
بهترین کتاب های سفرنامه و داستان با موضوع سوریه و لبنان
سفرنامه چیست؟
سفر برای ما ایرانیان که همواره اهل گشت و گذاریم، هم لذتبخش است و هم آموزنده. سفر آموختههای نابی دارد که هم از جهان اطراف نشأت میگیرد و هم از درون پرتلاطم خودمان. سفر انواع مختلف دارد، ممکن است با جابهجایی کیلومترها انجام شود و گاه انسان در وجود خویش شروع به کاوش و جستجوگری میکند و به شیوهای منحصر به فرد، سفری درونی را آغاز میکند. آغازی که ممکن است حتی با خواندن نیز برای آدمی پیش آید و او را تا کیلومترها جابهجا کند و در جنگ، دریا، کوه و حتی جنگلهای استوا میان رودها بکشاند و ترس و امید را به تصویر بکشد. سفر با خود تجربه به همراه میآورد و این تجارب لزوماً یکسان نیستند، چراکه از پس مواجهه افراد مختلف با ماجرا برمیآیند. حتی سفرهای درونی که منحصر به افراد نیز بوده را نمیتوان به همان شیوه تجربهشده، برای دیگران تجویز کرد. اهل هرکدام از این دو گونه سفر که باشید فرقی ندارد، خواندن توصیف نویسندگان از سفرهایشان همواره جذاب و خواستنی است، چراکه سفرنامه، نوشتهای است برآمده از تجربیات نویسنده و فلسفه زندگی او و نوع نگاه نویسنده، پس با خواندن آن فراتر از یک گزارش ساده درباره یک مکان دستگیرمان میشود.
سفرنامهها طیف وسیعی از فرمها را شامل میشوند؛ از مستندنگاری تا نوشتههای نیمهداستانی تا خاطرهنویسی و حتی مطالب ژورنالیستی. سفرنامههای جدی و گاهی شوخ و طنزآمیز و اینگونه نویسندگان مخاطب را با خود همراه میکنند، نکته قابل توجه آن است که در همه سفرنامهها نویسنده خواننده را با جایی جدید، فرهنگی ناشناخته و آدمهایی متفاوت آشنا میکند.
سفرنامهنویسی چیست؟
سفرنامهنویسی یکی از سبکهای ادبی است که در آن شخصی که به سرزمینهای دیگر سفر کرده، دیدهها، شنیدهها، تجربیات، رخدادها و احساساتش را درباره آن سرزمینها برای آگاه کردن دیگران در قالب کتابی مینویسد؛ سفرنامههایی که به زبان اولشخص نوشته شده و نویسنده در آن از افعال ماضی استفاده کرده تا نشان دهد روایتگر اتفاقاتی است که با آن مواجهه شده است. لحن سفرنامهها شبیه گفتوگوست، روی جزئیات تمرکز دارند و نکات مهمی از فرهنگ و سبک زندگی محل سفر میگوید و به گونهای نوشته شده که خواننده احساس نزدیکی و همراهی با نویسنده پیدا کند.
سفرنامه هایی که درباره سوریه و لبنان نوشته شده اند
سوریه و لبنان از دیرباز برای ما ایرانیان مهم بودهاند. سوریه و دمشق از یکسو مدفن حضرت زینب و حضرت رقیه است و از سوی دیگر مسیر رفتن به لبنان و فلسطین. سوریه از کشورهایی است که در مسیر ترانزیت ایران قرار دارد، همچنین کشوری است که به واسطه نزدیکی به ایران محل مناسبی برای فروش محصولات ایرانی بهشمار میرود.
نباید فراموش کرد که سوریه کشوری تاریخی و پر از ساختمانهای تاریخی و باستانی است که میتواند برای توریستها، مقصدی زیبا و بهیادماندنی باشد.
از وجوه گوناگون که به سوریه بنگریم، میتوان سوریه را کشوری مهم دانست. کشوری که در دهه 90 شمسی در ابتدا دچار اغتشاشات داخلی شد و پس از آن، حضور داعش در این کشور، مشکلات عدیده و اتفاقات مختلفی را رقم زد. کشوری که بیش از نیمی از شهدای مدافع حرم ایرانی در آنجا شهید شدهاند و از این جهت جایگاه ویژهتری برای ایرانیان یافته است.
