بهترین کتاب های تعاملی برای کودکان
اگر از من بپرسند کار بچه‌ها چیست می‌گویم: «بازی کردن!»
بچه‌ها همه‌جوره عاشق بازی و فعالیت هستند و به این صورت همیشه در حال کار و تلاش و کوشش مخصوص به خودشان هستند. از طرفی خانواده‌ها دوست دارند کودکان کتابخوانی تربیت کنند. فارغ از خوب بودن انواع بازی‌ها و کتاب‌ها، نویسندگان و ناشرانی به هر دو نیاز کودک و والد توجه کرده‌اند و با چاپ کتاب‌های تعاملی این دو مسئلۀ مهم را با هم ترکیب کرده‌اند.
کتاب های تعاملی یک انتخاب خوب برای بچه ها
کتاب‌های تعاملی یکی از خوشمزه‌ترین کتاب‌هاست؛ چون کنش و واکنش دارند و انرژی و شوق بیشتری را حین خواندن به همراه دارند. وقتی کودک و والد با همدیگر این دست کتاب‌ها را می‌خوانند ارتباط همزمان بیشتری دارند و این می‌تواند احساس ارزش افزوده‌ای هم برای مادر داشته باشد و هم دلبندش.
انواع کتاب های تعاملی کودکان
کتاب‌های تعاملی انواع و اقسام زیادی دارند. و هر کدامشان بخشی از شخصیت کودک را پرورش می‌دهند. بعضی از این کتاب‌ها به گونه‌ایست که به هیچ وسیلۀ دیگری جز همان کتاب احتیاجی نیست ولی بعضی از آنها برای اینکه کتاب به صورت تعاملی انجام شود باید وسیله‌ای مثل مداد، کاغد، مدادرنگی، چسب و... در اختیار کودک قرار بگیرد تا بتوان آن کتاب‌ها را به صورت کامل اجرا کرد. جدای از اینکه هر کتاب تعاملی ویژگی مخصوص به خودش را دارد؛ مهم‌ترین ویژگی همۀ آنها تزریق شادی به کودک است.
بهترین کتاب های تعاملی کودکان
در ادامۀ این مقاله با چند کتاب تعاملی کودک آشنا می‌شویم
کتاب‌های پایه برای یادگیری و سرگرمی
این کتاب‌ها در چندین جلد منتشر شده است:
-در زیر زمین
-در مزرعه
-در هوا
-در باغ وحش
-در جنگل
این مجموعه تعاملی است. برای خواندن و اجرای این کتاب‌ها به هیچ وسیلۀ دیگری جز خود کتاب احتیاجی نیست. هر صفحه شامل نقاشی و چند خط سوال پیرامون شکلی است که بالای آن قرار گرفته است. این کتاب‌ها کمک می‌کند که کودک چیزی را که می‌بیند بیان کند و به اطرافش دقت بیشتری داشته باشد. حیوانات و موجودات مختلف را بشناسد و اختلاف میان شکلها و رنگ‌ها و صداها را تشخیص دهد.
مثلا در کتاب «در زیر زمین» کودک با توجه به تصاویر باید به همچین سوال‌هایی جواب بدهد:
-چند حیوان روی زمین است؟
-ریشۀ درخت‌ها کجاست؟
-مار قرمز از کدام راه باید پیش مار همرنگش برود؟
-برگ‌ها، سنگ‌ها و میخ‌ها را پیدا کن.
-نام چیزهای گرد چیست؟
نقطه به نقطه خط بکش
مجموعه نقطه به نقطه خط بکش یکی دیگر از مجموعه‌هایی است که می‌توان آنها را به عنوان کتاب‌های تعاملی معرفی کرد. اجرای کامل این کتاب‌ها به مداد و مدادرنگی احتیاج دارد.
در این کتاب‌ها هر صفحه شامل نقطه‌هایی است که عددی کنار آنها نوشته شده است. کودک با وصل کردن مرتب این نقطه‌ها به همدیگر شکلی را نقاشی می‌کند. مثلا در یک صفحه حاصل خط کشیدن بین نقطه‌ها گل می‌شود یا در صفحه‌ای دیگر وقتی نقطه‌ها را به هم وصل می‌کند تصویر کتاب را می‌کشد. وقتی با کمک خط‌ها نقاشی را می‌کشد؛ بعدش نوبت رنگ کردن آنها با مدادرنگی است.
اسم من...
