محرم و صفر سراسر روضه و عزاداری امام حسین است. فرقی هم ندارد در مراسم محمود کریمی در امامزاده ‌علی‌اکبر چیذر تهران باشی یا در یکی از روستاهای چند خانواری در مرز استان سیستان، تعزیه باشد یا زنجیرزنی، سینه‌زنی یا چاوش‌خوانی،  همه و همه تو را به سمت کشتی نجات می‌کشاند و آدمی را هرچه بیشتر تشنۀ حقیقت می‌کند. 

امروزه بسیاری هستند که به دلیل مشغله‌های روزانه نمی‌توانند آنچنان که باید در مراسمات مذهبی و روضه شرکت کنند، از سوی دیگر مخاطبان بسیاری نیز هستند که گاه با نثری ادبی، غرق ماجرای عاشورا می‌شوند و گاه از منظر عارفانه به حادثه عاشورا می‌نگرند.

کتاب‌های آیینی با مضمون محرم و کربلا و واقعه عاشورا منبعی در دسترس است که خواننده به راحتی می‌تواند یک روضۀ جمع‌وجور داشته باشد و در کنار آن، با حقایق عاشورا و محرم از منظری متفاوت آشنا شود. 

در این یادداشت برخی از بهترین کتاب‌های آیینی محرم را بررسی می‌کنیم. کتاب‌های آیینی محرم با زبانی داستانی که در این مطلب معرفی شده، خواننده را با خود به دل واقعه عاشورا می‌برد و روضه‌ای مصور به نمایش می‌گذارد و کتاب‌های پژوهشی - تاریخی محرم که در میانۀ مطلب به آنها اشاره شده، به اطلاعات تاریخی مخاطبان می‌افزاید و آن‌ها را از مسیر عقل و حکمت، به دل تاریخ عاشورا می‌برد.

بهترین کتاب ها درباره محرم و امام حسین (ع)

1- نامیرا

یکی از مشهورترین کتاب‌های داستانی آیینی محرم میان مخاطبان، کتاب «نامیرا» نوشته صادق کرمیار است که در 336 صفحه و توسط انتشارات نیستان چاپ و منتشر شده. داستانی که در وصف کوفه پیش از واقعه‌ کربلاست. به گفته‌ نویسنده روایت قصه کاملاً تخیلی است اما بر بستری از واقعیت و با شخصیت‌های واقعی بنا شده است.
نویسنده در رمان «نامیرا» با نگاهی نو به واقعه عاشورا پرداخته و به بیان تصمیم مردم کوفه برای دعوت از حسین‌ بن علی (ع) و سپس تردیدها و عهدشکنی و عقب‌نشینی این مردم می‌پردازد.
کرمیار که در کتاب تأکید می‌کند انگیزه بسیاری از مردم کوفه از این دعوت منافع مادی و دنیوی بوده، با بیان روایتی از عبدالله بن عمیر که از شهدای واقعه‌ عاشوراست، همین نکات مبهم رفتار مردم کوفه با امام زمانشان را بررسی و نقل می‌کند.
اگر به مطالعه داستانی با نگاهی نو و خواندن کتابی با پیش‌زمینه تاریخی و تحلیلی درباره واقعه عاشورا علاقه‌مندید، کتاب نامیرا را به شما پیشنهاد می‌کنیم. 

---

بیشتر بخوانید: بچه ها و محرم: کتاب های کودک و نوجوان با حال و هوای محرم

---

2- سقای آب و ادب

از دیگر کتاب‌های داستانی آیینی محرم، کتاب «سقای آب و ادب» نوشته سید مهدی شجاعی است که در 264 صفحه و توسط انتشارات نیستان برای اولین بار در سال 1389 چاپ و منتشر شده، روایتی است رمان‌گونه از زندگی برادر زینب، عباس بن علی (ع) که شاید اطلاعات تاریخیِ شما در مورد ایشان را زیاد نکند (مگر اینکه اطلاعاتتان کم و محدود باشد!) اما می‌توانید از نثر ادبی و بیان شیوای نویسنده بهره ببرید.

«سقای آب و ادب» با نثری ادبی و دلنشین، در ده فصل به معرفی عباس می‌پردازد. هر فصل این کتاب بیانگر رابطه شخصیت‌های مختلف با پهلوان کربلاست. کسی که از نگاه علی، نوجوانی است فاتح در صفین و برای کربلا و روز عاشورا، جنگاوری را از کودکی آموخته است.

سید مهدی شجاعی در «سقای آب و ادب»، سخن از حیا و ادب عباسی می‌زند که دست‌پرورده‌ی فاطمه کلابیه ام البنین (س) است. همو که به هنگام ورود به خانه علی، خود را کنیز علی (ع) نامید و خدمتکار فرزندان فاطمه زهرا (ع). در فصل‌های مختلف، روابط عمیق عباس با سکینه، زینب و حسین را می‌بینیم و در فصل انتهایی کتاب که می‌توان آن را چکیده کتاب خواند، سخن از عباسِ فاطمه است.

در بخشی از کتاب «سقای آب و ادب» این‌گونه می‌خوانیم:

شریعه فرات، پیش روست و چند هزار سوار دشمن پشت سر. سوار تشنه لب، لحظه به لحظه به آب نزدیک‌تر می‌شود، با مشک خالی بر دوش و شمشیری در دست و لبخند شیرینی بر لب. لبخند، لب‌های ترک خورده‌اش را به خون می‌نشاند. اسب در زیر پایش، به عقابی می‌ماند که مماس با زمین پرواز می‌کند. آنقدر رعنا و رشید و بلندبالاست که اگر پا از رکاب، بیرون کشد، سرانگشتانش، خراش بر چهره زمین می‌اندازد. «وقتی که تو بر اسب سوار می‌شوی، ماه باید پیاده شود از استر آسمان» چشمانی سیاه و درشت و کشیده دارد و ابروانی پر و پیوسته و گیسوانی چون شبق که از دو سر فرو ریخته و تاب برداشته و چهره درخشانش را چونان شب سیاه که ماه را به دامن بگیرد، در قاب گرفته است.
«ماه اگر در روز طلوع کند، از جلای خودش می‌کاهد. این چه ماهی است که رنگ از رخ روز می‌زداید و با ظهورش روشنایی روز را کمرنگ می‌کند؟!» چیزی به آب نمانده است. برق آب در چشم‌های اسب و سوار می‌درخشد. هوای مرطوب در شامه تفتیده اسب می‌پیچد و به او جان و توان تازه می‌بخشد. سوار دمی به عقب بر می‌گردد و کشته‌های خویش را مرور می‌کند. همه این جنازه‌ها اکنون در سایه سار نخل ها خفته‌اند، تا لحظاتی پیش ایستاده بوده‌اند و سدی شکست ناپذیر می‌نموده‌اند...

