بهترین کتاب های ادبیات ژاپن

نگاهی به ادبیات و آثار برتر ژاپن

آثار اولیه‌ی ژاپن تحت تاثیر ارتباطات فرهنگی با چین و ادبیات چینی نوشته شدند. ادبیات هند نیز با گسترش بودیسم در ژاپن بر ادبیات این کشور تاثیر گذاشت اما در نهایت زمانی که نویسندگان ژاپنی شروع به نوشتن از فرهنگ و کشور خود کردند توانستند سبک خاص خود را پیدا کنند.
ادبیات این کشور هم از نظر کیفیت و هم از نظر کمیت به عنوان یکی از اصلی ترین ادبیات جهان، قابل مقایسه به لحاظ قدمت و غنی بودن با ادبیات انگلیسی می‌باشد. ژاپن هرگز عصری خالی از تولید ادبی نداشت و جالب است بدانید برخی ژانرهای ادبی که در کشورهای دیگر چندان مورد توجه نیستند مانند خاطرات روزانه، سفرنامه ها و کتاب‌های افکار تصادفی، در ژاپن برجسته هستند.
هایکو نیز از ابداعات ادبی ژاپن می‌باشد؛ کوتاه‌‌ترین شکل شعر در جهان که تنها از 17 هجا تشکیل شده و در سه سطر با ترکیب 5_7_5 نوشته می‌شود. هایکو اغلب بر عناصر طبیعت، تغییر فصل‌ها و لحظه‌های زودگذر زندگی تمرکز دارد.
برای مثال از معروف‌ترین هایکوهای ماتسوئو باشو شاعر بزرگ ژاپنی این است: 
کهن برکه‌ای 
غوکی می‌پرد
آوای آب
هایکو نه‌تنها یک فرم ادبی، بلکه نوعی نگاه به جهان است که در کمترین واژه‌ها، ژرف‌ترین معناها را جای می‌دهد.

یکی دیگر از موضوعات پرطرفدار و محبوب مرتبط با ادبیات ژاپن، مانگا می‌باشد. مانگا، رمان مصور در ژانرهای مختلف است که معمولا به صورت سیاه و سفید چاپ می‌شوند و سبک طراحی خاصی دارند که در سراسر جهان شناخته شده است.

اگر به ادبیات و آثار ژاپن علاقه‌مندید پیشنهاد می‌کنیم تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.

 

بهترین کتاب های ادبیات ژاپن

1- گریه آرام اثر کنزابورو اوئه

گریه آرام اثر کنزابورو اوئه نویسنده ژاپنی برنده جایزه نوبل، رمانی عمیق و تاریک است که روایتگر درد و رنج شخصی، پیوندهای خانوادگی و باقی مانده های ژاپن پس ازجنگ می‌باشد.
این کتاب، داستان دو برادر، یکی درگیر مشکلات زندگی و درد و رنج‌های خانوادگی و دیگری سرکش و طغیانگر در پی یک قیام دهقانی است. بیگانگی وجودی و یاس عمیق از موضوعات اصلی رمان است.
کاراکتر اصلی داستان دچار بحران هویت است و برای کنار آمدن با واقعیت‌های تلخ زندگی خود و جامعه تلاش می‌کند. او نماد انسان در حال مبارزه برای درک و پذیرش رنج و درد زندگی است.
از دیگر موضوعات گریه‌ی آرام می‌توان به تکرار تاریخ و خشونت‌های خانوادگی که نسل به نسل منتقل شده و تمایل بشر برای تکرار اشتباهات گذشته اشاره کرد.
رمان همچنین به آسیب‌های خانوادگی و جمعی هم می‌پردازد.

اوئه با نثری عمیق و پرطنین، شخصیت‌ها و پیچیدگی‌های وجودی آنها را به تصویر کشیده و خواننده را با پرسش‌هایی درباره چیستی هویت و چرایی درد و رنج انسان روبرو می‌کند. این کتاب با بررسی عمیق احساسات انسانی و پیچیدگی‌های فکری او جایگاه خاصی در ادبیات ژاپن و جهان دارد. گریه آرام برنده جایزه تانیزاکی در سال 1967 شد.

