هر سال پیش از بهار وقتی شاخه‌های خشک و بی‌جان را از درختان باغچه هرس می‌کنم، غصه عالم به دلم می‌نشیند که اگر باغچه کوچکمان اینطور سرد و بی‌رنگ‌ بماند چه کنم؟! 
اما هر چه به روزهای اول بهار نزدیک می‌شویم، جوانه‌های ریزی که در اولین روزها مثل یک نقطه سبز و بی‌جان روی تنه درخت دیده می‌شوند، قلبم را آرام می‌کنند، چون می‌دانم این یعنی به زودی همه شادی و سرسبزی قدیم به باغم بازخواهد گشت.

سیکل عمر جمعیت هر کشور هم چیزی است شبیه همین باغچه ماست.
در دوره‌ای همه چیز جوان و شاداب است و بعد روزهای پاییز و زمستان آن فرا خواهد رسید. اما جامعه که نمی‌تواند آنقدر منتظر بماند تا جوانه‌ها بیایند و چند وقت بعد دوباره سبز شود بلکه باید طوری باشد که همیشه جوانه‌هایی باشند که همزمان پیری بخشی از جامعه فعال و پر انرژی عمل کنند تا چرخهای اقتصاد و فرهنگ و سیاست از حرکت نایستد.

آنچه بر ترکیب جمعیتی کشور ما، ایران گذشته حاصل تحقیقات علمی گروه بزرگی از محققین دردمند اوایل دهه 70 بود.
آنچه باعث تصویب برنامه اول توسعه توسط سیاست مداران، مردان و زنان دغدغه‌مند بود که نگران انفجار جمعیت در ایران بودند.
این برنامه پیش‌بینی می‌کرد که در عرض بیست سال کشور به عدد تعادل باروری جمعیت یا همان 2/1 فرزند به ازای هر زن برسد.

اما همانطور که می‌دانیم این روند و طرح بی‌رویه ادامه پیدا کرد و حالا امروز متخصصان بار دیگر متوجه شده اند، به باروری 1.6 فرزند به ازای هر زن رسیده ایم؛ یعنی به ازای هر پدر و مادر یک جانشین و این یعنی باغی که بعد از این زمستان نصف درختانش خشک خواهند شد و تنها نیمی از باغ خواهد ماند!

سه کتابی که در ادامه خواهد آمد، شرحی است بر این اتفاق و راه‌حل‌هایی برای این نگرانی بزرگ.

1- ایران! جوان بمان!

حاصل سالها تجربه محسن عباسی ولدی از سال 1388 به‌عنوان کارشناس در برنامه‌ی پرسش و پاسخ تربیتی با موضوع خانواده در رادیو معارف، به همت انتشارات آیین فطرت، کتاب ایران! جوان بمان! شده است.

این کتاب با طراحی جلد بسیار با معنی و زیبا، شما را به خواندن کتابی با موضوع نیاز جامعه به جوان‌سازی دوباره آن علاقمند خواهد کرد.

سوالات اصلی ای که در این کتاب مطرح شده است از این دست است:
شعار فرزند کمتر زندگی بهتر چه شد؟
مگر شرایط امروز با دیروز تفاوت دارد؟
چرا باید از سالمندی جمعیت نگران باشیم؟
چرا کنترل جمعیت از سال هفتاد و یک متوقف نشد؟
آیا فکری برای اشتغال فرزندان آینده کرده‌اید؟

محسن عباسی ولدی متولد سال 1355 در تهران، دارای دیپلم ریاضی و تحصیلات حوزوی در سطح 3؛ کارشناسی ارشد فقه و اصول می‌باشد.

در بخشی از کتاب آمده است:

"ایران عزیز! راست است که می‌گویند اگر پیر شوی، باید دروازه‌ی کشورمان را به روی دیگران باز کنیم؟ بگذار مانند بچه‌ای که بهانه کرده و آرام نمی‌گیرد، بگویم: نمی‌خواهم! نمی‌خواهم! نمی‌خواهم که غریبه‌ها بیایند گلیم ما را از آب بیرون بکشند. مگر ما مرده‌ایم؟! پس عزّتمان چه می‌شود؟ مگر فرهنگمان را از سر راه آورده‌ایم که با مهاجرت غریبه‌ها به کشورمان، چوب حراج بر آن بزنیم؟"

بیشتر بخوانید: قتل گل سرخ | معرفی 3 کتاب در مورد سقط جنین

2- مامان بابا من غول نیستم!

این کتاب با نام دوم "آسیب های کاهش جمعیت و فرزندآوری و راه های مقابله با آن " یک کتاب کاملا تحقیقاتی و علمی از انتشارات معارف است که با دسته‌بندی در سه بخش اصلی به موضوع جوانی جمعیت می‌پردازد.

بخش اول: ضرورت توجه به موضوع بحران جمعیت، بخش دوم: ارائه راه‌کارها و بخش سوم: ترس از فرزندآوری.

تلاش نویسندگان کتاب مامان بابا، من غول نیستم! یعنی مسلم وافی، سعید شریف یزدی کتابی شامل داده‌های تاییدشده در اختیار خوانندگان قرار داده است و سعی بر بیانی علمی و کامل در موضوع نیاز کشور به جوان سازی جمعیت دارد.

در فصل اول آمده است:

"پروفسور  مایکل کوک نیز با پروژه ای با عنوان " بحران جمعیت در ایران"(iran demographic crisis) تحولات ساختارهای هرم سنی جمعیت در کشورمان را بررسی کرده و در نهایت اظهار داشته است: تا اواسط این قرن، جوانان سالمند خواهند شد و جمعیت در سن کار نسبتا کمی برای حمایت از آن ها در جامعه ای با روابط به شدت تضعیف شده خانوادگی وجود خواهد داشت."

بیشتر بخوانید: بهترین کتاب های روانشناسی خانواده و فرزندپروری

3. مثبت سه

کتاب مثبت 3 از انتشارات جامعه ایمانی مشعر، حاصل گزیده‌ای از سخنرانی‌های حجت الاسلام سید حسین موسوی با موضوع جمعیت در ماه مبارک رمضان 1441 هجری قمری در حرم حضرت معصومه (س) و جلسات هیأت یامهدی (عج) واوان است.

در هشت فصل این کتاب حجت الاسلام سید حسین موسوی با لحنی که کاملا از فضای مذهبی و علمی ریشه گرفته است به بیان دلایل و راه حل های موضوع کم شدن فرزند آوری پرداخته است.

در جایی از کتاب آمده است: "ما معتقدیم از میان دو عامل اقتصاد و فرهنگ، مساله فرهنگ، سبک زندگی و مباحث نگرشی، وزن و تاثیر بیشتری در رابطه با فرزند آوری میان مردم دارد."

نگاه انتقادی نسبتا جدی نویسنده توانسته به ریزه‌کاری‌های فرهنگی روز جامعه بپردازد و این موضوع یکی از نکات مهم در مورد این کتاب است.

در فهرست کتاب‌های مورد تایید و مرتبط با حوزه خانواده، جوانی جمعیت و فرزند آوری دانشگاه علوم پزشکی تهران نام این سه کتاب همراه ده‌ها کتاب دیگر آمده‌است. اگر علاقمند به مطالعه بیشتر در این زمینه هستید به راحتی می‌توانید به وب‌گاه این دانشگاه مراجعه کنید.

به قلم "زهره عواطفی حافظ"

کتاب‌های معرفی شده در این مطلب را می‌توانید با کد تخفیف ارسال رایگان: blog1 از پاتوق کتاب خریداری کنید.