان این است که معمولاً آدم دست‌کم یک اثر را در آن‌ها پیدا می‌کند که دوست داشته باشد و بتواند با آن ارتباط برقرار کند؛ کتاب‌هایی برای لذت بردن همه. بخشی از کتاب به قول پرستو غنچه با دل گرفته گفت: «زندگی، لب ز خنده بستن است، گوشه‌ای درون خود نشستن است» گل به خنده گفت: «زندگی شکفتن است، با زبان سبز، راز گفتن است» گفت‌وگوی غنچه و گل از درون باغچه، باز هم به گوش می‌رسد... تو چه فکر می‌کنی؟ راستی کدام‌یک درست گفته‌اند؟ من که فکر می‌کنم، گل به راز زندگی اشاره کرده است، هرچه باشد او گل است، گل یکی‌دو پیرهن، بیش‌تر ز غنچه پاره کرده است...  2. روز بعد از معمولی بودن دنیا اثر زیتا ملکی از انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان خیلی آدم‌ها با شروع سال جدید، دچار یک جور تحول می‌شوند. تصمیمات جدید می‌گیرند و به خودشان قول می‌دهند که در سال جدید بروند باشگاه، شکر را از وعده‌های غذایی‌شان حذف کنند، زبان جدید یاد بگیرند و خلاصه افسار زندگی‌شان را به دست بگیرند و به تمام آرزوهایشان برسند. ولی اگر آرزوهای یک نفر هیچ ربطی به سواد و دانش یا تناسب اندام نداشته باشد چه؟ اگر بزرگ‌ترین آرزوی یک نفر این باشد که بتواند پرواز کند، تکلیف او چیست؟ خانم «زیتا ملکی» در این کتاب نوشته که تنها راه چارۀ چنین آدمی این است که یک «دور و دراز» پیدا کند تا هفت‌تا از آرزویش را برآورده کند. البته کار به همین راحتی هم نیست... باید کتاب را بخوانید تا متوجه شوید. «روز بعد از معمولی بودن دنیا» رمانی‌ست که باعث می‌شود به فکر فرو روید. دور و درازترین آرزویتان چیست؟ امیدی هست که هرگز برآورده شود؟ اگر یک دور و دراز ببینید، از او می‌خواهید کدام آرزویتان را برآورده کند؟ بخشی از کتاب «روز بعد از معمولی بودن دنیا»: بلند شد و ایستاد. یک جور عمیقی نگاهم کرد و گفت: «احساس می‌کنم تو همه‌چیز رو بهتر بلدی. خب... منم نمی‌خوام یه مشت چیز عادی رو یاد بگیرم. خودت که می‌دونی؛ همه شبیه هم شدند. من و تو شکلات فندقی رو قبلِ خوردن می‌چشیم تا بفهمیم تلخ نیست. قبلاًها فقط یه مشت آدم رو دیده بودم که شکلات فندقی رو می‌ندازند تو دهنشون و بعدِ ده ثانیه با بد و بیراه تفش می‌کنند بیرون؛ اما تو با بقیه فرق داری.» گفتم: «آره. دارم.» - برای همین می‌تونم تو این هفت روز ازت ریزه‌کاری‌های زیادی رو یاد بگیرم. - اما من چهارده سالمه. یه‌کم کله‌گنده هستم، اما خب خیلی هم از زندگی واقعی که اون بیرون در جریانه چیزی نمی‌دونم ها. - قد همون چهارده سال و مثل دوتا دوست... سن که فقط یه عدده. واسه سن‌وسال، معامله رو به‌هم نزن. هر دو چیزهای عجیب‌وغریبی خواسته بودیم. به بقیه‌اش فکر نکردم. پرسیدم: «از کی ‌شرطمون شروع می‌شه؟» گفت: «از فردا... اولِ صبح برمی‌گردم...» و بلند شد و از پنجره رد شد. بی‌خداحافظی. داد زدم: «پس کو خداحافظی‌ات؟» برگشت توی اتاق. گفت: «چه فرقی می‌کنه؟ باخداحافظی، یا بی‌خداحافظی؟» گفتم: «آدم بی‌خداحافظی احساس ناامنی می‌کنه. وقتی می‌گی خداحافظ، آدم به سلام بعدش امیدوارتره.» خندید. دیدم موهای دست و پایش سیخ شد. جدی شد و گفت: «خداحافظ.»  3. پرواز اسب سفید اثر سیده عذرا موسوی از انتشارات به نشرگاهی در فصل بهار به دور و برم نگاه می‌کنم و این فکر از سرم می‌گذرد که «یعنی تمام این درخت‌ها و گل‌ها و بقیه گیاهان، چه‌قدر زحمت کشیده‌اند تا الان این شکلی جلوی ما ظاهر شوند؟» نمی‌دانم شما تابه‌حال به این موضوع فکر کرده‌اید؟ فکر نمی‌کنم ساده باشد. دوباره سبز شدن بعد از آن‌همه سرما و برف و بوران، دوباره شکفتن بعد از یک سال. روییدن دوباره دردسر و زحمت دارد و به‌نظرم «پرواز اسب سفید» هم به همین موضوع اشاره دارد، اینکه در انتهای یک بوران سخت، خودت را جمع‌وجور کنی و همۀ تلاشت را وسط بگذاری تا دوباره بشکفی و سبز شوی، تا دوباره به زنده ماندن ادامه دهی و زندگی کنی.در کتاب «پرواز اسب سفید» داستان گلبرگ را می‌خوانیم که پدرش به خاطر یک رفتار شتاب‌زده، به جرم قتل به زندان افتاده و منتظر حکمش است. از پس چنین بورانی آدم چه‌طور باید سر بلند کند؟ بخشی از کتاب پرواز اسب سفید: ای‌کاش آن‌که اتاقک برج کبوتر را ساخته بود، یک پنجره هم برایش می‌گذاشت. ای‌کاش به این فکر می‌کرد که ممکن است روزی یک عده‌ای یک نفر را توی انبار زندانی کنند یا کاری کنند که مجبور شود توی انبار زندانی شود. کاش به این فکر می‌کرد که ممکن است آن زندانی یک زن تنها و غمگین باشد که شاید شب‌ها قلبش توی سینه‌اش جا نشود و دلش بخواهد همان‌طور که دارد آرام‌آرام تبدیل به یک پری دریایی می‌شود، از پنجره، آسمان و ستاره‌ها و چند تکه ابر را ببیند و برای خودش گریه کند. ای‌کاش یک روزنه توی سقف می‌گذاشت که وقتی باران می‌بارید، می‌چکید روی صورت آن آدم و دلش را خنک می‌کرد. ای‌کاش از سقف آب‌انبار ماه پیدا بود. ولی حالا لابد لیلا چشم دوخته بود به دیوارهای کاه‌گلی و هوای انبار که مثل هوای قبر سنگین بود، روی سینه‌اش سنگینی می‌کرد.  4. رونی یک پیانو قورت داده اثر تیمور آقامحمدی از انتشارات سوره مهر یک دختر چهارده‌ساله بودن به خودی خود خیلی کار راحتی نیست. هرکدام از اتفاقاتی که توی کلۀ آدم یا حتی بیرونش می‌افتند، کنار آمدن با دنیا را قدری مشکل می‌کند. حالا به نظرم اگر در کنار چهارده‌ساله بودن، آدم مادرش را از دست داده باشد و با یک پدر و برادر کوچک‌تر عجیب هم زندگی کند، اوضاع حتی مشکل‌تر هم می‌شود. ولی به نظر من که «رونی»ِ این داستان، خوب از پس نوجوان بودن برآمده. حتی یک جورهایی می‌توانیم بگوییم که گل کشته! کتاب «رونی یک پیانو قورت داده» را این‌جا آوردم، چون همۀ ماجراها از وقتی شروع می‌شود که شخصیت اصلی داستان ما، رونی، به جشن تولد یکی از هم‌کلاسی‌هایش به اسم «بهار» دعوت می‌شود؛ جشن تولدی که هیچ قصد و علاقه‌ای برای شرکت کردن در آن ندارد. ولی دست سرنوشت، صفحات را جوری رقم می‌زند که زندگی خیلی‌ها از این رو به آن رو می‌شود. بخشی از کتاب رونی یک پیانو قورت داده: من یک رونی چهارده‌ساله‌ام. می‌خواهم از عجیب‌وغریب‌ترین جشن تولد زندگی‌ام برای شما بگویم. دلم می‌خواهد با لوبیای سحرآمیز و پرندگان اول صبح من یا پدر غیرعادی و برادر فندقی‌ام آشنا شوید و ببینید استاد جمشیدی و همسرش که بوی درخت می‌دهند، قرار است چه کارهایی برای من بکنند. دوست دارم در کنار سؤالات بی‌پایان خانم منشی، به مبارزه‌ی من و آن پسر موقاصدکی توجه کنید. بماند ماجراهای عمه، گروه سه کله‌پوک، شازده کوچولوی اهلی‌شده، مرد نمکی عاشق‌پیشه و هیولای مترو. پس معطل نکنید و کتابی را که من با زحمت نوشته‌ام، شما با دقت بخوانید. امضا: رونی فرخیبه قلم «فاطمه حیدری»

فصل بهار اساساً برای خیلی از آدم‌ها جالب است و آن‌ها را به وجد می‌آورد. سرسبزی محیط و سرزندگی جهان و آدم‌های اطراف، هیجان‌انگیز است و به آدم حس خوبی می‌دهد. ولی حس می‌کنم هرچه سن افراد کم‌تر باشد، این هیجان و شادابی هم می‌تواند در زندگی‌شان محسوس‌تر باشد. انگار بچه‌ها بهار را بیش‌تر دوست دارند، قبول ندارید؟ اصلاً فصلی که با دو هفته تعطیلی مدرسه و چه‌بسا بیش‌تر و رهایی از درس و کتاب شروع شود، صفای دیگری دارد. قدیمی‌ها گفته‌اند، «سالی که نکوست، از بهارش پیداست». حالا بهاری که نکوست هم از تعطیلاتش پیداست. مخصوصاً الان که دیگر آن‌چنان خبری هم از پیک شادی و تکالیف طاقت‌فرسای عید نیست. این‌همه حرف زدم تا به این‌جا برسم که بهار فصل خوبی‌ست و ما همه بهار را دوست داریم و چه بهتر که در این فصل خوب، چند کتاب خوب هم بخوانیم تا حالمان جا بیاید و صفایی بکنیم. فهرست پیش رو، حاوی پنج کتاب مناسب گروه‌ سنی کودک و خردسال است که بچه‌ها می‌توانند به‌تنهایی یا همراه یک بزرگ‌تر آن‌ها را بخوانند. 1. سفر باورنکردنی ادوارد اثر کیت دی‌کاملیو از انتشارات قدیانی برای من بهار همیشه فصل گشت‌وگذار و ماجراجویی بوده؛ ولی اگر کسی خودش دلش نخواهد به گشت‌وگذار برود چه‌طور؟ «سفر باورنکردنی ادوارد»، داستان یک خرگوش عروسکی نازپرورده است که وسط یک ماجراجویی ناخواسته پرتاب می‌شود و اتفاقات زیاد، متنوع و هیجان‌انگیزی را از سر می‌گذراند. روند رشد شخصیت این خرگوش و تماشای اینکه چه‌طور در پی اتفاقاتی که از سر می‌گذراند، دیدش به خودش و دنیای اطرافش تغییر می‌کند، جذاب و دوست‌داشتنی ا‌ست. این کتاب شاید در نگاه اول کمی حجیم یا سخت به نظر برسد، ولی این‌طور نیست. متن روان و تصاویری که لابه‌لای صفحات داستان گنجانده شده، باعث می‌شود این کتاب تقریباً برایسی دانش‌آموزان تمام پایه‌های مقطع ابتدایی مناسب باشد. 2. مجموعۀ پانچلو اثر مکس لوکیدو از انتشارات مهرسا «پانچلو» یک مجموعۀ شش جلدی است که به نام شخصیت اصلی این داستان‌ها نام‌گذاری شده است. این مجموعه، داستان‌های زندگی پانچلو، یک آدمک چوبی است که در هر بار اتفاق جدید و درگیری ذهنی تازه‌ای را از سر می‌گذراند. این مجموعه چنان حس خوب، آرام و لطیفی دارد که همیشه مرا به یاد بهار می‌اندازد. درست است که گروه سنی کتاب‌ها، سال‌های اول دبستان ذکر شده است؛ ولی به نظرم خواندنش حتی برای بزرگ‌سالان هم خالی از لطف نیست. همراهی با پانچلو و دوستانش و البته سازندۀ آن‌ها، حس این را دارد که در یک روز زیبای بهاری، زیر سایۀ یک درخت کهنسال بنشینی و نسیمی صورتت را نوازش کند. خواندن این داستان‌ها می‌تواند عزت نفس و قدرت تفکر بچه‌ها را افزایش دهد؛ زیرا در هر جلد بیش‌تر و بهتر یاد می‌گیرند که چه‌طور خودشان را بپذیرند و دوست داشته باشند و در عین حال، برای بهتر شدن تلاش کنند. شش جلد مجموعه پانچلو عبارتند از: شگفت‌انگیزترین هدیه، تو بی‌نظیری، تو برای من عزیزترینی، ای‌کاش بینی من هم سبز بود، بهتر از همه و هدیۀ مخصوص تو. 3. و آن‌گاه بهار از راه می‌رسد اثر جولی فاگلیانو از انتشارات پیک ادبیات در کتاب «و آن‌گاه بهار از راه می‌رسد»، پابه‌پای پسر کوچولوی داستان جلو می‌رویم. در حیاط، گیاهان را می‌کاریم و منتظر سبز شدنشان می‌شویم. تصاویر زنده و زیبای این کتاب در کنار داستان شیرین و امیدبخشش می‌تواند برای خردسالان و کودکان کم‌سن‌تر به شدت جذاب باشد. شاید آدم‌بزرگ‌ها هم گاهی نیاز داشته باشند کسی بهشان یادآوری کند که در پس بعضی انتظارهای سخت و طولانی، خبرهای خوبی منتظرشان است.   به نظر شما کدام ویژگی باعث شده این کتاب برندۀ مدال کالدکات و چندین عنوان و جایزۀ دیگر شود؟ 4. باغ رز اثر پیتر اچ. رنولدز از انتشارات پرتقال «باغ رز» یکی از زیباترین، دلگرم‌کننده‌ترین و بهاری‌ترین کتاب‌های این فهرست است. داستان دختری به نام رز که سوار بر قوری غول‌پیکرش که پر از دانه‌های گل‌ها و گیاهان گوناگون است، سفر می‌کند تا جایی مناسب برای درست کردن باغ گلش پیدا کند. ولی وقتی آنجا را پیدا می‌کند، می‌بیند که پرنده‌ها به‌جز چند دانۀ کوچک، باقی دانه‌هایش را خورده‌اند. «پیتر اچ. رنولدز» که نویسندگی و تصویرگری این کتاب را به‌عهده داشته، به بهترین شکل توانسته این ماجرا را به تصویر بکشد. ماجرایی که می‌تواند خردسال یا کودک (حتی نوجوان و بزرگ‌سال!) را برای چند دقیقه سرگرم کند، چند لبخند واقعی روی لبشان بیاورد و حتی درس زندگی به آن‌ها بدهد؛ درس دوستی، مهربانی، صبر و تلاش. 5. دانه‌ها و درخت‌ها اثر براندن والدن از انتشارات سیمای شرق کتاب «دانه‌ها و درخت‌ها»، داستان شاهزاده‌ای است که در باغش دانه‌هایی را که بقیه آدم‌ها به او داده‌اند می‌کارد و از آن‌ها نگهداری می‌کند. او یک باغ بزرگ و زیبا برای خودش درست می‌کند، ولی مسأله اینجاست که همۀ دانه‌هایی که بقیه به او داده‌اند، دانه‌های خوبی نیستند. همۀ آن‌ها به گل‌ها و درخت‌های شگفت‌انگیز تبدیل نمی‌شوند؛ بلکه برخی تبدیل به ریشه‌های سیاه و خارداری می‌شوند که دور بقیۀ گیاهان می‌پیچند و زندگی را از آن‌ها می‌گیرند. شاهزاده باید یاد بگیرد چه‌طور از باغش نگهداری کند و گیاهانِ خوبش را زنده نگه دارد. دانه‌ها در این داستان، همان کلمات هستند. یعنی حرف‌هایی که آدم‌ها به شاهزاده می‌زنند، تبدیل به بذر و دانه می‌شوند و او آن‌ها را می‌کارد، خوب یا بد. می‌توانید این داستان را با کودک دبستانی‌تان بخوانید و اگر لازم دانستید، با او دربارۀ مفاهیمی که از داستان دریافت کرده گفت‌وگو کنید. هرکس نیاز دارد گاهی باغ ذهن و زندگی‌اش را کمی هرس کند و از شر آن ریشه‌های بد و سیاه خلاص شود تا درخت‌های خوب و زیبا جای رشد و نمو داشته باشند. به قلم "فاطمه حیدری"