درباره‌ی کنزابورو اوئه

کنزابورو اوئه متولد 31 ژانویه‌ی 1935 می باشد که در جمله‌ی نویسندگان برجسته‌ی معاصر ژاپن قرار دارد. او در توکیو ادبیات فرانسه خواند و در دوران دانشجویی در سال 1957 شروع به چاپ نوشته‌هایش کرد. اوئه در سال 1994 برنده جایزه نوبل ادبی شد. 

 

2. خدمتکار و پروفسور اثر یوکو اوگاوا

رمان خدمتکار و پروفسور، داستان یک پروفسور ریاضی توانا با مشکلی عجیب است که بعد از ضربه دیدن سرش حافظه کوتاه مدتش آسیب می‌بیند و فقط 80 دقیقه اتفاقات در ذهنش باقی می‌ماند. با این‌حال معادلات و فرمول‌های ریاضی هم‌چنان در ذهنش زنده هستند. خدمتکاری برای مراقبت از او استخدام می‌شود و بین این دو نفر یک رابطه‌ی عمیق و زیبا شکل می‌گیرد.
نویسنده با نثری ساده و روان پیچیدگی های احساسی انسان و معنای زندگی را با فرمول‌ها و اعداد ریاضی در هم آمیخته است. در قسمتی از کتاب می‌خوانیم:
"پروفسور گفت: اعداد اول مثل زندگی هستند آنها فقط به دو چیز تقسیم می‍‌شوند، یک و خودشان. هیچ راه دیگری برای تقسیم‌شان وجود ندارد و به همین خاطر است که آن‌ها آنقدر تنها هستندو" 
در این پاراگراف به زیبایی اعداد، تنهایی و خلوص آن‌ها به زندگی انسان‌ها پیوند خورده است.

درباره یوکو اوگاوا

یوکو اوگاوا، متولد 30 مارچ 1962 می‌باشد که از سال 1988 تاکنون بیش از چهل نوشته‌ی داستانی و غیر داستانی را به تحریر درآورده است. قهرمان داستان‌های اوگاوا معمولا زنان هستند و بعضی اوقات رفتار و شخصیت‌های آنها منعکس کننده‌ی فرهنگ ژاپن و خصوصا زنان می‌باشد.

 

3. معبد سپیده دم اثر یوکیو میشیما

معبد سپیده دم سومین جلد از کتاب‌های چهارگانه دریای حاصلخیزی است که توسط یوکیو میشیما نوشته شده است. میشیما برای نوشتن این کتاب‌ها به مکانهای مختلف سفر کرد تا بتواند توصیفات دقیق‌تری ارائه دهد. معبد سپیده دم ادامه زندگی شخصیت اصلی داستان از جلدهای قبلی است. او به تایلند سفر می‌کند و با دختری آشنا می‌شود که گمان می‌کند تناسخ همکلاسی مدرسه‌اش است. 11 سال بعد او دوباره به تایلند سفر می‌کند تا جزئیات بیشتری از زندگی او را کشف کند.
در این جلد مفاهیمی مانند تناسخ، مرگ، عشق و جستجوی متافیزیکی به شدت پررنگ هستند. میشیما با نثری شاعرانه و فلسفی، تضاد بین شرق و غرب، سنت و مدرنیته، معنویت و مادیگرایی را بررسی می‌کند. نویسنده از نمادها و تشبیهات عمیق فلسفی استفاده می‌کند که نیاز به تامل دارد. این مجموعه چهار جلدی به ویژه معبد سپیده دم از شاهکارهای ادبیات ژاپن محسوب می‌شود. اگر به فلسفه شرق و داستان‌های روانکاوانه علاقه دارید این کتاب برای شما جذاب خواهد بود.

درباره یوکیو میشیما

یوکیو میشیما در 14 ژانویه 1925 زاده شد. او نه‌تنها نویسنده بلکه شاعر، نمایش نامه نویس، بازیگر و کارگردان نیز بود که سه بار نامزد دریافت جایزه نوبل ادبیات شد و از بزرگترین نویسندگان قرن بیست به شمار می‌رود. او همچنین به دلیل خودکشی با روش هاراکیری نیز مشهور است.