کتاب‌های مرغک کتاب‌هایی به نام اسم من دارد. این کتاب‌ها هم می‌تواند از جمله کتاب‌های تعاملی باشد. اسم من کتاب‌هایی است با مفاهیم اشکال هندسی مثل دایره و مثلث و مربع. «ناهید عسکری» در این کتاب‌ها کودکان را با این اشکال هندسی آشنا می‌کند. این کتاب‌ها بنا به اینکه کدام جلد را کودک می‌خواند دارای چندین دایره یا مربع یا مثلث چسب‌دار است که می‌تواند در بخش‌هایی ازکتاب‌ها استفاده کند. نویسنده در کتاب دایره، دایره‌هایی را به کودک نشان می‌دهد و در صفحه‌های بعد آنها را در بخشی از واقعیت نشان می‌دهد.
مثلا در صفحه‌ای می‌گوید: «این شش تا دایره سیاه مال من است.» در صفحۀ دیگر می‌گوید: «این دایره‌های سیاه؛ روی تن قرمز من هستند.» و در صفحه‌ای دیگر نقاشی کفشدوزک را می‌گذارد و می‌نویسد: «من یک کفشدوزک هستم.» این بخشی است که کودک از طریق آن آگاهی‌اش نسبت به پیرامون بیشتر می‌شود. لای این آموزش‌ها صفحه‌های سفیدی طراحی شده است با یک دستورالعمل یک خطی یا دو خطی که کودک با توجه به خواسته نویسنده، دایره‌های کوچک را در آنها بچسباند؛ مثلا در یکی از صفحه‌ها باید دایره‌ها را طوری بچیند که انگار از یک شیر ترسیده‌اند.
با هم بسازیم
مجموعه «با هم بسازیم» مجموعه چند جلدی است که بعضی از آنها به نام‌های زیر است:
-دور ریختنی‌ها
-میوه‌ها
-تخم‌مرغ‌ها
-کامواها
-نی نوشیدنی‌ها
بچه‌ها عاشق خلق کردن هستند. این کتاب‌ها به کودکان کمک می‌کند که با چیزهایی که در اطراف خود می‌بینند کاردستی درست کنند. مثلا در جلد کامواها کودکان با توجه به کامواهای رنگارنگ، حیوانات مختلفی را درست می‌کنند. برای انجام این کاردستی‌ها نیاز است که مقوای سفید تهیه کنید و طرح شکلها را به اندازۀ دلخواه بکشید و فضای آن را با چسب آغشته کنید و کامواها را براساس رنگ و قطر روی محل مناسب بگذارید.
می‌بینم یاد می‌گیرم
مجموعه «می‌بینم یاد می‌گیرم» هم از آن دست کتاب‌های تعاملی است که به وسیله‌ای غیر از خود کتاب احتیاجی نیست.
این مجموعه شامل موضوع‌های مختلفی می‌شود. به عنوان مثال می‌توان به کتاب‌های:
-شکلها و رنگ‌ها
-ماشین، کشتی، هواپیما
اشاره کرد.
در کتاب شکلها و رنگ‌ها کودک با رنگ‌ها و شکلها آشنا می‌شود. بعد از آشنایی از او در رابطه با شکل‌هایی که می‌بیند سوال می‌شود. مثلا از او پرسیده می‌شود:
-چند تا از این شکلها بنفش هستند؟
-کدام یکی مربع است؟
دنیای شاد
مجموعه کتاب‌هایی وجود دارند به نام دنیای شاد و در ادامه عنوان سن و جنسیتی را ذکر می‌کند. مثلا «دنیای شاد چهارسالگی ما دخترها» این مجموعه کارهای مرتبط با هر سن یا جنسیت را جدا کرده است و در کتابی آورده است.
این مجموعه از یک تا چهار سالگی را شامل می‌شود.
در کتاب «دنیای شاد چهارسالگی ما دخترها» کودکان با چیزها مختلفی آشنا می‌شوند. آنها جدای از اینکه داستان و شعر و ضرب‌المثل یاد می‌گیرند می‌توانند بعضی کارهای دیگر را هم با توجه به موضوعات کتاب انجام دهند. مثلا کودک مسواک زدن را یاد می‌گیرد و با توجه به آن درس می‌تواند خودش هم بلند شود و مسواک بزند یا اینکه از طریق ماز، به دختری که از قلعه فرار کرده کمک می‌کند تا به برادرش برسد.
این کتاب‌ها مجموعۀ خوبی برای سنین یک تا چهار سالگی دخترها و پسرها است. آنها از طریق این کتاب هم لذت می‌برند و هم فعالیت‌های مرتبط با سن خود را انجام می‌دهند.