 خانم مارگریت دوراس در کتاب «نوشتن و همین و تمام» بر این اعتقاد است که: «مردها تحمل این را ندارند؛ تحمل زنی را که بنویسد. عذاب آور است برای مرد، دشوار است.»مسأله نوشتن طی اعصار مختلف از دغدغه‌های فکری و اصلی انسان بوده؛ چرا که نوشتن بعد از گفتار، بهترین و مؤثرترین راه برای برقراری ارتباط با هم‌نسلان و آیندگان بوده است؛ مسأله‌ای که جنسیت‌بردار نبوده، نیست و نخواهد بود. موضوعی که با ورود مشهود زنان نویسنده به دنیای کلمات و نوشتن، مورد دغدغه و شکایت بسیاری از مردان نویسنده قرار گرفت.شاهد مثال این حرف، نمونه‌های جهانی از نویسندگان زنی هستند که به دلایل مختلف، سال‌ها با اسم مستعار مردانه به فعالیت نویسندگی‌شان ادامه دادند. این مسأله بخصوص در قرن 18 و 19 اوج گرفت. خواهران برونته، با نام های مستعار کوریر، الیس و آکتون؛ نویسنده داستان زنان کوچک، لوئیزا می الکات با نام مستعار مادلین بی استرن؛ ماری آن ایوانس خالق اثر آدام بد با نام مستعار جورج الیوت؛ جی کی رولینگ نویسنده داستان مشهور هری پاتر با نام مستعار روبرت کالبریث از جمله زنان مشهور در سطح جهانی هستند که آثار خود را با نام مستعار به چاپ رسانده اند. زنانی که پس از نشر کتاب‌هایشان و اقبال عموم به کلمات و نوشته‌هایشان شهرت جهانی یافتند.در ایران نیز در همین زمان که با دوران پادشاهی قاجار هم‌زمان است، زنان از محدودیت‌ها، خانه‌نشینی‌ها و جامعه‌گریزیِ فرمایشی، رنج‌های فراوانی می‌بردند؛ اما از آنجا که زنان ایرانی از هوش، ذکاوت و استعداد حل مسئله برخوردار بودند، اجازه ندادند که سلطه محدودیت‌ها، عقل، درایت، روحیه هنرمندی و جسارت در اجتماع را از آن‌ها سلب کند. انجام سفرهای بیرون از شهری بدون محارم و به صورت مستقل از جمله مسائلی بوده که زنان در دوران قاجار به آن اهتمام ویژه‌ای داشته‌اند. به دنبال همین سفرها بوده که عده‌ای از زنان خوش‌قلم، به نگارش خاطره‌ها و اتفاقاتی که در طول سفر برایشان اتفاق می‌افتاده، اقدام کرده و حاصل آن سفرنامه‌هایی به قلم زنان شده است. سفرنامه‌هایی که پر است از شخصیت‌ها، مکان‌ها، زمان‌ها، بوها و طعم‌ها و گرما و سرمای فصل‌ها، شرح خیانت‌ها و عشق‌ها، مرگ‌ها و زندگی‌ها. چادر کردیم رفتیم تماشا، سفرنامه عالیه خانم شیرازی؛ سه روز به آخر دریا، سفرنامه شاهزاده خانم قاجاری؛ خانم! فردا کوچ است، سفرنامه سکینه سلطان (وقارالدوله) از جمله کتاب‌های انتشارات اطراف است که در زمینه سفرنامه‌نویسی با نثر قاجاری به چاپ رسیده است. این کتاب‌ها هر کدام به سفر یکی از خانم‌های دوران قاجار می‌پردازند؛ این سفرنامه‌ها کتاب‌های خوش‌خوانی هستند که با توجه به نثر خاصشان مخاطب را شهر به شهر، کاروانسرا به کاروانسرا و اشتر به اشتر همراه با خود به سفر خواهند برد. چادر کردیم رفتیم تماشا، سفرنامه عالیه‌خانم شیرازی، همزمان با حکومت ناصرالدین شاه نگاشته شده است. در بخش اول نویسنده در مورد شروع سفرش از کرمان، رفتن به بمبئی و سختی‌ها و ماجراهای سفر حج و عتبات می‌نویسد و در بخش دوم با پایان سفر حج و رسیدن به تهران نوع نگارشش تغییر می‌کند. سفرنامه شاهزاده خانم قاجاری، سه روز به آخر دریا، که نویسنده اش مشخص نیست، سفرنامه سفر شاهزاده خانم برای یک سال از طبس به قصد زیارت عتبات عالیات و مکه است. از همان آغاز سفرنامه می‌فهمیم که راوی زنی باسواد و نکته‌سنج و تیزبین است که تمایلی به زیاده‌گویی ندارد. هر چند ثروتمند و سرشناس است اما جاده با او همان می‌کند که با دیگران. در سفرنامه خانم! فردا کوچ است که سومین جلد از این سفرنامه هاست، شرح سفر سکینه سلطان ملقب به وقارالدوله است که سفرش را چهار سال بعد از کشته شدن شاه و زمانی که به همسری معتصم الملک درآمده شروع می کند ولی همچنان در این سفر به یاد ناصرالدین شاه است و خاطراتی را از او ذکر می کند. اما ویژگی مهم نوشته‌های زنان مخصوصا سفرنامه‌ها و خاطره‌نوشته‌ها جزئی‌نگری و توجه به مسائلی است که طعم روزمرگی و زیستن را به کام مخاطب شیرین می‌نشاند. بخشی از کتاب چادر کردیم رفتیم تماشا صبح چهارشنبه دوم بار کردیم. هفت فرسخ راه آمدیم. در راه دو نفر سنی از شتر افتادند، مردند. در همین منزل آن‌ها را دفن کردند. در این بیابان خار مغیلان بسیار و کهور و غیره بود. آب هم در این منزل نبود. شب ماندیم. طلوع صبح پنج شنبه سوم بار کردی. شش فرسخ راه آمدیم. در این منزل‌ها سنگلاخ‌های غری بود. از مکه که بیرون آمدیم. شب‌ها چنان سرد است که با لحاف می‌خوابیم. بنده سرما خوردم. سه روز است تب کردم. الهی خداوند مرا در غربت ناخوش نکند. به قلم "نجمه نیلی‌پور"

آرمان نه شرقی نه غربی، در آغازین روزهای انقلاب اسلامی مورد توجه مردم و نخبگان قرار گرفته بود و معنای این آرمان بیان‌کننده رویکرد موازنه منفی در مواجهه با دو اندیشه و قدرت شرق و غرب محسوب می‌شد. اصطلاح موازنه منفی در طول تاریخ بیشتر مورد توجه سیاست‌مداران بوده ولی اگر بتوانیم بار معنایی سیاسی و حقوقی خاص را از آن سلب کرده، به صورت عامی تری به این  رویکرد نظاره کنیم، در این صورت می‌توانیم در عرصه اندیشه و فرهنگ نیز از این اصطلاح بهره بگیریم.  این سخن بسیار گفته و شنیده شده که ایران از زمانی‌که در مقابل روسیه شکست خورد، با نوعی بحران هویتی مواجه شد و این بحران بعد از اینکه نخبگان جامعه را به خود مشغول کرد، در دوران پهلوی در فعل و اندیشه مردم نیز نمایان شد. البته این تمام ماجرا نبود بلکه بخشی از بدنه نخبگانی و مردمی ایران عزیز، واقف ظرفیت تراث ایرانی اسلامی بودند و برای عبور از این بی‌هویتی، درمان دیگری غیر از انحلال هویت ایرانی اسلامی تجویز می‌کردند که می‌توان نام آن را «بازگشت به هویت خویشتن» نامید‌. رگه های جریان «بازگشت به خویشتن» را می‌توان قبل‌تر در زمان سید جمال‌الدین اسدآبادی نیز مشاهده نمود که در سده اخیر در جریان‌های مختلف به اوج خود رسیده است.  یکی از  این جریان‌ها، جریان اسلام‌گرا می‌باشد که از ابتدای مواجهه سعی می کند صورت‌بندی مبتنی بر تراث خود ارائه بدهد که این واکنش در سه رویکرد متمایز  ظهور می‌یابد: رویکرد نفی حداکثری، رویکرد هضم و دفع فعالانه و رویکرد بازخوانی دین با اندیشه‌های مدرن.  در دهه‌های اخیر جریان‌های دیگری با اتکاء به چپ بین‌المللی که قبل و پس از جنگ جهانی دوم به نقد لوازم مدرنیته می‌پرداختند در ایران نیز طرفدارانی پیدا می‌کنند؛ فردیدیسم یکی از این جریان‌ها تلقی می شود که ایستاده بر اندیشه هایدگر، به بسط غرب‌ستیزی در ادبیات نخبگانی می‌پردازد. اگرچه در ادامه این نحله سعی می‌کند خود را آغشته به یافته‌های شیخ اکبر، محیی الدین ابن عربی نیز نماید ولی به نظر متخصصین امر، موفق به چنین کاری نمی‌شوند. شهید سید مرتضی آوینی یکی از اشخاصی است که نام او برای جوانان عاشق شهادت آشناست ولی چه ارتباطی به این مطلب ما دارد؟ سید مرتضی آوینی یکی از افرادی است که در تقابل با جریان روشنفکری سعی می‌کند هویت اصیل ایرانی اسلامی را به تصویر بکشد و با فعال‌سازی تراث، در مقابل غرب‌زدگی صف‌آرایی نماید. آوینی در مسیر خود، از دو جریان پیش‌گفته بهره می‌برد و این دو جریان در اندیشه شهید سید مرتضی آوینی به وفاق می‌رسند و اندیشه آوینی را نسبت به غرب به صورت خاصی شکل می‌دهند. مقاومت؛ حلقه مفقوده اندیشه و نهادسازی کشور آوینی با شناخت ظرفیت‌های تراث ایرانی اسلامی، جریان ضد مدرنیته و خودِ اندیشه های مدرن، تلاش دارد موازنه منفی را در ساحت فرهنگ و اندیشه نیز فعال کند و با بازخوانی هویت تاریخی و اجتماعی خودمان در برابر تمدن هژمون، مقاومت را رقم بزند، برخلاف وضعیت فعلی که مقاومت، حلقه مفقوده اندیشه و نهادسازی کشور است؛ طوری که شاید سرمایه‌داری در مکان تولد خود چنین جدی پنداشته نمی‌شود که در ایران با چنین غلظتی مورد توجه است! برای آشنایی بهتر با اندیشه و ایده مقاومت و عبور شهید سید مرتضی آوینی باید به بازخوانی سه کتاب مهم او بپردازیم : توسعه و مبانی تمدن غرب حلزون های خانه به دوش آغازی بر یک پایانسید مرتضی آوینی در کتاب اول به شناخت و نقد تمدن مدرن پرداخته و سپس در کتاب دوم جریان‌های متکی بر آن را شناسایی کرده و در  ادامه کتاب دوم و کتاب سوم، مقاومت فعالانه و ایجابی در برابر تمدن مدرن را در عرصه‌های مختلف تجویز می‌نماید. معرفی کتاب توسعه و مبانی تمدن غرب  «توسعه و مبانی تمدن غرب» مجموعه مقالات نگاشته‌شده توسط شهید سید مرتضی آوینی در باب تمامیت‌یابی زیست اقتصادی و به مذبح رفتن فرهنگ تکامل در مقابل ترقی در تمدن مدرن می‌باشد. آوینی در این پژوهش، به تصویر دقیق توسعه و مبانی تمدن غرب می‌پردازد و سعی دارد که نقدهای خود را در دو ساحت طرح نماید. سید شهیدان اهل قلم، یک‌بار طرف نقد خود را به روند تاریخی غرب متمرکز می‌کند و در طرف دیگر هم، اندیشه و نهایت منطقی آن‌ها را به چالش می‌کشد و متذکر می‌شود که تمدن غرب، انسان را چنان به زندان تن دچار می‌کند که تمام وجودش اقتصاد و سودطلبی می شود یا به قول منطقی‌ها تعریف انسان در این نگاه این جهانی به حیوان اقتصادی تقلیل پیدا می‌کند. معرفی کتاب حلزون های خانه به دوش  «حلزون های خانه به دوش» کتاب دیگر شهید آوینی است که در باب مقاومت هویتی ذیل چندین مقاله نگاشته شده است؛ آوینی برخلاف کتاب توسعه اقتصادی خود، در این کتاب به نسبت روشنفکران به مثابه غرب‌زدگان و انقلاب اسلامی که راه برون‌رفت و بازگشت به خویشتن است، می‌پردازد. سید مرتضی آوینی در این نوشته‌ها به مسئله‌های مختلفی ناظر است ولی وجه اشتراک این مسائل درگیری با غرب‌زدگی و صورت‌های ظهوریافته مختلف آن می‌باشد، به طور مثال مقاله «انقلاب اسلامی و اتوپیای غرب‌زدگان» یا «وقتی روشنفکران وارث انقلاب اسلامی می‌شوند» یا «روشنفکران و معاصر بودن»، در همه این‌ها به تحلیل روحیه‌ای که منشا عدم مقاومت در مقابل تمدن هژمون می‌باشد می‌پردازد و راهکاری را هم در پس مباحث ارائه می‌دهد. معرفی کتاب آغازی بر یک پایان سید مرتضی آوینی در این مجموعه مقالات متعدد که  عنوان «آغازی بر یک پایان» یافته است، در ابتدا امام خمینی را نماد بازگشت انسان به باطن معنوی خود می‌داند و در ادامه، این روند حکومت اسلامی را الگوی جامع در تقابل با الگوهای بشری مدرن تصویر می‌کند که روند تحکیم معنویت بر عالم اجتماعی است و در بخش سوم از این نوشته اگرچه متمرکز مسائل بین اللملی زمان خود می‌شود ولی طرحی برای مقاومت تمدنی در برابر سیطره تمدن مدرن تحت عنوان تشکیل امت متحد اسلامی پیشنهاد می‌دهد. شهید آوینی معتقد است که این روند هم با انقلاب اسلامی شروع شده و این آغاز خوبی است که می‌تواند هویت ما را به خودمان بازگرداند. به قلم "سعید کریم‌داداشی"

صبح‌ها تاریک‌اند. عصرها تاریک‌اند و شب‌ها از همیشه تاریک‌ترند. حتی اگر تمام پروژکتورهای جهان با هم روشن شوند باز هم نمی‌توانند ذره‌ای به روشنایی دنیا کمک کنند. حقیقت این است که ما مهمانِ روزهای تاریک تاریخ هستیم. روزهایی که در آن حساب و کتابِ کودکان و زنان و مردانِ به خاک و خون کشیده شده، از دستمان در رفته است. روزهایی که بشر بی‌رحمانه‌ترین عملکرد خود را به نمایش گذاشته و دارد در وحشی‌گری سنگ تمام می‌گذارد و ما درحالی که از توی ظرف شیشه‌ایِ دست خاله‌مان که به عید دیدنی‌اش رفته‌ایم مشتی آجیل برمی‌داریم، به شبکه‌ی خبر خیره شده‌ایم که آمار شهدا را، آمار حملات را و آمار وحشی‌گری‌ها را زیرنویس می‌کند. تخم کدو توی دهن‌مان می‌ماسد، راه گلوهامان سد می‌شود اما مجبوریم راه گلوی‌مان را باز کنیم، تخم کدو را قورت بدهیم و با یک آه بلند به خانواده‌مان لبخند بزنیم. از دور شاید ما شبیه کسی باشیم که  با لباس نو دارد توی خانه‌ی خاله‌اش آجیل عید می‌خورد اما از نزدیک، از نزدیکِ نزدیک، سرِ ما پر از سودایِ آزادی است، سودایِ آزادیِ سرزمینی که زیتون‌هایش سبزِ سبز است، مردمانش شجاع و نجیب‌اند و خاکش مقدس است. و کیست که نداند راه آزادی از آگاهی می‌گذرد… به همین مناسبت در ادامه به معرفی چهار رمان نوجوان می‌پردازیم که داستان مقاومت و ایستادگی را روایت می‌کنند، داستانِ از زیر خروار‌ها خاکستر دوباره جوانه زدن، داستانی که مناسب حال و هوای روز جهانی قدس است. کتاب یک تکه زمین کوچک اثر الیزابت لرد تا به حال شده‌است که بنشینید گوشه‌ی اتاقتان و به آرزوهایتان فکر کنید؟ مگر می‌شود نشده باشد؟ تا حالا شده‌است که یک‌هو هوستان کند بروید یک کاغذ سفید بیاورید و لیست آرزوهایتان را خوش خط و تمیز رویش بنویسید؟ لیست کارهایی که می‌خواهید بکنید؟ چیزهایی که می‌خواهید داشته باشید؟ جاهایی که می‌خواهید بروید؟ اگر جوابتان به این سوال‌ها مثبت است، شما و یک تکه زمین کوچک می‌توانید دوستان خوبی برای هم باشید. چرا؟ چون کریم هم از آن دسته آدم‌هایی است که هوس می‌کند بنشیند برای آرزوهایش لیست بنویسد، از آن‌ها که شل بزنی توی آرزوهایش غرق می‌شود. او آرزو دارد که بهترین بازیکن جهان شود، از برادرش جمال خیلی خوشتیپ‌تر و باحال‌تر شود و یک اسید قوی اختراع کند که بتواند تانک های اسرائیلی را آب کند و... اما وقتی اهل رام الله فلسطین باشی، تیک زدن لیست آرزوها کار آسانی نیست. هر لحظه ممکن است اولین آرزویت را یک تانک زیر بگیرد، دومی بمب بخورد و سومی روی سرت خراب شود. «یک تکه زمین کوچک» واقعا داستان یک تکه زمین کوچک، در کنار یک مدرسه است. زمین خاکی و مخروبه‌ای که کریم و دوستانش در ساعاتی که تردد در شهر آزاد بود، در آن فوتبال بازی می‌کردند. کریم، هوپر و بقیه برای سر و سامان گرفتن زمین خاکی حسابی زحمت کشیده بودند، بی آن‌که بدانند زیر خاک این زمین برای آنها کلی ماجراجویی دفن شده است. الیزابت لرد در «یک تکه زمین کوچک» سعی کرده‌است زندگی یک نوجوان فلسطینی را با تمام تلخی‌ها و شیرینی‌ها، خطرات و ماجراجویی‌هایش به تصویر بکشد. با یک تکه زمین کوچک خواهید خندید و البته، قطعا غمگین خواهید شد! اثر زیبای الیزابت لرد را پروین علی‌پور ترجمه کرده و نشر افق آن را به چاپ رسانده‌است. کتاب یک شب فاصله از نشر پرتقال تصور کنید یک‌روز پدر و برادرتان برای کار به بخش غربی شهر می‌روند. شما خیلی عادی با آنها خداحافظی می‌کنید و مطمئنید که قرار است به زودی برگردند. تصور کردید؟ خب حالا تصور کنید که خیلی ناگهانی وسط شهرتان یک دیوار بزرگ می‌کشند و شهر را به دو قسمت شرقی و غربی تقسیم می‌کنند و هر گونه ارتباط ساکنین شرق و غرب را ممنوع می‌کنند و برایش مجازات مرگ در نظر می‌گیرند. این را هم تصور کردید؟ تصور کردن این قسمت شاید سخت باشد اما تلاشتان را بکنید. تصور کنید که پدر و برادرتان پشت آن دیوار غول پیکر گیر کرده‌اند و حالا شما چهارسال است که آنها را ندیده‌اید. توانستید تصور کنید؟ پس به زندگی گرتا خوش آمدید. «یک شب فاصله» اثر ارزشمند جنیفر ای. نیلسن که نشر پرتقال آن را برای مخاطب بالای شانزده سال به چاپ رسانده،  داستان گرتاست که دیوار برلین نه فقط شهر او را بلکه به قول خودش زندگی‌اش را دو نیم کرده‌بود. اگر شما جای گرتا بودید چه‌کار می‌کردید؟ تا پایان عمر به نیمه‌های زندگی‌تان که وحشیانه از هم جدا شده بودند چشم می‌دوختید و آه می‌کشیدید؟ یا اینکه هرطور شده تلاش می‌کردید تا دو نیمه را به هم برسانید و چسب بزنید؟  اگر دلتان برای یک شخصیت داستانی که سرسخت و مقاوم و اهل خطر باشد لک زده است، همین حالا یک شب فاصله را شروع کنید. البته به شما هشدار می‌دهم که قرار است مقادیر زیادی استرس را تحمل کنید. کتاب جایی که خیابان ها نام داشت اثر رنده عبدالفتاح یک کار شجاعانه از نظر شما چیست؟ اصلا به چه کسی می‌گویید شجاع؟ به کسی که با تمساح‌ها سلفی می‌گیرد؟ یا کسی که از بالای هلیکوپتر خودش را پرت می‌کند پایین؟ یا چه می‌دانم مثلا کسی که روی یک بند نازک که در فاصله‌ی دوتا کوه وصل شده راه می‌رود؟ حالا اگر به شما بگویم یک دختر دوازده ساله تصمیم گرفته‌است مخفیانه از شهرشان، بیت اللحم به قدس اشغال شده برود تا آرزوی مادربزرگش را  پیش از مرگ برآورده کند و در این راه باید از دست 1000تا سرباز اسرائیلی فرار کند و هر لحظه ممکن است گلوله بخورد، شما او را شجاع می‌دانید؟ دارم درباره‌ی حیات، شخصیت اصلی کتاب «جایی که خیابان ها نام داشت» نوشته‌ی رنده عبدالفتاح حرف می‌زنم. حیات همراه با خانواده و بی‌بی زینبش در بیت الحم زندگی می‌کند. بی‌بی زینب و فرزندانش بعد از اینکه اسرائیلی‌ها خانه و زمین‌هایشان را اشغال کردند، به اردوگاه آوارگان پناه بردند و بعد از ازدواج مادر حیات، به بیت اللحم آمدند. اما روح بی‌بی زینب، خنده‌های او و تمام وجودش در خانه‌ی زیبایش و زمین‌های آبادشان ماند. بی‌بی زینب به حیات گفته بود پیش از مرگش تنها یک آرزو دارد. اینکه فقط یک بار دیگر خاک آبادی‌شان را لمس کند. و حیات حاضر است هرکاری برای برآورده کردن این آرزو بکند. حتی اگر این کار رفتن به سرزمین اشغالی و آوردن یک مشت خاک باشد. «جایی که خیابان ها نام داشت» را نشر آرما چاپ کرده است. این کتاب برای نوجوانان بالای دوازده سال مناسب است. کتاب بی سرزمین از نشر پرتقال دلتان امید می‌خواهد؟ دلتان برای داستانی که آخرش از ته دل بگویید «آخیش» تنگ شده‌است؟ قلبتان تحمل غم و اضطرابی که قبل از لحظه‌ی امید به سراغتان می‌آید را دارد؟ جوابتان مثبت است؟ بی‌سرزمین را بخوانید. «بی‌سرزمین» قصه‌ی احمد است. احمد یکی از هزاران هزار کودک و نوجوانی است که مجبور می‌شود خاکش را، سرزمین و وطنش را رها کند. و کیست که نداند لحظه‌ای که انسان پایش را برای همیشه از خاکش بیرون می‌گذارد، هرکجای این دنیا که برود برای همیشه بی‌سرزمین خواهد بود. احمد و پدرش سوریه را به مقصد بلژیک ترک می‌کنند. اما مهاجرت غیرقانونی مسیری سخت و طولانی دارد، مسیری که پدر احمد و تنها فرد باقی مانده برای او را می‌گیرد. حتی تصورش هم دل و جرئت می‌خواهد اما بیایید تصور کنیم که احمد، تنها و در حالی که حتی یک انسان را در این دنیای جدید نمی‌شناسد و هنوز بیست و چهار ساعت از مرگ پدرش نگذشته‌است، پا به کشوری می‌گذارد که حتی یک کلمه از زبانش را متوجه نمی‌شود! به همه‌ی این‌ها اضافه کنید که احمد چهارده ساله است. کاترین ارش در بی سرزمین ما را با روزهای خوب و بد احمد همراه کرده‌است. روزهایی که سراسر تلاش است برای بلندشدن پس از زمین خوردن‌های محکم. آیا احمد برای همیشه تنها شده است؟ آیا او هرگز شانس این را نخواهد داشت که باز هم در میان بازوانی که به او عشق می‌ورزند فشرده شود؟ آیا قلب احمد دوباره امید را تجربه خواهد کرد؟ بی‌سرزمین را نشر پرتقال برای سنین بالای شانزده سال منتشر کرده‌است.