و اما لبنان، کشوری است سبز و اروپایی که زمانی به عروس خاورمیانه معروف بود و مقر حزبالله لبنان است. این کشور مسیحی-مسلمان که سالهاست در جنگ با اسرائیل است، 79 کیلومتر با فلسطین اشغالی هممرز است و از این منظر برای مسلمانان جایگاه ویژهای دارد.
بنابراین شناختن و خواندن از این دو کشور مهم است و بهترین راه برای شناختن آنها سفر است، سفری که برای بسیاری از ما امکانپذیر نیست اما با سفرنامههای نوشتهشده میتوان خواننده را با خود همراه کرد و اطلاعات متفاوتی را بیان کرد.
بهترین سفرنامه ها و داستان ها در مورد سوریه و لبنان
در این یادداشت با چند سفرنامه به کشورهای سوریه و لبنان میرویم، سفرنامههایی که نویسندگانشان نه در دوران آسایش و راحتی که در زمان جنگ به آن کشورها سفر کرده و سفرنامهای پر از حادثه و اتفاق است، کتابی که خواننده در آنها با فرهنگ ناشناخته مردمی آشنا میشود که در دل جنگ و التهابات و انقلابات هستند و رفتارهای متفاوتی از خود نشان میدهند.
اگر شما هم علاقهمند به دو کشور زیبا و تاریخی سوریه و لبنان هستید و برایتان جالب است تا از نگاه نویسندگان ایرانی، توصیفی جذاب از سفر به سوریه و لبنان بشنوید، این مطلب مناسب شماست. با ما همراه باشید تا سیر و سفری داشته باشیم در دل تاریخیترین شهرهای خاورمیانه، شهرهای زیبا و البته جنگزدهی سوریه و لبنان؛ جایی که فاصلهای تا فلسطین اشغالی نیست… سفرنامههایی که در مقاطع زمانی مختلف نوشته شدهاند، بعضی در زمان حضور داعش و بعضی پس از طوفان الاقصی…
کتاب سور سوریه
کتاب سور سوریه، اثر نویسنده و پژوهشگر ایرانی محمد قائمخانی است که یکسال پس از شهادت سردار سلیمانی توسط شرکت چاپ و نشر بینالملل منتشر شده است. قائمخانی در این کتاب به کشور رنج کشیده سوریه و روستاهای آن سفر کرده است و در حین این سفر، حقایق مهم و خواندنی را از فضای فکری، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی سوریه ارائه میدهد. نویسنده کتاب را در سه فصل و هر فصل را در بخشهای مختلف به رشته تحریر درآورده است.
قائمخانی در فصل ابتدایی خود که عنوان «رومیانه، عهد کهن» را بر آن نهاده، از حلب مینویسد و موصل و حلب را شهری میخواند که همیشه اولین شهری بوده که مورد تهاجم واقع میشده است، شهری که خط دفاعی شرق در برابر اروپا بوده و است.
نویسنده، فصل دوم کتاب را با شام تاریخی آغاز میکند و در ادامه به دمشق میرسد، اما باز به حلب میرسد و از فوعه میگوید، کمی نیز از روسیه و مسکو و ارتباط آن با سوریه میگوید. فصل سوم کتاب درباره تاریخ سوریۀ جدید و پس از نبرد حلب است، فصلی که از پیروزیها میگوید و از سیده رقیه و زینبیه.
کتاب «سور سوریه» را میتوان سفرنامهای خواند که در کنار همراه کردن خواننده با نویسنده، گویی سفر نویسنده به درون خود برای شناخت جنبههای مختلف کشور سوریه و البته نقش ایرانیان در آزادسازی سوریه است، کتابی که از یک سفر یکماهۀ نویسنده به سوریه نوشته شده است.
کتاب عربیکا
وحید یامینپور برای بسیاری از ما آشناست، مدرس دانشگاه، فعال رسانهای و مجری تلویزیون که در اتفاقات سال 1388 برای اهل رسانه بیش از پیش شناخته شد. یامینپور نویسنده چند کتاب چون «نخل و نارنج»، «ارتداد»، «ماجرای فکر آوینی» و «کاهن معبد جینجا» است، کتابهایی که به موضوعات مختلفی پرداخته اند.