 

3- پدر، عشق و پسر

«پدر، عشق و پسر» کتاب دیگری در حوزه داستانی محرم است که توسط سید مهدی شجاعی نوشته شده و انتشارات نیستان آن را در 78 صفحه منتشر کرده، روایتی است که به زندگی حضرت علی‌اکبر می‌پردازد. راوی داستان، عقاب، اسب حضرت است و مخاطب راوی، مادر گرامی ایشان، لیلی بنت ابی عمره است. نویسنده مخاطب را در ده مجلس داستانی، به زندگی حضرت می‌کشاند و در مجالس پایانی، روایت را به شهادت او می‌رساند.  

هرکدام از برش‌های کتاب با بهره‌گیری از زبانی لطیف و نثری روان و گویا و با ظرافتی عجیب  واقعه کربلا را به تصویر می‌کشند و به همین دلیل؛ سطور کتاب، رنگ و بوی عاشورایی دارد و اشک را بر چشم و دل مخاطب می‌نشاند.
در میان منابع، اندکی هستند که درباره حضرت علی‌اکبر نوشته شده است، از این رو کتاب «پدر، عشق و پسر» را می‌توان یک کتاب خوب برای معرفی و شناخت ایشان دانست.

در بخشی از کتاب «پدر، عشق و پسر» این‌گونه می‌خوانیم:

دشمن درست محاسبه کرده بود. در بیابان برهوت، در کویر لم یزرع که خورشید به خاک چسبیده است، که از آسمان حرارت می بارد و از زمین آتش می جوشد، تشنگی آبدیده‌ترین فولادها را هم ذوب می‌کند. عطش، سخت‌ترین اراده‌ها را هم به سستی می‌کشد. نیاز، آهنین‌ترین ایمان‌ها را هم نرم می‌کند. اما یک چیز را فقط دشمن نفهمیده بود و آن اینکه جنس این ایمان‌ها، جنس این عزم‌ها و اراده‌ها با جنس همه ایما‌ن‌ها و عزم‌ها و اراده‌ها متفاوت بود...

 

4- قصه‌ کربلا: برش‌هایی از زندگانی امام حسین (ع) از آغاز تا پرواز

کتاب دیگری از کتاب‌های آیینی محرم، «قصه‌ کربلا» نوشته مهدی قزلی است که توسط نشر شهید کاظمی در 192 صفحه منتشر شده. «قصه کربلا» روایتی است به زبانی ساده و صریح که به بیان حادثه عاشورا، اسارت اهل بیت و وقایع پس از آن می‌پردازد.
محتوای کتاب در قالب روایت‌های کوتاه و ارزشمند آرام آرام ما را به فضای روضه می‌برد، مخاطب را قدم به قدم با امام حسین پیش برده و در پسِ هر روایت، اشک را از چشم‌ جاری می‌کند.

مهدی قزلی در ده فصلِ منفصلِ متصل، روایت‌هایی از زندگی حضرت سیدالشهدا و واقعه‌ عاشورا را مانند تکه‌های پازل کنار یکدیگر چیده است، تکه‌هایی که هرکدام بیانگر بخشی از ماجرای عاشوراست. هر فصل این کتاب که خود مقدمه‌ای مجزا دارد و به معرفی محتوا و موضوع آن بخش می‌پردازد، همچون دانه‌های تسبیح کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند و نخ اتصال آنها، ماجرای عاشوراست که به آرامی مخاطب را در خود غرق می‌کند.
مهدی قزلی در فصل‌بندی کتاب قصه کربلا نه به اشخاص، که به موضوع و سوژه توجه کرده است و همین امر سبب شده مخاطب، حوادثِ کمتر شنیده شده از عاشورا را پیش روی خود ببیند.

در بخشی از کتاب قصه کربلا این‌گونه می‌خوانیم:

پیکی آمده بود مدینه و خبر از کربلا آورده بود. به ام‌البنین که رسید گفت چهار پسرش شهید شدند. ام‌البنین گفت: پسرهایم و همه آن‌چه زیر این آسمان است، فدای حسین. از حسین خبر بده. پیک خبر شهادت امام حسین را هم داد. ام‌البنین به هم ریخت. گریه امانش را برید و گفت: با این خبر بندهای دلم را پاره کردی... چه دلی داشت ام البنین که خبر شهادت چهار پسرش را تحمل کرد و چه معرفتی که با شنیدن خبر شهادت امامش بندهای دلش پاره شد.

 

5- کتاب آه

مقتل‌خوانی سنت فراموش شده‌ای است که این سال‌ها دوباره رونق گرفته و افراد به دنبال اصل ماجرای عاشورا به خواندن کتاب‌های مقتل روی آورده‌اند.‌ در این میان، مقاتل فارسی به واسطه زبان مشترک، بیشتر و بیشتر خوانندگان را به خود جذب می‌کنند.

«کتاب آه» اثری از یاسین حجازی که در سال 1388 و در 580 صفحه توسط انتشارات جام طهور منتشر شده، بازخوانی و ویرایش مقتل «نفس المهموم» است.
مقتل «نفس المهموم» تألیف شیخ عباس قمی است و شامل وقایع پس از بیعت مردم با یزید بن ‌معاویه تا پس از واقعه عاشورا و بازگشت اهل بیت به مدینه است.
حجازی در «کتاب آه» از دل یک مقتل، یک اثر روایی جذاب بیرون کشیده و مخاطب را با متن ماجرای عاشورای 61 هجری روبرو می‌کند.
کتاب آ] گرچه تعداد صفحات زیادی دارد، اما سریع پیش می‌رود و با کوتاه‌نویسی وقایع، اتفاقات معطل نمی‌ماند و این یکی از ویژگی‌های کتاب است.

در بخشی از کتاب آه این‌گونه می‌خوانیم:

صدای زنان به شیون بلند شد . حسین روی بگردانید. طفلی از آن خویش را شنید از تشنگی می‌گرید. شیرخوار بود، نامش عبدالله. او را بگرفت و گفت: ای مردم! اگر بر من رحم نمی‌کنید، بر این طفل ترحم کنید. حرمله ابن کاهل اسدی تیری بیفکند که در گلوی طفل آمد و او را ذبح کرد.
حسین بگریست و می‌گفت: خدایا! حکم کن میان ما و این مردمی که ما را خوانند تا یاری کنند، آنگاه ما را کشتند.
دو دست زیر گلوی او گرفت و چون پر شد، به آسمان پاشید و گفت: چون چشم خدا می‌بیند، آن چه بر من آمد سهل باشد و خون او بر زمین ریخت و گفت: ای پروردگار! اگر نصرت را از آسمان بر ما بسته‌ای، پس بهتر از آن نصیب ما کن و از این ستمکاران انتقام ما را بگیر.
حصین ابن تمیم، تیری افکند که در لب او جای گرفت و خون از دو لبش روان گشت. از اسب به زیر آمد و با غلاف شمشیر قبری کند و طفل را به خون بیاغشت و دفن کرد.