 

4. پیش از آن‌که قهوه‌ات سرد شود اثر توشیکازو کاواگوچی

رمان چند جلدی پیش از آن‌که قهوه‌ات سرد شود از پرفروش ترین و مشهورترین رمان‌های ژاپن در دهه‌ی اخیر است. داستان درباره‌ی یک کافه قدیمی در توکیو است که به مشتریانش امکان می‌دهد در زمان سفر کنند البته تحت شرایطی. زمان سفر محدود است، مشتری باید قبل از سرد شدن قهوه برگردد وگرنه به روحی تبدیل می‌شود که تا ابد روی صندلی کافه می‌نشیند، در ضمن تغییر گذشته غیرممکن است و امکان تغییر آن وجود ندارد.  
حسرت گذشته، پذیرش این واقعیت که بعضی چیزها قابل تغییر نیستند و قدر دانستن لحظه‌هایی که با عزیزانمان می‌گذرانیم از درون‌مایه‌های اصلی کتاب هستند. کوواگوچی با نثری ساده و عمیق داستان احساسی و تامل برانگیز خلق کرده که ترکیبی از رئالیسم جادویی و فلسفه‌ی زندگی است. اگر از علاقه‌مندان به ژانرهای علمی تخیلی و داستان‌های با محوریت سفر در زمان هستید خواندن این کتاب به شما پیشنهاد می‌شود.

درباره توشیکازو کاواگوچی

توشیکازو کاواگوچی در سال 1971 در اوساکای ژاپن زاده شد. در ابتدا او در حوزه‌ی تئاتر فعالیت می‌کرد و نمایش‌نامه نویس و کارگردان تئاتر بود. عمده شهرت کاواگوچی در ایران  و سایر کشورها میدون انتشار کتاب پیش از آن‌که قهوه‌ات سرد شود می‌باشد. او برنده‌ی جایزه فستیوال نمایشی سوگینامی که در سطح بین المللی و در کشور ژاپن برگزار می‌شود شده است.

 

5. قطار سریع السیر توکیو اثر سیچو ماتسوموتو

قطار سریع السیر توکیو، ماجرای قتل مرموز دو زوج در نزدیکی ساحل است که به نظر می‌رسد خودکشی کرده‌اند. کاراگاه پرونده با بررسی جدول زمانی قطارهای توکیو و جزئیات پیش پا افتاده توطئه‌ای بزرگ را فاش می‌کند. این کتاب نشان‌دهنده‌ی فساد اداری و بی‌عدالتی‌های جامعه ژاپن پس از جنگ جهانی دوم است.
از ویژگی‌های جالب این رمان جنایی تمرکز بر تحلیل منطقی و ذهنیت کاراگاه است تا صحنه‌های اکشن. کتاب قطار سریع السیر توکیو از مشهورترین رمان های پلیسی ژاپن و از نمونه‌های برجسته ادبیات کارآگاهی این کشور محسوب می‌شود که به دلیل ساختار هوشمندانه‌اش بارها در ژاپن و دیگر کشورها اقتباس سینمایی و تلویزیونی شده است. اگر به داستان‌های پلیسی، جنایی علاقه دارید از مطالعه این کتاب غافل نشوید.

درباره سیچو ماتسوموتو

سیچو ماتسوموتو (متولد 21 دسامبر 1909_ فوت 4 اوت 1992) نویسنده ژاپنی بود که با داستانهای پلیسی‌اش در ژاپن مشهور است. آثار او اغلب نمایانگر مسائل اجتماعی و پوچ گرایی بعد از جنگ است. آثار او بعد از چهل سالگی چاپ شد و حدود 450 اثر مننتشر کرد. ماتسوموتو با محبوبیت ژانر پلیسی به پرفروش‌ترین و پردرآمدترین نویسنده ژاپن در دهه1960 تبدیل شد.