درخت‌های خیابان شما هم دوباره شکوفه داده‌اند؟ باغچه‌ی خانه‌تان چه؟ جوانه‌های ریحان خانه‌ی مادربزرگ‌تان از میان خاک خیس، خودشان را  بالا کشیده‌اند؟ چی؟ باغچه ندارید؟ درخت‌های کنار آپارتمان‌تان چه؟ آن‌ها دوباره زنده شده‌اند؟ امروز صبح که از خواب بیدار شدید، گنجشک‌های محله‌تان لحن جیک‌جیک‌شان شادتر نبود؟ من خودم دیدم که گربه‌ی سیاه کوچه‌مان امروز به من لبخند کوتاهی زد. بالاخره در هرکجای این خاک باشید آمدن بهار را دیده‌اید. نه؟ بهار به هر طریقی خودش را به کوچه‌ی شما، خیابان شما، مجتمع شما یا باغ شما رسانده است. نه؟ به بهانه‌ی آمدن بهار و رسیدن روزی که نامش روز طبیعت است، می‌خواهم بگویم تک‌تک جوانه‌های ریحان باغچه‌ی مادربزرگ که به سختی خودشان را از میان گل بالا کشیده‌اند، تک‌تک گنجشک‌های محله‌ی ما و شما، تک‌تک گربه‌های خندان و اخموی روی دیوار و توی کوچه‌ها، حتی تک‌تک تکه‌ابرهای کوچکی که این روزها توی آسمان، آبی‌تر از همیشه شده‌اند و تک‌تک اجزای این دامن سبز که نامش طبیعت است؛ برای زیبا ماندن، برای سبز و همیشه سبز ماندن، به مراقبت ما احتیاج دارند. به همین مناسبت در ادامه، چهار رمان نوجوان را معرفی می‌کنیم که سبزند و طبیعت مسئله‌ی اصلی‌شان است: کتاب اندوه بالابان از انتشارات نردبان شما تا به حال اسم بالابان را شنیده‌اید؟ اصلا تا به حال یک بالابان را از نزدیک دیده‌اید؟ مندو هم نه بالابان دیده بود نه اسمش را شنیده‌بود. اندوه بالابان اثر ارزشمند مهدی رجبی، قصه‌ی مندوست.  پسر جنوبی دوازده ساله‌ای که بهش می‌گویند مندو خرسه. مندو همراه با سلطان و صاحب و صحبت و ناخدا سمیر، روی شبوت کار می‌کند. می‌پرسید شبوت دیگر چیست؟ شبوت، لنجی است که آرام و باوقار بر روی خلیج فارس به سمت شارجه می‌رود. اما توی این سفر، مسافری عجیب همراه شبوت می‌شود. مسافری که با خود یک قفس بزرگ دارد که روی آن پارچه‌ای کشیده‌است. قفسی که خودش، پارچه‌ی رویش و صداهایی که از داخل آن می‌آید، مندو را حسابی کنجکاو کرده‌است. اندوه بالابان که توسط انتشارات نردبان و برای گروه سنی ج به چاپ رسیده‌است، در قالب یک داستان گرم، هیجان‌انگیز و زیبا به مسئله‌ی مهم قاچاق پرندگان شکاری می‌پردازد. اندوه بالابان داستان کوتاهی است اما مهدی رجبی با هنرمندی توانسته در همین داستان کوتاه شخصیت‌هایی پخته بیافریند که ویژگی‌های آن‌ها را به این زودی‌ها از یاد نبرید. کتاب سایبانی برای زمین از کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان تصور کنید که پدربزرگ‌تان سر و مر و گنده است و دارد زندگی‌اش را می‌کند که خیلی ناگهانی مادربزرگ‌تان زنگ می‌زند و می‌گوید که پدربزرگ فراموشی گرفته‌است. شما چه‌کار می‌کنید؟ این مسئله را به راحتی می‌پذیرید و می‌گویید خب دیگر حتما می‌شود آدم یکهو همه چیز را یادش برود؟ یا این‌که مشکوک می‌شوید و سعی می‌کنید از ماجرا سر در بیاورید؟ خب باید بگویم اگر جزو دسته‌ی اول هستید این کتاب برای شما نیست. اما اگر جزو دسته‌ی دوم هستید، از کنار هیچ چیز ساده نمی‌گذرید، عاشق ماجراجویی هستید و سرتان برای درآوردن ته و توی اتفاق‌ها درد می‌کند، این کتاب برای خود شماست. حمید نوایی‌لواسانی در «سایبانی برای زمین» به سراغ مسئله‌ی حیاتی تخریب باغ‌های قدیمی شهر تهران رفته و این موضوع مهم را با یک ماجراجویی نوجوانانه درآمیخته‌است. شخصیت‌های رمان او نوجوانانی هستند که از دیالوگ «خب به من چه؟» خیلی کم استفاده می‌کنند و از کنار اتفاقاتی مثل خشک‌شدن درخت‌های باغ سرهنگ، این‌که چه کسی خشک‌شان کرده و اینکه چه بلایی دارد سر پدربزرگ‌هایشان می‌آید ساده نمی‌گذرند. نشر کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، سایبانی برای زمین را برای گروه سنی «ج» به چاپ رسانده‌است. کتاب انگشت جادویی اثر رولد دال اگر شما یک انگشت جادویی داشتید که هروقت خیلی حرص‌تان می‌گرفت شروع به کار می‌کرد، چه‌جوری از آن استفاده می‌کردید؟ اصلا چه کسانی را با آن نشانه می‌رفتید؟ آن بچه‌ای که توی مدرسه روی اعصابتان رفته؟ معلم ریاضی که دیگر خیلی دارد مشق می‌دهد؟ یا آن هم‌کلاسی‌تان که امتحان را به یاد معلم زبان آورد؟؟! دخترکوچولوی داستان رولد دال اما جرقه‌های انگشت جادویی اش را به سمت خانواده‌ی آقای گرئگ نشانه رفت. می‌پرسید چرا؟ چون خانواده‌ی گرئگ سه تفنگ داشتند: یکی برای فیلیپ، یکی برای ویلیام و یکی هم برای خود آقای گرئگ. می‌پرسید با تفنگ‌هایشان چه‌کار می‌کردند؟ آنها با تفنگ‌هایشان پرنده‌های وحشی را شکار می‌کردند. شما بودید حرص‌تان در نمی‌آمد؟ سر انگشت جادویی‌تان گزگز نمی‌کرد؟ و جادو یکهو از توش بیرون نمی‌زد؟ رولد دال در کتاب «انگشت جادویی» بدون حتی یک جمله مستقیم‌گویی با ظرافت و طنز منحصر به فردش و با همان جادوی همیشگی کلماتش، به مسئله‌ی شکار غیرقانونی می‌پردازد. انگشت جادویی که توسط محبوبه نجف‌خانی، استادانه ترجمه شده و نشر افق آن را به چاپ رسانده یک رمان کودک است اما تصویرگری خلاقانه‌ی کوئنتین بلیک و طنازی رولد دال، آن را برای نوجوانان و حتی بزرگسالان نیز خواندنی کرده‌است. کتاب پروفسور فوفو از انتشارات کتاب جمکران برای شما هم حیاط پشتی مدرسه جای عجیب و مرموزی بود؟ همان‌جا که نیمکت‌شکسته‌ها و تخته‌های پوسیده و آت و آشغال‌های مدرسه تلنبار می‌شد، همانجا که بچه ها خیلی توی آن رفت و آمد نمی‌کردند و جای گفتن حرف‌های خصوصی و رازهای مگو بود. حیاط پشتی مدرسه‌ی جدید سحر، واقعا عجیب و غریب بود. علاوه بر این‌که صداهای عجیب و غریب از داخل انباری‌اش می‌آمد، ورودی‌اش هم نرده داشت و نرده هم قفل و زنجیر بود و تازه کلید آن قفل زنجیر هم پیش عجیب و غریب‌ترین معلم مدرسه یعنی پروفسور فوفو بود. سحر هم اصلا از آن دسته از بچه‌هایی نبود که ببیند حیاط پشتی مدرسه قفل و زنجیر است و همین‌طوری کوله‌اش را بیندازد و یک راست برود خانه. نه! سحر از آن دسته بچه‌هایی بود که دنبال دردسر می‌گشت، اصلا مدرسه را همین دردسرها برایش قابل تحمل می‌کرد؛ پس ماموریت کشف راز حیاط پشتی را آغاز کرد. «پروفسور فوفو» نوشته‌ی درخشان معصومه میرابوطالبی، داستان یک ماجراجویی اساسی و بزرگ است که اولش آن‌قدر بزرگ به نظر نمی‌آید. ماجراجویی‌ای که سحر را وارد دنیای دیگری می‌کند. دنیایی که سحر می‌تواند آن را نجات دهد. «پروفسور فوفو» را  که نشر جمکران برای سنین بالای دوازده سال به چاپ رسانده، شامل سه ماجراست که به موضوعات مهمی مانند رهاسازی زباله‌ها در طبیعت، آلودگی صوتی و قاچاق حیوانات می‌پردازد. معصومه میرابوطالبی با درهم‌آمیختن جهان فانتزی و اسطوره، ایده‌ی خود را جان‌بخشیده و در خلاقیت هم سنگ تمام گذاشته، بنابراین خیال‌تان راحت باشد «پروفسور فوفو» قرار نیست حوصله‌تان را سر ببرد. به قلم مریم کمالی پور

منازعه‌ی فلسطین و اسرائیل، نه تنها یک تضاد سیاسی است، بلکه ریشه‌های عمیقی در ابعاد دینی، فرهنگی و تاریخی دارد که از اواخر قرن نوزدهم و ظهور صهیونیسم آغاز شده‌است. در سال 1948، رژیم صهیونیستی با اشغال سرزمین‌های فلسطینی تاسیس شد و در طی سالیان متمادی، ضمن نقض حقوق اولیه مردم این سرزمین، مرتکب خشونت‌های فراوان گشته و در نهایت قساوت، جان انسان‌های بی‌شماری را گرفته و موجب آوارگی میلیون‌ها فلسطینی شامل زنان و کودکان بی‌گناه و زندگی اجباری آنان در اردوگاه‌ها با سخت‌ترین شرایط زیستی، شده‌است. روز قدس، به عنوان نمادی از وحدت مسلمانان در مقابل سیاست‌های ظالمانه اسرائیل، نقطه‌ی شکل‌گیری هم‌بستگی و مبارزه برای عدالت است، این روز یک ابتکار عمل سیاسی-مذهبی از سوی امام خمینی (ره) بود که در پی بمباران جنوب لبنان توسط اسرائیل در 16 مرداد 1358 (برابر با 13 رمضان 1399) صادر شد. ایشان در پیامی خطاب به مسلمانان جهان، آخرین جمعه ماه رمضان را به عنوان روز قدس نام‌گذاری و از مسلمانان خواستند تا در این روز هم‌بستگی خود را در حمایت از حقوق قانونی مردم مسلمان فلسطین به نمایش بگذارند. طی سال‌ها این روز به نمادی از وحدت مسلمانان در برابر اسرائیل تبدیل شده و مجالی برای افزایش آگاهی جهانی از وضعیت فلسطینیان، حمایت از حقوق فلسطین در برابر تجاوزات اسرائیل و محکومیت جنایات آن و همچنین تقویت وحدت امت اسلامی است. این رویداد سالانه، می‌تواند به عنوان فرصتی برای بررسی ابعاد مختلف این منازعه و شناخت ماهیت و حقیقت اسرائیل و صهیونیسم برای علاقه‌مندان باشد. با توجه به ضرورت این امر پاتوق کتاب به معرفی چند کتاب شاخص در این زمینه می‌پردازد. کتاب پاکسازی قومی فلسطین تالیف ایلان پایه ایلان پاپه مورخی یهودی و از منتقدان جدی سیاست‌های اسرائیل در قبال فلسطینیان است و کتاب "پاک‌سازی قومی فلسطین" از آثار برجسته‌ی او محسوب می‌شود که دیدگاهی تکان‌دهنده و جدید از جنایات اسرائیل را با استفاده از اسناد دولتی اسرائیل، گزارش‌های سازمان ملل متحد و خاطرات شاهدان عینی مطرح می‌سازد. این کتاب با ترجمه‌ی محسن کرباسفروشان توسط نشر اطلاعات به چاپ رسیده است. پاپه در این اثر با استفاده از اسناد و مدارک معتبر تاریخی و بر اساس تحقیقات علمی و دقیق، سیر تشکیل رژیم غاصب صهیونیستی را از آغاز و با تحلیل نقش کلیدی انگلستان و حمایت‌های شوروی و آمریکا مورد بررسی قرار داده‌است. اسرائیل از همان بدو تاسیس پروژه‌ی پاکسازی قومی فلسطین را کلید زد. پاکسازی قومی که هدف آن گرفتن زمین از ساکنان اصلی و جایگزین کردن جمعیت مهاجر در آن است، طی فرایندی از اجبار و تبعید انجام می‌شود، به گونه‌ای که نسل‌کشی و قتل‌های وحشیانه تنها یکی از روش‌های مورد استفاده در آن محسوب می‌شود. پاپه این پروژه و اشکال متفاوت اجرای آن در فلسطین را به عنوان سیاستی که بقای اسرائیل را تضمین می‌کند به طور کامل در این اثر، اثبات و تحلیل کرده‌است. کتاب پایان اسرائیل: فروپاشی از درون  هرچند اسرائیل با حمایت کشورهای اروپایی و آمریکا تاکنون توانسته است به حیات نامشروع خود ادامه دهد، اما از آغاز شکل‌گیری همواره با خطر فروپاشی مواجه بوده است. گرگ کارلستروم در کتاب پایان اسرائیل: فروپاشی از درون، به بررسی چالش‌های درونی رژیم صهیونیستی و احتمال فروپاشی آن پرداخته‌است. کارلستروم در این کتاب، اسرائیل را رژیمی غیرطبیعی و فاقد مؤلفه‌های حقیقی دولت-ملت معرفی می‌کند که از بدو تأسیس با چالش‌های متعددی از درون و بیرون مواجه بوده‌است. مولف با بررسی عوامل مختلفی از جمله بحران هویت، تنش‌های قومی و مذهبی، مشکلات اقتصادی و اجتماعی، و عدم اعتماد به رهبران، به این نتیجه می‌رسد که اسرائیل در معرض خطر فروپاشی از درون قرار دارد و با رویکردی تحلیلی موضوعاتی مانند چالش‌های داخلی اسرائیل، تهدیدات خارجی و نقش قدرت‌های منطقه‌ای و جهانی در آینده این رژیم را مورد بررسی قرار می‌دهد. این کتاب با نگاهی علمی و بی‌طرفانه و در عین حال با زبانی ساده و قابل فهم نگاشته شده و برای کسانی که به دنبال درک عمیق‌تر از مسائل مربوط به اسرائیل و آینده آن هستند، منبعی ارزشمند و خواندنی محسوب می‌شود. این اثر خواندنی را نشر دیدمان با ترجمه‌ی محمدجواد اخوان و احسان محمدی به چاپ رسانده‌است. کتاب سرنوشت فلسطین از انتشارات کتابستان معرفت در مقابل ظلم و قدرت نمایی هایی اسرائیل غاصب، شاید کمتر اثری مانند کتاب «سرنوشت فلسطین» را بتوان یافت که اینگونه با دقت و اعتبار در اطلاعات نگاشته شده باشد و با روایت جذاب، صمیمانه، پرکشش و بدیع خود در بیان تاریخ، بتواند مخاطب خود را با ابعاد تاریخی پیچیده و گوناگون آنچه که بر فلسطین گذشته است - از آوارگی، بی عدالتی، تا مناقشات بی پایان این منطقه - آشنا سازد. کتاب "سرنوشت فلسطین" به قلم جوی باندز و جمعی از نویسندگان برجسته، که نشر کتابستان معرفت با ترجمه‌ی مهدی صدرالدین، آن را به چاپ رسانده‌است، تاریخ غم‌انگیز و پرفراز و نشیب سرزمین فلسطین را از اواخر قرن نوزدهم تا سال 1976 به تصویر می‌کشد و خواننده را به سفری در اعماق تاریخ و سیاست خاورمیانه می‌برد. از نکات برجسته و خواندنی این کتاب می‌توان به بیان شرح کاملی از تاسیس دولت اسرائیل و نقش انگلیس در آن، روایت تکان‌دهنده از آوارگی مردم فلسطین و زندگی در اردوگاه‌های آوارگان، تحلیل دقیق جنگ‌ها و درگیری‌های صورت گرفته و پیامدهای آن‌ها، بررسی نقش کلیدی انگلیس، ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی و دیگر قدرت‌ها، اشاره نمود. با مطالعه‌ی این کتاب با تصویری حقیقی از رنج و ستمی که طی سالیان طولانی بر مردم مظلوم اما مقاوم و غیور فلسطین گذشته‌است، آشنا می‌شویم و لزوم حمایت و یاری از آنان با هدف مقابله و نابودی اسرائیل بیش از پیش درک خواهد شد. کتاب رو به پایان، بیانات رهبر انقلاب درباره صهونیسم اما در جهت رسیدن به روش مقابله‌ای صحیح و اصولی که در ابعاد گوناگون قابل پیاده‌سازی باشد، قطعا نیاز به شناختی صحیح خواهیم داشت و برای دست‌یابی به آن، منبعی کامل‌تر از سخنان آگاهی‌بخش و ارزشمند رهبر معظم انقلاب، حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای (مدظله العالی) نخواهیم یافت. کتاب "رو به پایان" که به همت موسسه فرهنگی حدیث لوح و قلم، توسط انتشارات انقلاب اسلامی به چاپ رسیده است، جامع‌ترین اثری است که بیانات رهبری در بازه‌ی زمانی سال 1348 تا اواخر سال 1390، درباره‌ی صهیونیسم را پوشش داده‌است. مطالعه‌ی این اثر خواننده را با سیر تفکر، مواضع هوشمندانه و دقیق، دغدغه‌ها و احساس مسئولیتی که معظم‌له در خصوص صهیونیسم به عنوان دشمن اصلی مسلمانان و حتی بشریت، طی سالیان متمادی داشته و دارند، به خوبی آشنا خواهد ساخت. رو به پایان در 568 صفحه، با دسته‌بندی و نظمی درخور و قابل توجه نسبت به آثار مشابه، در دو قسمت کلی، ابتدا به دشمن‌شناسی و بصیرت مسلمانان دنیا در قبال شناخت دشمن، شناخت سیاست‌ها، راهبردها و تاکتیک‌های این جبهه در مقابل جریان حق و در قسمت بعدی به راه مقابله و دفاع در مقابل آنها پرداخته‌است و در نهایت خواننده را به بینشی صحیح و عمیق از موضوعات مطرح شده خواهد رساند.  به قلم فائزه حیدرپور

آخرالزمان، مفهومی دینی است که به دوره‌ی زمانی خاصی در عصر پایانی جهان اطلاق می‌شود و با پیش‌بینی‌هایی درباره پایان جهان و یا تغییرات اساسی در ساختار جامعه انسانی قبل از ظهور منجی همراه است. این دوره که در ادیان مختلف علی‌رغم اتفاق نظر در وجود آن، با جزئیات، مراحل و اتفاقات گوناگونی توصیف شده است، دوره‌ای است که به ظهور منجی بشریت و تحقق آرمان‌های انبیا برای ایجاد یک جبهه توحید و برقراری حاکمیت جهانی ادیان الهی خواهد انجامید.  در اسلام - به ویژه در مذهب تشیع که شفاف‌ترین و گویاترین چشم‌انداز از آخرالزمان را بر پایه آیات و روایات ارائه می‌دهد - این دوره با تحولات عظیمی در جهان همراه خواهد بود که در نهایت به ظهور مهدی موعود (عج) و برقراری عدالت و صلح جهانی خواهد انجامید. به طور کلی مبارزه بین حق و باطل یک مسئله مستمر در تاریخ بشر بوده است که بر اساس منابع، در آخرالزمان با تمرکز بر اسلام، به اوج خود می‌رسد.  امروزه آخرالزمان‌شناسی نه تنها مسئله‌ای مهم در بین شیعیان و مسلمانان، بلکه به دغدغه‌ای مهم در میان سایر ادیان و به ویژه جوامع علمی مطرح در دنیا نیز تبدیل شده است و از آن برای برنامه‌ریزی آینده استفاده می‌شود.  در این زمینه، آگاهی از برنامه‌ها و استراتژی‌های دشمنان که در تلاش برای مقابله با اهداف زمینه‌ساز ظهور و تحقق حاکمیت جهانی اسلام هستند، باید همیشه در اولویت کار منتظران ظهور امام عصر قرار گیرد. این هدف فقط با داشتن دانش آینده‌پژوهی مهدوی و رصد دقیق طرح‌ها، نقشه‌ها و برنامه‌های فتنه‌انگیز دشمنان در کشورها و مناطق مختلف جهان، به ویژه در مناطقی که درگیر واقعه ظهور هستند، قابل دستیابی است. آینده‌پژوهی مهدوی با تکیه بر هشدارهای حدیثی در تراث مهدوی و محور قرار دادن گزارشات درباره فتنه‌ها و بحران‌های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، نظامی و امنیتی، امکان وقوع آن‌ها را در جغرافیای کشورهای نقش‌آفرین عصر ظهور، یعنی منطقه شام (سوریه)، ایران، عراق، فلسطین و عربستان رصد می‌کند و اذهان را متوجه رویدادهای تأثیرگذار در آینده می‌سازد.  این مسئله کمک می‌کند تا “جامعه منتظر” برای مقابله با این چالش‌ها آماده شود و از غفلت درباره نقشه‌ها، طرح‌ها و توطئه‌های دشمنان امام زمان (عج) در امان مانده و آگاه شود.  نشانه های آخرالزمان بر اساس روایات برای هر کدام از مناطق نام برده شده که در جغرافیای ظهور یعنی مثلث "مکه - کوفه - قدس" قرار دارند، تحولات و رویدادهای خاصی پیش‌بینی شده‌است که تاثیرات مهم و عمیقی بر امنیت منطقه‌ای و جهانی خواهند داشت.  از ایران و انقلابی به رهبری مردی از قم، با هدف تشکیل حکومتی زمینه‌ساز، جهت حکومت جهانی امام زمان (عج) گرفته تا فتنه‌ی شام و هرج‌الروم و شروع حرکت مسلحانه‌ی سفیانی و حتی برنامه‌ی جبهه‌ی باطل برای عراق، شهادت نفس زکیه در عربستان و وقوع خسف بیداء در این منطقه و در نهایت تکمیل شدن اتفاقات این پازل در فلسطین و فتح نهایی آن که بعد از ظهور، به دستان مبارک امام عصر (عج) و حضرت عیسی (ع) خواهد بود. این دوره از تاریخ با علائم شاخص و متفاوتی همراه است. در روایات اسلامی، نشانه‌های بسیاری برای آخرالزمان ذکر شده که به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:  نشانه‌های حتمی، که قطعا اتفاق خواهند افتاد و نشانه‌های غیرحتمی که بدون تحقق آنان نیز ظهور رخ می‌دهد.  از جمله حوادث پیش‌بینی شده‌ای که به رخدادهای ایران نیز ارتباط دارد، "آتش مشرق" است که با ویژگی‌های مشخصی در روایات ذکر شده و پیش از ظهور وقوع خواهد یافت. در مورد این نشانه چند دیدگاه و احتمال مختلف مطرح بوده که هر کدام جای بررسی دارد؛ این اتفاق می‌تواند ناشی از پدیده‌ای فلکی- نجومی و یا تقابلی نظامی و انفجار هسته‌ای باشد که شاید منشا آن؛ آتش شرق عربستان، حمله به ایران و محور مقاومت شیعی و یا حمله ایران و جبهه شیعی به مثلث "غربی، عبری، عربی" باشد.  آتش مشرق به عنوان گزاره‌ای مهدوی، از این حیث که نشانه‌ای برای آغاز قحطی و گرسنگی در جهان در نتیجه‌ی وقوع جنگ جهانی محسوب می‌شود، دارای اهمیتی دو چندان است و حکومت‌ها باید در این فرصت برای ذخیره استراتژیک غذایی کوشیده و تدابیر اقتصادی لازم را در نظر گیرند.  در واقع، بر اساس روایات، ترتیب حوادث قبل از ظهور چنین است:  آتش مشرق، هرج‌الروم یا جنگ جهانی، سال‌قحطی و گرسنگی و سپس حضور مارقه‌الروم در فلسطین به دفاع از اسرائیل که وارد جنگ با ایران و مقاومت شیعی خواهد شد.  "مارقه‌الروم"، آخرین نشانه‌ی فتنه شام، قبل از ظهور است و بعد از آن سفیانی که مورد حمایت یهود و نماینده محور "غربی، عبری، عربی" است، وارد تحولات میدانی جنگ طولانی سوریه خواهد شد.  مارقه الروم به گروهی از دشمنان در عصر ظهور اشاره دارد که با مسلمانان درگیر خواهند شد و مصداق آن، نظامیان غربی که هم‌پیمان اسرائیل بوده و برای حمایت از آنان وارد خاورمیانه شده‌اند، می باشد؛ که البته در جنگ با زمینه‌سازان ظهور امام عصر (عج) شکست سختی خواهند خورد.  این امر در آیات ابتدایی سوره روم به عنوان بشارتی غیبی برای مسلمانان وعده داده شده است. البته این وعده در ابعاد مختلف مانند: زمان نزول، شان نزول، طرفین جنگ و حتی علت شادی مطرح شده‌ی مسلمانان در این آیات، مورد اختلاف مفسران قرار گرفته است. اما مسئله‌ای که در آن شک و تردیدی نیست، پیش‌گویی غیبی قرآن از آینده و خبر از زمان جنگ ایران و مقاومت شیعی با مارقه‌الروم و اسرائیل در مرز فلسطین و پیروزی جبهه حق است که از بشارت‌های حتمی و تخلف‌ناپذیر قرآن در سوره‌ی روم است. پیشنهاد کتاب برای شناخت بیشتر نشانه های ظهور و آخرالزمان دکتر مصطفی امیری در سه کتاب «خاورمیانه عصر ظهور»، «آتش مشرق قبل از ظهور» و «مارقه الروم» به طور کامل مسائل مطرح شده را مورد بررسی قرار داده و بر اساس روایات، صحیح‌ترین احتمال را تبیین و مشخص نموده‌اند. از نقاط قوت آثار ایشان، در کنار استنادهای پرشمار و معتبر تاریخی که به میزان ارزشمندی این آثار افزوده، بیانی شیوا و خواندنی است که هم برای مخاطب عام جذابیت خواهد داشت و هم برای جامعه علمی و دانشگاهی قابل استفاده است. به قلم فائزه حیدرپور

به مناسبت 12 فروردین، روز جمهوری اسلامی، تصمیم گرفتیم به معرفی چند کتاب خوب درباره نقش مردم در حکومت دینی بپردازیم. یادداشت "وزن جمهور: کتاب هایی درباره‌ی رابطه مردم و حکومت دینی" به قلم سعید کریم داداشی را بخوانید و با چند کتاب در این زمینه آشنا شوید. موقعیت‌یابی عاملیت مردم در حکومت اسلامی: کتاب‌هایی پیرامون حکومت اسلامی و جایگاه مردم در آن انسان بعد از فهیمدن ضرورت زندگی اجتماعی، به این نکته پی‌برد که برای رشد و نمو اجتماع، باید نیازهای جامعه را با ساختارسازی برطرف سازد. یکی از نیازهای اساسی، انتظام در امور اجتماع می‌باشد که باعث شکل‌گیری ساختار سیاست می‌شود. منظور از سیاست، رهبری صلح‌آمیز یا غیر صلح‌آمیز روابط میان افراد، سایر کلان‌ساختارها و کارهای حکومتی در داخل یک کشور و روابط میان یک دولت با دولت‌های دیگر در عرصه‌ی جهانی می‌باشد. ظهور جریان مدرنیته و آرمان‌های آن، باعث جدی انگاشتن کنش‌گری فرد در مقابل کلان ساختارهای سازمان‌یافته شد. اندک تاملی در این باب مشخص می‌کند که ساختارها به این سادگی توسط افراد نمی‌توانند مورد تصرف قرار بگیرند و از سوی دیگر، آزادی در قبال جبر اجتماعی مورد توجه اندیشمندان این دوره‌ی خاص بوده است که باعث شکل‌گیری بحث عاملیت و ساختار شده‌است. وقتی مباحث پیش‌گفته را در عرصه سیاست تطبیق می‌دهیم، این امر مورد توجه قرار می‌گیرد که جایگاه عاملیت مردم در ساختار سیاسی چگونه است؟ این سوال مختص غرب نیست بلکه از دیرباز‌ با طرح زمینه‌های فکری و اجتماعی متفاوتی مورد توجه بوده‌است. در مدنیت اسلامی نیز به این امر از صدر اسلام توجه شده و در سال‌های اخیر این مسئله شکل جدیدی به خود گرفته‌است. با وقوع انقلاب اسلامی ایران در سال 1357، و شکل‌گیری حکومت اسلامی در ایران عزیز، این سوال مطرح شد که در نگاه اسلام، مردم چه نقشی در حکومت دارند؟ به تعبیر دیگر وزن جمهور در نظام حکومت دینی چقدر است؟ آیا مردم از جایگاهی ویژه مثل مشروعیت بخشی، نظارت بر حاکمان، نهی از منکر حاکمان و ... برخوردار هستند؟ آیا مقبولیت و مشروعیت حکومت دینی، منوط به حمایت و پیشتیبانی اکثریت ملت است؟ یا اینکه این چنین نقشی برای مردم تعریف نشده و حاکمان و مسئولان، فارغ از مقبولیت حداکثری به کار خود ادامه می دهند و خدشه ای در مشروعیت حکومت دینی وارد نمی شود؟  نظرات مختلفی در این مورد مطرح شده و هرکدام طرفداران خودش را دارد. در واقع تعاریف متعدد و مختلف از دین و به تبع، حکومت دینی، منشأ این اختلاف نظر است. جایگاهی که یک نظریه پرداز به مردم می دهد، برآمده از نگرش او به دین، انسان و جامعه است و نمی توان تاثیر این مبانی را نادیده گرفت. هم چنین نگرش ما به غرب و مدرنیته و میزان تاثیرپذیری از این دو هم باعث به وجود آمدن تقریر های متفاوتی از این مسئله شده است. کتاب های مختلفی درباره نقش و جایگاه مردم در حکومت دینی نوشته شده اما در این یادداشت، تصمیم گرفتیم از چهار شخصیت و چهار متفکر صاحب نظر، سخن بگوییم. نظریه سیاسی اسلام تالیف محمدتقی مصباح نگاهی گذرا به ولایت فقیه تالیف محمدتقی مصباح ولایت فقیه: ولایت فقاهت و عدالت تالیف عبدالله جوادی آملی ولایت فقیه: حکومت اسلامی تالیف سید روح الله موسوی خمینی، رهبر فقید انقلاب اسلامی ایران ولایت و حکومت بیانات سید علی حسینی خامنه ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران کتاب نظریه سیاسی اسلام: کتاب نظریه سیاسی اسلام، برآمده از سخنرانی‌های آیت الله مصباح یزدی، پیش از خطبه های نماز جمعه تهران است که ذیل دو عنوان «قانون‌گذاری» و «کشورداری» در قالب دو جلد گردآوری شده‌است. مباحثی که در این نوشته طرح شده، از این قرار است: آیا دین، در زمینه‌ی سیاست و حکومت دیدگاه و نظریه‌ی خاصی دارد، یا ساحت قدسی دین مبرّای از این امور دنیایی است؟ آیا نظریه‌ی سیاسی اسلام، تأسیسی است و اسلام حرف تازه‌ای در سیاست و حکومت دارد، یا امضایی است و یکی از اشکال حکومت و سیاست بشری را به رسمیت می‌شناسد؟ ماهیت حکومت اسلامی چیست؟ آیا از نوع تئوکراسی (حکومت‌خدایی، آن چنان که در مسیحیت مطرح است)، دیکتاتوری، یا دموکراتیک است، یا ماهیت دیگری دارد؟ ارکان حکومت اسلامی کدام‌اند؟ شکل حکومت اسلامی چگونه است؟ سلطنتی، جمهوری، تئوکراسی یا گونه‌ای دیگر؟ نقش مردم در حکومت اسلامی چیست؟ در این کتاب ذیل سوال «نقش مردم در حکومت اسلامی چیست؟» به موقعیت‌شناسی عاملیت مردم در حکومت اسلامی پرداخته شده‌است. کتاب نگاهی گذرا به ولایت فقیه: کتاب نگاهی گذرا به ولایت فقیه، برگرفته از سخنرانی ها، مقالات، کتاب‌ها و جلسات پرسش و پاسخ  آیت اللّه مصباح یزدی می باشد که در بخشی از آن به جایگاه مردم در مشارکت سیاسی پرداخته می‌شود. کتاب ولایت فقیه، ولایت فقاهت و عدالت: کتاب «ولایت فقیه، ولایت فقاهت و عدالت»، یکی از آثار نگاشته‌شده در مورد ولایت فقیه و حکومت اسلامی است که توسط آیت‌الله عبدالله جوادی آملی تقریر شده است. ایشان در این نوشته سعی کرده‌اند در هفت فصل به مباحث مرتبط با ولایت فقیه بپردازند که فصول آن به ترتیب عبارت‌اند از: انسان، آزادی، عبودیت، قانون، حکومت اسلامی و اهداف آن،‌ ضرورت ولایت فقیه، «ولایت فقیه» یا «وکالت فقیه»، وظایف و اختیارات ولی فقیه، امام خمینی (ره)؛ ولایت فقیه، عزت مردم، پرسش و پاسخ: نقد و جواب، به ابعاد مختلف پیرامون ولایت فقیه. ایشان در چندین جای کتاب به صورت و مستقیم و غیرمستقیم به نسبت مردم و حکومت و ولایت می پردازند. نگارنده‌های سه کتاب مذکور، مردم را صرفا در زمینه‌سازی تحقق حکومت موثر می دانند و در مقام مشروعیت برای مردم جایگاهی قائل نیستند. کتاب ولایت فقیه، حکومت اسلامی: کتاب «ولایت فقیه» جزء اولین کتاب‌های مستقل در باب حکومت اسلامی که امام خمینی  تحت 13 درس‌گفتار در حوزه علمیه نجف در بهمن 1348 ایراد کرده‌اند. کتاب ولایت و حکومت: کتاب «ولایت و حکومت» شامل مجموعه بیانات حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در ارتباط با موضوع ولایت و حکومت از سال 1353 تا 1390 می‌باشد. امام خمینی در کتب رسمی خود به صورت مستقل به نسبت مردم و سیاست ورود چندانی نداشته لذا جمع‌آوری همه تعابیر ایشان برای درک نظرشان ضروری است. با جمع‌آوری آراء امام در باب جمهوریت مشخص می‌شود که مردم به مثابه جزئی از کلِ مشروعیت قرار گرفته‌است و در کتاب های آیت الله خامنه ای نیز به تفصیل به این بحث توجه ویژه‌ای شده است. در کل می توان گفت طبق امام خمینی و آیت الله خامنه ای، وزن بیشتری برای مردم هم در ایجاد و هم در مشروعیت حکومت قائل هستند.