 

6- از دیار حبیب

کتاب «از دیار حبیب» اثری دیگر از سید مهدی شجاعی است که در سال 1385و در 61 صفحه منتشر شده، دو تن از یاران امام حسین (ع) به نام‌های «حبیب بن مظاهر» و «میثم تمار» را معرفی می‌کند که در واقعه‌ عاشورا به شهادت می‌رسند.
کتاب از دیار حبیب شامل ده داستان است که از زبان نویسنده بیان می‌شود و با نثری روان خواننده را در جریان اتفاقات تاریخی قرار می‌دهد. 
از دیار حبیب رمانی است کوتاه که گوشه‌هایی از زندگی حبیب بن مظاهر یار سال‌خورده حضرت سیدالشهدا(ع) را به تصویر می کشد؛ کتابی که قسمت اعظم آن، به شهادت او در کربلا اختصاص دارد و وصف عشق و شیدایی حبیب به امام زمانش را به تصویر می‌کشد.
داستان که از زاویه دید دانای کل روایت می‌شود و به ده بخش تقسیم شده، از جایی آغاز می‌شود که حبیب بن مظاهر و میثم تمّار در ملاقاتی، مقابل چشم عده‌ای از مردم، هر یک از عاقبت کار آن دیگری و چگونگی شهادتش خبر می‌دهند و از یکدیگر جدا می شوند. 

در بخشی از کتاب از دیار حبیب این‌گونه می‌خوانیم:

جان در قفس تن حبیب، بی‌تابی می‌کند. حبیب، به حال خود نیست. انگار رخت پیری را کنده است، در چشمه عشق، وضوی ارادت گرفته و یکباره جوان شده است. جوانی که خویش را به تمامی از یاد برده و لجام دل به دست عشق سپرده است. هیچ‌کس حبیب را تاکنون به این حال ندیده است، گاهی آن می‌کشد، گاهی نگاهی به خیام حرم می‌اندازد، گاهی به افق چشم می‌دوزد، گاهی خود را در نگاه معشوق گم می‌کند، گاهی می‌گرید و گاهی می‌خندد...

 

7- فردا مسافرم

از دیگر کتاب‌های داستانی محرم که توسط یک بانوی نویسنده به رشته تحریر درآمده، کتاب «فردا مسافرم» نوشته مریم راهی است که توسط انتشارات نیستان و در 187 صفحه چاپ و منتشر شده است.
«فردا مسافرم» روایتی از دختری به نام نجوی، دختر طرماح بن عدی است که خودش را در بین اسرای کربلا جا می‌زند و با آنان به شام، بعد به کربلا و مدینه می‌رود. در طول کتاب، مدام با برگشت‌هایی صحنه‌های مختلفی از واقعه عاشورا و دیگر اتفاقات مرتبط با شخصیت‌های اصلی داستان را می‌خوانیم. این شخصیت‌های اصلی حضرات رباب، لیلی، شهربانو، ام‌البنین، ام‌سلمه و سکینه هستند. 

نویسنده در فصولی از رمانش با بازگشت به گذشته و روایت سرگذشت تاریخی برخی از چهره‌های خاندان نبوی سعی دارد تا برخی از خصوصیات آنها را که از ازل در درونشان نشسته را به قلم و کلمه بکشاند.
گرچه رمان فردا مسافرم بر اساس مستندات تاریخی پیش می‌رود اما نویسنده وقایع آن را به گونه‌ای روایت می‌کند که خواننده با قرار گرفتن در یک فضای احساسی و عاشقانه، هم از سیر تاریخ مطلع گردد و هم داستانی دلچسب مطالعه کند از عشقی شیرین.
فردا مسافرم روایتی زیبا از برخی زنان کربلاست با متنی بسیار قوی و پر از احساس که نقش زنان در عاشورا را به خوبی نشان می‌دهد.

 

8- داستان بریده بریده 

یکی از کتاب‌های متفاوت حوزه ادبیات آیینی محرم، «داستان بریده بریده» نوشته علی‌رضا نظری‌خرم است که توسط انتشارات کتابستان معرفت و در 540 صفحه چاپ و منتشر شده، داستانی پژوهشی از حادثه کربلا است و پژوهشگر با مراجعه به منابع کهن موجود شیعه و سنی تا قرن هشتم به تعریف زوایای پنهان و آشکار تاریخ واقعه کربلا می‌پردازد.

نظری‌خرم در 11 فصل و 237 بخش و با زبانی خارح از عرف کتب تاریخی و به زبان محاوره و صمیمی به نقل داستان‌هایی از تاریخ می‌پردازد که شاید برخی از مخاطبان چنین لحن و زبانی را نپسندند.
کتاب اطلاعات دقیقی دارد که ممکن است بسیاری آنها را نخوانده باشید، کتابی که بدون داستان‌پردازی و تنها با شکسته کردن کلمات و ایجاد لحن برای افراد، توانسته کشش لازم برای مخاطب را ایجاد کند.

در بخشی از کتاب داستان بریده بریده این‌گونه می‌خوانیم:

به شازده پسر قرتی معاویه که برای یلّلی تلّلی به منطقۀ خوش آب وهوای حوران در اطراف دمشق رفته بود خبردادن اگه پیالۀ شراب به دست داری زمین بگذار و خیلی زود خودت رو به کاخ سبز برسون که بابات داره نفس‌های آخرش رو می‌کشه! یزید که پی هرزگی رفته بود وقتی خبر بدحالی معاویه به گوشش رسید به جای اینکه خودش رو جلدی برسونه، سلانه سلانه به طرف دمشق راه افتاد. معاویه که فرزند سر به هوای خودش رو بهتر از هرکس دیگه‌ای می‌شناخت، واهمه داشت که نکنه پسرک بازیگوش دیر برسه و اجل، مهلتش نده تا وصیتش رو بهش بگه. برای همین ضحّاک، فرماندۀ محافظ‌های قصر رو صدا زد تا به اون وصیت کنه! ضحّاک جلو اومد و بعد از ادای احترام، خم شد و گوشش رو چسبوند به دهان معاویه تا ببینه خلیفۀ رو به موت، چه وصیتی می‌خواد بکنه! در همین گیر و دار، شیپورچی قصر به محض دیدن موکب همایونی ولیعهد توی نقاره دمید و اومدن یزید رو اعلام کرد. جارچی ویژۀ کاخ هم با شنیدن آهنگ مخصوص ورود ولیعهد، سرش رو به داخل تالار چرخوند و با صدای کش‌دار و بلندی گفت: جناب ولیعهد وارد می‌شوند...

 

9- فتح خون: روایت محرم

یکی از کتاب‌های متفاوت در حوزه محرم و کربلا کتاب «فتح خون» نوشته شهید سید مرتضی آوینی سید شهیدان اهل قلم است که در 152 صفحه و توسط انتشارات واحه چاپ و منتشر شده است.
آوینی با نگارش قوی و نگرش عمیق خود، یکی از بزرگ ترین وقایع را در تاریخ جهان اسلام و بشریت شرح می دهد.

«فتح خون» در 10 فصل و دو بخش در هم تنیده از اتفاقات عاشورا می‌گوید. بخش اول کتاب، رویدادهای مهم این واقعه را از رجب ماه سال 60 تا محرم سال 61 به اختصار وصف کرده و در بخش دوم از زبان راوی، ماجراها را از دید خود تحلیل می کند و طرز فکر و بینش نویسنده را می‌توان به خوبی دریافت.

«فتح خون» را شاید بتوان تنها کتابی دانست که با نگاهی عرفانی عاشقانه به واقعه عاشورا می‌نگرد و چشم خواننده را به باطن وقایع و حقیقت ایدئولوژی عاشورا باز کرده و جلوه‌ای جدید از این اتفاق را در ذهن خواننده ایجاد می‌کند.

در بخشی از کتاب فتح خون این‌گونه می‌خوانیم:

صبح شد و بانگ الرحیل برخاست و قافله عشق عازم سفر تاریخ شد. خدایا، چگونه ممکن است که تو این باب رحمت خاص را تنها بر آنان گشوده باشی که در شب هشتم ذی الحجه سال شصتم هجری مخاطب امام بوده‌اند و دیگران را از این دعوت محروم خواسته باشی؟ آنان را می‌گویم که عرصه حیاتشان عصری دیگر از تاریخ کره ارض است. هیهات ما ذلک الظن بک ـ ما را از فضل تو گمان دیگری است. پس چه جای تردید؟ راهی که آن قافله عشق پای در آن نهاد راه تاریخ است و آن بانگ الرحیل هر صبح در همه جا بر می‌خیزد. واگر نه، این راحلان قافله عشق، بعد از هزار و سیصد چهل و چند سال به کدام دعوت است که لبیک گفته اند؟ الرحیل! الرحیل! اکنون بنگر حیرت میان عقل و عشق را! اکنون بنگر حیرت عقل و جرأت عشق را! بگذار عاقلان ما را به ماندن بخوانند... راحلان طریق عشق می‌دانند که ماندن نیز در رفتن است. جاودانه ماندن در جوار رفیق اعلی و این اوست که ما را کشکشانه به خویش می‌خواند.

 

10- حماسه حسینی

مجموعه دوجلدی «حماسه حسینی» متن سخنرانی‌های شهید مرتضی مطهری است. کتابی که اگرچه در ابتدا سه جلدی بود، اما در چاپ‌های بعدی در دو مجلد چاپ و منتشر شد.
حماسه حسینی که توسط مؤسسه انتشارات صدرا چاپ شده است، مجموعه‌ای از سخنرانی‌ها و یادداشت‌های شهید مطهری در مورد قیام عاشورا است. سخنرانی‌های ایشان در این کتاب در قالب هفت فصل تنظیم شده و در انتها نیز یادداشت‌های ایشان آورده شده است.
مرتضی مطهری در «حماسه حسینی» به بررسی حقایق و تحلیل تاریخ می‌پردازد تا از تحریف حماسه عظیم عاشورا جلوگیری کند.
وی در این کتاب مدعی است واقعه عاشورا در طول تاریخ دچار تحریف معنوی و کلامی شده است. امام حسین (ع) و خانواده و یارانش به همراه گروهی از مردمان دلیر، جان و مال خویش را برای دفاع از عقاید و ایمان خود به خطر انداختند. این قیام هنوز ادامه دارد و درس ارزشمندی به مسلمانان داده است. در جوامع شیعه، از قیام کربلا با احترامی عمیق یاد می شود و مسلمانان هر ساله در ماه های محرم و صفر در مراسم عزاداری شرکت می‌کنند تا آن را گرامی بدارند.
مرتضی مطهری به دلیل اهمیت این قیام، تصحیح این اشتباهات و تحریفات را وظیفه‌ای برای خود دانسته و آن را با تنها اصطلاحی که می‌تواند حق این واقعه را به جا آورد، «حماسه حسینی» خوانده است.

در بخشی از کتاب حماسه حسینی این‌گونه آمده‌است:

حادثه عاشورا و تاریخچه کربلا دو صفحه دارد: یک صفحه سفید و نورانی، و یک صفحه تاریک، سیاه و ظلمانی که هر دو صفحه‌اش یا بی‌نظیر است و یا کم‌نظیر.
اما صفحه سیاه و تاریکش از آن نظر سیاه و تاریک است که در آن فقط جنایت بی‌نظیر و یا کم‌نظیر می‌بینیم. یک وقت حساب کردم و ظاهراً در حدود بیست و یک نوع پستی و لئامت در این جنایت دیدم، و خیال هم نمی‌کنم در دنیا چنین جنایتی پیدا بشود که تا این اندازه تنوّع داشته باشد.
البته در تاریخچه جنگ‌های صلیبی، جنایت‌های اروپایی‌ها خیلی عجیب است و اینکه جرأت نمی‌کنم که بگویم حادثه کربلا از نظر زیادی جنایت نظیر ندارد، چون توجه من یکی به جنگ های صلیبی و جنایت هایی است که مسیحی‌ها در آن مرتکب شدند و یکی هم به جنایت‌هایی است که همین اروپایی‌ها در اندلس اسلامی مرتکب شدند که آن هم عجیب است. تاریخ اندلس مرحوم آیتی را که دانشگاه تهران چاپ کرده است بخوانید؛ کتابی است بسیار تحقیقی و آموزنده. در این کتاب نوشته است: اروپایی‌ها به صد هزار زن و مرد و بچه اجازه دادند که هر جا می‌خواهند بروند. بعد که این‌ها راه افتادند، پشیمان شدند و شاید هم از اول حقّه زدند که اجازه حرکت دادند. به هر حال تمام این صد هزار نفر را کشتند و سر بریدند.
شرقی هرگز از نظر جنایت به غربی نمی‌رسد. شما اگر در تمام تاریخ مشرق زمین بگردید، دو جنایت را حتی در دستگاه اموی پیدا نمی‌کنید: یکی آتش زدن زنده زنده و دیگر قتل عام کردن زنان، ولی در تاریخ مغرب زمین این دو نوع جنایت فراوان دیده می‌شود. زن کشتن در تاریخ مغرب زمین یک امر شایعی است. هنوز هم باور نکنید که این‌ها روح انسانی داشته باشند. آنچه در ویتنام صورت می‌گیرد ادامه روحیه جنگ‌های صلیبی و جنگ‌های اندلس آن‌هاست...

 

11- تاملی در نهضت عاشورا

از کتاب‌های پژوهشی در حوزه کتاب‌های آیینی محرم، می‌توان به «تاملی در نهضت عاشورا» نوشته رسول جعفریان اشاره کرد که توسط انتشارات علم و در 486 صفحه منتشر شده است.
تاملی در نهضت عاشورا، کتابی همه جانبه و وسیع در باب قیام امام حسین (ع) که حاصل چندین سال تحقیق و بررسی و جمع آوری اطلاعات لازم است.
اولین بار کتاب «تاملی در نهضت عاشورا» در دهه هشتاد به چاپ رسید، اما با گذشت سال‌ها، نویسنده با جمع‌آوری و اضافه کردن اطلاعات، حجم اولیه کتاب را در ویرایش‌های بعدی به دو برابر رسانده است. 

«تاملی در نهضت عاشورا» پژوهشی است پیرامون قیام امام حسین (ع) و نهضت عاشورا که به زبان فارسی و در دوران معاصر نوشته و در دوازده بخش تنظیم شده است.
نویسنده در ابتدا به معرفی برخی از منابع تاریخ عاشورا پرداخته و سپس، ضمن بررسی زمینه‌های قیام کربلا، به موضوعاتی از جمله حکمت شهادت امام حسین (ع)، آثار نهضت امام حسین (ع) و تحریفات عاشورا پرداخته است.

 

12- حقیقت عاشورا: از عاشورای حسین (ع) تا تحریفات عاشورا

کتابی دیگر از کتاب‌های آیینی محرم، «حقیقت عاشورا» نوشته محمد اسفندیاری است که توسط نشر نی در 508 صفحه و به صورت رقعی منتشر شده است. حقیقت عاشورا از منابع مفید و معتبر تاریخی حادثه عاشوراست و روزنه‌ای جدید برای خواننده باز می‌کند که می‌توان با دیدی به مراتب عمیق‌تر به حماسه عظیم عاشورا نگریست. نویسنده در این کتاب به بررسی نظرات مختلف چون شهید مطهری، صالحی نجف آبادی، شریعتی، مصباح، بازرگان و ... پرداخته است.

قلم نویسنده روان و از غنای کافی و علمی بهره برده است، محتاطانه و علمی پیش رفته و تمامی منابع موجود ضد و نقیض را نیز با بررسی موشکافانه‌ای جلو برده و هدف نهایی‌ نویسنده به گفته خود او، نشان دادن ظلم‌ستیزی و عقلانی بودن قیام عاشوراست. اگر تفکر عوامانه را نمی‌پسندید و به دنبال واقعیت‌های بیشتر و مستند‌تری در این موضوع می‌گردید، کتاب حقیقت عاشورا را به شما پیشنهاد می‌کنم.

 

13- همرزمان حسین (ع): ده گفتار از رهبری در تحلیل مبارزات سیاسی امامان معصوم (ع)

«همرزمان حسین (علیه السلام)» مجموعه‌ سخنرانی‌های حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در سال 1351 در هیئت انصارالحسین (علیه‌السّلام) تهران است که به تحلیل رسالت و مبارزات سیاسی ائمّه (علیهم‌السّلام) می‌پردازد.
این کتاب که مشتمل بر 10 سخنرانی رهبر انقلاب در ماه محرّم سال 51 است، توسط انتشارات انقلاب اسلامی و در 398 صفحه منتشر شده است.
«همرزمان حسین» به نقش امام در جامعه می‌پردازد و عملکرد امامان معصوم به خصوص از امام پنجم تا امام یازدهم را بررسی می‌کند و نشان می‌دهد چگونه امامان نقش خود را ایفا می‌کردند، آنان که به نوعی همرزم امام حسین محسوب می‌شوند.

کتاب شامل ده گفتار است که پنج گفتار ابتدایی به بحث‌های کلی پیرامون امامت ائمه و شیعه می‌پردازد و گفتارهای بعدی، تحلیل حرکت‌های اهل بیت و شیعیان را دربردارد. رهبر انقلاب در گفتار انتهایی نیز به بحث تقیه پرداخته است.

 

14- رحمت واسعه: بیان خصایص رحمت واسعه خدا حضرت سیدالشهدا (ع)

«رحمت واسعه» نوشته آیت الله محمدتقی بهجت است که به کوشش گروهی از پژوهشگران، گردآوری و توسط انتشارات واژه پرداز اندیشه در 352 صفحه منتشر شده است. این کتاب به بیان خصایص واسعه خداوند و حضرت سیدالشهدا را بیان کرده است.

کتاب «رحمت واسعه» در سه بخش تنظیم شده است، در بخش ابتدایی روایتی کوتاه از سیره و روش آن عالم ربانی آمده است و به شرحی گذرا از دلدادگی و سر سپردگی آن عالم عارف به ساحت مقدس معصومین و اباعبدالله الحسین علیهم السلام پرداخته شده است. بخش دوم، گزیده ای از بیانات حضرت آیت الله العظمی بهجت قدس سره است که قسمت عمده کتاب را تشکیل داده و در ٩ فصل گردآوری شده است. بخش انتهایی نیز، گزیده‌ای از پرسش‌ها و پاسخ‌هایی از حضرت آیت الله بهجت قدس سره است.

در بخشی از کتاب رحمت واسعه این‌گونه می‌خوانیم:

ما خیال می‌کنیم که معصومین به زیارت ما محتاج‌اند. در ایام اربعین کربلا پر از دسته جات شیعیان عراق از طوایف مختلف عرب‌ها و کردها می‌شد که یکی از آنها را در ایام سال نمی‌بینیم و در شعرهایشان از خاندان مرتضی(ع) تجلیل و به آنها اظهار محبت و مودت می‌کردند. اشخاص و جماعت متعدد از سرتاسر عراق، هردسسته از ناحیه‌ای و در پیش هر جمعیت مرشد پیری بود که به دنبال او می‌رفتند. امام حسین می‌خواهد بگوید: من به شما احتیاج ندارم، شما به خاندان ما محتاجید...

