کرم کتاب چیست؟

افراد کتاب‌خوان معمولا انسان‌هایی هستند که دوست دارند دنیای پیرامون‌شان را بهتر بشناسند. آن‌ها به جزئیات بیش از دیگران توجه می‌کنند و معتقدند که هرچه بیشتر می‌خوانند بیشتر متوجه می‌شوند که دنیا چقدر جای ناشناخته‌ای است. بنابراین اشتیاق‌شان به خواندن کتاب‌ها بیشتر می‌شود! شاید انتصاب لقب «کرم کتاب» به این افراد چندان وجهه جالبی نداشته‌باشد و حتی کم‌لطفی در حق آن‌ها محسوب شود، اما این لقبی است که به افرادی که مدام سرشان در کتاب است، داده می‌شود. در ادامه به شما خواهیم گفت که کرم کتاب چیست و چرا این لقب برای این افراد انتخاب شده است. همچنین از زندگی این افراد و مزایا و معایب خوره کتاب بودن برایتان خواهیم گفت. با ما همراه باشید.

اصطلاح کرم کتاب چگونه به‌وجود آمده است؟

کرم کتاب یا "bookworm" حشره‌ای است که در کتاب‌ها لانه و از آن‌ها تغذیه می‌کند. در قرن 15 میلادی و زمانی که کتابخانه‌ها به سیستم تهویه هوا مجهز نبودند، لارو حشرات در کتاب‌ها لانه‌گذاری می‌کردند. این حشرات مانند سوسک، تا آخر عمر درون کتاب‌ها باقی می‌ماندند باعث ایجاد سوراخ در آن‌ها می‌شدند. البته امروزه با حضور سیستم‌‌های تهویه هوای مطبوع، دیگر اثری از این کرم‌ها به‌جز در میان انسان‌ها نیست! این واژه در قرن 17 میلادی در برخی نمایشنامه‌ها و کتاب‌ها برای افراد معتاد به مطالعه به‌کار برده شده است که البته در همگی آن‌ها نوعی نگاه تحقیرآمیز به این افراد دیده می‌شود.

برخی پیشنهاد لقب «خوره کتاب» را به‌جای کرم کتاب داده‌اند، چرا که معتقدند اطلاق واژه کرم به افرادی که زیاد کتاب می‌خوانند، توهین‌آمیز است و بار معنایی منفی دارد. کرم از کتاب تغذیه می‌کند و به آن آسیب می‌رساند، در حالی‌که این فرد آسیبی به کتاب‌ نمی‌رساند. شاید علت عدم تایید این افراد در گذشته، به عدم وجود دستاوردی خاص و ملموس و بیکار تلقی شدن آن‌ها باز می‌گشته است و واضح است که جامعه به افراد بیکار، به‌خاطر زیاد خواندن کتاب‌ها احترام نگذارد! امروزه نیز افراط و اعتیاد به هر چیزی، حتی اگر آن چیز کتاب باشد، مذموم و ناپسند تلقی می‌شود. اما آیا نگاه به خوره کتاب‌ها در عصر حاضر مانند قرن 17 است؟

کرم کتاب بودن خوب است یا بد؟

شاید بهتر باشد که دیدگاه‌مان را تغییر دهیم. اعتیاد به مطالعه احتمالا به یک مشکل بیولوژیکی در ذهن باز می‌گردد که در این‌صورت باید نام دیگری برای آن پیدا کرد. اما کرم کتاب به کسی گفته می‌شود که علاقه زیادی به مطالعه کتاب دارد، حتی اگر آن کتاب فرهنگ لغت باشد!

این روزها برخی افراد، خودخواسته این لقب را روی تیشرت یا ماگ‌هایشان چاپ می‌کنند و دیگر کسی از این اصطلاح برداشت بدی ندارد. نگاه جامعه به سرکار رفتن، از آن نگاه کلاسیک کار دستی و داشتن دستاوردهای ملموس و فیزیکی، تغییر جهت داده و این روزها، مخصوصا پس از پاندمی کرونا، دورکاری و نشستن در خانه دیگر ناشناخته و مذموم نیست. مطالعه و تحقیق یک کار ارزشمند تلقی می‌شود و در جامعه‌ای مانند ایران که نرخ مطالعه بسیار پایین است، افراد کتاب‌خوان بیشتر از گذشته مورد احترام هستند. کرم یا خوره کتاب بودن دیگر توهین‌آمیز نیست و فقط اشاره به غیر عادی بودن رفتار فرد با سایرین دارد. او یک فرد متعهد به کتاب خواندن است نه معتاد به آن!

بیشتر بخوانید: 25 مشکل که فقط عاشقان کتاب می‌فهمند

زندگی یک کرم کتاب چگونه است؟

تصور کنید شبانه‌روز خود را در اتاق حبس کرده‌اید و در لابه‌لای انبوهی از کتاب‌ها غرق شده‌اید. بله! کرم یا همان خوره کتاب بودن مشکلات خاص خودش را دارد. احتمالا کتاب‌‌های زیادی برای خواندن دارید و فرصت مرتب کردن آن‌ها را نخواهید داشت و همیشه اتاق‌‌تان به‌هم ریخته است.

