صحنه‌ی زندگی هر فرد، عرصه‌ی تصمیمات کوچک و بزرگی‌ست که بسته به میزان اهمیتشان توانایی تغییر مسیر سرنوشت او و اطرافیانش را خواهد داشت. تغییری که گاه غیرقابل جبران و بازگشت است و رنجی به جانکاهی حسرت را برای همیشه مهمان قلب و روح آدمی خواهد نمود. حسرتی توام با غم و اندوه که در گذر سالها تبدیل به آهی بی‌پایان در سینه خواهد شد.

به اقتضای طبیعت، هر لحظه ‌می‌تواند در خلوت رحمی، نغمه‌ای آغاز ‌شود، نغمه‌ای که نوید یک زندگی نو را سر ‌دهد  و با خود دنیایی از استعدادهای ناشناخته را به جهان پیشکش نماید.
اما گاه، این نغمه ناگهان خاموش می‌شود و قصه‌ای ناتمام باقی می‌ماند.
سقط جنین، تصمیمی است که هر مادری را به دو راهی عمیق‌ترین تأملات زندگی‌اش می‌کشاند.
تقابلی تلخ میان زندگی و انتخاب که بر سرنوشت جنین و مادر سایه افکنده و با خود داستان‌هایی از امید و آرزوهای ناگفته، از رنج‌ها و پشیمانی‌ها، و از چالش‌های اخلاقی، دینی و قانونی به همراه دارد.

این مسئله یکی از بحث‌برانگیزترین موضوعات اجتماعی و اخلاقی است که می‌توان آن را از زوایای مختلف مورد بررسی قرار داد و نه تنها مسائل پزشکی، دینی و اخلاقی را در بر می‌گیرد، بلکه از دیدگاه‌های روانشناختی، اجتماعی و حقوقی نیز حائز اهمیت است.
دیدگاه‌ها و نظرات متفاوتی در مورد سقط جنین وجود دارد و افراد مختلف با توجه به باورها و ارزش‌های خود به این موضوع نگاه می‌کنند.

از نکات قابل توجه در این مسئله، شناخت انواع سقط است؛ در تقسیم‌بندی کلی، سقط جنین یا به صورت عمدی اتفاق می‌افتد و یا به صورت غیر عمد. سقط عمدی نیز خود به دو دسته‌ی سقط‌های جنایی یا کیفری و سقط‌های القایی و درمانی قابل تقسیم است.
برخلاف سقط‌های جنایی که اغلب به صورت غیرقانونی و غیرشرعی انجام می‌شوند، سقط‌های درمانی توسط مراجع قانونی صورت می‌گیرد.
علت سقط‌های کیفری، دامنه‌ی گسترده‌ای را شامل می‌شود که در راس آن باور غلطی‌ست که ریشه در فرهنگ دارد. اینکه نسبت به جنین، فارغ از موجودیت و انسانیت او، نگاهی مالکانه وجود داشته باشد در نهایت منجر می‌شود والدین خود را برای اتخاذ هر تصمیمی از جمله سلب حیات از او، صاحب حق بدانند.
این در حالی‌ست که طبق قانون و شرع، از زمان انعقاد نطفه سقط جنین حرام و قتل محسوب می‌شود. اجازه‌ی سقط تنها مشروط به تهدید حیات مادر و یا عسر و حرج در نگهداری از جنین، برای مادر است که در دسته‌ی سقط‌های درمانی قرار گرفته و تشخیص آن تنها به عهده‌ی مراجع ذی‌صلاح خواهد بود.

روایت‌های بی‌شماری از زنان و خانواده‌هایی که با این تصمیم روبرو شده‌اند، نگاشته شده است.
داستان‌هایی از دنیای درونی و بیرونی، از درد و رنج، از امید و ناامیدی.
هر یک از این داستان‌ها، بازتابی از یک انتخاب، یک مبارزه و لحظه‌ای از زندگی است که برای همیشه در ذهن باقی خواهد ‌ماند.
در ادامه به معرفی 3 کتاب در این زمینه می‌پردازیم:

پناهم باش

پناهم باش نوشته راضیه ترکان و مهناز محمدیان، مجموعه روایت‌های مستند از زنانی است که با موضوع سقط جنین عمدی درگیر بوده و در برابر یکی از سخت‌ترین تصمیمات زندگی خویش قرار گرفته‌اند.

این کتاب که توسط نشر معارف در 352 صفحه منتشر شده، به بررسی علل و انگیزه‌های مختلف سقط جنین عمدی از جمله مشکلات فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و پزشکی می‌پردازد.
نویسندگان در این اثر با گردآوری داستان‌های واقعی از زنان در موقعیت‌های مختلف، تصویری جامع از تجربیات تلخ و گاه ناگفته‌ی سقط جنین ارائه می‌کنند. روایت‌های این کتاب نشان می‌دهد که سقط جنین صرفاً یک انتخاب شخصی نیست، بلکه عوامل متعددی در این تصمیم نقش دارند.

بیشتر بخوانید: جوانه شاخه امید | 3 کتاب درباره چالش های جمعیتی ایران

نویسندگان با قلمی روان و احساسی، تجربه‌های واقعی را به تصویر کشیده و خواننده را با دنیای پیچیده و پر از تضاد این زنان آشنا می‌کنند.
در این اثر تلاش شده تا نشان داده شود که هر تصمیمی در زمینه سقط جنین، برخاسته از یک مجموعه پیچیده از عوامل و احساسات است و به‌طور خاص به نقش خانواده، جامعه و فشارهای فرهنگی پرداخته شده که چگونه این عوامل می‌توانند تصمیمات فردی را تحت تأثیر قرار دهند.
این کتاب در دو بخش حسرت‌ها و فرصت‌ها به نقل 26 روایت پرداخته است. خواننده در 9 روایت حسرت‌ها درگیر لحظات تلخ و گاها آزاردهنده‌ای شده و با ابعاد حقیقی این مسئله روبرو خواهد شد. و اما در بخش فرصت‌ها، سرگذشت کسانی بیان می‌شود که با همان شرایط سخت روبرو شده اما تصمیم متفاوتی گرفته‌اند که برای هر کدامشان، پنجره‌ای جدید از زندگانی گشوده است.

کورمار

این کتاب اثری از سید علیرضا میرمالک است که در سال 1400 توسط نشر شهرستان ادب منتشر شده است. کورمار داستانی روان و در عین حال گیرا را روایت می‌کند که در مرکز آن مسئله سقط جنین قرار داشته و به بررسی تصمیماتی می‌پردازد که افراد در موقعیت‌های بحرانی اتخاذ می‌نمایند.

داستان کورمار، در کوچه‌ای بن‌بست به نام هجرتی روایت می‌شود. زوجی به نام آرمان و فرح که ناخواسته باردار شده‌اند، به دنبال راه حلی برای خلاص شدن از شر جنین خود به این کوچه می‌آیند.
در این کوچه با شخصیت‌های مختلفی روبرو می‌شوند که هر کدام داستان‌ها و رازهای خود را دارند.

میرمالک با خلق شخصیت‌هایی پیچیده و چند بعدی، دنیایی را به تصویر می‌کشد که در آن انتخاب‌ها می‌توانند عواقب گسترده‌ای داشته باشند.
او با نگاهی روانشناسانه به تحلیل این انتخاب‌ها می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه ترس‌ها، امیدها و فشارهای اجتماعی می‌توانند فرد را به سمت اتخاذ تصمیمات دشوار سوق دهند.
کورمار به خواننده کمک می‌کند تا از زاویه‌ای جدید به مسئله سقط جنین نگاه کند و پیچیدگی‌های آن را درک کند.

بیشتر بخوانید: بهترین کتاب های روانشناسی خانواده و فرزندپروری

عشق نامرئی

عشق نامرئی مجموعه داستان کوتاهی از اریک امانوئل اشمیت، نویسنده و فیلسوف و نمایشنامه‌نویس فرانسوی است که اولین بار در سال 1997 منتشر شد.
این اثر توسط آسیه و پروانه عزیزی به فارسی ترجمه و توسط نشر نگاه به چاپ رسیده است.

عشق نامرئی شامل مجموعه داستان‌های کوتاه است که هر کدام به ظاهر از موضوعی متفاوت صحبت می‌کنند، اما در زیر لایه‌های ظاهری، مضامین مشترکی چون عشق، تنهایی، مرگ و معنای زندگی را مطرح می‌کنند.

اشمیت در آخرین داستان از این مجموعه به شکلی عمیق، کوتاه و جذاب داستانی درباره سقط جنین بیان می‌کند و با نگاهی متفاوت و تفکر برانگیز، به تاثیر انتخاب‌های انسانی و پیامد آن‌ها بر زندگی فرد و جامعه می‌پردازد.
او در بخش یادداشت نویسنده، ضمن تشریح دیدگاه خویش در این موضوع، تعریفی متفاوت از خوشبختی که مفهوم آن را در ادغام با رنج جست‌وجو می‌کند، بیان کرده و حق حیات را برای تمام انسان‌ها با وجود نواقص‌شان بدیهی می‌داند و نگرش حسابدارانه‌ی موسسات بهداشتی و دولتی را که با هدف بهسازی نژادی زمینه‌ی سقط‌های این چنینی را فراهم می‌کنند، به شدت مورد انتقاد قرار می‌دهد.
قسمت یادداشت نویسنده، واقعا محشر است. اشمیت در این بخش، جملات صریح و تکان دهنده‌ای دارد که بخشی از آن را با هم مرور می‌کنیم:

"دلیل اقتصادی به خودی خود غیرانسانی است!"

"امروزه بعضی از کارکنان کشوری هستند که تصمیم می‌گیرند یک زندگی چقدر ارزش دارد..."

"چند وقت پیش مقاله‌ای می‌خواندم که ثابت می‌کرد شوپن آنطور که فکر می‌کردند سل نداشته، بلکه نوعی فیبروز سیستیک داشته، یک بیماری نادر ریوی که آن روزها ناشناخته بوده! سرم گیج رفت... پدر و مادر شوپن را تصور کردم که به بیمارستان فراخوانده می‌شوند تا در مورد مشکلات ژنتیکی فرزندشان و کاهش عمرش و هزینه های درمانی و ... با آنها صحبت شود... یک لحظه تصور کنید پدر و مادر شوپن از فردریک کوچولو صرف نظر می‌کردند! نوع بشر از آن همه آثار موسیقیایی فوق العاده محروم می‌ماند..."

به قلم "فائزه حیدرپور"

کتاب‌های معرفی شده در این مطلب را می‌توانید با کد تخفیف ارسال رایگان: blog1 از پاتوق کتاب خریداری کنید.