 

15- انسان 250 ساله

یکی دیگر از کتاب‌های پژوهشی در حوزه کتاب‌های آیینی محرم؛ کتاب «انسان 250ساله» برگرفته از سخنان مقام معظم رهبری است که در سال 1365 و در کنگره جهانی امام رضا بیان کردند و شکلی تازه از حرکت ائمه را برای مخاطب به تصویر کشیده‌اند، این کتاب در 402 صفحه و توسط انتشارات ایمان جهادی چاپ و منتشر شده است.
انسان 250 ساله شامل شانزده فصل است که نحوه‌ چینش عناوین فصل‌ها، به صورت ترتیب تاریخی زندگی ائمه‌(علیهم السّلام) از دوران پیامبر اکرم‌(ص) تا دوره‌ی امام جواد‌‌(ع)، امام هادی‌(ع) و امام عسکری‌(ع) می‌باشد. در اولین فصل مروری گذرا بر زندگی سیاسی پیامبر اسلام آورده شده؛ که توجه به وقایع این دوران به عنوان آینه‌ای تمام‌نما از کل زندگی ائمه‌‌ (علیهم السّلام) و میزان و ملاکی برای شناخت حرکت جریان اصیل اسلام طی 250 سال، در ابتدا ضروری به‌نظر می‌رسد. کتاب شامل موضوعاتی چون دوره‌ پیامبر اعظم (ص)، دوره‌های ائمه‌ی معصومین‌(علیهم السّلام)، شرایط اجتماعی و سیاسی، تشکیلات پنهان و غایت حرکت انسان 250 ساله است.

 

16- حسین (ع) وارث آدم

یکی دیگر از کتاب‌های پژوهشی در حوزه محرم، کتاب «حسین (ع) وارث آدم» است که توسط انتشارات سپیده باوران و در 422 صفحه چاپ و منتشر شده است.
کتاب حسین (ع) وارث آدم مجموعه‌ای از نوشته‌ها و سخنرانی‌های دکتر علی شریعتی در سال های 1349 تا 1350 شمسی درباره شهید و فرهنگ شهادت در اندیشه شیعی است که از هشت بخش تشکیل شده است، هفت قسمت آن شامل بخش‌های اصلی و قسمت هشتم بخش ضمیمه‌هاست.
این بخش‌ها با وجود تفاوت از لحاظ محتوایی و نحوه بیان، خط فکری یکسانی را دنبال می‌کنند و از این رو در یک مجموعه گردآوری شده‌اند.
بخش‌های دیگر این کتاب به موضوعاتی چون «شهید»، «بینش تاریخی شیعه» و «انتظار، مذهب اعتراض» پرداخته است. در بخش ضمیمه نیز دو بخش «فلسفه تاریخ از دیدگاه اسلام» و «مقدمه بر کتاب حجربن‌عدی»  آورده شده است.

در بخشی از کتاب حسین (ع) وارث آدم این‌گونه آمده است:

حسین بیشتر از آب، «تشنه لبیک» بود، این روح حسین بود که تشنه‌ی جام‌های لبیک بود و گرنه جسمش را از همان هنگام که حجه‌الوداعش را در عرفات ناتمام گذارد، پاره‌پاره و مُثله شده دیده بود و می‌دانست که می‌میرد. حسین تشنه آب نبود، همچنان که عباس نبود! جایی خواندم که مبارزان بزرگ، آن قدر می‌جنگند که دیگر بدنشان جایی برای زخم خوردن نداشته باشد، به یاد عباس افتادم و دیدم او بزرگترین مبارز است، عباس جنگید تا جایی که دیگر بدنش جایی برای زخم خوردن نداشت عباس تشنه آب نبود، تشنه اعتقادش بود و شهادت و پرواز و لبیک حسین که وارث آدم بود.

 

17- حسین (ع) از زبان حسین (ع): زندگی و زمانه امام حسین (ع) از زبان ایشان

«حسین (ع) از زبان حسین (ع): زندگی و زمانه امام حسین (ع) از زبان ایشان»، نوشته حجت الاسلام و المسلمین محمد محمدیان است که توسط دفتر نشر معارف و در 284 صفحه منتشر شده است.
این اثر به زبانی ساده و لطیف انجام شده، در هشت فصل جذاب، تمامی جنبه‌های زندگی سیدالشهداء را شامل می‌شود. این کتاب به خواننده کمک می‌کند تا امام حسین و حرکت ایشان به سمت کربلا و در مقابل دشمن قرار گرفتن‌شان را بشناسد و از هدف این واقعه عظیم تاریخی مطلع شود.

استان به صورت مستقیم از زبان امام حسین (ع) روایت می‌شود. ایشان در این اثر، خودشان به عنوان راوی شخصیتی حضور دارند و این ویژگی نادر باعث می‌شود تا خواننده یا گوش دهنده به طور عمیق‌تر و متمایزتر با زندگی و پیام امام حسین (ع) همراه شود.
فصل های این کتاب عبارت‌اند از: «دوران رسول خدا (ص)، دوران امیرالمومنین (ع)، دوران امام حسن (ع)، امامت، آغاز مبارزه آشکار با حاکمیت اموی، از مکه تا کربلا، و تو چه می دانی کربلا چیست، پس از شهادت امام حسین (ع).»

در بخشی از کتاب حسین (ع) از زبان حسین (ع): زندگی و زمانه امام حسین (ع) از زبان ایشان این‌گونه می‌خوانیم:

خاطره دیگری را از پدر بزرگوارم علی بن ابی طالب علیه السلام دارم از وقتی که همراه ایشان عازم جنگ صفین بودیم، وارد این سرزمین شدیم. پدرم توقف کرد و نامش را پرسید. هنگامی که از اسم سرزمین مطلع شد فرمود: همین جاست که خیمه‌هایشان برافراشته می‌شود، همین جاست که خون‌هایشان زمین را رنگین می کند. از پدرم پرسیدند: درباره چه کسانی سخن می‌گویی؟ فرمود: گروهی از اهل بیت رسول خدا در این سرزمین فرود خواهند آمد.
پس از رسیدن به کربلا نامه‌ای کوتاه به برادرم محمد و خاندان بنی‌هاشم در مدینه فرستادم: «بسم الله الرحمن الرحیم. نامه ای از سوی حسین بن علی برای محمد بن علی و کسانی از بنی‌هاشم که در نزد او هستند. سخنی که می‌خواهم  بگویم این است: گویا دنیا از آغاز وجود نداشت، گویا آخرت از ابتدا جاودانه بود. خداحافظ.

 

18- سفر شهادت: گفتارهایی درباره واقعه عاشورا

امام موسی صدر برای بسیاری از کتاب‌خوانان نامی آشناست، کسی که کتاب‌های متعددی از خود به یادگار گذاشته است. یکی از کتاب‌های او که به واقعه عاشورا می‌پردازد، «سفر شهادت» نام دارد، کتابی که توسط موسسه امام موسی صدر در قطع پالتویی و در 264 صفحه چاپ و منتشر شده است. 

این کتاب که سخنرانی‌های امام موسی صدر درباره‌ واقعه‌ی عاشورا و شخصیت حضرت اباعبدالله الحسین را در خود جای داده، گفتارهایی درباره‌ واقعه عاشورا است. این کتاب، گردآوری شده‌ای از سخنان امام موسی صدر در خصوص اهمیت و تأثیر این واقعه تاریخی می‌باشد.
«سفر شهادت»، کتاب هفتم از سلسله کتاب‌های امام موسی صدر است که در دامنۀ اندیشه شکل گرفته است. امام موسی صدر در این سخنرانی‌ها به طرح اهداف و پیام‌های واقعه‌ عاشورا می‌پردازد، همچنین به تحلیل عمیق سوگواری و دلایل آن پرداخته و دلیل حضور در عزاداری‌ها را تشریح نموده است.

در بخشی از کتاب سفر شهادت: گفتارهایی درباره واقعه عاشورا این‌گونه می‌خوانیم:

گمراهی زمانه اباعبدالله‌الحسین (ع) را فرا گرفته بود. وقتی که ما سالروز واقعه کربلا را فرصتی مغتنم می‌شمریم و گرد هم می‌آییم و آن حادثه را در گوش و قلب و وجود خود تکرار می‌کنیم با آن قهرمانی‌های جاویدان پیوند می‌یابیم. قهرمانی‌هایی که ریشه ستم و ستمگران را برکند و نقاب و پرده از چهره عصیانگران و منافقان برافکند. این حادثه جاویدان که مشعل فروزنده نسل‌هاست، تنها برای روزگار امام حسین (ع) نیست. ابعاد این حادثه از یک رنجش عاطفی و تراژدی بشری درمی‌گذرد و الگویی شایسته پیروی برای تمام نسل‌ها می‌گردد و واقعه، با همه تفاصیل و ثمراتش به همه نسل‌ها می‌آموزاند و راه‌های نجات و رهایی را فراروی آنان، می‌گشاید. امت ما و دیگر امت‌ها، همواره به این آموزه‌ها و عبرت‌ها نیازمند بوده‌اند. عاشورا در زمان خاصی واقع شد، که آن زمان با پیشینه خاصی پیوند دارد. هنگامی که این پیشینه را بررسی می‌کنیم، شدت و عظمت این حادثه غم‌انگیز و ابعاد این نبرد را درمی‌یابیم.

 

19- پس از پنجاه سال: پژوهشی تازه پیرامون قیام حسین (ع)

کتابی دیگر از کتاب‌های پژوهشی محرم، کتاب «پس از پنجاه سال» اثر ماندگار سید جعفر شهیدی است که توسط دفتر نشر فرهنگ اسلامی در 220 صفحه منتشر شده است.
پس از پنجاه سال: پژوهشی تازه پیرامون قیام امام حسین علیه‌السلام، تحلیل رخدادی است که در سال 61 قمری و درست پنجاه سال پس از وفات پیامبر اتفاق افتاد.
کتاب سعی دارد تا با دید یک تاریخ نگار به صورت علمی و خارج از دیدگاه‌های شیعی یا سنی و ... به حادثه کربلا بپردازد. نویسنده حتی گاهی شنیده‌های معروفی از حادثه کربلا را به صراحت رد کرده، یا به دلیل این که با سایر روایت‌های تاریخی تناقض داشته و یا با شرایط زمانی، مکانی و منطق جور در نمی‌آمده، برای رد این‌ها دلیل‌های محکمی آورده و هم چنین به قصد و غرض‌های پنهان پشت این تحریف‌ها اشاره کرده است.
دکتر شهیدی در این کتاب از حقیقتی سخن می‌گوید که هرگز با گذشت زمان غبار کهنگی بر آن نمی‌نشیند، حقیقتی که مسلمانان همواره به یادآوری آن نیازمندند.

در بخشی از کتاب «پس از پنجاه سال» این‌گونه می‌خوانیم:

حسین همچون پدرش مرد دین بود، نه مرد سیاست سازش‌کارانه و دین را همان می‌دانست که جدش از نخستین روزهای دعوت خود اعلام کرد، اجرای عدالت با گرفتن حقوق ضعیفان از متجاوزان. در حالی که در سراسر قلمرو اسلامی آن روزگار، نشانی از این عدالت دیده نمی‌شد، تشریفاتی که به نام دین در مسجدهای مکه و مدینه و دمشق و کوفه و بصره انجام می‌گرفت، چندان بهتر از مراسمی نبود که عرب پیش از بعثت محمد در مسجدالحرام در کنار خانه کعبه انجام می‌داد. تشریفاتی بی‌روح برای مردم‌فریبی یا خود را فریفتن.
او در قیام خود خدا را می‌خواست؛ پس از خدا مردم را. او می‌دید آنچه خدای اسلام به نام عبادت بر مسلمانان واجب ساخته، به خاطر آن است که آنان را مسلمانانی پاک‌دل، پاک‌اعتقاد و مسلمان دوست بار آورد تا آنچه را که روح اسلام خواهان آن است تحقق یابد.
از نظر او دین در نماز جمعه و خطبه آن که تمام کوشش خطیب صرف می‌شود تا جمله‌ها با سجع و قافیه ادا گردد خلاصه نمی‌گشت. او دین را سنت خدا می‌دانست که باید در اجتماع مردم جاری باشد. سنتی که در آن مردم با یکدیگر برابرند و هیچ نژاد بر نژاد دیگری برتری ندارد. 

 

20- آیینه تمام نما: بیاناتی از آیت الله حائری شیرازی درباره امام حسین (ع) و واقعه عاشورا

از دیگر کتاب‌های آیینی محرم، «آیینه تمام نما» نوشته آیت الله محمدصادق حائری شیرازی است که توسط دفتر نشر معارف در 224 صفحه منتشر شده است. آیینه تمام نما بیاناتی از استاد آیت الله حائری شیرازی درباره حضرت امام حسین علیه السلام و واقعه عاشوراست که درس‌های آن با تمثیل‌هایی خواندنی همراه شده، خواننده را در فهم بیشتر حرکت سیدالشهدا (ع) در سال 61 ه.ق که منجر به شهادت آن حضرت شد، یاری می‌کند.

کتاب «آیینه تمام نما» در هفت فصل با محوریت عاشورا ارائه شده، مباحثی نظیر بینش و بصیرت حسینی، درس‌های عاشورا، عوامل واقعه عاشورا، پیامدهای واقعه عاشورا، در سوگ سیدالشهدا علیه السلام، زیارت امام حسین (ع) و انقلاب اسلامی در پرتو عاشورا عنوان شده است. «آیینه تمام نما» نگاه جدیدی به بحث قیام امام حسین و صلح امام حسن علیهما السلام ارائه می‌دهد.

در بخشی از کتاب «آیینه تمام نما» این‌گونه می‌خوانیم:

آنچه به حسین‌بن‌علی دادند نیز بالاتر از آن است که به ابراهیم (ع) دادند. خدا چشمه زمزم را برای ابراهیم (ع) در کنار بیت سنگی خودش قرار داده است؛ اما بیت اصلی خداوند دل مؤمن است و خدا از کنار خانه اصلی خودش برای حسین‌بن‌علی (ع) و پیغمبر (ص) چشمه اشک را قرار داده است. از این جهت امام حسین (ع) می‌فرماید: «أنا قَتِیلُ الْعَبْرَة»؛ «من کشته اشکم».