پس از شهادت سردار حاج قاسم سلیمانی، شخصیت او به عنوان یک قهرمان و شخصیت مهم در تاریخ و اساطیر ملی ایران تبدیل شده است. این اتفاق تأثیر گذار بر فرهنگ و ادبیات ایران بوده و بسیاری از نویسندگان و ادبیات‌پژوهان به تجسم و تبیین زندگی و اقدامات او پرداخته‌اند. کتاب‌های مختلفی با موضوع زندگی و شخصیت سردار سلیمانی، از انواع ژانرها از جمله بیوگرافی، رمان، داستان کوتاه و حتی شعر منتشر شده‌اند. در ادامه به معرفی کتاب‌هایی با موضوع شخصیت و سبک زندگی شهید حاج قاسم سلیمانی میپردازیم. از چیزی نمی ترسیدم حاج قاسمی که من می شناسم نامزدها گلوله‌ها سلیمانی عزیز عمو قاسم (کودک و نوجوان)از چیزی نمی ترسیدم دست‌نوشته‌های شخصی شهید سلیمانی ، از آغاز دوران کودکی تا میانه مبارزات انقلابی در سال 57، یک سفر جذاب از زندگی این مرد قوی و پر انرژی در روستای قنات ملک کرمان را روایت می‌کند. این دست‌نوشته‌ها نه تنها رازهای رشد فردی و تحول سردار سلیمانی را آشکار می‌کنند، بلکه تجربیات وی در طول دوران مختلف زندگی، به خواننده این امکان را می‌دهند که با آرمان‌ها و اهداف شهید سلیمانی همراهی کند و از مسیری که او طی کرده است، الهام بگیرد. انتخاب نام کتاب برگرفته از واقعه است که خود ایشان در کتاب نقل می‌کند. او داستان هتک حرمت یک مامور شهربانی به یک دختر بی‌حجاب را روایت می‌کند. در این شرایط، شهید سلیمانی شاهد جسارتی به یک دختر بی‌گناه می‌شود و تصمیم به برخورد با آنان می‌گیرد. حاج قاسمی که من می شناسم خاطرات حجت‌الاسلام و‌المسلمین علی شیرازی درباره دوران رفاقت و همکاری با قاسم سلیمانی ، فرمانده تیپ ثارالله، آورده شده است. این دوستی ابتدا در سال 1361 در حمدیه‌ی اهواز در یک جلسه سخنرانی شکل گرفته و پس از چند سال در فروردین 1365 به شکل یک همکاری رسمی تبدیل شد و مسئولیت تبلیغات لشکر را به علی‌شیرازی سپرد است. پس از جنگ، این دوستی و همکاری ادامه یافته و در سال 1390، به خواست سردار سلیمانی، علی شیرازی به عنوان مسئول نمایندگی ولی‌فقیه در نیروی قدس منصوب شد. این همکاری تا سال 1398 ادامه داشته و علی شیرازی هشت سال از پرفراز و نشیب‌ترین روزهای جبهه مقاومت را با حاج‌قاسم سپری کرده است. در کتاب حاج قاسمی که من می‌شناسم، حجت‌الاسلام و‌المسلمین علی شیرازی به خاطرات نزدیک به چهل سال رفاقت با شهید سلیمانی پرداخته و داستان این دوستی و همکاری را بازگو کرده است.   نامزدها گلوله‌ها نامزدها گلوله‌ها به عنوان یک اثر متفاوت به زندگی شهید حاج قاسم سلیمانی پرداخته است. این کتاب داستان خود را از قنات ملک محل تولد حاج قاسم شروع میکند و با انفجار در فرودگاه بغداد به پایان میبرد. نویسنده در کنار اینکه تلاش کرده در سیر کلی و مفید به اهم فعالیت های سردار در حفظ امنیت منطقه و ایران اشاره کند اما از توجه به نکات و خاطرات ریز غافل نبوده و سعی کرده با ذکر برخی خاطرات روحیات اخلاقی و فردی حاج قاسم را نیز به مخاطب بشناساند. نکته جالبی که ذکر شده، صفحه‌آرایی منحصر به فرد کتاب است که آن را به نوعی به یک دفترچه یادداشت تحقیقی تبدیل کرده و با تصاویر آرشیوی، اطلاعات را به طور گسترده و جامع ارائه می‌دهد. همچنین، نویسنده به نظر می‌رسد توانسته است به خوبی تعادلی بین مفاهیم کلان و جزئیات ریز برقرار کند و اطلاعاتی درباره روحیات اخلاقی و فردی حاج قاسم را به مخاطب منتقل کند. اگر کسی به دنبال یک آثار جامع و مختصر درباره زندگی سردار دلها باشد و به ترکیب مهم‌ترین جزئیات زندگی و اقدامات وی علاقه‌مند باشد، به نظر می‌رسد کتاب نامزدها گلوله‌ها یک گزینه مناسب باشد.   سلیمانی عزیز کتاب سلیمانی عزیز نتیجه گفتگو و مصاحبه‌ها با دوستان، هم‌رزمان و آشنایان شهید سلیمانی است و سعی دارد با قلمی شیوا، زوایایی از زندگی این شخصیت بزرگ را به خوانندگان ارائه دهد. گردآوری و تنظیم این کتاب توسط عالمه طهماسبی‌‌‌‌‌‌‌، لیلا موسوی و مهدی قربانی انجام شده، که شامل خاطراتی متفاوت و خوانده نشده از سردار شهید حاج قاسم سلیمانی است. این کتاب گذری بر زندگی و رزم سردار شهید حاج قاسم سلیمانی به انضمام متن وصیت‌نامه سردار است. در این اثر موضوعاتی از زندگی سردار سلیمانی مانند دوران فرماندهی لشکر 41 ثارالله در جریان جنگ ایران و عراق، همچنین سابقه وی در نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و نیز به حضور وی در تحولات منطقه‌ پرداخته شده است. در پایان، حوادث اخیری که به شهادت او منجر شد، از جمله عملیات آذرخش کبود که با دستور مستقیم ترامپ توسط ارتش ایالات متحده انجام شد، نیز مورد بررسی قرار گرفته است. عمو قاسم شهید حاج قاسم سلیمانی یکی از شخصیت‌های بزرگ انقلاب اسلامی ایران و محور مقاومت بود. او نماد مقاومت، ایمان، و تفکر نظامی بود و زندگی‌اش پر از کوشش و تلاش برای حفظ امنیت و استقلال کشور بود. در این کتاب با بیان بیست داستان مختلف تا حد زیادی میتوانیم کودکان و نوجوانان را با جوانب مختلف زندگی و شخصیت حاج قاسم سلیمانی آشنا کنیم، در عین حال وجود تمرین هایی در ذیل هر داستان و همچنین در انتهای کتاب به جذابیت اثر برای کودکان افزوده است که موجب نهادینه سازی پیام هر داستان برای مخاطب میشود و کودک را وامیدارد تا بیشتر تفکر کرده و الگوگیری به درستی انجام شود. وجود تصویرسازی‌های انجام شده توسط میکائیل براتی یک عنصر مهم و جذاب برای کتاب «عمو قاسم» است.

نویسندگی یکی از مهارت های مهمی است که می تواند در تمام طول زندگی افراد مفید باشد. این مهارت می تواند به کودکان کمک کند تا خلاقیت خود را پرورش دهند، مهارت های زبانی خود را بهبود بخشند و افکار و احساسات خود را بیان کنند. آموزش نویسندگی به کودکان می تواند از سنین پایین آغاز شود. کتاب های زیادی وجود دارند که می توانند به کودکان در یادگیری اصول نویسندگی کمک کنند. این کتاب ها می توانند به کودکان کمک کنند تا بفهمند چگونه یک داستان را طرح ریزی کنند، شخصیت ها را ایجاد کنند و دیالوگ بنویسند. ما در تیم تحریریه پاتوق کتاب در این مطلب به معرفی چند کتاب برای آموزش نویسندگی به کودکان می پردازیم. این کتاب ها برای کودکان در سنین مختلف مناسب هستند و می توانند به آنها کمک کنند تا مهارت های نویسندگی خود را بهبود بخشند. 1. بیایید داستان بنویسیم کتاب بیایید داستان بنویسیم شما را به یک کارگاه داستان نویسی می‌برد. در هر بخش، با تمرین‌ها و نمونه‌هایی همراه خواهید بود تا قدم به قدم پیش بروید. علاوه بر این، به مثال‌های متن توجه کنید. بهتر است بعد از خواندن هر نمونه، خودتان نیز مثال‌هایی را از داستان‌هایی که خوانده‌اید یا فیلم‌هایی که دیده‌اید پیدا کنید. نمونه داستان‌هایی که در پایان هر فصل آمده‌اند، تجزیه و تحلیل شده‌اند. تلاش شده است که بحث آن فصل در نمونه پایانی برجسته شود. با این حال، شما می‌توانید قصه‌های دیگر این کتاب یا قصه‌های کتاب‌های دیگر را نیز به همین شکل تجزیه و تحلیل کنید. 2. اگر نویسنده بودی ... داستان های هر نویسنده قسمتی از وجود خود اوست که نویسنده آن را مانند راز پیش خود نگه می دارد یا با نوشتن، آن را با تمام دنیا در میان می گذارد. اثر حاضر داستان مادری نویسنده را نقل می کند که به خلق شخصیت های داستانی پرداخته است و به دخترش می آموزد برای نویسنده شدن، چگونه سوژه یابی و آن ها را به موضوع داستانی تبدیل کند. و چگونه داستان را شروع کند تا برای مخاطب جذاب باشد و چگونه برای شخصیت اصلی داستان اتفاق های هیجان انگیز، خنده دار یا ترسناک ایجاد کند تا موضوع داستان را با جذابیت بیشتر برای مخاطب پیش ببرد. و با کلماتی که در ذهنش شکل گرفته داستانش را بنویسد تا مردم را بخنداند یا بگریاند و یا کاری کند که آن ها را از ترس بلرزاند. 3. خودت داستان بنویس کتاب «خودت داستان بنویس» یک منبع آموزشی جامع و جذاب برای کودکان گروه سنی پایان دبستان است که به آن‌ها مهارت‌های لازم برای نوشتن داستان را آموزش می‌دهد. این کتاب با زبانی ساده و قابل فهم، مفاهیم مهم داستان‌نویسی را به کودکان معرفی می‌کند و به آن‌ها کمک می‌کند تا خلاقیت خود را در نوشتن داستان شکوفا کنند. کتاب «خودت داستان بنویس» در شش بخش اصلی تدوین شده است: تخیل و خلاقیت شخصیت‌پردازی طرح داستان فضا و زمان زبان و بیان بازنویسی و ویرایش بخش «تخیل و خلاقیت» به کودکان کمک می‌کند تا به دنیای خیال و خلاقیت خود سفر کنند و ایده‌های جدید برای نوشتن داستان پیدا کنند. بخش «شخصیت‌پردازی» به کودکان آموزش می‌دهد که چگونه شخصیت‌های داستان خود را به طور جذاب و باورپذیر خلق کنند. بخش «طرح داستان» به کودکان کمک می‌کند تا ساختار داستان خود را به درستی طراحی کنند. بخش «فضا و زمان» به کودکان می‌آموزد که چگونه فضای داستان خود را به طور خلاقانه توصیف کنند. بخش «زبان و بیان» به کودکان کمک می‌کند تا از زبان و بیانی درست و جذاب در نوشتن داستان استفاده کنند. بخش «بازنویسی و ویرایش» به کودکان کمک می‌کند تا داستان خود را بهبود بخشند و از اشتباهات نگارشی خود جلوگیری کنند. کتاب «خودت داستان بنویس» با ارائه مثال‌های متعدد از داستان‌های معروف، مفاهیم داستان‌نویسی را برای کودکان ملموس و قابل فهم می‌کند. این کتاب همچنین با ارائه تمرین‌های متنوع، به کودکان کمک می‌کند تا مهارت‌های خود را در نوشتن داستان تقویت کنند. کتاب «خودت داستان بنویس» یک منبع آموزشی ارزشمند برای کودکانی است که می‌خواهند مهارت نوشتن داستان را بیاموزند. این کتاب با تشویق کودکان به خلاقیت و تخیل، به آن‌ها کمک می‌کند تا دنیای داستان‌نویسی را کشف کنند و نویسندگانی موفق شوند.  

ایشان که یکی از مهمترین شخصیت‌های اسلام و تاریخ بشر هستند و زندگی و تعالیم ایشان تأثیر عمیقی بر جهان داشته است. حضرت علی (علیه‌السلام) از کودکی به خانه پیامبر اسلام، حضرت محمد (صلی‌الله‌علیه‌وآله) فرستاده شد و در خانه ایشان پرورش یافت. او از جوانی به عنوان یکی از نخبگان جوان مسلمان در دعوت به اسلام و مشارکت در رویدادها و نبردهای اسلامی شناخته شد. پس از رحلت پیامبر(ص) به مقام خلافت رسیدند و در مدت کوتاهی حکومتی عادلانه و مقتدر را برقرار کردند. امیرالمومنین (ع) در دوران حکومت توجه ویژه ای به عدالت، مساوات و رفع فقر و محرومیت نسبت به جامعه تحت تسلط خود داشتند. نویسندگان و عالمان زیادی سعی بر تحقیق و مطالعه زندگی ایشان داشته و کتاب‌های بسیاری در این زمینه چاپ رسیده است. حال به معرفی چند کتاب در زمینه آشنایی با دوران حکومت و زمام داری می‌پردازیم. ترجمه الغارات: سال‌ های روایت نشده از حکومت امیرالمومنین (ع) دوره حکومت حضرت علی (علیه‌السلام) به دو بخش تقسیم شده است: دوره اول که شامل دو سال اول خلافت ایشان می‌شود و دوره دوم که با نام "غارات" شناخته می‌شود. دوره اول حکومت حضرت علی (ع) با شرایط چالش‌آمیزی همچون جنگ جمل، صفین و نهروان روبرو بود. این دوره مهم و مشهور به دلیل رویدادهای تاریخی و مبارزاتی که در آن رخ داد، نقش بسیار مهمی در تاریخ اسلام ایفا کرد. دوره دوم، یعنی دوره غارات، شامل حوادثی است که پس از جنگ نهروان اتفاق افتاد. در این دوران، حکومت حضرت علی (ع) با چالش‌ها و مشکلات متعددی روبرو شد که وقایعی نظیر شورش‌ها و مخالفت‌ها علیه حکومت ایشان را در بر میگیرد. همچنین این دوره برخی از وقایع تاریخی مهم را در بر دارد و از جهاتی مهم‌تر از دوره اول حکومت حضرت علی (ع) مطرح می‌شود. این کتاب، به بررسی دوره دوم حکومت حضرت علی (ع) با عنوان "غارات" می‌پردازد و خواننده را با این دوره مهم از حکومت حضرت علی (ع) آشنا میکند. دوره غارات، که بیشترین زمان حکومت حضرت علی (ع) را شامل می‌شود، دارای ویژگی‌ها و وقایعی است که آن را از دوره‌های دیگر متمایز می‌کند: اقدامات معاویه در جهت ساقط کردن حکومت امیرالمؤمنین (ع) معاویه بن ابی‌سفیان، که در حکومت پیشین والی شام بود، از آغاز حکومت حضرت علی (ع) به خلافت اسلامی، تمام توان خود را برای تضعیف و ساقط کردن حکومت امیرالمؤمنین (ع) به کار گرفت. این اقدامات شامل جنگ‌ها، توطئه‌ها، و کمپین‌های تبلیغاتی برای تشویش افکار عمومی بود. معاویه حتی تلاش کرد، حضرت علی (ع) را در این جریانات به قتل برساند. سستی و عدم همراهی یاران امیرالمؤمنین (ع): یکی از ویژگی‌های این دوره، مواجهه با سستی و عدم همراهی یاران امیرالمؤمنین (ع) در مواجهه با اقدامات معاویه بود. این مسئله موجب شکست‌ها و چالش‌های بسیاری برای امیرالمؤمنین (ع) شد. این دوره نشانگر پیچیدگی و چالش‌های زیادی است که در حکومت حضرت علی (ع) وجود داشته اما در عین حال، این دوره نشانگر استقامت و تصمیم قاطع امیرالمؤمنین (ع) در مقابله با فتنه‌ها و تهدیدها است. این کتاب توسط نشر بیان معنوی به عنوان یک منبع مهم در بین کتاب های تاریخی شناخته شده است که مخاطبان را با واقعیت‌ها ،رویدادهای مهم و فهم بهتری از فلسفه مظلومیت اولیای الهی این دوران آشنا می‌کند. آن است شیوه حکومت آن است شیوه حکومت ترجمه عهدنامه است. عهدنامه امام علی به مالک اشتر" یکی از نامه‌های معروف امام علی بن ابی‌طالب (علیه‌السلام) است که در نهج البلاغه، که یکی از شاهکارهای ادبی و فلسفی اسلامی آمده است. این نامه به عنوان یکی از بخش‌های مهم این کتاب به شمار می‌آید. نامه به مالک اشتر شامل توصیف اخلاقی و سیاسی است که امام علی (ع) به مالک اشتر، فرمانروای مصر در آن زمان، نکته‌های مهمی را درباره حکومت و اداره عدلانه امور دینی و اجتماعی اشتراک کرده است. این نامه به عنوان یک منبع ارزشمند برای درک اصول و ارزش‌های اسلامی در حکومت و اجتماع شناخته می‌شود. سید مهدی شجاعی با استفاده از ساده‌ترین و شیواترین عبارات این اثر را ترجمه کرده و با لحنی آهنگین، بی‌آنکه به دنبال روایتی شاعرانه در ترجمه باشد، متنی حماسی  را به شکلی خاص در پی هم و به‌ منظور ترجمه قرار دهد. کتاب الجمل جنگ جمل یکی از مهم‌ترین رخدادهای تاریخ اسلام است که در سال 36 هجری به وقوع پیوست. این جنگ در نزدیکی شهر بصره به وقوع پیوست. در طول تاریخ، بسیاری از علما و تاریخ‌نگاران اسلامی و غیر اسلامی به تحلیل و بررسی جنگ جمل پرداخته‌اند. کتاب الجمل که با شرح‌حال شیخ مفید آغاز شده این کتاب شش فصل دارد و موضوع اصلی آن تمرکز بر اثبات حقانیت ولایت و امامت حضرت امیر المومنین علی بن ابی‌طالب (علیه‌السلام) بر اساس منابع اهل سنت است. این کتاب به شیوه‌ای روایتی، جنگ جمل را به تفصیل بررسی کرده و احادیث و منابع معتبر اهل سنت را برای اثبات این مسئله به کار برده است. مطالعه این نوع آثار می‌تواند به درک عمیق‌تری از دیدگاه شیعه و اهل‌سنت در مورد حقانیت ولایت علی (علیه‌السلام) کمک کند.  

مرگ حقیقتی قطعی و غیرقابل انکار برای هر موجود زنده می باشد که خداوند چشیدن طعم آن را به عنوان یک قانون کلّی بیان نموده، می فرماید: «کُلُّ نَفْسٍ ذائِقَةُ الْمَوْتِ»؛ «همه کس چشنده مرگ است.» از جمله آثار یاد مرگ، رهایی از غفلت و هشیاری نسبت به حقایق مهم پیرامونمان می باشد. در واقع، ما انسانها از یاد مرگ می ترسیم و فریب دنیا را می خوریم و به بازیچه سرگرم می شویم؛ در حالی که برای آخرت آفریده شده ایم؛ ولی این دنیا را که در آن هستیم دوست داریم. هیچ گاه نباید فراموش کنیم که زندگی ما نَفَسهایی است که شمرده می شود و چون نَفَسی بگذرد، قسمتی از آن کاسته شده و قدمی به مرگ نزدیک تر شده ایم. و باید گفت: «جثّه های خاموش، تو را موعظه می کند و مرده ساکت به تو می گوید، استخوانهای پوسیده و تنهای خفته سخن می گوید و قبر تو را که هنوز زنده مانده ای میان قبرها نشان می دهد.» به همین دلیل است که هر امر مربوط به مرگ، می تواند عامل بیداری و دوری فرد از غفلت محسوب گردد. در باب موضوع مرگ و مواقف حشر کتاب های خواندنی وجود دارد که چند عنوان را به اختصار ارایه میکنیم. آن سوی مرگ نویسنده در کتاب آن سوی مرگ به بررسی تجربیات نزدیک به مرگ افراد پرداخته و سعی دارد تصویر واقعی از جهان پس از مرگ و جسم اثیری انسان را با بهره‌گیری از گفته‌های افرادی که این تجربه را داشته‌اند، به تصویر بکشد. تلاشی که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان از لحاظ ادبیات محتوایی و قلم موفق بوده. آنچه که در این کتاب آمده با آموزه‌های دینی و آیات و روایات  تطابق قابل قبولی دارد. این کتاب که در سه فصل و در قالب سه داستان روایت می‌شود در بردارنده تجارب مشترکی است از افراد مختلف که نویسنده کوشیده با انتخاب مناسبی از میان همه داستان‌ها و مصاحبه‌ها، روایت را انتخاب کند که بیشترین فصل مشترک را با همه آنچه که شنیده و دیده بود داشته باشد. داستان اول: "سفر به دنیای پس از مرگ" در این داستان، یک فرد که تجربه‌ای نزدیک به مرگ داشته است، جزئیاتی از سفر خود به دنیای پس از مرگ را بازگو می‌کند. این تجربه شامل دیدار با ارواح یا وجودهای متفاوت، نورهای روشن و حس آرامش و آزادی است. نویسنده در این داستان به تأثیر چشم‌انداز دینی بر این تجربه نیز پرداخته و گفته‌ها و آیات مرتبط را درون داستان گنجانده است. داستان دوم: "پیرامون زمان و مکان" در این داستان، شخصی دیگر که به مرز مرگ نزدیک شده است، توضیح می‌دهد که در آن لحظه، او به عنوان یک جزء از یک وحدت بزرگ حس می‌شود. این تجربه به او امکان می‌دهد که از زمان و مکان فراتر رفته و حقیقتی عمیق‌تر از واقعیت‌های مادی را تجربه کند. نویسنده در این داستان، توازن بین دین و علم، و ارتباط این تجربه با آموزه‌های دینی را مورد بررسی قرار داده است. داستان سوم: "بازگشت به زندگی" آخرین داستان در این سه گانه، تجربیات یک فرد که از مرگ بازمی‌گردد را توصیف می‌کند. این شخص، پس از تجربه مرگ، به زندگی باز می‌گردد و قصد دارد تا دیگران را به این حقیقت‌هایی که خود تجربه کرده است، آگاه کند. نویسنده در این داستان به ابعاد اجتماعی و انسانی این تجربه پرداخته و نشان داده است که چگونه این تجربه می‌تواند زندگی فرد و اجتماع را تغییر دهد. این روش تحقیق و نگارش که توسط نویسنده‌ای مانند صادقی به کار گرفته شده است، به نام "روش تاریخ‌نگاری داستانی" یا "تاریخ‌نگاری با قلم رمان‌نویسی" شناخته می‌شود. در این رویکرد، نویسنده با ترکیب عناصر مستندی و ادبی، سعی در ثبت و بازگو کردن تاریخ و رویدادها دارد. او از روایات شفاهی و خاطرات افراد بهره می‌برد و سپس با تحقیق مستقل و بررسی منابع تاریخی، سعی در اثبات یا رد صحت این خاطرات دارد. این رویکرد می‌تواند به خواننده اجازه بدهد تا به یک دیدگاه گسترده‌تر از رویدادها دست یابد و درک بهتری از زمینه تاریخی و اجتماعی آنها پیدا کند. از طرف دیگر، استفاده از عناصر رمانی و ادبی می‌تواند موجب جذابیت بیشتر مخاطب شود.سه دقیقه در قیامت کتاب «سه دقیقه در قیامت» تجربیات نزدیک به مرگ و نگاهی به جهان پس از مرگ را به تصویر می‌کشد. راوی در طی سه دقیقه‌ای که از بدنش جدا شده، تجربیاتی متفاوت و غیرمتداول را مشاهده می‌کند که ممکن است در ذهن افراد عادی به سختی قابل فهم باشد. این کتاب روایت یک مدافع حرم است که در طی یک عمل جراحی، سه دقیقه روح از بدنش جدا می‌شود و وارد عالم برزخ می‌شود و تجربه‌ای نزدیک به مرگ را تجربه می‌کند و سپس با کمک پزشکان در اتاق عمل، دوباره به زندگی برمی گردد .  این کتاب کوتاه به مفاهیم مهمی مثل صدقه‌، حق‌الناس، دست‌گیری از نیازمندان و نیکی به پدر و مادر میپردازد. معاد: پاسخ به شبهات کلامی دفتر پنجم از سری مجموعه «پاسخ به شبهات کلامی» به تحلیل، نقد شبهات و پرسش های مطرح درباره معاد (شامل عالم برزخ و قیامت) اختصاص یافته است. نویسنده در این دفتر از رویکرد کلامی و فلسفی استفاده کرده و می‌خواهد شبهات را با استدلال منطقی و فلسفی پاسخ دهد. علاوه بر این، به نظر می‌رسد که نویسنده به ضرورت گاهی استفاده از رویکرد عرفانی نیز اشاره کرده است. نکته مهم دیگر این است که نویسنده بر اساس اهمیت هر شبهه، میزان پرداخت و تحلیل را مشخص می‌کند و این ممکن است باعث شود که پاسخ به برخی از شبهات به صورت جزئی و مختصر ارائه شود، و برخی دیگر چندین صفحه را به خود اختصاص دهد. خواننده در حین مطالعه این تحقیق نه تنها پاسخ شبهات را دریافت میکند، بلکه نکات و تحلیل‌های جدید نویسنده را نیز خواهد دید. این نکات ممکن است نتیجه تأملات عمیق و زوایای جدید نگارنده باشند که به خواننده اجازه می‌دهد تا مسائل را از دیدگاه‌های متنوع تری مورد بررسی قرار دهد. در نگاه کلی این دفتر یک تالیف فلسفی و کلامی است که با تحلیل شبهات معاد، به خواننده فرصت می‌دهد تا علاوه بر دریافت پاسخ‌های موجود، با نگاه‌ها و تأملات جدیدی نیز آشنا شود. منازل الاخره منازل الْآخره کتابی است به زبان فارسی درباره مرگ و حوادث پس از آن، در این کتاب به حقیقت مرگ می‌رسیم و اینکه مرگ پایان زندگانی انسان نیست، بلکه آغاز مرحله‌ای جدید از زندگانی اوست. در این نوشتار، نویسنده به بررسی اهمیت و خطرات هر یک از منزل‌گاه‌های پس از مرگ می‌پردازد و در عین حال، ابزارها و وسایلی را ارائه می‌دهد که به افراد کمک می‌کند تا از هراس و وحشت این منزل‌گاه‌ها فرار کرده و به سلامت و مصونیت دست یابند. بخش های این کتاب شامل: مرگ، قبر، برزخ، قیامت، بیرون آمدن از قبر، میزان، حسابرسی، پرونده، صراط و عذاب جهنم است که پس از هر بخش، داستان‌هایی از مرگ و حوادث مربوط به آن ذکر شده و در پایان کتاب نیز داستان‌هایی از مومنان آمده است. در ضمن منبع مورد استناد هر داستان و حکایت در پانوشت کتاب آورده شده است.  

با وجود تغییر نگاهی که در والدین نسل جدید نسبت به رشد و پرورش کودکان اتفاق افتاده است، میتوان گفت هنوز پدر و مادرانی هستند که به فعالیت های روزانه بچه ها تنها به چشم سرگرمی نگاه میکنند. بعضی والدین کنجکاوی بچه ها پیرامون ماجرای داستان های کودکانه و بازی را نه به عنوان نشانه ای خوب از کارکرد مفید و سالم ذهن آنها بلکه به عنوان شیطنت شناخته و نام عطش آنها برای دانستن را فضولی میگذارند!! یک راه کلاسیک و ساده برای رشد ذهن کودک و نوجوان قصه است، قصه ها یک راه قدیمی اما از نظر علمی بسیار مفید برای سرگرم کردن بچه ها هستند. قصه‌ها و داستان‌ها می‌توانند به شکل‌گیری شخصیت فرزندان، رشد هوش هیجانی، افزایش خلاقیت و میزان یادگیری کودکان و نوجوانان به شکل شایانی کمک کنند. مطمئناً هدف از قصه و داستان فقط مطرح کردن الفاظی برای وقت‌گذرانی و به مقصد رسیدن کارکترها در ا‌نتهای داستان نیست بلکه قصه و داستان در ضمیر خود هدفی را دنبال می کند و حد اقل چیزی که بعد از قصه مخاطب با آن روبرو می شود حکمت و عبرت‌آموزی از قصه است. در بسیاری از مواقع قصه‌ها به اصلاح یک رفتار ناپسند که با پند و اندرز مستقیم نمی‌توان اشاره کرد می‌انجامند، به‌طوری که حتی گذشتگان ما نیز نا‌خودآگاه از این روش برای پند و اندرز و اصلاح رفتارهای ناشایست بهره می‌جستند. امروزه نیز بسیاری از روانشناسان و روانکاوان کودک و نوجوان از این روش به عنوان روشی علمی و کارآمد برای یادگیری، تغییر و تصحیح مشکلات رفتاری مدد می‌جویند.  بیشتر بخوانید: اهمیت قصه گویی برای کودکان؛ بگذارید کودکان با قصه‌ها بزرگ شوند!     امروزه با انتشار نتایج تحقیقات روانشناسان از تاثیر اعجاب انگیز داستان بر مغز و مهارت های کودکان و نوجوان اهمیت این مطلب بر کسی پوشیده نیست اما همواره انتخاب داستان و کتاب مناسب با گروه سنی بچه ها یکی از مشکلاتی است که خانواده ها با آن روبرو هستند به همین منظور در ادامه قصد داریم مجموعه ای از کتاب های کودک و نوجوان که داستان هایی آموزنده دارند را معرفی کنیم و جهت آشنایی خانواده ها با محتوای آن ها به ارزیابی و بررسی کتب معرفی شده بپردازیم. تمامی کتاب‌های معرفی شده از سایت پاتوق کتاب قابل خریداری می‌باشد. مجموعه قصه های خوب برای بچه های خوب مجموعه قصه های خوب برای بچه های خوب، به قلم مهدی آذریزدی در صدر همه کتاب های کودک و نوجوان است که داستان‌های کهن و بعضا قرآنی را به زبان کودکانه بیان کرده و توسط انتشارات امیرکبیر به چاپ رسیده است. کتاب قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب که تا کنون بیش از 90 بار در تیراژ های انبوه چاپ شده یک مجموعه ی هشت جلدی است که در هرکدام از جلدهای این مجموعه‌، نویسنده به سراغ یکی از منابع مهم و داستان‌های آموزنده و جذاب موجود در فرهنگ و ادبیات ایران رفته است. او از هر منبع، داستان‌ها و حکایات مناسبی انتخاب کرده و با بازآفرینی و بیان ساده و تلخیص ادبی داستان‌ها، مجموعه‌ای بسیار مناسب و ارزشمند برای کودکان و نوجوانان ایرانی خلق کرده است‌. این مجموعه کتاب، گذشته از انتخاب هوشمندانه داستان‌ها از بعد تعلیمی، از نظر داستانی نیز فوق العاده جذاب پردازش شده است. در واقع این مجموعه، دریچه‌ای درست و مناسب برای آشنایی کودکان با فرهنگ غنی ایران و آموزه های اساسی زندگی و نیز  آموزش رفتار های صحیح زندگی است، جالب است بدانید که در سال 1392 در اقدامی جالب انیمیشنی از روی این کتاب و روایت گری مرحوم آذری یزدی ساخته شده و از طریق شبکه پویا به نمایش درآمده است.بیشتر بخوانید: انتخاب کتاب مناسب برای کودکان   این مجموعه ارزنده مناسب برای تمامی رده های سنی کودکان و نوجوانان در سنین مختلف است و جلد یکم آن به داستان‌های کلیله‌ و دمنه اختصاص دارد، با توجه به اینکه کلیله و دمنه از زبان حیوانات است انتخابی هوشمندانه جهت بازنویسی برای مخاطب کودک محسوب می‌شود. جلد دوم این مجموعه، به بیان داستان‌هایی از مرزبان‌نامه پرداخته است. داستان‌های‌ موجود در مرزبان‌نامه علاوه‌بر جذابیت روایت، از نظر محتوایی نیز ظرفیت بسیار زیادی در بازآفرینی برای کودکان دارند. جلد سوم، گزیده‌ای از دو متن تعلیمی مهم ادبیات و فرهنگ ما، یعنی قابوس‌نامه و سندبادنامه‌، است و مانند جلد پیشین حاوی داستان‌های جذابی است که نگاهی تعلیمی و کاربردی برای کودکان و نوجوانان دارند. در جلد چهارم مجموعه قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب، آذریزدی به سراغ مثنوی معنوی رفته است و با وجود پیچیدگی‌ معنایی مثنوی، توانسته است با انتخاب‌های مناسب و قدرت قلم خود، داستان‌هایی جذاب و بسیار ساده برای کودکان و نوجوانان خلق کند. جلد پنجم این مجموعه ارزشمند، داستان‌هایی از قرآن است، این داستان‌ها معمولا در مورد پیامبران هستند و نویسنده تلاش کرده است که ضمن انتخاب مناسب‌ترین داستان‌ها، آن‌ها را به‌شکلی کاملا جذاب و ساده برای مخاطبان بازآفرینی کند. جلد ششم، به بیان گزیده‌ای از داستان‌های عطار می پردازد و نویسنده در این جلد، داستان‌های خود را از میان تمام آثار عطار انتخاب کرده است. جلد هفتم، با عنوان داستان‌هایی از گلستان و ملستان منتشر شده و نویسنده در آن که علاوه‌ بر گلستان، از دیگر آثاری که به شیوه گلستان نوشته شده‌اند، نیز بهره جسته است. در نهایت جلد هشتم این مجموعه، داستان‌هایی از چهارده معصوم است که علاوه بر معرفی سیره زندگی اهلبیت نکات تربیتی فروانی را از دل این حکایات برای مخاطب ترسیم می کند‌. مجموعه قصه های شیرین دلستان و گلستان مجموعه پنج جلدی «قصه های شیرین دلستان و گلستان» که هم اکنون به آن می پردازیم نتیجه دغدغه نویسنده و سال‌ها تجربه نویسندگی اوست که خواسته با الهام از منابع کهن داستانی امروزی خلق کند. با دیدن عنوان کتاب شاید گمان کنید این مجموعه بازنویسی حکایت‌های قدیمی برای نسل جدید است اما تمام داستان‌ها روایتی تازه هستند که کاملا با حال و هوای کودکان و نوجوانان امروزی سازگار است؛ این مجموعه که به قلم آقای محمد حمزه زاده نوشته شده و توسط انتشارات هزار برگ به چاپ رسیده است، گروه سنی خاصی را مخاطب فرار نداده اما مناسب دوره کودکی و اوایل نوجوانی به خصوص سال‌های آخر دبستان می باشد. ماجراهای این پنج جلد در دو روستای دلستان و گلستان می گذرد،مردم دلستان به کوزه گری یا کوزه فروشی مشغول هستند و آوازه کوزه هایشان درجهان پیچیده اما مردم گلستان در کار داروهای گیاهی و پرورش گل هستند. داستان‌ها از نوع معمایی یا مبتنی بر راز و برخی نیز لطیفه‌وار البته از نوع ملایم آنها هستند و با نثری روان و مناسب است که نکات آموزنده ای را به مخاطب منتقل می کند. این مجموعه پنج جلدی با عناوین خطری برای جمال؛ چوپان و پلیس؛ پناهگاه آهو؛ راز درخت شاه توت و دزدان گنج به نویسندگی محمد حمزه‌ زاده و با همت نشر هزار برگ در دسترس مخاطبان قرار گرفته است. مجموعه قصه ما مثل شد  قصه ما مثل شد یک مجموعه 10 جلدی اثر محمد میرکیانی با تصویرگری محمدحسین صلواتیان است که در آن مجموعه‌ای از داستان‌های ایرانی را که در گذر زمان تبدیل به یک ضرب‌المثل شده اند را گردآوری کرده است. بعضی از داستان‌های این مجموعه از زندگی بزرگان دین و برخی از نوشته‌ها و آثار ادبی است و برخی دیگر از داستان‌های عامیانه و شفاهی برآمده است، خواندن داستان ضرب‌المثل‌ها به کودکان کمک می‌کند به صورت ضمنی با برخی رفتار های درست آشنا شوند و علاوه بر اینکه اطلاعات عمومی‌شان را بالا می برند با آگاهی از این جملات کوتاه و پر معنا استفاده کنند. این مجموعه در 17 سال گذشته جزو پرفروش‌ترین کتاب‌های نوجوان در ایران بوده است و جزو آثار نادری است که هم برگزیده کتاب سال شده است و هم تولید تصویری ویژه از روی آن انجام شده  و به زبان‌های دیگر نیز ترجمه شده است این مجموعه، هم به کودکان آموزش می‌دهد و هم داستانی جذاب برای آن‌ها روایت می‌کند و به همین دلیل برای مربیان و معلمانی که قصد آموزش دارند نیز بسیار مفید است. مجموعه کمیک ایلیا مجموعه ایلیا در دسته کتاب های کمیک قرار می‌گیرد و در قالب یک داستان کمیک دنباله‌دار به داستان نوجوان قهرمانی می پردازد که انتخاب شده تا با کمک دوستانش کارهای بزرگی انجام دهد و برای محافظت از مردمش به یک نبرد سخت و طولانی برود، نبردی که آینده تمام بشریت به نتیجه آن بستگی دارد. امروزه کتاب‌های کمیک در دنیا طرفداران زیادی دارند و از محبوب‌ترین کتاب‌ها هستند و سبکی متفاوت در ارایه داستان است که همین مسئله باعث اقبال کودکان و نوجوانان ایرانی به این مجموعه داستان شده است این مجموعه روایتگر داستان نوجوانی به اسم «امیرعلی» است که به همراه خواهر و مادرش، یک خانواده نسبتاً عادی ایرانی را تشکیل داده‌اند. امیرعلی علاوه بر خانواده‌اش، رابطه‌ای نزدیک با چند نفر از دوستان هم‌مدرسه‌ایش با نام‌های «مرتضی»، «آرش» و «کامران» دارد. دوستانی که تقریباً تمام وقت خود را با آن‌ها می‌گذراند. داستان ایلیا از جایی شروع می‌شود که امیرعلی برای پیدا کردن داروهای مادر بیمار خود به همراه دوستان همیشگی‌اش قدم به یک گلخانه می‌گذارد. گلخانه‌ای که فقط در ظاهر یک گلخانه است ولی در واقع آزمایشگاه غیرقانونی و پیشرفته محسوب می‌شود. مکانی که آغازگر تغییر مسیر زندگی امیرعلی و تبدیل او به قهرمانی خواهد بود که مردم شهر را از چنگ شرارتی که زیر خاکستر مدفون بوده نجات می‌دهد. داستان، روندی منطقی دارد و بدون این که عجله‌ای برای روایتش خرج شود، به خوبی شخصیت‌ها و اتفاق‌ها را معرفی و پیش می‌برد. اضافه شدن ویژگی‌هایِ فرهنگِ ایرانیِ زمان حال به این کمیک باعث خلق تجربه‌ای جدید برای کمیک دوستان خواهد بود. مجموعه کمیک ایلیا نوشته امین توکلی یک مجموعه داستان دنباله‌دار مصور یا کمیک استریپ از انتشارات رویاپردازان نسل آینده است که تا کنون 17 جلد از آن منتشر شده و در دو فصل روایت شده که فصل اول آن از جلد یک تا دوازدهم با عنوان ایلیا تولد یک قهرمان منتشر شده و فصل دوم هم از جلد 13 تا 17 با عنوان طلسم سایه در دسترس مخاطبان قرار رفته است.

آیا تا به‌حال چیزی را خوانده‌اید (حتی شاید چند بار) که بعد فراموش کنید و از خودتان بپرسید که چه چیزی را خوانده بودید؟ دلیل این‌که تمرکز در مطالعه بسیار مهم است، این است که هرچه بیشتر حواس‌تان پرت شود، کمتر متوجه آن‌چه می‌خوانید، خواهید شد و کمتر مطالب را به یاد خواهید آورد. در این مقاله سعی داریم تا شما را با چگونگی تمرکز در زمان مطالعه و راهکارهای مناسب تمرکز آشنا کنیم. با ما همراه باشید. اگر در حال شستن لباس‌ها در ماشین لباسشویی باشید، آیا جایی که باید ماشین را در حین حرکت نگه دارید و روی برنامه آبکشی یا خشک‌کن بگذارید، می‌توانید کتاب هم بخوانید؟ آیا می‌توانید همزمان هم بخوابید و هم کتاب بخوانید؟ احتمالا نه. به‌همین دلیل است که تمرکز در مطالعه مهم است. خواندن، یک فرآیند فعال است، بنابراین کاری نیست که بتوانید همزمان با کارهای دیگر، آن را به خوبی انجام دهید. پس باید مطمئن شوید که تمرکز خود را در حین مطالعه حفظ کنید. چگونه تمرکز در مطالعه داشته باشیم؟ تمرکز ویژگی بسیار مهمی است که به شما کمک می‌کند تا نسبت به کاری که انجام می‌دهید، توجه و دقت مستمر داشته‌باشید. تمرکز به شما امکان می‌دهد وظایفتان را با موفقیت و به‌طور مؤثر انجام دهید، در مکالمات شرکت کنید و در حین مطالعه نیز کمک می‌کند مطالب را بهتر  درک و حفظ کنید. عوامل حواس‌پرتی را حذف کنید حواس‌پرتی مهم‌ترین عامل از دست دادن تمرکز در مطالعه است. ممکن است از خود بپرسید که چگونه بدون حواس‌پرتی کتاب بخوانیم. واضح است که اگر هر 5 دقیقه یک‌بار شخصی از شما چیزی بپرسد یا اگر اعلان‌های تلفن‌تان دائماً خاموش شود، نمی‌توانید به کتاب توجه کنید. حتی اگر ذهن شما درگیر تماس یک شخص دیگر است، پس یعنی تمرکز خود را از قبل به خطر انداخته‌اید. بنابراین، برای شروع، بهتر است حالت پرواز را در تلفن همراه خود روشن کنید. در مورد سایر عوامل حواس‌پرتی مانند کارهای خانه نیز سعی کنید آن‌ها را قبل از ساعت مطالعه انجام دهید تا بتوانید با ذهنی روشن از کتاب خود لذت ببرید. حتی سوت کتری چای روی اجاق گاز یا لباس‌های ماشین لباسشویی که منتظر آویزان شدن هستند هم می‌تواند تمرکز در مطالعه را به هم بزند. همچنین، سعی کنید قبل از مطالعه برنامه‌ریزی کنید تا بتوانید جایی قرار بگیرید که حواس شما پرت نشود. یک فضای مطالعه آرام بسازید تا در یک مکان ثابت و بدون حواس ‌پرتی به مطالعه مشغول شوید. با عوامل حواس‌پرتی درون خود نیز مقابله کنید. اگر چیزهای زیادی ذهن‌تان را به خود مشغول می‌کنند، چند نفس عمیق بکشید تا ذهن‌تان استراحت کند یا فهرستی تهیه کنید تا به جزئیات فکر نکنید. حتماً از هر دارویی برای کمک به کاهش درد یا عدم توجه و تمرکز (در بیماران مبتلا به ADHD) طبق توصیه پزشک استفاده کنید. سعی کنید مطالعه خود را با زمان‌هایی هماهنگ کنید که بهترین احساس را دارید و حواس شما پرت نمی‌شود. از فکر کردن در مورد چیزهایی که باید برای آن‌ها برنامه‌ریزی کنید، در زمانی که نیاز به تمرکز بر مطالعه دارید، اجتناب کنید. می‌توانید یک تایمر تنظیم کنید تا به شما کمک کند زمان تمرکز در مطالعه را از دست ندهید. سپس به سراغ کار دیگری بروید که باید انجام دهید یا کمی استراحت کنید و دوباره به مطالعه ادامه دهید. حتما تایمر خود را طوری تنظیم کنید که زمان استراحتتان را نیز شامل شود! هنگامی که بدون از دست دادن تمرکزتان به زمان توقف رسیدید، با یک استراحت کوتاه به خودتان پاداش دهید. برخی از افراد با یک پاداش کوچک مانند خوردن یک میان وعده یا قدم زدن، راحت‌تر هستند. درهرحال، پاداش شما هرچه باشد، به یاد داشته‌باشید که پس از پایان زمان استراحت دوباره به مطالعه بازگردید. تمرین کنید که به حواس‌پرتی خود توجه نکنید. هر زمان که چیزی در مطالعه شما اختلال به وجود می‌آورد، چند ثانیه وقت بگذارید و آن‌چه را که حواستان را پرت کرده است، یادداشت کنید. بعد از اتمام مطالعه فهرستتان را بخوانید و ببینید چه چیزی شما را از خواندن باز می‌دارد. اگر بدانید از چه چیزهایی باید اجتناب کنید، جلوگیری از حواس‌پرتی بسیار آسان‌تر است. انگیزه خود را بهبود دهید در کودکی، هر زمان که والدینتان از شما می‌خواستند کاری انجام دهید، همیشه از آن‌ها می‌پرسیدید: «چرا؟» گاهی درک دلیل پشت یک عمل می‌تواند شما را برای انجام آن تشویق کند. درغیراین‌صورت، آن کار را صرفاً به این دلیل انجام خواهید داد که مجبورید! اما خودتان را وقف آن نخواهید کرد. انگیزه می‌تواند فداکاری ایجاد کند و فداکاری نتیجه می‌دهد. اگر واقعا نمی‌دانید چرا می‌خواهید وقت خود را صرف مطالعه کنید، از خودتان بپرسید: «چرا؟». برخی از افراد برای یادگیری چیزهای جدید و رشد شخصی خود مطالعه می‌کنند و برخی برای تفریح یا آرامش، اما دلیل شما هرچه باشد، باید به آن مطمئن باشید. پیگیری آن‌چه می‌خوانید، نوشتن ایده‌ها و برداشت‌ها و ذخیره قسمت‌های مورد علاقه، به شما کمک می‌کند مطالبی را که می‌خوانید بهتر بفهمید. وقتی انگیزه‌های خود را برای خواندن پیدا کردید و شروع به درک و باور آن‌ها نمودید، دیگر احساس نمی‌کنید که وقت خود را هنگام مطالعه تلف می‌کنید. این به نوبه خود به شما کمک می‌کند تا روی آن‌چه می‌خوانید متمرکز بمانید. کاهش خستگی برای تمرکز در مطالعه کمبود خواب یک مشکل بزرگ برای بسیاری از افراد است. ممکن است از خود بپرسید که چگونه باید وقتی دائما خسته هستید، روی مطالعه تمرکز کنید. وقتی کمبود خواب دارید، درست مثل این است که نمی‌توانید 100 درصد توانتان را روی کاری بگذارید و فقط منتظر فرصتی هستید تا بخوابید. ناگفته نماند که اگر خسته هستید، تقریباً غیرممکن خواهد بود که بتوانید تمرکز در مطالعه را حفظ کنید. با توجه به قابلیت‌های آرامش‌بخش مطالعه، اگر استراحت کافی نداشته‌باشید، قطعاً به سختی می‌توانید کتاب به دست بگیرید و با میل به خوابیدن مقابله کنید. بنابراین، سعی کنید قبل از شروع زمان مطالعه، استراحت کافی داشته‌باشید. به این ترتیب، استقامت ذهنی لازم برای تمرکز در حین مطالعه را خواهید داشت و قادر خواهید بود اطلاعات خوانده شده را درک کنید و آن‌ها را به خاطر بسپارید. اگر شروع به خواندن کردید و متوجه شدید که احساس خواب آلودگی دارید، سعی کنید 15 یا 20 دقیقه چرت بزنید. سپس صورت خود را بشویید و دوباره شروع به خواندن کنید. برای تمرکز در مطالعه، سعی کنید استرس را از بین ببرید استرس، نگرانی و اضطراب می‌تواند تمرکز شما را به خطر بیاندازد و مانع از تمرکز در مطالعه شود. راه‌های مختلفی وجود دارد که می‌توانید سعی کنید با این مشکلات مقابله کنید. نوشتن درباره هر چیزی که نگران آن هستید و تصمیم‌گیری برای حل آن می‌تواند به کاهش استرس شما کمک کند. وقتی توانستید ذهنتان را خالی کنید و آرام شوید، شروع به مطالعه کنید. سعی کنید وارد کتاب شوید، شخصیت ها را بشناسید، در مسیر داستان شرکت کنید و خود را در آن‌جا ببینید. این کار حتی ممکن است به شما کمک کند تا موقتا از مشکلات خود فاصله بگیرید. علاوه‌براین، می‌توانید از آزمایش‌ها و مصیبت‌های شخصیت‌ها و روشی که بر ترس‌هایشان غلبه کردند، شجاعت و الهام بگیرید. با داشتن ذهنی روشن، احتمال این‌که بتوانید روی مطالبی که می‌خوانید تمرکز کنید و از آن‌ها لذت ببرید، بسیار بیشتر خواهد بود. با کسالت مبارزه کنید خواندن یک کتاب خسته‌کننده مانند تماشای ورزشی است که هیچ علاقه‌ای به آن ندارید. احتمالاً متوجه شده‌اید که هنگام خواندن یک کتاب کسالت‌آور نمی‌توانید تمرکز کنید. در هرحال، لازم نیست هر کتابی را که شروع می‌کنید، حتما به پایان برسانید. اگر واقعاً کتابتان جذاب نیست، می‌توانید آن را رها کنید و کتاب متفاوتی پیدا کنید که علاقه شما را برانگیزد. اگر متوجه شدید که همیشه موقع خواندن کتاب حوصله‌تان سر می‌رود و تمرکزتان را از دست می‌دهید، کمی استراحت کنید و در صورت لزوم، کتاب دیگری را شروع کنید. گاهی اوقات یک کتاب عالی هم می‌تواند یک سری صفحات داشته‌باشد که جذاب نباشند اما پس از عبور از آن‌ها دوباره جالب شود. یاد بگیرید که سطح انرژی خود را مدیریت کنید ممکن است بخواهید یک ساعت بنشینید و مطالعه کنید اما بعد از 10 دقیقه متوجه شوید که با انگشتانتان ضرب می‌زنید، دندان‌هایتان را به هم می‌سایید و پاهایتان را به جلو و عقب می‌کوبید. شاید شما مشتاق باشید در آن لحظات با دوستان خود در پارک یا زمین فوتبال باشید. اگر انرژی زیادی دارید که منتظر استفاده از آن هستید، بهتر است به همان سمتی بروید که اشتیاقتان می‌رود. مطمئنا این بدان معنا نیست که شما باید تمام ساعات روز و هر روز هفته را در خارج از منزل باشید و فقط برای خواب به خانه بیایید. اما اگر تمام روز را پشت میز کار کرده‌اید، ممکن است ایده خوبی باشد که مطالعه را به زمانی که موفق به انجام تمرینات بدنی شدید، موکول کنید. در غیراین‌صورت، برای تمرکز در مطالعه با مشکل مواجه خواهید شد. برای تمرکز در مطالعه، موقعیت خواندن خود را تنظیم کنید وضعیت بدن نقش مهمی در میزان تمرکز دارد. علاوه‌براین، مکان‌های مختلف برای هرکسی معنای متفاوتی دارند. وقتی در رختخواب دراز می‌کشید، تقریباً به بدن خود می‌گویید که زمان خواب فرا رسیده است یا وقتی پشت میز می‌نشینید، می‌دانید که کار دارید. بنابراین، بهتر است یک صندلی یا مکانی مشخص در خانه داشته‌باشید که در آن فقط مطالعه کنید. سعی کنید حالتی راحت اما صاف داشته‌باشید که شما را هوشیار و متمرکز نگه دارد. فضای مطالعه کافی ایجاد کنید گاهی اوقات، پاسخ به «چرا نمی‌توانم روی مطالعه تمرکز کنم» به سادگی با تغییر محل مطالعه حل می‌شود.  مکان مطالعه شما نقش فوق‌العاده‌ای در کیفیت جلسات مطالعه و عملکرد شما دارد. همیشه باید مکانی ساکت و راحت انتخاب کنید، جایی که حواس‌پرتی‌ها را بتوان کنترل کرد و به حداقل رساند. محیط اطراف همیشه در وضعیت روحی شما نقش دارد. یک اتاق به هم ریخته و نامرتب می‌تواند بر توانایی شما برای توجه و دقت، تأثیر منفی بگذارد، می‌تواند باعث شود که احساس سرگیجه و محدودیت داشته‌باشید و در نهایت می‌تواند به‌طور قابل توجهی توانایی شما را برای تمرکز در مطالعه کاهش دهد. بنابراین، باید مقداری زمان و تلاش صرف کنید تا کنج مطالعه خود را آن‌طور که دوست دارید، مرتب کنید. همچنین، مطمئن شوید که فضای اتاق کاملا روشن و قابل تهویه است. اکسیژن‌رسانی به مغز در زمان مطالعه و تاثیر آن بر تمرکز را هرگز دست کم نگیرید. قهوه بنوشید قهوه یک نوشیدنی شگفت‌انگیز است که می‌تواند به شما کمک کند توانایی خود را برای متمرکز ماندن افزایش دهید. کافئین، ماده جادویی موجود در قهوه، سطح هوشیاری را بهبود می‌بخشد و حتی توانایی‌های ذهنی کوتاه مدت را نیز افزایش می‌دهد. کافئین با تحریک سیستم عصبی مرکزی مغز و افزایش تولید دوپامین، تمرکز را بهبود می‌بخشد، تمرکز را بالا می‌برد و خستگی را کاهش می‌دهد. با هدف بخوانید مطالعه با هدف، شبیه داشتن انگیزه خوب است. چه هدف شما این باشد که بعد از یک روز طولانی با یک کتاب خوب استراحت کنید یا چیز جدیدی یاد بگیرید، افزودن یک هدف واضح به برنامه مطالعه، احتمال تمرکز در مطالعه را بسیار بیشتر می‌کند. زمانی که هدف خود را تجسم کنید و تلاش فعالی برای حفظ آن در هنگام مطالعه انجام دهید، توانایی شما برای تمرکز افزایش خواهد یافت. قانون 50 دقیقه را زیر پا نگذارید قانون 50 دقیقه یک تکنیک افزایش بهره‌وری است که تصور می‌شود عملکرد ذهنی افرادی را که از آن استفاده می‌کنند، افزایش می‌دهد. فواصل 50 دقیقه‌ای در این قانون به عنوان چارچوب زمانی ایده‌آل برای توانایی فرد برای متمرکز ماندن روی یک کار خاص شناخته شده است.  در این 50 دقیقه، باید بتوانید تمام تمرکز خود را به مطالعه اختصاص دهید. پس از گذشت 50 دقیقه، توانایی شما برای تمرکز به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد. پس به‌جای این‌که خود را فراتر از آن‌چه که به‌طور طبیعی قادر به انجام آن هستید، تحت فشار قرار دهید، باید 10 دقیقه استراحت کنید. یک استراحت 10 دقیقه‌ای برای بازیابی توانایی تمرکز هنگام مطالعه کافی است و باید بتوانید 50 دقیقه دیگر دوباره به درستی تمرکز کنید. اهداف روشنی برای مطالعه خود تعیین کنید به‌طورکلی هدف‌گذاری برای خواندن کتاب می‌تواند تأثیر مثبتی بر توانایی شما برای تمرکز داشته‌باشد. اهداف می‌توانند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشند، اما مهم است که به رسمیت شناخته شوند. شما می‌توانید دو نوع هدف برای مطالعه خود تعیین کنید. یکی هدف روزانه و کوتاه مدت است که به شما اجازه می‌دهد تا در هر روز برای دقایقی عادات خواندن خود را مدیریت کنید. دیگری هدف طولانی مدت است که به شما کمک می‌کند تا بتوانید مدیریت سالانه تعداد کل کتاب‌هایی که می‌خواهید بخوانید را داشته‌باشید. مطمئناً دانستن این‌که تلاش‌هایتان شما را به سمت هدف روشنی که برای خود تعیین کرده‌اید، هدایت می‌کند، باعث می‌شود خیلی بهتر روی مطالعه تمرکز کنید. به موسیقی گوش دهید موسیقی تاثیر باورنکردنی بر مغز دارد و یکی از معدود فعالیت‌هایی است که هر دو نیمکره راست و چپ مغز را به‌طور همزمان فعال می‌کند. با توجه به این اثر، موسیقی می‌تواند توانایی ذهن را برای تمرکز بهبود بخشد. در حالت ایده‌آل، برای جلوگیری از حواس‌پرتی بهتر است به موسیقی بی‌کلام یا کلاسیک گوش دهید. آهنگ‌های پاپ یا راک که شما را تشویق می‌کنند تا با اشعار همخوانی کنید، تمرکزتان را برهم می‌زنند. موسیقی کلاسیک موثرترین سبک برای بهبود تمرکز است و مغز را به روشی مشابه تحریک و متمرکز می‌کند. جهت تمرکز در مطالعه جلسات مطالعه خود را از قبل برنامه‌ریزی کنید یکی از رایج‌ترین مشکلاتی که خوانندگان با آن مواجه هستند، عدم سازماندهی جلسات مطالعه و عادات خواندن آن‌ها است. انتخاب زمان نامناسب برای یک جلسه مطالعه همان چیزی است که باید از آن اجتناب کنید. همیشه باید جلسات مطالعه خود را از قبل برنامه‌ریزی کنید و مطمئن شوید که در ساعاتی از روز قرار دارند که به احتمال زیاد ذهن شما متمرکز و برای تلاش آماده است. با انجام این کار، از شروع یک جلسه مطالعه در زمان نامناسب اجتناب می‌کنید و شانس خود را برای این‌که بتوانید به درستی روی آن‌چه می‌خوانید تمرکز کنید، افزایش می‌دهید. چندکاره بودن، هنر نیست افسانه چندکاره بودن را فراموش کنید. ما از نظر فیزیکی قادر نیستیم در یک زمان روی بیش از یک چیز تمرکز کنیم. مغز قادر است در چند میلی ثانیه از تمرکز بر یک فعالیت به تمرکز بر فعالیت دیگر تغییر کند، اما زمانی که تمرکز باید در بالاترین سطح باشد، این رویکرد باعث کاهش بازدهی شما خواهد شد. هنگام مطالعه، تمام توجه خود را به آن اختصاص دهید. تصور نکنید اگر مطالعه کنید و همزمان تلویزیون را روشن کنید و اخبار را در پس زمینه گوش دهید نیز تجربه خوبی خواهید داشت. سخن پایانی تمرکز در مطالعه می‌تواند برای بسیاری از افراد چالش برانگیز باشد. راهکارهایی که در این مقاله ارائه شد، به شما کمک می‌کند تا از هر طریقی که می‌توانید تمرکز خود را بهبود بخشید و آگاه شوید. بنابراین، سعی کنید آن‌ها را به طور مداوم انجام دهید و سپس پیشرفت خود را در طول زمان بررسی کنید. امیدواریم شاهد پیشرفت موثری در تمرکزتان باشید. شما چه مواردی را به این لیست اضافه خواهید کرد؟ با ما درمیان بگذارید. منابع: https://jefferson.kctcs.libguides.com/reading/focus https://basmo.app/how-to-focus-on-reading/

ادبیات بن‌مایه شعور و فرهنگ در هر ملت و سرزمین به حساب می‌آید و به همین سبب این عرصه در میان تمامی مللی که به تمدن ارج می‌نهند، جایگاه ویژه‌ای دارد. اساسا ادبیات را می‌توان زبان واحد یک ملت دانست که با تمام اختلاف‌ها می‌تواند انسان‌ها را به یکدیگر نزدیک کند. در تاریخ شفاهی و مکتوب ایران، ادبیات نقش بسیار مهمی دارد و عموما مردم جهان ایرانیان را به ادب فارسی و تاریخچه غنی آن می‌شناسند. در ادامه این مطلب می‌خواهیم ببینیم ادبیات چیست و چه جایگاهی دارد. با ما همراه باشید. تعریف ادبیات: ادبیات چیست؟ برای این‌که بتوانید با گونه‌های ادبی مختلف آشنا شوید، ابتدا باید بدانید ادبیات چیست و به چه نوشته‌هایی می‌توان ادبیات گفت. تعریف کلی که از این واژه وجود دارد، شامل هر نوع اثر مکتوبی می‌شود. در حقیقت از گذشته تا به امروز از این کلمه برای تمامی سخنانی استفاده می‌شده که از سطح سخنان محاوره‌ای و روزمره فراتر ‌بوده و مستقیما احساسات خواننده را مورد هدف قرار می‌داده‌اند. این احساسات می‌تواند غم، شادی، عشق، هیجان، خشم و یا هر چیز دیگری باشد. در تعریف ملی و میهنی نیز ادبیات به تمام متن‌هایی اطلاق می‌شود که در تاریخ یک ملت ماندگار شده‌ و نمود برجسته‌ای یافته‌اند. در این تعریف، متن‌ها به‌طور کلی به دو دسته شعر و نثر تقسیم می‌شوند که در هر کدام از این گونه‌های ادبی آثار بسیار ماندگار و باکیفیتی در ادبیات ملل خلق شده است.حتما بخوانید: ادبیات داستانیانواع ادبیات حال که دانستید ادبیات چیست، وقت آن رسیده که با انواع ادبیات آشنا شوید و وجه تمایز هر یک را بدانید. ادبیات، گونه‌های مختلفی دارد که در هر کدام از این گونه‌ها آثار بسیار ماندگار و درخشانی خلق شده است. عمده‌ترین و جهانی‌ترین این گونه‌ها ادبیات حماسی، ادبیات غنایی، ادبیات نمایشی و ادبیات تعلیمی هستند. در ادامه هر یک را به تفکیک به شما معرفی خواهیم کرد.   ادبیات حماسی ادبیات حماسی گونه‌ای مهم از ادبیات است که در تاریخ ادبی بسیاری از کشورها نقش مهمی داشته و آثار درخشانی در آن زمینه پرداخته شده است. ادبیات حماسی هر ملت در حقیقت تاریخ شفاهی همان ملت است که بخشی از این تاریخ به ضرورت به شکل مکتوب درآمده است. واژه حماسه به‌تنهایی معنای شجاعت و دلیری می‌دهد و اصطلاحا در ادبیات به آثاری «حماسه» می‌گویند که در وصف زندگی و نبردهای پهلوانان و دلیران یک سرزمین نوشته یا سروده شده است. برای مثال شاهنامه فردوسی یکی از معروف‌ترین آثار حماسی تاریخ ادبیات ایران به شمار می‌آید که شهرتی جهانی دارد. شاید ادبیات حماسی در نگاه اول محتواهایی مشتمل بر کشورگشایی شاهان، نبرد، دعوا بر سر تاج و تخت و ... را برایتان خاطرنشان کند، اما همه‌ ادبیات حماسی این نیست و نمی‌توان این گونه‌ ادبی غنی را تنها به قصه‌های جنگ محدود کرد. البته که جنگ و نبرد پهلوانان جز جدانشدنی شاهنامه است اما در کنار این نبردها، نویسندگان داستان‌ها و منظومه‌های حماسی مفاهیم متنوع و مهم دیگری را نیز جای می‌دهند. مفاهیمی که بیان‌گر آرمان‌های یک ملت است. این آرمان‌ها می‌تواند شامل آزادی‌خواهی و عدالت‌خواهی مردمان یک سرزمین باشد که برای به دست آوردن آن جان خویش را کف دست گذاشته و به جنگ استبداد می‌روند. آثار حماسی کهن عموما منظومه‌های بسیار بلندی هستند که داستان‌های مختلفی در آن گنجانده شده است. داستان‌هایی که با زندگی مستقیم مردم عجین شده است. نه فقط در شاهنامه، که در حماسه‌های کهنی مانند ایلیاد و اودیسه، اسب تروا و ... نیز چنین داستان‌های فاخر و غنی را می‌توان دید. ادبیات حماسی از اساس با جامعه‌شناسی و اسطوره‌شناسی پیوند خورده و نمی‌توان این سه را از هم جدا کرد. این شاخه مهم از ادبیات زمینه‌هایی دارد که با شناخت آن‌ها می‌توان آثار حماسی را از دیگر آثار بازشناخت. این زمینه‌ها عبارتند از: زمینه قهرمانی، زمینه داستانی، زمینه خرق عادت و زمینه ملی. زمینه قهرمانی عموما اولین چیزی که بعد از شنیدن نام حماسه و ادبیات حماسی به ذهن مردم می‌رسد، پهلوانان و قهرمانان یک داستان باشد. دلیل این امر هم واضح است. بخش اعظمی از حماسه را قهرمانان آن می‌سازند و حماسه‌سرایان تلاش دارند تصویری که از قهرمانی و پهلوانی این افراد می‌سازند، ارزش بصری، تعلیمی و هنری بسیار بالایی داشته باشند. زمینه داستانی زمینه مهم دیگری که آثار حماسی را می‌سازد، زمینه داستانی است. همان‌طور که گفتیم، حماسه‌ها عموما منظومه‌های طولانی داستانی هستند که در آن احوال زندگی و نبردهای پهلوانان یک ملت شرح داده می‌شود. در حقیقت حماسه‌سرا با خلق یک داستان فاخر قهرمانان را در ذهن مردم ماندگار و جاویدان می‌کند. زمینه خرق عادت یکی از مهم‌ترین و بارزترین ویژگی‌های داستان‌های حماسی، خرق عادت است. اگرچه حماسه را می‌توان تاریخ شفاهی ملتی دانست که سینه به سینه نقل شده تا به‌صورت مکتوب دربیاید، اما نمی‌توان اعمال و کنش‌های پهلوانان این داستان‌ها را هم‌تراز با مردم عادی دانست. عموما در داستا‌ن‌های حماسی شخصیت‌ها از پس کارهایی برمی‌آیند که از منطق خارج است و نمی‌توان به‌راحتی توجیه‌شان کرد. این شخصیت‌ها حوادثی عجیب و خارق‌العاده را در خلال داستان پدید می‌آورند و همین حوادث شگفت‌آور است که حماسه را تبدیل به یک گونه ادبی متمایز و غنی می‌کند. زمینه ملی زمینه مهم دیگر حماسه، زمینه ملی آن است. حوادث و شخصیت‌های داستان‌های حماسی اگرچه بخشی از قصه‌ای هستند که نویسنده و شاعر خلق کرده است، اما نمی‌توان آن‌ها را چیزی جدا از واقعیت‌ها دانست. در واقع قهرمانان و حتی شخصیت‌های منفی داستان‌های حماسی بخشی از خصوصیات اخلاقی مردمان یک عصر را منعکس می‌کنند و به همین سبب داستان‌های حماسی را می‌توان بخشی از تاریخ یک ملت دانست. ادبیات غنایی ادبیات غنایی گونه‌ای مهم از ادبیات است که شامل اشعار و متونی می‌شود که در آن شاعر با استفاده از عواطفش داستان یا ماجرایی را شرح می‌دهد و مسائلی مانند عشق، وصال، فراق، رنج و ... را منعکس می‌کند. با این تعریف، در ادبیات غنایی هر ملت عواطف و احساسات بر سایر امور و عناصر غالب می‌شوند و هر نویسنده و شاعری که بتواند این عواطف و احساسات را به شکل بهتری بیان کند، سخنش تاثیر بیشتری خواهد داشت و مخاطب را مدهوش خواهد کرد. ادبیات غنایی را می‌توان ناب‌ترین گونه‌ ادبی تاریخ ادبیات هر ملت دانست. از شاخصه‌های مهم این گونه ادبی می‌توان به عارفانه بودن، شاعرانه بودن، سیال بودن احساسات، ایجاد فضایی غم‌انگیز و ... اشاره کرد که فقدان هر یک از این‌ها موجودیت آثار غنایی را از بین می‌برد. ادبیات غنایی مستقیما با روح آدمی در ارتباط است و بخش‌های خفته جان انسان‌ها را بیدار می‌کند. این شاخه از ادبیات عموما قصد تعلیم و اندرز ندارد و شاید به همین علت است که آثار غنایی هر سرزمین میان مردمان آن‌جا از محبوبیت بسیاری برخوردار است. شاعران و نویسندگان حوزه ادبیات غنایی عموما انسان‌هایی با عواطف غنی و حالات روحی به‌خصوصی هستند که تلاش دارند احساساتشان را به فراخور زمان و موقعیت برای مخاطب در قالب شعر یا نثر شرح دهند. البته عموما شعر نقش پررنگ‌تری در میان آثار غنایی دارد و در این اشعار موضوعاتی مانند دین، مدح، مرثیه، حبسیات، حسب حال ‌و ... نیز شرح داده می‌شود. در ادب فارسی شاعرانی مانند حافظ، نظامی، سعدی، مسعود سعد سلمان و مولانا از چهره‌های برجسته به شمار می‌آیند که آثارشان شهرتی جهان دارد و در بهترین مراکز آکادمیک دنیا تدریس می‌شود.حتما بخوانید: چرا باید داستان بخوانیم؟ ادبیات نمایشی ادبیات نمایشی گونه‌ای مهم دیگر از ادبیات است که از زمان یونان باستان موجودیت داشته و مورد استفاده قرار می گرفته است. در حقیقت می‌توان گفت ادبیات نمایشی به شکل یک واسطه میان ادبیات و صحنه نمایش قرار می‌گیرد و با استفاده از آن بازیگران یک نمایش صحنه‌ای می‌توانند به شکل منطقی‌تری به ایفای نقش‌شان بپردازند. از طرف دیگر می‌توان گفت ادبیات نمایشی شکلی از داستان است که نویسنده آن تمام جزئیات صحنه -چه بصری و چه محتوایی- را در آن وارد کرده و به‌عنوان یک راهنمای مسیر از آن برای به پایان رساندن یک اجرای نمایشی استفاده می‌کند. شکل استفاده نویسنده هم اهمیت زیادی دارد، زیرا باید به گونه‌ای باشد که نهایت تاثیر را روی مخاطب بگذارد و معنا را به‌طور کامل به او برساند. همان‌طور که گفتیم، خاستگاه این ادبیات به یونان باستان برمی‌گردد و امروزه در جای جای جهان شناخته‌ شده است. با گذشت زمان این شکل از ادبیات به شکل متن نمایشنامه‌ها درآمدند و روی صحنه‌های تئاتر اجرا شده‌اند. با قطعیت نمی‌توان گفت اولین تئاتر در چه سرزمینی اجرا شده است، اما از قدیم‌الایام از نوشته‌های باستانی چنان برمی‌آید که یونانیان از تئاتر به‌عنوان یک ابزار مهم برای پرستش خدایانشان استفاده می‌کرده‌اند و در حقیقت نمایش برای آن‌ها یک آیین سنتی برای افتخار به خدایان و طبیعت بوده است. در نهایت هم به‌تدریج ادبیات نمایشی شکل رسمی و جدیدی به خود گرفت و امروزه در تمامی کشورها این گونه از ادبیات شمایلی زنده و جریان‌ساز دارد و هنرمند از آن برای انتقال مفاهیم گوناگون بهره می‌گیرد. ادبیات تعلیمی گونه‌ای دیگر از ادبیات، ادبیات تعلیمی و اندرزی نام دارد که آثار و متون برآمده از آن سعی دارد معارف یا علومی مانند علوم مذهبی، علوم فلسفی و ... را منتشر کند. هدف از انتشار چنین متونی در وهله اول تاثیرگذاری و دادن پند و اندرز به شنونده است. تاریخ ادب فارسی از دیرباز تا کنون مهد آثار تعلیمی و اندرزی بوده و به جرأت می‌توان گفت دریایی بی‌پایان از این نوع متون در تاریخ مکتوب ما یافت می‌شود. چرا که عموما ایرانیان علاقه وافری به پیشرفت تمدن و اخلاق در میان مردمان داشته‌اند و همین دغدغه شریف منجر به خلق آثاری ماندگار و جاودان شده است. از گذشته این تعلیمات و اندرزها عموما به شکل تلویحی در داستان‌ها و شعرها بیان می‌شدند و برای مثال از قوی‌ترین و درخشان‌ترین گونه‌های این ادبیات می‌توان گلستان سعدی، کلیله و دمنه، مثنوی معنوی و حدیقه‌الحقیقه سنایی را نام برد. کلام پایانی ادبیات را نمی‌توان در یک جمله تعریف کرد، ادبیات را تنها می‌توان فهمید و درک کرد، چرا که این عرصه گستره‌ای مهم از تمدن هر سرزمین است که مردمان آن سرزمین برای آن ارج و احترام خاصی قائل هستند. ادبیات هر ملت مملو از آثار گرانبها در ژانرهای مختلف است، چنان‌که تلاش کردیم بخشی از مهم‌ترین این گونه‌ها را به شما معرفی کنیم.   منابع https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Epic_poems https://www.britannica.com/art/dramatic-literature https://en.m.wikipedia.org/wiki/Lyric_poetry https://fa.m.wikipedia.org/wiki/ادبیات_تعلیمی https://en.m.wikipedia.org/wiki/Literature https://fa.m.wikipedia.org/wiki/ادبیات