کتاب «عربیکا» تازهترین کتاب وحید یامینپور، درباره سفر او به لبنان است؛ سفری که بعد از شهادت سید مقاومت و در سال 2024 صورت گرفته است. عربیکا روایتگر سفری پرماجرا به لبنان و تجربههای نویسنده از دل جنگ و بحرانهای این کشور است. یامینپور در این اثر با توصیف حال و هوای کشور لبنان و مردم مقاوم آن، تصویری زنده و تأثیرگذار از زندگی و ایستادگی در شرایط سخت ارائه میدهد.
سفرنامه عربیکا، راوی اولین سفر نویسنده در سال 2003 و دیدار با سید حسن نصرالله و آخرین سفرش در سال 2024 و پس از شهادت سید مقاومت است. او در این کتاب، دیدار خود با سید حسن نصرالله را که در سال 2003 انجام شده است، روایت کرده و همچنین به سفرش پس از طوفان الاقصی در همان سال پرداخته است. علاوه بر آن، با نگاهی تاریخی به مقاومت فلسطین و مسئله صهیونیسم، به معرفی چهرههای شاخص جبهه مقاومت نیز پرداخته است.
نکته جالب توجه در این کتاب، توضیح روند شکلگیری و تداوم مقاومت لبنان و فلسطین است و به خواننده تصویری روشن از چگونگی رسیدن به این نقطه از ایستادگی را ارائه میکند.
کتاب جاده یوتیوب
سوریه شاید از سالهای دور برای ما ایرانیان با قبور مطهر حضرت زینب و سهساله امام حسین حضرت رقیه یادآوری میشود اما آنجه در این سالها با شنیدن نام سوریه به ذهنها میآید، جنگ و داعش و مدافعان حرم است، مطلبی که محمدعلی جعفری نویسنده کتابهای قصه دلبری، عمار حلب، خانه مغایرت و سربلند، در کتاب «جاده یوتیوب» درباره آن نوشته است.
کتابی که از حال و هوای اعزام مدافعان حرم از تهران تا دمشق مینویسد و با زبانی روان مخاطب را با خود به سرزمین شام میکشاند. کتاب «جاده یوتیوب» که در سال 1398 و توسط دفتر نشر معارف و در 208 صفحه منتشر شده، هم دربردارنده موقعیتهای طنز است و هم برشهایی جدی، هولناک و اندوهناک.
نویسنده در لابهلای روایت سفر خود برخی خاطرات جدید از مدافعان و فضا و شوخیهای بین آنها را بازگو میکند و در برخی موارد چندین دیدگاه از مدافعان را میآورد و نشان میدهد که آنها نیز چون همه ما حتی در در دل جنگ و کمین نیز دست به قلاب زندگی بردهاند و با شوخی و شادی اتفاقات را از سرمیگذرانند. جاده یوتیوب از جمله بهترین سفرنامه های نوشته شده در مورد سوریه است.
کتاب جاده کالیفرنیا
کتاب جاده کالیفرنیا سفرنامه متفاوت دیگری است از محمدعلی جعفری. این کتاب درباره سفر به لبنان است در روزهای ابتدایی طوفانالاقصی که انتشارات سوره مهر در 293 صفحه و در سال 1403 آن را منتشر کرده است.
«جاده کالیفرنیا» کتابی سفرنامهای است، اما شکل روایت رخدادها آن را به کتابی داستانی-مستند تبدیل کرده است؛ سفرنامهای که به تجربههای نویسنده از سفر به لبنان در دوران رخدادهای مهم منطقهای میپردازد.
این کتاب در 33 فصل کوتاه نوشته شده و شامل تجربههای نویسنده از سفر به کشور لبنان پس از واقعه طوفان الاقصی است که در اکتبر 2023 اتفاق افتاد و باعث شروع جنگی تازه میان نیروهای مقاومت و اسرائیل شد. کتاب جاده کالیفرنیا روایتهای شخصی نویسنده از مشاهدات روزهایی است که در لبنان بهسر میبرده است و در پسزمینه آن تصویری از فرهنگ، جامعه و تاریخچه لبنان ارائه میدهد و از آداب و نوع زندگی مردم لبنان اطلاعاتی را به خواننده میرساند، حتی در بخشهایی از کتاب نیز طبیعت لبنان را برای مخاطب توصیف میکند، هرچند با رنگ جلد و طراحی داخلی کتاب نیز خواننده کمی با وضعیت طبیعت آنجا آشنا میشود و کشوری سبز را پیش رویش میبیند.
جعفری در «جاده کالیفرنیا» از حنظله شخصیت معروف کاریکاتوری فلسطینی میگوید، از شهید جهاد عماد مغنیه میگوید، از عشق مردم لبنان به قدس و مسجدالاقصی میگوید و لابهلای این روایتها، علاوه بر تشریح فرهنگی و اجتماعی از این کشور، چالشهای سیاسی لبنان را مورد بررسی قرار داده است. جاده کالیفرنیا را می توان از بهترین سفرنامه های نوشته شده درباره لبنان به شمار آورد.
کتاب شام ملیتا
شام ملیتا روایتی از سفر به لبنان و سوریه در بهار 1397 است که به دعوت حزبالله لبنان از میثم مطیعی مداح صورت گرفته است. سفری کوتاه که نه تنها آقای مطیعی که شعرای ابیات وی، افرادی چون محمدمهدی سیار، محسن رضوانی، میلاد عرفانپور و محمدرضا وحیدزاده نیز همراه او بودهاند و توسط محمدرضا وحیدزاده به رشته تحریر درآمده است.
شام ملیتا راویتگر سفری است که به مناسبت برخی مداحیهای دکتر میثم مطیعی به زبان عربی و در حمایت از جریان مقاومت در لبنان، که میان شیعیان و اهالی جنوب این کشور نیز محبوبیت ویژهای دارد، انجام شده است. از میثم مطیعی دعوت میشود تا به هدف برگزاری برخی دیدارهای فرهنگی و نیز انجام مقدمات لازم جهت همکاریهای بیشتر، سفری به بیروت داشته باشد. شام ملیتا به صورت روزنوشت و با زبانی روان و جذاب مخاطب را با لبنان و شهدای آنجا بیش از پیش آشنا میکند.
کتاب «شام ملیتا» که در سال 1398 توسط دفتر نشر معارف به چاپ رسیده، نشاندهنده شباهتها و تفاوتهای ایرانیها و لبنانیها است و سرشار از لحظات ناب و شنیدنی از آداب و رسوم اهالی سواحل مدیترانه است، اگرچه فضای امنیتی آنجا را نیز لابهلای روایتهایش به تصویر میکشد.
کتاب اجاره نشین خیابان الامین
کتاب «اجاره نشین خیابان الامین» کتابی از علیاصغر عزتیپاک است که توسط دفتر نشر معارف منتشر شده، کتابی داستانی درباره سوریه از یک ایرانی کرد که از مسیر پرپیچ و خم زندگی در ایلام و بندرعباس گذشته و به زندگی اعیانی در ترکیه و استانبول رسیده است. آقا جمالِ قصه از استانبول و در یک رودربایستی، سفری به دمشق میرود که فکر میکرده دو سه روزه تمام میشود، اما هشت سال طول کشیده است؛ آن هم در آستانه آغاز جنگهای داخلی سوریه.
آقا جمال کتاب، زمانی حتی کتک خوردن حضرت رقیه را هم باور نداشته و در همان مسیر چند روزه به دمشق، مطالب این چنینی را به همسفرانش میخورانده است که این حرفها همه دروغ است و فلان و بهمان! غافل از اینکه همین سفر چند روزه، هشت سال ادامه مییابد و جمال فیضالاهی را ساکن خیابانی میکند که منتهی میشود به حرم حضرت رقیه و البته بخشی از بازار دمشق، خیابانی به نام شارع الامین.
«اجاره نشین خیابان الامین» از جمله بهترین داستان های نوشته شده در مورد سوریه است.
به قلم «طاهره راهی»
کتابهای معرفی شده در این مطلب را میتوانید با کد تخفیف: blog1 از سایت پاتوق کتاب تهیه کنید.
ثبت دیدگاه
دیدگاه کاربران