 

21- سلوک عاشورایی

مجموعه «سلوک عاشورایی» سلسله بیانات آیت الله حاج آقا مجتبی تهرانی پیرامون نهضت عاشوراست که توسط انتشارات مصابیح الهدی چاپ و منتشر شده است. دوره 10 جلدی کتاب سلوک عاشورایی به مناقب و فضایل امام حسین می‌پردازد.

حماسه کربلا یک گنجینه عظیم از معارف و محاسنی است که تا روز قیامت می‌توانند روشنگر راه برای تمام انسان‌ها باشند. با توجه به عبارت زیبای «کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا» برای تمام انسان‌ها عاشورا و کربلایی است که فردا باید انتخاب کنند و بدانند در کدام سمت این میدان ایستاده‌اند. فهم درست از اهداف قیام حسینی و موضع‌گیری امام نسبت به اوضاع جامعه برای لینکه انسان در صحنه زندگی خود بتواند راه درست را اتخاذ کند تأثیر بسزایی دارد. در این راه تحلیل و تبیین عارف وارسته‌ای که در مسیر فهم آیات قرآن و کلام اهل بین استخوان خرد کرده است و تلاش نموده تا منظومه فکری خود را به اسلام ناب محمدی نزدیک گرداند، قطعا راهگشای عام و خاص جامعه خواهد بود

آیت الله حاج آقا مجتبی تهرانی (دام ظلّه العالی) با مروری بر کلمات و جملات امام حسین (علیه السلام) در طول این حرکت، از مدینه تا کربلا، چهارچوبی از اهداف و ابعاد این قیام ارائه کرده و ساختار بحث را با تکیه بر منابع و معارف غنی اسلامی، نظیر قرآن کریم و روایات اهل بیت (علیهم السلام) تکمیل نمایند تا مُراد از هر بعد و هدفی که حضرت سیدالشهداء مطرح کرده‌اند، به درستی روشن شود.

هر جلد کتاب از دوره 10 جلدی سلوک عاشورایی که به موضوعی از اهداف امام حسبن اشاره دارد، با عناوینی مختلفی چون تعاون و همیاری، امر به معروف و نهی از منکر، هجرت و مجاهدت، استقامت و پایداری، عزت و ذلت، غیرت دینی، دین و دین‌داری، حق و باطل، بینش و نگرش و شرح خطبه منا و با مجموع 2800 صفحه چاپ و منتشر شده است.

در بخشی از کتاب «سلوک عاشورایی» این‌گونه می‌خوانیم:

شنیده‌اید که می‌گویند عمر سعد دینش را به دنیایش فروخت، عمر سعد اصلاً دین نداشت که بفروشد، البته ماجرای عمر سعد دو جور نقل شده است که من با نگاه طلبگی هردو نقل را بررسی می‌کنم یک نقل صریحی است که می‌گوید: عبیدالله آمد و عده‌ای از سران کفر از جمله عمر سعد را جمع کرد و به آنها گفت هر کس به جنگ امام حسین علیه السلام برود من شش سال حکومت ری را به  او می‌دهم یعنی عبید الله وعده داد و عمر سعد هم قبول کرد. بنابراین او دینش را با حکومت ری مبادله نکرد، چون عبید الله که حکومت ری را به او نداده بود؛ فقط وعده حکومت را داد، پس او دین را به دنیا نفروخت؛ بلکه دین را به وعده دنیا فروخت. کار عمر سعد خیلی پست‌تر است ... وقتی می‌خواهند یک گوسفند را به کشتارگاه ببرند یک دسته علف به او نشان می‌دهند تا حیوان به دنبال علف راه بیفتد و به کشتارگاه برود، اما کنار گوش حیوان هر قدر هم بگویی با من بیا تا به تو علف بدهم هیچ وقت با وعده علف دنبالت راه نمی‌افتد، اما این انسان ضعیف بدبخت که اشرف مخلوقات عالم است، با وعده دنیا فریب می‌خورد.

 

22- مجموعه پنج جلدی شعر از حمیدرضا برقعی 

در کنار کتاب‌های داستانی و پژوهشی، اشعار آیینی مذهبی نیز از همان ابتدا در جمع و خلوت ما جایگاهی والا داشته‌اند، از شاعران معروفی در زمان‌ ائمه چون دعبل تا شاعران مطرحی چون شهریار. اما شاید بتوان «حمیدرضا برقعی» را یکی از شاعران آیینی مذهبی مشهور در دو دهه اخیر به حساب آورد. شاعری توانمند و مستعد که ذوق و قریحه خود را وقف مدیحه‌سرایی برای اهل بیت عصمت و طهارت نموده و عمده اشعار او در موضوع و مضمون نگاه بر مسائل آیینی دارند. 

از این شاعر تا به امروز چند دفتر شعر توسط انتشارات فصل پنجم و جمهوری منتشر شده است. قالب بیشتر شعرهای او غزل هستند، اگرچه مثنوی و چند بحر طویل نیز در میان شعرهایش به چشم می‌خورد. اشعار او که در وصف حوادث عاشورا و مصائب خاندان امام حسین (ع) است، در قالب مدرن نوشته شده‌ و توانسته به بهترین نحو غم و اندوه را به قالب کلمات ببرد.

حدود ساعت سه، طوفان واژه‌ها، قبله مایل به تو، تحیر، رقعه و یحیی عناوین کتاب‌های شعر  حمیدرضا برقعی است که با استقبال گسترده مخاطبان شعر و ادبیات روبرو شده است.

نمونه‌ای از قصیده زیبای حمیدرضا برقعی را در زیر مشاهده می‌کنید:

نوشتم اول خط، بسمه‌ تعالی سر
بلندمرتبه پیکر، بلندبالا سر

فقط به تربت اعلات سجده خواهم کرد
که بندۀ تو نخواهد گذاشت هرجا سر

قسم به معنی «لا یمکن الفرار از عشق»
که پر شده است جهان از حسین سرتاسر

نگاه کن به زمین! ما رایت الا تن
به آسمان بنگر! ما رایت الا سر

سری که گفت من از اشتیاق لبریزم
به سرسرای خداوند می‌روم با سر

هرآنچه رنگ تعلق، مباد بر بدنم
مباد جامه، مبادا کفن، مبادا سر

 

به قلم "طاهره راهی"

---

کتاب‌های معرفی شده در این مطلب را می‌توانید با کد تخفیف: blog1 از سایت پاتوق کتاب تهیه کنید.

---