در مورد دنیای سوفی بیشتر بدانید
نویسنده ی نروژی رمان فلسفی دنیای سوفی "یوستین گردر" نام دارد .
او سالها دربرگن فلسفه تدریس کرد. والدین وی عامل اصلی علاقه اش به تدریس و نوشتن بودند. چرا که پدرش استاد دانشگاه و مادرش معلم و نویسنده کتاب کودکان بود.
گردر همواره در فکر نوشتن متن فلسفی ساده ای بود تا برای همگان قابل فهم باشد؛ از این رو به نوشتن دنیای سوفی پرداخت، که از حق نگذریم خیلی سریع شهرت جهانی پیدا کرد. متن نروژی این کتاب مترجمان زیادی داشته و بر اساس آن فیلم ساخته شده و با استقبال بی نظیری هم رو به رو شده است.
دنیای سوفی، از بهترین کتاب های تاریخ فلسفه
دنیای سوفی یکی از بهترین کتاب های حال حاضر تاریخ فلسفه می باشد. وجه تمایز این کتاب با سایر کتاب های فلسفی، در این است که پیچیدگی ها و دشواری های متون فلسفی را قابل فهم و با زبانی ساده و شیوا بیان کرده است.
این کتاب شیرین وجذاب به خواننده و مخصوصا کسانی که تازه وارد دنیای فلسفه می شوند، این امکان را می دهد که بدون اینکه از اصطلاحات فلسفی پیچیده خسته و دلزده شوند، ساده، راحت و قابل فهم بتوانند فلسفه را درک کنند.
گزارشی از کتاب دنیای سوفی
نویسنده، رمان دنیای سوفی را این گونه آغاز میکند که قهرمان داستان، سوفی آموندس دختری چهارده ساله هنگام بازگشت از مدرسه، نامهای بی نام و نشان دریافت می کند که در آن نوشته شده بود: تو کیستی؟
روزهای دیگر هم نامه های دیگری دریافت می کند تحت عنوان اینکه: جهان چگونه به وجود آمده ؟ فلسفه چیست؟وغیره ...
سوفی شگفت زده شده و در افکار خویش غرق می شود. نمی دانست که با دریافت این نامه ها پا به دنیای جدیدی می گذارد که از آن بی خبر بود. دنیایی که اعتقادات، تفکرات و جهان بینی سوفی را تغییر می دهد.
در تمام فصول کتاب دنیای سوفی، سوفی به همراه راهنمای خود، آلبرتو که همان نویسنده نامه های وی بود، وارد دنیای بزرگ فیلسوفان می شود و پرسش و پاسخ هایی بین آنها رد و بدل می شود.
آشنایی با فیلسوفان غرب در کتاب دنیای سوفی
سوفی ابتدا با گروه اولیه ای از فیلسوفان آشنا می شود که فیلسوفان طبیعی نام داشتند. آنها معتقد بودند که از طریق حواس می توان به شناخت حقیقت اشیا، طبیعت و جانوران نائل شد، در عین حال نظرات آنها با یکدیگر متفاوت بود. گروهی از آنها اعتقاد داشتند که جوهر و حقیقت همه چیزها باید نامتناهی باشد، گروهی هم بر این باور بودند که تغییر به معنای واقعی، امکان پذیر نیست، همه چیز از قبل وجود داشته (فیلسوف پارمنیدس) با وجود اینکه تغییرات
را در طبیعت مشاهده می کردند.
فیلسوف دیگری به نام امپدوکس بیان می کرد که طبیعت و جهان از چهار عنصر آب و هوا و خاک و آتش ساخته شده است. آخرین فیلسوف طبیعی اشیا را حاصل ذرات به هم پیوسته ریزی به نام اتم می دانست (دموکریتوس).سوفی داستان، درسفر آشنایی خود با فلاسفه، بعد از آشنایی با فیلسوفان طبیعی با سه فیلسوف کلاسیک بزرگ یعنی سقراط، افلاطون و ارسطو نیز آشنا می شود که هرکدام به شیوه خود بر کل تمدن اروپا اثر گذاشتند.
ابتدا سقراط که معتقد بود: ندایی الهی در نهادش او را هدایت می کند (وجدان). که به او می گوید چه درست و چه نادرست است و بینش درست به عمل درست می انجامد. انسان هایی که درست عمل می کنند را انسان پارسا می نامید و کسی بر خلاف عقل عمل می کند نیک بخت نیست.
افلاطون عقیده داشت که در این جهان عادی همه چیز قابل تغییر است و با گذشت زمان فرسایش می یابد. باید جهان دیگری غیر از جهان عادی وجود داشته باشد که در آنجا همه چیز تغییرناپذیر و جاودانه است. در واقع هر چیزی که در جهان مادی وجود دارد، الگوی کامل تر، جاودان و برترآن در عالم دیگر وجود دارد (عالم مثال یا مثل) و راه شناخت آن عالم تنها از طریق عقل امکان پذیر است.
بعد از افلاطون، ارسطو که یکی از شاگردان افلاطون بود نظریه ی عالم مثال افلاطون را رد کرد. وی معتقد بود که افکار و اندیشه های ما از طریق آنچه دیده و شنیده ایم به ضمیر ما راه می یابد، منکر عقل فطری بشر نبود؛ برعکس به گفته او، عقل متمایزترین ویژگی انسان است. اما مادامی که چیزی را احساس نکرده ایم عقل ما کاملا تهی است. پس مثال ها یا مثل، ذاتی بشر نیستند.
ارسطو بیان می کند که هر پدیده چهار علت دارد: علت مادی، فاعلی، صوری، غایی. در قسمت اخلاق ارسطو خوشبختی را در سه بخش خلاصه می کند:
بخش اول: زندگی سرشار از شادی و لذت
بخش دوم: زندگی شهروندی آزاد و مسئول
بخش سوم: زندگی فیلسوفانه و اندیشمندانه
نویسنده داستان بعد از معرفی این سه فیلسوف بزرگ توسط سوفی، قهرمان داستان، عقاید و باورهای یونانی ها را که متاثر از اندیشه های سقراط بودند و اعتقادات نوافلاطونیان که برگرفته از تفکرات افلاطون بودند را هم مورد بررسی قرار می دهد.
سپس اندیشه های کانت، دکارت و هگل و برخی دیگر از فلاسفه را مطرح می کند. در بیان اندیشه های این فیلسوفان گفتن این جمله کافی است که به اندازه ای عمیق ، زیبا و دلنشین است که ذهن خواننده را به چالش و تکاپو وا میدارد.
امید است خواننده با خواندن رمان دنیای سوفی، جهان پیرامون خود را با ذهنی تکامل یافته تر و اندیشه ای عمیق تر مشاهده نماید.
به قلم "فاطمه فرخ رو"