 

6.کافکا در کرانه اثر هاروکی موراکامی

کافکا در کرانه ماجرای دو شخصیت یکی پسر نوجوانی به نام کافکا تامورا و دیگری پیرمرد کم‌هوشی به نام ناکاتا است که طی اتفاقاتی سرنوشت این دو نفر با هم، هم‌سو می‌شود. هاروکی موراکامی این نویسنده نام‌آشنا در این کتاب از روایت غیر خطی استفاده می‌کند و زمان و مکان گاهی نامشخص است. جالب است بدانید موراکامی معتقد است که برخی صحنه‌ها مثل یک رویا هستند و هر کسی می‌تواند برداشت شخصی داشته باشد. او در این رمان با ترکیب رئالیسم جادویی، اساطیر ژاپنی و فلسفه اگزیستانسیالیستی داستانی پیچیده و رویایی خلق کرده است.
کافکا در کرانه نمایانگر پختگی و بلوغ یکی از بهترین نویسندگان دنیا هاروکی موراکامی است.

 

7. جنگل نروژی اثر هاروکی موراکامی

از دیگر آثار برتر موراکامی جنگل نروژی است. این داستان ماجرای عاشقانه‌ی دانشجویی به نام تورو در توکیو می‌باشد که گذشته‌ی خود را به یاد می‌آورد. او میان احساساتش نسبت به دو دختر گیر می‌افتد. رمان به موضوعاتی مانند عشق، فقدان، تنهایی و گذر از دوران جوانی می‌پردازد.
موراکامی در این کتاب برخلاف دیگر آثارش از عناصر فانتزی کمتری استفاده کرده و بیشتر یک رمان واقع‌گرایانه خلق کرده است. او با اینکه از نثری روان و ساده استفاده کرده اما فضایی عمیقا احساسی و گاه سورئال ایجاد کرده است.
نام رمان از آهنگ جنگل نروژی از گروه بیتلز گرفته شده که در داستان نیز به آن اشاره میشود. اگر علاقه‌مند به داستان‌های عاشقانه ملودرام با مایه‌های روانشناختی هستید این کتاب برای شما جذاب خواهد بود.

درباره هاروکی موراکامی

هاروکی موراکامی در 12 ژانویه 1949 در توکیو ژاپن به دنیا آمد. کتاب‌ها و داستان‌های او به 50 زبان زنده دنیا برگردانده شده است و میلیون‌ها نسخه در خارج از کشور خودش به فروش رفته است. سبک نوشتاری او داستانی، فراواقع گرایی، جادویی، علمی تخیلی و رندنامه است. او ابتدا صاحب یک بار جاز بود در سال 1981 بار جازش را فروخت و نویسندگی را پیشه‌ی حرفه‌ای خود قرار داد.

 

8. نه آدمی (زوال بشریت) اثر اوسامو دازای

کتاب نه آدمی یا زوال بشریت در میان نسل جوان از محبوبیت خاصی برخوردار است. این رمان که از زبان اول شخص روایت می‌شود بازتابی از زندگی واقعی خود نویسنده است و یکی از تاریک‌ترین و عمیق‌ترین نوشته‌های ادبیات مدرن ژاپن به شمار می‌رود. داستان درباره مردی است که دچار احساس عمیق بیگانگی و انزوا از جامعه است و برای پنهان‌کردن اضطراب و احساس بی‌ارزشی خود نقاب‌های گوناگونی بر چهره می‌زند. او با گذشت زمان به ورطه اعتیاد، روابط جنسی متعدد و افسردگی شدید می‌افتد و در نهایت احساس می‌کند که دیگر انسان نیست.
سبک دازای روان و ساده اما شاعرانه و غم انگیز است. بسیاری از جملات او در حافظه مخاطب حک می‌شود. در بخشی از کتاب می‌خوانیم:
"زندگی کردن برای من مثل این بود که در اتاقی تاریک دنبال چیزی بگردم که حتی نمی‌دانستم چیست."
کتاب نه آدمی به کسانی که به ادبیات روانکاوانه علاقه دارند و کسانی که اهل فلسفه، اگزیستانسیالیسم یا تفکر درباره معنای زندگی هستند پیشنهاد می‌شود.

درباره اوسامو دازای

اوسامو دازای با وجود عمر کوتاهش تاثیر زیادی بر ادبیات ژاپن گذاشت. حتی نویسنده‌های معروفی مثل کوبو آبه و هاروکی موراکامی از او تاثیر پذیرفته‌اند. دازای اندکی پس از انتشار آخرین قسمت کتاب نه آدمی خودکشی کرد. دازای شخصیتی بود شکننده و حساس که هم‌زمان از زندگی متنفر بود و هم در جستجوی معنا و انسانیت. همین تناقض‌ها آثارش را عمیق و تاثیرگذار کرده است.

 

9. هرگز ترکم مکن اثر کازوئو ایشی گورو

کتاب هرگز ترکم مکن از زبان زن 31 ساله‌ای به نام کتی راویت شده است که به عنوان مددکاراجتماعی فعالیت می‌کند. او خاطرات کودکی خود را در دوران مدرسه شبانه‌روزی به یاد می‌آورد که رفته‌رفته به حقیقت دوران کودکی و اینکه چرا آن مدرسه شبانه‌روزی به او و دیگر کودکان پناه داده پی می‌برد.
ایشیگورو در این رمان بدون استفاده از عناصر فانتزی، جهانی را می‌سازد که هم واقع‌گرایانه و هم فراواقعی است. او از طریق روایت غمگین کتی، پرسش‌های اخلاقی پیچیده‌ای را مطرح می‌کند که تا مدت‌ها پس از پایان کتاب در ذهن خواننده می‌ماند. این رمان ترکیبی از ژانر علمی تخیلی، درام و فلسفه اخلاق است که مخاطب را با پرسش‌هایی درباره هویت، عشق، سرنوشت و معنای انسانیت روبرو می‌کند.
کتاب هرگز ترکم مکن برای دوستداران فلسفه و کسانی که به روایت‌های غیرخطی و خاطره‌گونه علاقه دارند پیشنهاد مناسبی است.

درباره کازوئو ایشیگورو

کازوئو ایشیگورو، 8 نوامبر 1945 در ناکازاگی متولد شد. او نویسنده انگلیسی ژاپنی تبار است که در 5 سالگی به همراه خانواده به انگلستان مهاجرت کرد. این ترکیب فرهنگی (شرق _ غرب) تاثیر زیادی بر نگاه ادبی او گذاشت. او از شناخته شده ترین نویسندگان انگلیس است و همچنین برنده جایزه نوبل ادبیات سال 2017 نیز می‌باشد.

 

جمع بندی: چرا باید آثار ادبی ژاپن را مطالعه کنیم؟

ادبیات ژاپن از نظر هنری غنی است و بینشی منحصر به فرد درباره زندگی، طبیعت و انسانیت را ارائه می‌دهد. نویسندگان ژاپنی فراز و فرودهای ذهن انسان را با دقت می‌کاوند و نگاه فلسفی به زندگی و طبیعت دارند. ادبیات ژاپن مانند یک فنجان چای سبز است ظاهرا ساده اما عمیقا آرامب‌خش و پر از معنای نهفته. 
ادبیات ژاپن آمیختگی شگفت‌انگیزی از فلسفه کهن و مسائل معاصر را نشان می‌دهد، روایت‌های غیرخطی و چندلایه دارد، برای طبیعت و تغییر فصول احترام ویژه‌ای دارد، شخصیت‌ها را عمیق روانکاوی می‌کند و زیبایی در ناکامل بودن و زوال (وابی سابی*) را به خوبی نشان می‌دهد.
آشنایی با ادبیات ژاپن درک بهتری از فرهنگ شرق آسیا و نگاه متفاوت آن به مسائل جهانی ارائه می‌دهد. اگر به دنبال تجربه‌ای ادبی غنی و تامل برانگیز هستید آثار ژاپنی گزینه‌ای استثنائی هستند.

در این مقاله مروری داشتیم بر 10 کتاب از کشور ژاپن، داستان‌هایی که از جمله بهترین کتاب های ادبیات ژاپن هستند. اگر دوست دارید با فرهنگ و ادبیات ژاپن بیشتر آشنا شوید، این کتاب‌ها را از دست ندهید.

(*اگر از زیبایی یک قوری قهوه ترک خورده یا نور محو غروب احساس آرامش می‌کنید شما توانسته‌اید مفهوم وابی سابی را درک کنید.!)

---

همین حالا با کد تخفیف: blog1، کتاب های معرفی شده در وبلاگ پاتوق کتاب را سفارش داده و از تخفیف ویژه برخوردار شوید!

---

به قلم «طیبه رضایی»