چرا باید داستان بخوانیم؟

مطالعه، افق ذهن را گسترش می‌دهد و درک بهتری از دیگران ایجاد می‌کند. با این‌وجود، برخی افراد می‌خواهند بدانند از بین تمام ژانرهای ادبی، چرا باید داستان بخوانیم؟ ما در ادبیات داستانی با شخصیت‌ها یا شعرهایی برخورد می‌کنیم که عمیقاً با آن‌ها همذات پنداری می‌کنیم و افکار و احساسات عمیقمان را می‌بینیم که در شخص دیگری متجلی شده است. به‌همین دلیل، تشویق می‌شویم هنگام تصمیم‌گیری در زندگی روزمره به طیف کامل تجربیات انسانی توجه کنیم. از فواید خواندن داستان می‌توان به این مزیت نیز اشاره کرد که علاوه بر بهبود مهارت‌های نوشتاری به ما امکان می‌دهد دایره لغات خود را نیز گسترش دهیم. جامعه ادعا می کند که کسانی در زندگی موفق‌ترند که علایقشان بیشتر به علوم و ریاضیات متمایل باشد، درحالی‌که چنین نیست و اتفاقا افراد آگاه می‌دانند فواید خواندن رمان بسیار گسترده و عمیق است. ما در این مقاله قصد داریم توضیح دهیم که چرا باید رمان بخوانیم و به ادبیات داستانی توجه ویژه داشته‌باشیم. با ما بمانید.

چرا باید داستان بخوانیم؟

از فواید خواندن داستان و رمان این که به افزایش آرامش کمک می‌کند

مطالعه یکی از محبوب‌ترین روش‌هایی است که به ما کمک می‌کند سطح استرس خود را مدیریت کنیم. یک نظرسنجی در سال 2021 نشان داد که 43 درصد از مردم در بریتانیا دریافته‌اند که مطالعه به کاهش سطح استرس آن‌ها در دوران کرونا کمک کرده است. اما گاهی ممکن است فواید خواندن انواع داستان و رمان را دست کم بگیریم، درحالی‌که داستان‌ها می‌توانند زندگی ما را به گونه‌ای غیرقابل تصور غنی کنند و تغییر دهند. اگر هنوز می‌پرسید چرا باید داستان بخوانیم این را هم باید بدانید که مطالعه به سلامت جسمی، روانی و روحی ما کمک می‌کند و این فواید تا آخر عمر باقی می‌ماند.

بیشتر بخوانید: تمرین چندبار زندگی‌کردن | مروری کوتاه بر 7 داستان برتر خارجی

نتایج یک نظرسنجی دیگر در سال 2021 نشان می‌دهد که مردم از فواید خواندن رمان برای مدیریت سطح استرس خود استفاده می‌کنند. تحقیقات انجام شده در سال 2009 اثرات یوگا، شوخ طبعی و خواندن کتاب را بر سطح استرس دانش آموزان آمریکایی اندازه‌گیری کرد و نشان داد که 30 دقیقه مطالعه، همان‌قدر باعث کاهش فشار خون، ضربان قلب و احساس ناراحتی روانی می‌شود که یوگا و طنزپردازی باعث می‌شوند. مغز هم درست مانند هر ماهیچه دیگری در بدن، برای قوی ماندن و سلامت به ورزش نیاز دارد و مطالعه، ورزشی است که می‌تواند باعث آرامش مغز شود.

مطالعه کتاب‌هایی با موضوعات معنوی و داستانی می‌تواند فشار خون را کاهش دهد و احساس آرامش را به ارمغان بیاورد وعلائم افسردگی را کاهش دهد. افراد مبتلا به افسردگی اغلب احساس انزوا و بیگانگی می‌کنند. خواندن داستان به ما این امکان را می‌دهد که به‌طور موقت از دنیای خود بگریزیم و در تجارب خیالی شخصیت‌ها غرق شویم، در حالی‌که کتاب‌های غیرداستانی می توانند استراتژی هایی را آموزش دهند که ممکن است به مدیریت علائم کمک کند.

رمان‌ها توجه را روی داستان متمرکز می‌کنند. خواندن کتاب، شامل ارتباطات یک شبکه پیچیده از مدارها و سیگنال‌ها در مغز است. همان‌طور که توانایی خواندن ما بیشتر می‌شود، آن شبکه‌ها نیز قوی‌تر و پیچیده‌تر می‌شوند. نتیجه این قدرت، ایجاد نوعی آرامش درونی است. بنابراین، آن کتابی را که در قفسه‌ افتاده و گرد و غبار روی آن جمع‌ شده است، بردارید، آن را باز و شروع به خواندن کنید و سفر خود را به‌سوی یک زندگی غنی‌تر بیاغازید.

چرا باید داستان بخوانیم؟ خواندن داستان باعث افزایش همدلی می‌شود

مطالعات نشان می‌دهند یکی از فواید خواندن داستان این است که می‌تواند به تقویت حس همدلی و هوش هیجانی کمک کند اما مخالفان علمی نیز وجود دارند که می‌گویند داده‌های این مطالعات واضح نیستند یا تفسیر داده‌ها جامع نیست. اما همدلی چیست؟ همدلی، عمل درک، آگاهی، حساسیت و تجربه ناب از ارتباط درونی با احساسات، افکار و تجارب دیگران بدون تجربه واقعی همان احساسات، افکار و تجربیات است. در ژانرهای تخیلی، مانند ژانر ادبی عاشقانه، هیجان انگیز، ترسناک یا فانتزی که اغلب از قوانین و فرمول‌های خاصی پیروی می‌شود، درک شخصیت‌ها معمولا دشوار است. یکی از فواید خواندن رمان و داستان این است که به خواننده نقشه راه داده نمی‌شود و خودش باید بفهمد که شخصیت‌ها از کجا می‌آیند، چه چیزی آن‌ها را تحریک می کند و حتی راوی چقدر قابل اعتماد است. همه این‌ها باعث می‌شود که خواننده کمی بیشتر عمیق شود تا چیزهایی را که به صراحت بیان نشده‌اند، درک کند. در واقع، ادبیات داستانی نیاز به همدلی خواننده دارد در حالی‌که ادبیات غیرداستانی با تنهایی مرتبط است و با حمایت اجتماعی رابطه منفی دارد.

بیشتر بخوانید: شروع کتابخوانی + 17 راهکار عملی

چرا باید داستان بخوانیم؟ خواندن داستان باعث افزایش دایره لغات می‌شود

به گفته محققان، نوجوانانی که در اوقات فراغت خود مطالعه می‌کنند، 26 درصد بیشتر از کسانی که هرگز مطالعه نمی‌کنند، لغت می‌دانند. تیم تحقیقاتی مستقر در مؤسسه آموزشی UCL دریافتند نوجوانانی که اغلب مطالعه می‌کنند و به کتاب‌های زیادی دسترسی دارند، نسبت به همسالان خود واژگان بهتری پیدا می‌کنند. محققان با تجزیه و تحلیل نمرات حدود 11000 نوجوان 14 ساله در آزمون تمرین کلمه، دریافتند نوجوانانی که هر روز برای لذت مطالعه می‌کنند، 26 درصد بیشتر از آن‌هایی که در اوقات فراغت خود اصلا مطالعه نمی‌کنند، کلمات را درک می کنند و نوجوانان کتاب‌دوست، 42 درصد بیشتر از همسالان غیرکتاب‌دوست خود،کلمات را می‌فهمیدند.

بیشتر بخوانید: چرا باید کتاب بخوانیم؟ برای بهتر زندگی کردن بیشتر بخوانید!

همچنین، محققان دریافتند که اگر والدین در ارزیابی کلمات، خوب عمل کنند، فرزندانشان نیز عملکرد بهتری خواهند داشت. در این تحقیق مشخص شد مادران دارای مدرک فوق لیسانس به‌طور متوسط بیش از دو برابر کلمه درست در مقایسه با مادرانی که فاقد مدرک بودند، می‌دانستند و این مورد به فرزندانشان نیز منتقل می‌شد اما پیشینه خانوادگی هرگز به معنای تعیین قطعی سرنوشت یک فرد نیست. ارتباط بین مطالعه برای لذت و واژگان درواقع، نشان می‌دهد که اگر جوانان به مطالعه تشویق شوند، مسیر زندگی آن‌ها نیز بدون توجه به پیشینه‌شان تغییر خواهد یافت.

از فواید خواندن داستان بهبود قوه تخیل است

این واقعیت که فایده خواندن داستان برای سلامت جسم و روان بسیار زیاد است، برای هیچ‌یک از ما تعجب‌آور نیست. با این‌حال، آن‌چه بیشتر مردم در نظر نمی‌گیرند، اهمیت مطالعه در شکوفایی تخیل است. بله! دانشمندان با تجزیه و تحلیل دقیق مغز در حین مطالعه به این نتیجه رسیده‌اند که خواندن و خلاقیت به هم مرتبط هستند و خواندن ادبیات داستانی، تخیل را بهبود می‌بخشد. دانشمندان علوم اعصاب نیز متوجه شدند که ارتباط مغز در حین مطالعه و پس از مطالعه به‌طور قابل توجهی افزایش می‌یابد. این یعنی از طریق این افزایش اتصال، مغز ما قادر است سریع‌تر ارتباط برقرار کند، راه حل‌های بهتر و قطعی‌تری در زمان نیاز به حل مسئله ارائه دهد و در نهایت، تخیل و خلاقیت تقویت می‌شوند.

دانشمندان همچنین متوجه شدند که حتی اگر مراکز اصلی که مسئول خواندن و درک مطلب هستند در سمت چپ مغز، که سمت تحلیلی است، قرار داشته‌باشند، مغز سمت راست نیز در طول مطالعه تحریک می‌شود. مغز راست مسئول تجسم است و به بیان واضح‌تر، بیشتر با تصاویر سروکار دارد تا با کلمات. تنها نتیجه منطقی که از این موضوع می‌توان گرفت این است که اگرچه مطالعه عمدتاً سمت چپ مغز را فعال می‌کند، این واقعیت که سمت راست نیز در حین خواندن تحریک می‌شود، نشان می‌دهد که خواندن ما را مجبور می‌کند چیزهایی را که در مورد آن‌ها می‌خوانیم، تجسم کنیم و به سمت راست خود آموزش دهیم، که نتیجه آن بهبود خلاقیت و تخیل است.

از فواید خواندن داستان این است که شما را با واقعیت‌های جایگزین روبه‌رو می‌کند؛ جایی که همه چیز امکان‌پذیر است. داستان‌های تخیلی و به‌ویژه علمی تخیلی، به شما این حس را می‌دهند که هیچ محدودیتی برای تصور ذهن انسان وجود ندارد. قرار دادن مداوم خود در معرض داستان‌های شگفت‌انگیزی که در تخیل نویسندگان به وجود می‌آیند، به شما این حس را می‌دهد که هیچ محدودیتی برای آن‌چه ذهن می‌تواند به دست آورد، وجود ندارد و هرگونه پیش فرض منفی که ممکن است در مورد نحوه عملکرد مغز و تخیلات داشته‌باشید را از بین می‌برد.

همچنین، برای بسیاری از خوانندگان، تجربه غوطه‌ور شدن در این واقعیت‌های جایگزین که در آن همه چیز با کمک ایده‌های نویسنده امکان پذیر است، به‌عنوان منبع الهام عمل می‌کند. پس جای تعجب نیست که اکثر نویسندگان، یا حداقل نویسندگان خوب، خوانندگان مشتاقی نیز هستند. برای یک نویسنده مشتاق، هیچ منبع الهامی بهتر و هیچ تمرینی بهتر از خواندن برای تقویت عضلات تخیل وجود ندارد.

چرا باید رمان بخوانیم؟ خواندن داستان شما را شادتر می‌کند

مشکل شادی این است که برای افراد مختلف می‌تواند معانی کاملا متفاوتی داشته‌باشد. در حالی‌که این احساس در افراد مختلف، بسیار مشابه است اما روش دستیابی به آن از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت است. مثلا برخی افراد ممکن است پس از بالا رفتن از یک کوه، نشستن در قله آن و لذت بردن از تماشای منظره، احساس خوشحالی کنند اما برخی دیگر از این تجربه، احساس بدی داشته باشند. با این‌حال ثابت شده که مطالعه تأثیر مثبتی بر خلق و خوی ما دارد. محققان دریافتند که خواندن، یادآوری، و حتی بحث در مورد کتاب‌های داستانی می‌تواند ما را شادتر کند. مطالعه می‌تواند خلق و خوی ما را برای بهتر شدن تغییر دهد، سلامت روان را بهبود بخشد، استرس را کاهش دهد و حتی طول عمر ما را افزایش دهد. همچنین، مطالعه مغز را در حالت خلسه مانندی، شبیه مدیتیشن قرار می‌دهد و همان فواید سلامتی، آرامش عمیق و رهایی درونی را به همراه دارد. خوانندگان منظم معمولا بهتر می‌خوابند، سطح استرس کمتر و عزت نفس بالاتری دارند و میزان افسردگی آن‌ها نسبت به افراد غیرکتابخوان کمتر است.

چرا باید رمان بخوانیم؟ رمان‌ها حس موفقیت را ایجاد می‌کنند

اگر احساس می‌کنید حرفه‌تان رو به شکست است، ممکن است وقت آن رسیده باشد که کتابی بردارید! چه در حوزه حسابداری باشید، چه در زمینه خلاقیت یا هر شغل دیگر، خواندن از هر نوعی می‌تواند به بهبود مهارت‌های نرمی که کارفرمایان به دنبال آن هستند، کمک کند. اگر هنوز می‌پرسید چرا باید داستان بخوانیم باید بگوییم که مطالعه مکرر رمان و داستان معمولاً منجر به «پیامدهای شناختی مثبت» درباره خود می‌شود. به‌عبارت دیگر، هنگامی که مطالعه را به‌عنوان یک سرگرمی طولانی مدت انتخاب می‌کنید، ذهن خود را قوت می‌بخشید.

افرادی که کتاب می‌خوانند اغلب از ترفندهای نویسندگان در کسب و کارشان استفاده می‌کنند و به‌جای این‌که مجبور باشند اصطلاحات و دستور زبان پیچیده ادبی را به خاطر بسپارند، به‌طور شهودی و خلاقانه متوجه می‌شوند که چگونه یک جمله، یک پاراگراف و یک متن را به درستی ساختار دهند. مهارت‌های نوشتاری بخش مهمی از مهارت‌های ارتباطی است. ازسوی‌دیگر، یک کتاب خوب باعث می‌شود که خواننده پس از ورق زدن آخرین صفحه کمی توقف کند، بیاندیشد و تخیل خود را پرورش دهد. این شیوه‌ خودآگاهی و تأمل، مؤلفه‌ بزرگ هوش هیجانی و خلاق است که به احساس موفقیت درونی و بیرونی می‌انجامد.

بیشتر بخوانید: راهنمای خرید کتاب برای کتابخوان‌های مبتدی و حرفه‌ای

یکی دیگر از فواید خواندن رمان این است که به ما ایده می‌دهد و افق دیدمان را گسترده‌تر می‌کند. برای این‌که یک داستان جذاب باشد، باید سوالاتی را ایجاد کند که خواننده می‌خواهد به آن‌ها پاسخ دهد، سناریوهای احتمالی را تصور کند و مشتاق است که ببیند آیا پاسخ آن‌ها با آن‌چه واقعاً اتفاق می‌افتد، مطابقت دارد یا خیر. این عادت‌ها مهارت‌های حل مسئله را تقویت می‌کنند که به افراد کمک می‌کند تا از پیچیدگی‌های کاری و ارتباطی خود عبور کنند.

از آن‌جایی که خوانندگان ادبیات داستانی، طیف وسیع‌تری از کلمات را از این طریق تجربه می‌کنند، اغلب به خوبی صحبت می‌کنند و می‌توانند خود را حرفه‌ای و موفق نشان دهند. همچنین، خواندن منظم کتاب به آن‌ها کمک می‌کند تا مهارت‌های هدف‌گذاری را ایجاد کنند که برای موفقیت و خلاقیت، حیاتی است.

فواید خواندن رمان: رمان کمک می‌کند ذهن بازتری داشته‌باشید

خواندن داستان می تواند به شما کمک کند ذهنی بازتر و خلاق‌تر داشته‌باشید. پژوهش‌ها می‌گویند افرادی که داستان کوتاه یا بلند می‌خوانند، در مقایسه با همتایان خود که مقالات غیرداستانی می‌خوانند، ذهن بازتری دارند. اگرچه خواندن متون غیرداستانی به ما اجازه می‌دهد تا اطلاعات کسب کنیم اما ممکن است همیشه به وسعت ذهن کمک نکند. یک پزشک ممکن است دانش دایره‌المعارفی درباره موضوع کاری و علمی خود داشته‌باشد، اما ممکن است افق دید بازی نداشته‌باشد.

علاوه‌براین، نتایج یک مطالعه بر روی 3635 فرد بالای 50 سال نشان داد کسانی که روزانه 30 دقیقه کتاب می‌خوانند به‌طور متوسط 23 ماه بیشتر از افراد غیرکتابخوان یا مجله‌خوان عمر می‌کنند. یکی از دلایل این‌که چرا باید رمان بخوانیم این است که ظاهراً تمرین خواندن کتاب باعث ایجاد تعامل شناختی و بهبود واژگان، مهارت‌های تفکر و تمرکز می‌شود و همچنین می‌تواند بر همدلی، ادراک اجتماعی و هوش هیجانی تأثیر بگذارد که مجموع آن‌ها به باز شدن ذهن و افزایش طول عمر مفید کمک می‌کند.

فواید خواندن رمان: خواندن رمان کیفیت خواب را بهبود می‌بخشد

مشکلات خواب در جهان نسبتاً شایع است، به‌طوری که از هر 4 نفر، 1 نفر گزارش می‌دهد که خوب نمی‌خوابد. این مسئله برای افراد مختلف باعث ایجاد مشکلات خاصی می‌شود. تخمین زده شده که تقریباً یک سوم بزرگسالان 50 ساله و بالاتر در ایالات متحده از داروهای خواب استفاده می‌کنند. هرچند وسایل کمکی خواب غیردارویی مانند رفتار درمانی شناختی (CBT) نیز در دسترس است اما اغلب به زمان و تعهد قابل توجهی نیاز دارد و می‌تواند پرهزینه باشد که به‌جای آن می‌توان از کتاب درمانی در زمان خواب استفاده کرد.

بیشتر بخوانید: چگونه بر خواندن تمرکز کنیم: 14 نکته آسان

در پاسخ به اینکه چرا باید رمان بخوانیم، می‌توان گفت یکی از فواید خواندن داستان در رختخواب این است که کیفیت خواب را در مقایسه با زمان عدم مطالعه در رختخواب بهبود می‌بخشد. یک کتاب ممکن است مستقیماً ما را خواب آلود نکند اما فکرمان را از مشکلات روز منحرف می‌کند و باعث می‌شود راحت‌تر بخوابیم. کارشناسان به‌طور کلی توصیه می‌کنند که مردم به‌جای کتاب‌های غیرداستانی، شب‌ها داستان بخوانند. یک نظرسنجی نشان داد افرادی که قبل از خواب مطالعه می‌کنند، نه تنها بهتر می‌خوابند، بلکه سالم‌تر غذا می‌خورند و درآمد بیشتری هم دارند.

فواید خواندن داستان: خواندن داستان‌ها امکان عدم قطعیت را فراهم می‌کند

از کتاب‌ها برای بهبود مهارت‌های خواندن و توسعه درک تکنیک‌های ادبی استفاده می‌شود. خواندن داستان، بیشتر از هوش، بر ذهن ما تأثیر می‌گذارد و تأثیر زیادی بر خلاقیت ما دارد. مطالعات زیادی انجام شده است که ثابت می‌کند یکی از فواید خواندن رمان و داستان این است که امکان عدم قطعیت زندگی را نشان می‌دهد و به این وسیله، خلاقیت ما را بهبود می‌بخشد. اما چگونه؟ مطالعه تمرکز ما را بهبود می‌بخشد، مغز را تمرین می‌دهد و باعث می‌شود عضلات مغز کار کنند و در مجموع، نیاز به درگیری فعال دارد. در واقع، خواندن کتاب جایگزین تجربه می‌شود، افق تفکر ما را گسترده و یادگیری مداوم را امکان پذیر می‌کند. به این ترتیب، تخیل و خلاقیت تقویت می‌شود و به ذهن اجازه می‌دهد تا با تصور طرح داستان، رویدادها و درگیری‌های جدید، نسبی بودن رویدادهای جهان را تجربه کند.

بیشتر بخوانید: ادبیات داستانی

خواندن داستان و رمان باعث بهبود روابط می‌شود

خواندن داستان یک راه عالی برای بهبود روابط ما است. مطالعه سطح استرس ما در رابطه را کاهش می دهد و به حفظ روابط بهتر با دوستان، شریک زندگی و اعضای خانواده کمک می‌کند. زمانی که مطلعه می‌کنیم، آرام هستیم و کمتر احتمال دارد که با دیگران دعوا کنیم. وقتی مطالعه می‌کنیم از روابط تخیلی چیزهای زیادی یاد می‌گیریم. این موضوع به درک بهتر مشکلات شریک زندگی نیز کمک می‌کند و به ما در مورد چیزهایی که می‌تواند به رابطه‌هایمان آسیب برساند، هشدار می‌دهد.

سخن پایانی

در این مقاله درباره فواید خواندن داستان و رمان صحبت کردیم. با خواندن این مطلب می‌توانیم به افرادی که می‌پرسند چرا باید رمان بخوانیم توضیح دهیم که چگونه خواندن داستان و رمان می‌تواند به درک بهتر زندگی، بهبود روابط، کاهش سطح استرس، بهبود خلاقیت و موفقیت کمک کند.

منابع: