این بازی دو نفره است | بهترین کتاب های همسریابی و ازدواج

بهترین کتاب‌ها برای همسریابی و داشتن ازدواجی موفق کدام‌اند؟ چه کتابی مطالعه کنیم تا زندگی مشترک بهتری داشته باشیم؟ در این مطلب، به سراغ بهترین کتاب‌های همسریابی و ازدواج رفته‌ایم و 8 کتاب برتر برای تشکیل زندگی مشترک و بهبود آن را پیشنهاد داده‌ایم.

کتابی با جلد سخت به رنگ آبی کمرنگ و سفید در کتابخانه مادرم بود. "آیین همسرداری یا اخلاق خانواده" به نویسندگی ابراهیم امینی. آن تصویر دو نفره روی جلد کتاب که شبیه چاپ سنگی دو نفره ای که یکی از دو نفر دستش را روی شانه کنار دستی‌اش انداخته به من می‌گفت این کتاب درباره دو تا دوست صمیمی است. مادر گفته بود این کتاب پدر و مادرهاست و به درد بچه‌ها نمی‌خورد و برای من هر هفته کتاب‌هایی پر از عکس و نقاشی می‌خرید. اما در دنیای کودکانه من که عاشق کلمه‌ها و خواندن بودم یکی از آن کتاب‌هایی بود که دلم می‌خواست هر چه زودتر آنقدر بزرگ بشوم که بتوانم آن را بخوانم.
الان بعد از سی و چند سال حتی یادم نمی‌آید آن را خواندم بالاخره یا نه، ولی خوب یادم مانده‌است مادر و پدرم چطور برای زیباتر کردن روابطشان از کتاب‌های خوب کمک می‌گرفتند.

بعدها همیشه دلم می‌خواست لیستی از کتاب‌هایی داشته‌باشم که هر جوانی که قصد تشکیل خانواده دارد، آن را جلوی رویش بگذارد و بخشی از کتابخانه‌اش را خالی کند و آن را با کتاب‌هایی که در موضوع تشکیل خانواده و حفظ آن بهترین‌ها هستند، پر کند و خود را برای این بازی دو نفره که حاصل آن یک خانواده شاد است، آماده کند و حاصل این آرزو این لیست است.

بهترین کتاب های همسریابی و همسرداری

هنر عشق ورزیدن
محکم در آغوشم بگیر
هفت اصل اخلاقی برای موفقیت در ازدواج
مثل یک مرد فکر کن مثل یک زن رفتار کن
جستارهایی در باب عشق
بازی جوانمردانه
کتاب ازدواج
نیمه دیگرم

1- هنر عشق ورزیدن

"هنر عشق ورزیدن"، اثر اریش فروم (Erich Fromm)؛ روان‌کاو، جامعه‌شناس، روان‌شناس اجتماعی است. او معتقد بود که با به‌کار بستن اصول روانکاوی، به عنوان علاج مشکلات و بیماری‌های فرهنگیِ بشر، راهی به سوی تحقّق یک «جامعه‌ی معقول» و متعادل از لحاظ روانی خواهد یافت.
کتاب هنر عشق ورزیدن قدیمی‌ترین کتاب لیست ماست که به همین دلیل رتبه اول را به دست آورده‌است. اریش فروم در کتاب هنر عشق ورزیدن (The Art Of Loving) در وهله اول محور گفتگو را بر اساس مفهوم اصلی رابطه "عشق" بنا کرده‌است. از روی نام فصول کتاب یعنی: 1. آیا عشق ورزیدن هنر است؟ 2. نظریه عشق 3. عشق و انحطاط آن در جامعه ی معاصر غرب 4. تمرین عشق، مشخص است فروم تلاش کرده در این کتاب عشق را از جنبه‌های متفاوتی مورد بررسی قرار دهد.
مهم‌ترین اصلی که فروم در این کتاب مد نظر قرار داده‌است عشق و ارتباط آن با جامعه پیرامون است که پیش از این گفتیم از نظریه‌های محبوب او بوده است.

" آنکه هیچ نمی‌داند، به چیزی عشق نمی‌ورزد. آنکه از عهده‌ی هیچ کاری بر نمی‌آید، هیچ نمی‌فهمد. آنکه هیچ نمی‌فهمد، بی‌ارزش است. ولی آنکه می‌فهمد؛ بی‌گمان عشق می‌ورزد، مشاهده می‌کند، می‌بیند ... . هر چه بیشتر دانش آدمی در چیزی ذاتی باشد، عشق بدان بزرگ‌تر است... .هر که فکر کند همه‌ی میوه‌ها در همان وقت می‌رسند که توت‌فرنگی، از انگور چیزی نمی‌داند."
این جمله آغازین کتاب برای ما روشن می‌کند که اریش فروم حرف‌هایی از جنس عشق و فهم اولیه آن و نحوه پرورش و شناخت آن برای ما خواهد داشت.

نام کتاب‌های دیگر فروم مانند"گریز از آزادی"،"انسان برای خویشتن" و "جامعه سالم" به ما می‌گوید که او در تلاشی عمیق به اساس احساسات انسان و جامعه در کنار هم پرداخته و پیروزی او را در خود او و تربیت احساسات او در بستر جامعه می‌داند.
فروم در بخشی از کتاب وقتی از نگاه غلط جامعه مدرن به جنس مخالف می‌گوید، آورده‌است:" "جالب" معمولا یعنی یک مشت صفاتی که مردم آنها را می‌پسندند و در بازار شخصیت خریدارشان هستند. آنچه به طور مشخص آدمی را از نظر جسمی و عقلی جالب می‌سازد، بستگی به آن دارد که چه صفاتی باب روز باشد."

کتاب هنر عشق ورزیدن را به همه کسانی که می‌خواهند اساسی محکم برای روابط زناشویی خود ایجاد کنند توصیه می‌کنم و یادآور می‌شوم این کتاب یک دستورالعمل برای ایجاد عشق در ارتباط نیست بلکه ریشه‌یابی و درک درستی از چیستی و چرایی آن است که همانطور در جمله اول کتاب اشاره شده است همان چیزی است که عشق را بوجود می‌آورد.

2- محکم در آغوشم بگیر

کتاب "محکم در آغوشم بگیر"، نوشته سو جانسون (Sue Johnson) است که کمتر از یک ماه پیش در اردیبهشت سال 1403 دار فانی را وداع گفت. خانم جانسون مبدع نظریات مختلفی در زمینه‌ی بهبود روابط عاطفی بوده‌است که از آن‌ها می‌توان به نظریه‌ی EFT و نظریه‌ی دلبستگی اشاره کرد. او توانست به مقام برترین روانشناس خانواده در سال 2016 میلادی در انجمن روانشناسان آمریکا نائل شود.

کتاب "محکم در آغوشم بگیر" با رویکردی تحلیلی و کاربردی از همان روش "درمان هیجان محور یا EFT" کمک می‌گیرد تا این بار به کمک خانواده‌ها بیاید و در هر چه بهتر کردن این روابط به ما کمک کند.

" مطالعات منسجمی طی پانزده سال گذشته نشان داده‌اند که 70 تا 75 درصد زوج‌هایی که درمان هیجان محور را می‌گذرانند ، از آشفتگی بهبود پیدا می‌کنند و در روابطشان شاد هستند."
این نتایج که در مقدمه کتاب آمده است نشان می‌دهد روش خانم جانسون یک روش عملی و قابل اطمینان است.
این کتاب در سه بخش بسیار مفصل نوشته شده است:
دریچه ای تازه به عشق، این بخش با این جمله آغاز می شود:"ما درپناه یکدیگر زندگی می کنیم." ضرب المثل سلتیک
در این فصل نویسنده می‌کوشد تعریفی مشخص از عشق به خواننده بدهد تا در بخش‌های بعدی به یک درمان عملی و واقع گرایانه در حل مشکلات آن در خانواده بپردازد.
هفت گفت و گوی دگرگون کننده، همانطور که پیشتر هم گفتم در راستای روش‌های تجربی نظریه دکتر جانسون این فصل طراحی شده و خواننده هفت موقعیت واقعی را در آن مشاهده می‌کند و می‌تواند روند مسائل را گام به گام ببیند.
قدرت "محکم در آغوشم بگیر"، و در نهایت نویسنده کتابش را با درمان زخم های تروماتیک- قدرت عشق و ارتباط نهایی پایان می دهد.
دکتر جانسون در جایی از کتاب بسیار جالب خود آورده است: "ما همگی در شور و هیجان ارتباط و عدم ارتباط زندگی می‌کنیم. حالا می‌توانیم این کار را با درکی که داریم انجام دهیم."

3- هفت اصل اخلاقی برای موفقیت در ازدواج

کتاب هفت اصل اخلاقی برای موفقیت در ازدواج، توسط انتشارات آسیم منتشر شده است.
"هر چه هوش عاطفی زن و شوهر بالاتر باشد، بهتر می‌توانند یکدیگر را درک کنند و به هم احترام بگذارند و حرمت ازدواجشان را پاس بدارند. درست همان طور که والدین می‌توانند هوش عاطفی را به فرزندانشان آموزش بدهند، زوج‌ها هم این مهارت را می‌توانند بیاموزند. موضوع به همین سادگی است که ملاحظه می‌کنید. آموزش هوش عاطفی می‌تواند مانع از فروپاشی زندگی زناشویی اشخاص شود."
جان گاتمن (John Gottman) یکی از معروف‌ترین چهره‌های حوزه نظریات و کتاب‌های مربوط به روابط زوجین و عشق در کتاب "هفت اصل اخلاقی برای موفقیت در ازدواج" به همان روش شیرین ساده کردن مفاهیم دانشگاهی برای مطالعه افراد معمولی جامعه، توانسته است در یک دسته‌بندی منظم به خواننده کمک کند تا به مشکلات روابط زناشویی با دیدی بهتر بپردازد.
کتاب گاتمن در دوازده بخش به ترتیب زیر نوشته شده است:
فصل 1 : پژوهشگاه ازدواج و زناشویی در سیاتل
فصل 2 : چگونه می‌توان طلاق را پیش‌بینی کرد
فصل 3 : اصل اول: نقشه عشقی‌تان را گسترش دهید
فصل 4 : اصل دوم: علاقه و تحسین را پرورش دهید
فصل 5 : اصل سوم: به یکدیگر رو کنید، نه به سمت دیگر
فصل 6 :اصل چهارم: اجازه دهید همسرتان روی شما تأثیر بگذارد
فصل 7 : دو نوع اختلاف زناشویی
فصل 8 : اصل پنجم: مشکلات قابل حل‌تان را حل کنید
فصل 9 : مدیریت مشکلات قابل حل (و معمول)
فصل 10 : اصل ششم: غلبه کردن بر مشکلات دائمی
فصل 11 : اصل هفتم: معنای مشترکی برای زندگی مشترکتان خلق کنید
فصل 12 : سخن پایانی: حال چه باید کرد؟
همانطور که مشاهده می‌کنید در فصل اول و دوم به تعاریف کلی و آشنایی خواننده با مراحل علمی کار خود می‌پردازد و هفت فصل بعد، اصول اساسی خود را به تفصیل می‌آورد و در فصل آخر هم به جمع‌بندی و راه‌حل‌های عملی می‌پردازد.

در فصل اول کتاب جایی گاتمن آورده است:
" اجتناب از تعارض و اختلاف ازدواج را متلاشی می کند."واقعیتها را بگویید" یک نگرش غالب شده‌است. اما داشتن صداقت و به صراحت حرف زدن لزوما برای همه زوج‌ها چیز خوبی نیست. بسیاری از ازدواج‌ها با شادمانی در حالی ادامه پیدا می‌کنند که زن و شوهر لزوما همه مسائل و موضوعات را مطرح نمی‌سازند."
همین یک جمله به شما می‌گوید که در این کتاب قرار است بارها شوکه شوید و چیزهای خوبی یاد بگیرید.

4- مثل یک مرد فکر کن مثل یک زن رفتار کن

"مثل یک مرد فکر کن مثل یک زن رفتار کن" اثر استیو هاردی است.
استیو هاروی خود را از میان نمایش های تلویزیونی معروف به ما معرفی کرد. اولین بار که تصویرش را روی جلد یک کتاب دیدم کمی شوکه شدم و فکر کردم این کتاب زندگی نامه اوست اما وقتی بیشتر دقت کردم با نام جذاب و پر کشش اش متوجه شدم کتاب جالبی منتظر من است.
"مثل یک مرد فکر کن مثل یک زن رفتار کن" کتابی است برای کسانی که می خواهند به زندگی مشترک وارد شوندد. در این کتاب هاروی به زنها نشان می دهد که مردها به چه فکر می کنند و با مثال و شرحی به زبان ساده به زن ها می گوید رفتار زنانه خود را داشته هباشند در عین حال معنی رفتارهای مرد را بفهمند.

کتاب شامل سه فصل است:1. طرز فکر مردان ، 2. چرا مردان این کارها را انجام می دهند؟ 3. کتاب راهنما.
استیو هاروی در مقدمه کتاب آورده است:"می خواهم که همه زنانی که واقعا به دنبال یک رابطه پایدار هستند اما نمی دانند چگونه آن را بدست بیاورند و همچنین آن دسته از زنهایی که در رابطه هستند و تلاش می کنند تا رابطه خود را بهتر کنند ، همه آموزه های قبلی خود در مورد مردان را فراموش نمایند . عقاید ، شنیده های دیگران ، هر چیزی که مادرتان به شما گفته ، هر چیزی که دوستانتان به شما گفته اند ، تمام توصیه هایی که در مجلات خوانده و در تلویزیون شاهد بوده اید را فراموش کنید و در همین جا، د رصفحات همین کتاب ، پی ببرید که مردان واقعی چه کسانی هستند."
در کل همان طور که استیو هاروی توانسته با آن آرامش و ساده گویی هایش در برنامه های تلویزیون همه را پای برنامه هایش بنشاند سادگی و روانی کتابش نیز خواننده را کنار کتابش نگه می دارد.

5- جستارهایی در باب عشق

کتاب جستارهایی در باب عشق را آلن دوباتن نوشته. از حق نگذریم آلن دوباتن یکی از اثر گذارترین نویسندگان معاصر جهان در موضوع روابط انسان از دیدگاه فلسفی است که کتاب‌هایش در همه جهان ترجمه شده و محبوبیتش، او را به کتابخانه‌های بسیاری از خانه‌ها رسانده‌است.
دوباتن فیلسوف که نظریات ارسطو، کارل مارکس، ژان پل سارتر و لودیگ ویتگنشتاین را در غالب کتاب‌ها و مقاله‌ها و سخنرانی‌هایش به خانه ما آورده، مردی است که در معروف‌ترین کتابش یعنی"جستارهایی در باب عشق" شما را به یک سفر شگفت‌انگیز می‌برد.

او در بیست و چهار فصل کتاب "جستارهایی در باب عشق" گام به گام روابط زن و مردی را که در یک پرواز به طور اتفاقی در کنار هم قرار گرفته اند را مشاهده می‌کند و در هر مرحله یکی از دیدگاه‌های فلسفه را برای خواننده معرفی می‌کند.
در فصل دوم جایی آلن دوباتن می‌نویسد:
"الیاس کانتی می‌گوید: "دیدن ورای آدم‌ها آسان است، ولی ما را به جایی نمی‌رساند." به عبارت دیگر چه آسان و چه بی‌فایده در افراد عیب می‌یابیم. آیا وقتی عاشقق می‌شویم بعضا به این دلیل نیست که، حتی به بهای کوری خودمان در این فرایند و آن لحظه خواسته‌ایم، دیدن ورای آدم‌ها را نفی کنیم؟"

آنچه در کتاب "جستارهایی در باب عشق" منتظر شماست تحلیل فلسفی آن چیزی است که در رابطه زن و مرد در پروسه آشنایی و تداوم آن رخ می‌دهد. از آنجایی که کمتر نویسنده‌ای اینقدر شیوا و دلچسب فلسفه زندگی را به زبان ما آدم‌های معمولی در آورده است، تجربه خواندن این کتاب حتما دریچه متفاوت و عمیقی را به روابط زناشویی و ازدواج برای شما خواهد گشود.
مهم‌ترین و جذاب‌ترین مشخصه این کتاب آن است که دوباتن کل 24 موضوع فلسفی بسیار جذابش را بر روی خط داستانی که در جمله اول کتاب آغاز کرده نشانده است و اگر شما از بخش حقایق و موضوعات فلسفی هم لذت نبرید یک داستان جذاب را خواهید خواند.

6- بازی جوانمردانه

کتاب بازی جوانمردانه را ایو رادسکی نوشته است.
بازی جوانمردانه یا Fair play، این اصطلاح حدود بیست و چند سال پیش با رو به رشد رفتن تب فوتبال کف کوچه و خیابان‌ها به خانه‌هایمان راه پیدا کرد. دیگر وقتی کسی وسط زمین چمن فوتبال زیرپایی ناجوانمردانه‌ای می‌گرفت همه داد می‌زدیم فر پلی نبود و حرصمان را اینطور خالی می‌کردیم.
اما در ازدواج چه؟ دو بازیکن از یک بازی دو نفره تصمیم می‌گیرند با تمام توانشان به جنگ مشکلات بروند اما مواردی پیش می‌آید که کفه‌های ترازوی عدالت میانشان خیلی هم میزان نیست. یکی شروع می‌کند به حق خوری و ستم کردن و دیگری صدمه می‌بیند.
ایو رادسکی در کتابی که با داستان دردسرهای یک مادر شاغل که دو فرزند دارد آغاز می‌شود بر آن است که بی‌عدالتی‌های جامعه بر این قشر را به تصویر بکشد و راه‌حل‌های منطقی ارائه دهد.
کتاب بازی جوانمردانه سه بخش اصلی دارد که هر بخش خود به زیر فصل‌هایی تقسیم می‌شود.
عناوین بخش‌های اصلی:
1. مشکل‌
2. راه حل
3. چطور در بازی جوانمردانه برنده شویم.
در بخش اول رادسکی به دنبال مشخص کردن درد است، چه چیزی این بازی دو نفره را ناجوانمردانه کرده‌است و در بخش دوم چهار قانون وضع می‌کند که راه‌حلی بر این مشکل است و در بخش آخر راه‌حل‌های عملی متفاوتی ارائه می‌دهد مثلا، توزیع دوباره کارتها یا 100 کارت بازی جوانمردانه.
در فصل اول کتاب تحت عنوان آفت مادر، والد پیش فرض آمده است:"من والد پیش فرض یا بهتر بگویم تنها والد پیش فرض شدم همان طور که معمولا در این شرایط اتفاق می‌افتد، تنها چیزی که در آن موفق بودم، دادن نخود سبز به کودکم بود. از انصاف نگذریم، ست مشتاقانه و به سرعت خودش را برای عوض کردن پوشک، دادن شیرخشک و آرام کردن فرزند اولش در نیمه شب می‌رساند اما جز برقراری این پیوند اولیه و مهم با پسرش، در مورد بقیه وظایف خانواده جدیدمان دائم می‌گفت :"من نمی‌توانم کار زیادی انجام دهم.""
اگر این موقعیت برای شما هم وجود دارد یعنی یک زن شاغل و متاهلی هستید که مشکلاتی با نحوه مدیریت مسئولیت‌ها بین شما و همسرتان وجود دارد به هر دو شما توصیه می‌کنم این کتاب را بخوانید.

حالا بعد از معرفی شش کتاب قدیمی‌تر به سراغ دو کتاب جدید از نویسندگان ایرانی که بیشتر به خلقیات و سنت‌های ما آشنا هستند می‌رویم.

7- کتاب ازدواج

کتاب ازدواج، در جلد اول خود همان طور که به زیبایی در جلد کتاب آمده است به "تاسیس"، خانواده می‌پردازد.
دکتر حمید حبشی آنچه حاصل جلسات مشاوره و مطالعات خود در حوزه ازدواج بوده است را در کتابی بسیار مفصل و جزیی نگر با رویکردی ایرانی و اسلامی در440 صفحه با نام کتاب ازدواج منتشر نموده‌است.
ده فصل با زیر شاخه های بسیار با عنوان‌های ضرورت و فلسفه ازدواج و شناسایی انگیزه‌ها، شناخت معیارها در ازدواج و ملاک‌های یک ازدواج خوب، کسب شناخت صحیح و تناسب سنجی ملاک‌ها نظیر باورها و اعتقادات، قابلیت‌ها و مهارت‌های زوجین و اعتماد به نفس و خودباوری، روش کسب شناخت، تحقیق و راه درست کسب شناخت، مصاحبه خواستگاری، شیوه انجام مصاحبه خواستگاری، عقود و شروط ازدواج، باورها و گمان‌های غلط در موضوع شناخت، ملاحظات شناخت در موارد خاص؛ خود نشانگر وسعت بحث‌های پیرامون ازدواج در این کتاب است.
آنچه در این کتاب بسیار پیداست حوزه‌های بسیار ریز شده موضوع ازدواج است که باعث کاربردی‌تر شدن آن شده است.

8- نیمه دیگرم

محسن عباسی ولدی در مجموعه دو جلدی با عنوان نیمه دیگرم به دو موضوع اصلی در امر ازدواج می‌پردازد. نویسنده در جلد اول با زیر عنوان از من بودن تا ما شدن به مهارت‌های انتخاب همسر و در جلد دوم با زیر عنوان از ما شدن تا تا شدن به موانع ازدواج می‌پردازد.
او از سال 1388 به‌عنوان کارشناس در برنامه‌ی پرسش و پاسخ تربیتی با موضوع خانواده در رادیو معارف مشغول به فعالیت بوده است و کتاب‌هایش حاصل این تلاش‌های عملی اوست.
محسن عباسی ولدی متولد سال 1355 در تهران، دارای دیپلم ریاضی و تحصیلات حوزوی در سطح 3؛ کارشناسی ارشد فقه و اصول می‌باشد.
کتاب به چهار بخش و زیر بخش های متنوعی تقسیم شده است:
بخش اول: هفت نکته کلیدی در انتخاب همسر
پله اول: تو کدام یک از اینهایی؟ (انتخاب خویش ،قبل از انتخاب همسر)
پله دوم : عکسش را بکش ،اصلش را پیدا کن (قبل از انتخاب همسر )
پله سوم: تو بگو فرمانده کدام باشد (انتخاب ،بعد از تصمیم یا تصمیم ،بعد از انتخاب؟)
پله چهارم: آن سوی دیوار حرفها (گفتگوی خواستگاری)
پله پنجم: از پشت مردمک مردم (تحقیق)
پله ششم: با فردا برای امروز (مشاوره قبل از پاسخ)
پله هفتم: ریسمانی آسمانی (توسل) - پرسش های شما
بخش دوم: هم "تا"یی و هم"راه"ی (کفویت و ابعاد آن)
کفویت چیست؟
پرسش های شما
بخش سوم: عاقلانه، عاشقانه یا عاقِلشقانه (نقش محبت در انتخاب همسر)
نیاز به عقل و احساس پیش از ازدواج و پس از ازدواج
احساس سطحی یا احساس عاقلانه؟
راه پایداری و رشد احساس عاقلانه
اگر پیش از ازدواج احساسی نبود؟
نقش عقل و احساس پس از ازدواج
پرسش های شما
بخش چهارم: وقت رسیدن (زمان ازدواج)
رشدهای لازم در ازدواج
پرسش های شما
همانطور که در فهرست کتاب مشاهده می کنید در انتهای هر فصل یک بخش پرسش های شما قرارداده شده که حاوی پرسش های واقعی و پاسخ‌های نویسنده کتاب است که برای خود من بخش جذابی‌است.
شاید بتوان گفت مهمترین شاخصه‌های این کتاب هم مانند کتاب قبلی بهره آن از تجربیات واقعی و معاصر و همچنین نگاشته شدن آن با دیدگاه‌های ایرانی اسلامی است.