الفبا در هنر
کتاب الفبا در هنر مناسب بچه‌هایی است که در حال آموزش حروف الفبا هستند یا اینکه تازه آن را یاد گرفته‌اند و می‌خواهند در آن تقویت شوند. این کتاب شیوۀ کار ساده‌ای دارد اما به دلیل همان دستورالعمل کتاب مهیجی است. در صفحه‌ای مختلف از کودک خواسته می‌شود که پیرامون خود را ببیند و دنبال چیزهایی بگردد که مثلا با حرف «م» یا حرف «الف» شروع می‌شود. کودکان با این تمرین یاد می‌گیرند که حروف را نه تنها در کلمه‌ها بلکه در کل محیط پیرامونی خود پیدا کنند و یاد بگیرند.
مهربانی یعنی...
گاهی از دل داستان‌ها هم می‌توان فعالیت‌هایی را با بچه‌ها انجام داد. به این صورت که با طرح یک سری پرسش‌ها می‌توان آنها را در تعامل با موضوع کتاب قرار داد و به این صورت شفاهی و کلامی و ذهنی با آنها تعامل کرد. کتاب «مهربانی یعنی...» یکی از آنهاست. با توجه به موضوع داستان در کتاب برای مهربانی مثال‌های زیادی زده شده است. مثلا شاید مهربانی یعنی بخشندگی... یا شاید مهربانی یعنی کمک کردن... و برای هر کدامشان مثال‌هایی زده است. بزرگتر می‌تواند از کودک بخواهد مثال‌های بیشتری برای مهربانی بزند و او را درگیر فعالیت تعاملی ذهنی بکند.
موش سر به هوا
«موش سر به هوا» یک کتاب جذاب از «فرهاد حسن زاده» است. این کتاب هم از جمله کتاب‌های تعاملی است. زیرا نویسنده وسط داستان خود صفحه‌هایی را برای تعامل بچه‌ها قرار داده است. مثلا بعد از تعریف کردن چند صفحه از داستان، صفحه‌ای را با عنوان «هوش و سرگرمی» قرار داده است تا کودک از طریق ماز، چند موش را به گردوها برساند. یا جای دیگری از کتاب، بنا بر محتوای داستان، باید موش‌هایی که از دست عقاب قایم شده‌اند را پیدا کند. ترفند آقای حسن زاده برای هشیار نگه داشتن بچه‌ها در این کتاب جالب است. روایت داستان هم به گونه‌ای است که هم شخصیت‌های داستان و هم مخاطب در ارتباط با راوی داستان قرار می‌گیرند.
بازی با انگشت‌ها
«بازی با انگشت‌ها» یک کتاب شعر از شاعر و نویسندهٔ کودکان «مصطفی رحماندوست» است. کتاب پر از شعرهای قشنگ است که به وسیلهٔ آنها والدین می‌توانند بدون وسیلهٔ خاصی با کودکانشان بازی کنند. کودک و والد با کمک دست‌ها می‌توانند لحظات شادی را برای خودشان بسازند. در کنار هر شعر دستورالعمل ساده‌ای برای حرکت دادن انگشت‌ها و دست‌ها وجود دارد.
مثلا کاری که حین خواندن یکی از شعرها خواسته می‌شود این است:
«ابتدا دست کودک را مشت کنید. یکی‌یکی انگشت‌ها را باز کنید. به انگشت شست که رسیدید، صدایتان را عوض کنید و ادای آدم‌های پولدار را درآورید.»
اینجا را فشار بده
«اینجا را فشار بده» یک کتاب تعاملی خیلی بامزه است. «کریستوفر فرنسنر چلی» با ایده‌ای ساده و جذاب توانسته است یک کتاب تعاملی زیبا بنویسد. این کتاب داستان ندارد. همه صفحه‌ها از یک الی چند دایره رنگی تشکیل شده است. نویسنده در هر صفحه از کودک می‌خواهد یک کاری را انجام دهد. مثلا در یک صفحه می‌خواهد کودک انگشتش را به دایره زرد سمت چپ بزند یا اینکه کتاب را به سمت چپ مایل کند تا دایره‌ها در صفحهٔ بعد در سمت چپ صفحه قرار بگیرند. این کتاب مناسب سنین قبل از دبستان است.
مارپیچ‌های دایناسوری
کتاب «مارپیچ‌های دایناسوری» پر از بازی و سرگرمی است. پر از مارپیچ‌های پیچ‌درپیچ که کودک باید آنها را حل کند. وسیلهٔ مورد نیاز وصل‌کردنی‌ها مداد و پاک‌کن است. مداد برای حل کردن مارپیچ‌ها و مداد برای اینکه اگر کودک اشتباه کرد بتواند با پاک کردنش مجددا مسیر جدیدی را ادامه دهد. کودک با هر بار رد شدن از مارپیچ به کلمه‌ای می‌رسد. مجموع این کلمه‌ها در آخر کتاب جمله‌ای را تشکیل می‌دهد. در ضمن راه‌حل رسیدن به مقصد هر کدام از مارپیچ‌ها در آخر کتاب هم هست.
این کتاب 4 مرحله دارد. هر مرحله 7 مارپیچ برای کودک و 7 مارپیچ برای والدین دارد. اینکه کودک و والدین با هم مسیری را طی می‌کنند جالب است. در کنار هر مارپیچ تصاویری وجود دارد که کودک می‌تواند آنها را رنگ کند. برای رنگ کردنشان مدادرنگی‌ها را دم‌دست بگذارید تا بچه‌ها دنیای سیاه و سفید را رنگی کنند.
بازی‌های دانشمندان کوچک
بچه‌ها عاشق کشف کردن دنیای پیرامون خود هستند. آنها از اینکه چیز جدیدی را کشف می‌کنند لذت می‌برند. از طرفی عاشق بازی هم هستند. کتاب «بازی‌های دانشمندان کوچک» یکی از کتاب‌هایی است که به قولا هم فال است و هم تماشا؛ چون بچه‌ها از طریق آن هم بازی می‌کنند و هم چیزهای جدیدی را کشف و تجربه می‌کنند. این کتاب تعاملی است زیرا کودک با کمک والدین در تعامل با محیط اطراف خود قرار می‌گیرد. وسیله‌های مورد نیاز این کتاب متنوع است چون دانشمند کوچک قرار است چیزهای مختلفی را کشف کند. مثلا در یکی از آزمایش‌ها کودک باید تفاوت فوت کردن خالی با فوت کردن با نی را یاد بگیرد. کودک بعد از این آزمایش متوجه می‌شود وقتی نفس خودش را داخل فضای باریک و نازک نی می‌فرستد می‌تواند با آن چیزهای را که روی زمین گذاشته است را جابه‌جا کند.
مجموعه باهوش‌ها
مجموعه «باهوش‌ها» مثل کتاب قبلی پر از آزمایش است. به این دلیل کتاب تعاملی قلمداد می‌شود چون کودک به جای نشستن و گوش دادن باید در تکاپو باشد تا آزمایش‌ها را انجام دهد.
بعضی از موضوع‌های این مجموعه به قرار زیر است:
_آزمایش‌هایی دربارهٔ رنگ‌ها
_آزمایش‌هایی دربارهٔ محیط زیست
_آزمایش‌هایی دربارهٔ نور و سایه
در هر کتاب نویسنده دربارهٔ چیزی مثل سیب‌زمینی یا فلزها اطلاعاتی به کودک می‌دهد و در کنار آن از او می‌خواهد که با کمک آن چیز آزمایشی را انجام دهد. مثلا کتاب آزمایش‌هایی دربارهٔ رنگ‌ها بخشی به نام «چاپ با سیب‌زمینی» دارد. در این بخش کودک یاد می‌گیرد که با سیب‌زمینی و چند وسیلهٔ دیگر روی کاغذ و مقوا شکل‌های رنگی درست کند.
مجموعه باشگاه مغز توجه و تمرکز
یکی دیگر از کتاب‌های تعاملی کودکان، مجموعه «باشگاه مغز توجه و تمرکز» است.
این کتاب‌ها تمرین‌های مختلفی برای تقویت مغز و تقویت توجه و تمرکز کودک دارند. مثلا در جلد اول این مجموعه از کودک خواسته می‌شود که به پدربزرگ که در حال شمردن میوه‌ها و حیوان‌های است کمک کند. کودک برای کمک کردن باید میوه‌ها و حیوان‌های داخل تصویر را بشمارد.
آخر این مجموعه برچسب هم دارد که کودک می‌تواند در حل مرحله‌های مختلف کتاب در جای مناسبشان از آنها استفاده کند.
خاتمه
کتاب‌های تعاملی یکی از شیرین‌ترین کتاب‌های کودکان است؛ چون باعث می‌شود کودک و والد در بیشترین تعامل با همدیگر و کتاب قرار بگیرند. همین حالا با تهیه کتاب های تعاملی برای کودک خود، تجربه ای جدید از ترکیب کتاب و بازی برای دلبندتان رقم بزنید!
به قلم «هاجر شهابی»
۷ روز ضمانت بازگشت وجه
ضمانت اصالت کالا
۷ روز هفته ۲۴ ساعته
امکان پرداخت در محل
امکان تحویل در محل
ثبت دیدگاه
دیدگاه کاربران