وقتی علاقه زیادی به کتاب‌ها دارید احتمالا کتاب‌ها دوستان شما خواهند بود و حتی ممکن است بودن با آن‌ها را به بودن در کنار دوستان و خانواده ترجیح دهید. این اتفاق در طولانی‌مدت می‌تواند منجر به تنها شدن شما شود.

گاهی متوجه می‌شوید که هیچ فرصتی برای انجام فعالیت‌‌های دیگر مانند ورزش و تماشای فیلم ندارید و همه وقت‌تان را به خواندن کتاب‌‌های مورد علاقه‌تان می‌گذرانید! حتی یادتان می‌رود که خوابتان می‌آید و احتمالا کم‌خوابی را نیز تجربه خواهید کرد.

ممکن است زمانی برسد که احساس کنید دیگران شما را درک‌ نمی‌کنند چرا که جهان‌بینی شما عوض شده است! از همه بدتر این که ممکن است درآمد شما برای خرید کتاب‌‌های جدید کفاف ندهد و ولع و اشتیاق خواندن یک کتاب جدید، و بی‌پولی در مقابل هم قرار بگیرند و جنگ درونی سختی آغاز شود! اما هیچ‌کدام از معایب گفته‌شده به حدی نیست که شما قید کتاب خواندن را بزنید. این فقط یک روی سکه زندگی شما است! هر مشکلی راه‌حلی دارد و اگر در کفه ترازو مزایای خواندن کتاب را در مقابل معایب آن بگذارید، خواهید فهمید که با وجود همه مشکلات، کتاب خواندن بهتر از تماشای تلویزیون و پرسه زدن بی‌هدف در شبکه‌های اجتماعی است.

مزایای کرم کتاب بودن

همانطور که قبلاً گفتیم افراط در هر کاری زیان‌بار است حتی اگر آن کار کتاب خواندن باشد! اما مطالعه یک درمان و شفابخش روح و ذهن است.

مطالعه توانمندی ذهن افزایش می‌دهد

وقتی شما مطالعه می‌کنید ذهن‌تان قوی‌تر می‌شود چرا که حقایق جدیدی را یاد خواهید گرفت و ایده‌‌های جدید به ذهن‌تان خطور خواهد کرد. وقتی شما چیزهای جدید یاد بگیرید، باهوش‌تر می‌شوید. مطالعه منظم مغزتان را فعال‌تر، سالم‌تر و جوان‌تر نگاه می‌دارد و حتی برخی تحقیقات نشان داده‌اند که مطالعه می‌تواند از بروز بیماری آلزایمر پیشگیری کند.

مطالعه موجب توسعه تفکر خلاق می‌شود

زمانی که کسل هستید یک کتاب خوب بردارید و به مطالعه آن بنشینید. خواهید دید که خواندن، توانمندی‌های فکری شما را افزایش می‌دهد و برخلاف تماشای تلویزیون، وقتی کتاب می‌خوانید خلاقیت مغزتان به کار می‌افتد. یک کتاب خوب ایده‌های جدید زیادی به شما می‌دهد و الهام‌بخش خواهد بود.

خواندن تمرکز شما را بهبود می‌بخشد

اگر تمرکز ندارید، کتاب بخوانید. همه ما در زندگی پرتلاطم و پریشان امروزی عادت کرده‌ایم تا بر روی چند چیز همزمان تمرکز کنیم. اگر می‌خواهید بر روی یک موضوع به صورت دقیق تمرکز کنید، کتاب بخوانید. مولتی تسک بودن ذهن یک هنر نیست!

کتاب‌ها تجربه‌‌های جدید به ما می‌آموزند

زندگی کردن در یک حباب کوچک خیلی راحت است اما ما به این دنیا نیامده‌ایم که یک زندگی معمولی و سطحی داشته‌باشیم. کتاب‌ها این فرصت را به ما می‌دهند که به زندگی و جهان پیرامون خود نگاه دیگری داشته‌باشیم. از طریق کتاب‌ها این شانس را داریم که زندگی‌‌های متفاوتی را زندگی کنیم، از داستان‌ها و تجربه‌های دیگران بیاموزیم و گاهی با کفش دیگران راه برویم.

مطالعه استرس را کاهش می‌دهد

خواندن بهترین راه برای کاهش استرس و اضطراب است. اگر می‌خواهید آرامش داشته‌باشید، خواندن یکی از موثرترین راه‌ها برای آرامش اعصاب است. تحقیقات می‌گویند که 6 دقیقه مطالعه در سکوت، ضربان قلب و تنش عضلات را کاهش می‌دهد.

بیشتر بخوانید: چگونه یک گروه کتابخوانی تشکیل دهیم؟

سخن پایانی

اگر اهل مطالعه هستید و با وجود عشق به مطالعه، می‌توانید تعادل را در زندگی‌تان برقرار کنید، به شما تبریک می‌گوییم. مهم نیست که چه احساسی به واژه کرم کتاب دارید، اما در دنیایی که کتاب‌ها بسیار محجور مانده‌اند و افراد زیادی چرخیدن در فضای مجازی و خواندن اخبار را مطالعه تلقی می‌کنند، لطفا کرم کتاب بمانید و کتاب بخوانید!

منابع: