در هوای بهشتی: آشنایی با 14 کتاب از شهید بهشتی
هفتم تیر، سالروز شهادت "سید محمد حسینی بهشتی" معروف به "آیت الله شهید بهشتی" در ساختمان حزب جمهوری اسلامی است. شخصیت شهید بهشتی از جنبههای مختلفی مورد توجه است. شخصیتی چند جانبه، که هم در عرصه اندیشه حضور جدی دارد، هم در عرصه سیاست پیشقدم و فعال است. مرور زندگی پر فراز و نشیب شهید بهشتی، میتواند جذاب، پرفایده و درسآموز باشد. بهشتی هم الگوی خوبی برای سیاستمداران جمهوری اسلامی است و هم معلم و استاد خوبی برای جوانان کشورمان. طلبهای که گوشه به گوشه زندگی و افکارش، آموزنده است.
معرفی چند کتاب از شهید بهشتی
خوشبختانه سخنرانیها و مکتوبات مرحوم شهید بهشتی، توسط انتشارات روزنه و نشر بقعه به چاپ رسیدهاست و در دسترس میباشد.
در این مطلب، با 14 کتاب از آثار شهید بهشتی آشنا میشوید.
آثاری که هرکدام به مسئلهای از مسائل زمانه پرداختهاند. از حجاب و نقش زن در اجتماع و مسئله امر به معروف گرفته تا مباحث نظری سیاست در اسلام و اقتصاد در اسلام، تا تفسیر قرآن و بحثهای اعتقادی در مورد شناخت اسلام و مسائل و مباحث دیگر که همه و همه درگیری ذهنی جامعه مخاطب بهشتی و همچنین نقطه چالش نظام حاکمیتی جمهوری اسلامی بوده که بهشتی با همه توان فکری و عملی خود، برای حل و بسط این مسائل، به میدان آمده.
مطالعه و دیدن سیر مباحث شهید بهشتی، به خوبی به ما نشان میدهد که چگونه می توان با فهمی صحیح، منطقی و معقول، دین را در ساحت جامعه آورد و از ظرفیتهای امر دینی، برای ساختن بهتر انسان در ساحت فردی و اجتماعیاش بهره برد.
14 کتاب از شهید بهشتی
1- در مکتب قرآن
کتاب "در مکتب قرآن"، در 6 جلد توسط نشر روزنه منتشر شدهاست. "در مکتب قرآن"، مجموعه دو دوره جلسات تفسیری شهید بهشتی است. نخست، دوره تفسیری که در سال های 44 تا 49 شمسی در مرکز اسلامی هامبورگ انجام شده و آیاتی از سورههای اعراف، انفال، توبه، یونس، یوسف، کهف، طه، انبیاء، حج و دهر در آن توضیح داده شدهاست. دومین دوره، پس از بازگشت به ایران در سال 49 و به درخواست گروهی از علاقهمندان برگزار شده که با بحثی درباره روش و مبانی تفسیر قرآن آغاز میشود و سورههای حمد و آل عمران را در بر میگیرد. متاسفانه این مباحث تفسیری ادامه پیدا نکرد و این جلسات توسط ساواک تعطیل شد.
شاید اغراق نباشد اگر بگوییم مطالعه مجموعه تفسیری شهید بهشتی، از یک سو آشنایی با کل منظومه و مجموعه فکری شهید بهشتی و از سویی دیگر آشنایی با نظام فکری اسلامی باشد. چرا که رویکرد شهید بهشتی به زیست مسلمانی را باید بیش از هر چیز قرآنمحور دانست و باید متوجه این نکته باشیم که بهشتی متاثر از جریان بازگشت به قرآن بود. لذا این درسگفتارهای تفسیری، به نوعی تجدید حیات قرآن به مثابه راهنمای زندگی فردی و اجتماعی مسلمانان است و از این منظر میتوان به نظام فکری شهید بهشتی هم دست پیدا کرد.
با مطالعه گفتارهای قرآنی شهید بهشتی، ضمن آشنا شدن با تفسیر و معانی آیات قرآن، با تحلیلهای کاربردی و به روز شهید بهشتی از آیات قرآن و فهم مترقی او از دین اسلام آشنا میشوید.
2- ولایت، رهبری، روحانیت
کتاب "ولایت، رهبری، روحانیت"، از جمله کتابهای خواندنی مرحوم شهید بهشتی است که توسط نشر بقعه به چاپ رسیدهاست.
کتاب حاضر مجموعهای از گفتارها و نوشتارهای شهید بهشتی در مورد مبحث ولایت و رهبری در اسلام است. در این کتاب، پس از طرح بحث در مورد ولایت در اسلام و تفسیر آیات مربوط به ولایت (که برگرفته از جلسات تفسیری شهید بهشتی میباشند) و گفتار کوتاهی در مورد واقعه غدیر، به آسیب شناسی جوامع مسلکی پرداخته میشود و پس از آن، ویژگیها و شرایط رهبر جامعه مطرح میشود. در پایان نیز در چند گفتار به آسیبشناسی روحانیت و حوزه علمیه میپردازد.
توصیف شهید بهشتی از حوزههای علمیه و آسیبشناسی او، هنوز هم راهگشا و مفید است. مطالعه این کتاب به شما کمک میکند تا با مفهوم ولایت و رهبری، بیشتر آشنا شوید و نسبت به جایگاه روحانیت و آسیبشناسی آن، نگاه شفافتری داشته باشید.
در بخشی از کتاب "ولایت، رهبری، روحانیت" می خوانیم:
"اگر روحانی در متن جامعه زندگی میکند و با وجدان جامعه رابطه برقرار میکند، برای این است که به راستی با مردم زیست میکند… با مردم زیست کردن، این شأن روحانی است و روحانیت باید به این عامل، بیش از هر عامل دیگر توجه کند. برای اینکه اگر میخواهد برای مردم، روشنگر و بیانگر اسلام باشد، باید در دل مردم جای داشتهباشد. اگر میخواهد آنها را موعظه کند، باید در قلب مردم و در متن مردم جای داشتهباشد…"
3- سه گونه اسلام
کتاب "سه گونه اسلام"، شامل دو گفتار است. گفتار اول، سخنرانی شهید بهشتی در سال 1357 در اتریش و در جمع دانشجویان عضو اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان است. گفتار دوم نیز با عنوان مراحل اساسی یک نهضت، متن سخنرانی شهید بهشتی در سال 1347 در کشور آلمان است. مطالعه این دو گفتار کوتاه و مختصر از شهید بهشتی، شما را با شیوه نگاه ایشان به قرآن و سنت و مسائل صدر اسلام آشنا میکند. نگاهی که دین را از متنی "تاریخ مند" به متنی "تاریخ ساز" بدل میکند.
در بخشی از کتاب "سه گونه اسلام" می خوانیم:
"از دهه سوم به این طرف، نهضت با نوع سومی از مسلمانان روبروست: مسلمانان "پدر و مادری" و "اقلیمی" که ماها باشیم. چرا شما مسلمانی؟ چون در خانه پدر و مادر مسلمان به دنیا آمدهام. اگر در خانه پدر و مادر مسیحی به دنیا آمده بودم چه بودم؟ مسیحی بودم. اگر مسلمان اقلیمی یا مسلمان شناسنامه ای، مسلمان زاده شده باشد و در خانه پدر و مادر مسلمان اگر درست ساخته شده باشد و صحیح تربیت بشود، مسلمان راستین میشود… وگرنه مسلمانی میشود که چون پدر و مادرش مسلمان بودهاند مسلمان است. من به اینها مسلمانهای عادتی میگویم چراکه عادت کردهاند مسلمان باشند."
4- شناخت اسلام
کتاب "شناخت اسلام"، مجموعه مباحث کتابهای تعلیمات دینی است که بین سالهای 1349 تا 1357 نوشته شدهاست. این مباحث توسط گروه کارشناسان کتب تعلیمات دینی نوشته شده: شهید باهنر، شهید بهشتی و حجت الاسلام علی گلزاده (غفوری).
مجموبه مباحث کتاب "شناخت اسلام"، در ارائه تصویر کلی و همه جانبه از اسلام، اگر نگوییم بینظیر، کمنظیر است.
سیر منطقی مباحث، انسجام درونی مطالب، رابطه مستحکم بین مباحث مطرح شده و زندگی بشر، بیان شفاف و رسا و از همه مهمتر توجه به مقتضیات زمانه از جمله ویژگیهای کتاب است.
کتاب "شناخت اسلام"، طرح نسبتا کاملی از مجموعه مباحث اسلامی است که در 590 صفحه توسط نشر روزنه به چاپ رسیدهاست.
5- نقش آزادی در تربیت کودکان
کتاب "نقش آزادی در تربیت کودکان" از جمله آثار خاص دکتر شهید بهشتی است که نشر روزنه آن را به چاپ رساندهاست. کتاب حاضر، شامل 11 گفتار و نوشتار از شهید بهشتی درباره مسائل گوناگون تربیتی است. بعضی از نوشتارهای این کتاب مربوط به سالهای قبل انقلاب و برای اولیاء و مربیان برخی مدارس است. برخی دیگر از نوشتارها برگرفته از مباحث تفسیری شهید بهشتی است که با موضوع کتاب مرتبط بوده و چند گفتار هم مربوط به سالهای بعد از انقلاب است.
آنچه از مطالب این کتاب فهمیده میشود، نقش پررنگ نگرش شهید بهشتی در مورد انسان در نظرات ایشان است. شهید بهشتی، آزادی و انتخابگری را ویژگی برجسته انسانی قلمداد میکند و معتقد است آزادی نه تنها با دینداری و تربیت دینی منافات ندارد، بلکه ریشه بنیادین تربیت دینی برگرفته از کتاب و سنت، همین آزادی است.
در بخشی از کتاب "نقش آزادی در تربیت کودکان" می خوانیم:
"... به هر حال، آزادی و انتخاب آزادانه است که زندگی و شخصیت ما را زندگی و شخصیت انسانی میکند… شما را به خدا در این کلاسها یک مشت انساننمای قالبی خاک بر سر نسازید. انسان بسازید، نه یک مشت انساننمای قالبی ابزاری. و تو ای روحانی و ای عالم دینی، یا تو ای نویسنده و گوینده غیرمعمم! با گفتهها و نوشتههایت یک مشت موجود قالبی، یک مشت انساننمایی که به کارخانه بزرگ اجتماع سفارش دادهاند تا با فلان مدل به دنیا بیاید، با فلان مدل بیندیشد، با فلان مدل زندگی کند، و با فلان مدل بمیرد، تحویل آینده نده! آینده بشریت به انسان نیاز دارد. انسان برخوردار از شخصیت انسانی، انسانی که خود را بسازد و محیط خود را… دوست ندارم دیگر معلم و مربی، خود را چوپان تلقی کند. این کلمات مبتذل، شایسته شأن معلم نیست… معلم و مربی برترین کمککار به انسانی است که در حال خودساختن است"
6- بایدها و نبایدها
کتاب "بایدها و نبایدها: امر به معروف و نهی از منکر از دیدگاه قرآن"، در برگیرنده 11 جلسه سخنرانی از شهید بهشتی است. آخرین جلسات درس گفتارهای در مکتب قرآن که در سال 1354 ایراد شده و در آن به تفسیر آیات 102 تا 110 سوره آل عمران در مورد امر به معروف و نهی از منکر پرداخته است.
موضوعی که در سالهای اخیر، نقل اکثر محافل دینی و اجتماعی است. امر به معروف و نهی از منکر، دو آموزه مهم دین اسلام، که البته قرائتها و برداشتهای متفاوتی از آن شده است.
اینکه منکر و معروف چه معنایی دارد؟ ضرورت امر به معروف و نهی از منکر چیست؟ چه فایده و آثار اجتماعی بر اجرای امر به معروف و نهی از منکر مترتب است؟ آیا این حکم، یک حکم شرعی است یا حکم عرفی؟ مراتب امر به معروف و نهی از منکر چیست؟ آیا اجرای آن وظیفه حکومت است یا وظیفهای بر دوش همه مردم؟ مصادیق امر به معروف و نهی از منکر چه هستند؟ و آیا بین این مصادق، اولویت بندی وجود دارد یا نه؟ ارتباط امر به معروف و نهی از منکر با اراده و انتخاب انسانی چیست؟ آیا امر به معروف و نهی از منکر به انتخابگری انسان کمک می کند یا مخل آن است؟
این سوالات و سوالاتی از این قبیل، دستمایه سخنرانیهای شهید بهشتی در این کتاب است. از نکات قابل توجه، بیان این مباحث در جلسات تفسیری است که نشاندهنده روش خاص فهم دینی نویسنده کتاب در باب توجه به قرآن است.
مباحث کتاب با اینکه در فضای قبل از انقلاب ایراد شده، اما خوشبختانه یا متاسفانه هنوز تازگی دارد و جای خالی متفکر و اندیشمندی مثل شهید بهشتی را به ما بیش از پیش نشان می دهد. مباحثی که دریچههای تازهای از این بحث به ما نشان میدهد و شاید با تلقی و تصوری که از بهشتی داریم، اندکی متفاوت باشد.
در بخشی از کتاب "بایدها و نبایدها" می خوانیم:
"انسانِ اسلام، موجودی است که باید انتخابگر به دنیا بیاید، انتخابگر بزرگ شود، انتخابگر زندگی کند، انتخابگر به راه فساد برود، انتخابگر به راه صلاح برود، و تا لحظه مرگ هرگز زمینه انتخاب از دستش گرفته نشود. نظام اجتماعی و اقتصادی اسلام را، نظام تربیتی اسلام را، نظام کیفر و مجازات و حقوق جزایی اسلام را، نظام مدنی و حقوق مدنی و اداری اسلام را، همه را باید پس از توجه به این اصل شناخت. هرجا انسان از انتخابگری بیفتد، دیگر انسان نیست… انسانِ اسلام انسانی است در یک مدار جالب. انسانی است که آوای حق، درست به گوشش میرسد. انسانی است که مناظر برانگیزنده فطرت حقجویی و حقپرستی در برابر دیدگانش فراوان به وجود میآید. انسانی است که در عین حال راه فاسد شدن به روی او صد در صد بسته نمیشود، بلکه میتواند فاسد شود، چون ارزش انسان در این است که بتواند فاسد شود ولی نشود؛ و الا اگر نتواند فاسد شود چه هنری است!"
7- موقعیت زن از نظر اسلام
کتاب "موقعیت زن از نظر اسلام"، مجموعه سخنرانیها و گفتگوهای شهید بهشتی پیرامون مقام و منزلت زن است که توسط نشر روزنه به چاپ رسیده است. بخش اعظم مباحث کتاب، مربوط به سالهای قبل از انقلاب اسلامی است. سه جلسه اول کتاب، با عنوان موقعیت زن از منظر اسلام، جلساتی است که در سال 1347 در مرکز اسلامی هامبورگ برگزار شده است. بخشی از مباحث کتاب هم مربوط به جلسات تفسیری شهید بهشتی و آیات مرتبط با زنان است که در اینجا آورده شده.
از قسمت های جذاب کتاب، گفتار جایگاه زن و حجاب در عصر پیامبر میباشد که بخشی از جلسات پرسش و پاسخ شهید بهشتی در آلمان است. همچنین پایان بخش کتاب، گفتگویی با شهید بهشتی در مورد نقش اجتماعی و حقوقی زن است.
در این سالها که بحث حضور اجتماعی زنان و حجاب شرعی و عرفی داغ است، خواندن گفتگوهای شهید بهشتی و آشنایی با نگاه مترقی او از اسلام و اجتماع، سودمند است.
در بخشی از کتاب "موقعیت زن از نظر اسلام" میخوانیم:
"اسلام صریحا شخصیت اسلامی زن و مرد را صد در صد یکسان تلقی کرده است. اینجا اصلا 99 درصد نیست، صد در صد است. از مسئله زن و شوهر صرف نظر کنید. زن و شوهری از قوانین خانواده است… فعلا درباره یک زن و یک مرد که با هم هیچ مناسبتی ندارند صحبت می کنیم. هر دو دارای شخصیت صد در صد مستقل اسلامی هستند. آنچه مسلم است پیغمبر در مهاجرت به مدینه با زنهایی که آمده بودند (مثل اینکه دو تا زن در مهاجرت شرکت داشتند) در مکه بیعت کرد. یعنی قرارداد بست. یعنی گفت شما برای خودتان مستقلا قرارداد ببندید. شوهرانتان قرارداد بستند، حساب نیست؛ خودتان باید با من قرارداد ببندید. زن از نظر قانون اسلام یک زندگی صد در صد مستقل دارد. باید هم بتواند خودش را اداره کند. اصلا اگر شما طرز تربیت اسلام را بدانید و به آن توجه کنید، میفهمید زنی که نتواند مستقلا خودش را اداره کند، این زن، نقص تربیت اسلامی دارد؛ چه از نظر اقتصادی و چه از نظر اجتماعی… "
8- سرود یکتاپرستی
کتاب "سرود یکتاپرستی"، مجموعه 4 گفتار و 1 نوشتار از مرحوم شهید بهشتی در مورد نماز است. کتابی جذاب برای آشنایی با فلسفه نماز که ما را با اندیشه مترقی و اصیل شهید بهشتی در مورد نماز، این فریضه مهم دینی آشنا میکند.
شهید بهشتی در این گفتارها، به تجزیه و تحلیل نقش نماز در زندگی فردی و اجتماعی مسلمانان میپردازد. برخی از گفتارهای کتاب نیز برگرفته از جلسات تفسیری شهید بهشتی با محوریت آیات تغییر قبله و آیات دیگر مربوط به نماز است.
9- دکتر شریعتی جستجوگری در مسیر شدن
کتاب "دکتر شریعتی جستجوگری در مسیر شدن"، با هدف ارائه تصویری منصفانه و عالمانه از دکتر علی شریعتی، توسط نشر بقعه منتشر شده است. کتاب دکتر شریعتی جستجوگری در مسیر شدن، از 7 بخش تشکیل شده که سخنرانیها و گفتارهای شهید بهشتی در مورد دکتر علی شریعتی است. از جمله دو گفتار از ایشان در مدرسه حقانی و در پاسخ به اشکالات آیت الله مصباح یزدی بر آثار دکتر شریعتی.
شخصیت دکتر علی شریعتی، از شخصیتهای پرحاشیه تاریخ انقلاب اسلامی و تاریخ معاصر ایران است. جوان پرشور و دست به قلمی که به دعوت شهید مرتضی مطهری و مرحوم بازرگان به حسینیه ارشاد میآید و با سخنرانیهای شورانگیز خود، نظر طیف کثیری از مخاطبین را به خود جلب میکند. قضاوتها در مورد علی شریعتی ضد و نقیض است. همچنین واکنش حوزویان با او طیفهای مختلفی دارد. گروهی شدیدا با او مخالف بودند و تا مرز تکفیر او پیش رفتند. از این طرف گروهی منصفانه به نقد و بررسی افکار او میپرداختند و با او تعامل داشتند. گروهی نیز اساسا این مسئله را توطئه ساواک می دانستند و در آن برهه، از اظهار نظر جدی در این خصوص، پرهیز میکردند.
حال در این بین، تحلیل آیت الله شهید بهشتی از این ماجرا جالب و خواندنی است. به خصوص که بهشتی در میان مخالفان جدی شریعتی در مدرسه حقانی حضور داشته و با آنها به بحث و گفتگو مینشیند. مطالعه این کتاب و گفتارهای بهشتی در مورد شریعتی، به ما کمک میکند تا قضاوت سالمتر و منصفانهتری نسبت به دکتر شریعتی و نظرات دینی و اجتماعیاش داشته باشیم. همچنین مطالعه این کتاب به ما کمک میکند تا فهم بهتری از مواجهه با پدیدههای اجتماعی این شکلی داشته باشیم و بتوانیم بهتر و منطقیتر آن را مدیریت کنیم. تاریخ انقلاب اسلامی از این دست حادثهها کم نداشته و ندارد. حادثههایی که انرژی زیادی از نهضت اسلامی گرفته.
در بخشی از کتاب "دکتر شریعتی جستجوگری در مسیر شدن" می خوانیم:
"مکرر گفته بودم آن چیز که قطعا از اسلام منحرف است روشی است که این آقایان در برخورد با دکتر در پیش گرفته اند. این قطعا ضد اسلام است. این قطعا با آن چیزی که قرآن به ما یاد میدهد که «فبشر عبادی الذین یستمعون القول فیتبعون احسنه» ناسازگار است… در آن روز من احساس کردم دکتر اول به عنوان یک انسان جستجوگر با مسئله برخورد میکند و میخواهد خودش بفهمد، بعد میآید نتیجهای را که گرفته به مردم عرضه میکند… آرائش، اندیشههایش، برداشتهای اسلامیاش، برداشتهای اجتماعیاش، در حال دگرگونی و در مسیر شدن بود؛ چون انسان، موجودی در حال شدن است و نه فقط انسان، بلکه همه موجودات عالم طبیعت، واقعیتهایی شدنی هستند. ولی انسان در میان همه موجودات، شدنش شگفت انگیز تر است. ای انسان! تو سراپا شدنی!"
10- حزب جمهوری اسلامی؛ مواضع تفصیلی
انتشارات بقعه، در کتاب "حزب جمهوری اسلامی؛ مواضع تفصیلی"، مجموعه درسگفتارهای شهید بهشتی در جمع اعضای حزب جمهوری اسلامی را منتشر کردهاست. کتاب حاضر متن کامل 11 درسگفتار است که در سالهای فعالیت حزب جمهوری اسلامی به طور ناقص منتشر شده بود و اکنون در قالب این کتاب 500 صفحهای به طور کامل منتشر شده است.
همچنین کتاب دیگری در همین زمینه از نشر روزنه با عنوان "حزب جمهوری اسلامی؛ گفتارها، گفت و گوها، نوشتارها" منتشر شده است که شامل گفتگوها و گفتارهای شهید بهشتی در زمینه حزب جمهوری اسلامی است.
11- مبانی نظری قانون اساسی
سال 1358، از لحاظ سیاسی، سال شگفتانگیزی است. در اردیبهشتماه، همهپرسی جمهوری اسلامی، در تیرماه همهپرسی خبرگان قانون اساسی، در آذرماه همهپرسی قانون اساسی، در بهمن انتخابات ریاست جمهوری و در اسفندماه اولین انتخابات مجلس شورای اسلامی برگزار شده است. این حجم از همهپرسی و انتخابات در یک سال، تقریبا یک امر بینظیر است. در این میان نقش پررنگ شهید بهشتی در جلسات تدوین قانون اسلامی جمهوری اسلامی ایران انکارناشدنی است. از جنبه تاریخی که نگاه میکنیم، تشکیل جلسات تدوین قانون اساسی و برگزاری رفراندوم برای تایید آن توسط مردم در بحبوحه سالهای اول انقلاب، مسئله مهمی است. از جنبه علمی و حقوقی هم این مسئله، مسئله جالب توجهی است. اینکه جمعی از نخبگان و کارشناسان یک کشور، دور هم جمع شوند و با بحث و مناظره و گفتگو، قانون اساسی کشور را تدوین کنند. خوشبختانه متن مذاکرات قانون اساسی هم در دسترس است و میتوان به آن گفتگوها رجوع کرد.
میتوان کتاب "مبانی نظری قانون اساسی" را روایت شهید بهشتی از تفکر و اندیشهاش در موضوع قانون اساسی است. کتاب حاضر شامل چند گفتار و سخنرانی از شهید بهشتی در موضوع قانون اساسی و نظرات تفصیلی و تفسیری ایشان از قانون اساسی است.
گفتگوی تلویزیونی شهید بهشتی دو هفته قبل از همهپرسی جمهوری اسلامی ایران، گفتار نظام سیاسی در قانون اساسی (سخنرانی شهید بهشتی در سال 58 در حسینیه ارشاد)، سخنرانی شهید بهشتی در مشهد با عناون پیرامون قانون اساسی در سال 58 و در نهایت گفتگوی شهید بهشتی با روزنامه جمهوری اسلامی درباره قانون اساسی در سال 58 بخشهای تشکیل دهنده کتاب "مبانی نظری قانون اساسی" است.
12- نظام اقتصادی در اسلام
کتاب "نظام اقتصادی اسلام" در دو جلد با زیرعنوانهای "مباحث نظری" و "مباحث کاربردی"، مجموعه گفتارها و نوشتارهای شهید بهشتی در موضوع اقتصاد است که توسط نشر روزنه به چاپ رسیدهاست.
شهید بهشتی با اشراف خود به مباحث فقهی و قرآنی و از سوی دیگر با آشنایی عمیق با مباحث اقتصادی، تلاش در خور توجهی برای تبیین مباحث اقتصادی داشتهاست که نتیجه تلاشهای او را در این دو کتاب مشاهده میکنیم.
از شهید بهشتی کتاب دیگری با عنوان "بانکداری، ربا و قوانین مالی اسلام" نیز منتشر شدهاست که در آن به مساله بانکداری و ربا در اسلام پرداختهاست.
13- اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان در اروپا
از مقاطع مهم و قابل توجه زندگی شهید بهشتی، حضور در مرکز اسلامی هامبورگ در دهه 40 و همکاری با انجمنهای اسلامی دانشجویان ایرانی در اروپاست. کتاب "اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان در اروپا"، در 5 بخش به معرفی ابعاد حضور و تاثیر شهید بهشتی در این اتحادیه و نقل سخنرانیهای ایشان پرداختهاست.
14- تک گفتارهای موضوعی
انتشارات روزنه در اقدامی عالی، مجموعه تک گفتارهای موضوعی از شهید بهشتی را منتشر کرده است. هر جلد از این مجموعه به موضوعی خاص اختصاص دارد. کتابچههایی در قطع جیبی و با تعداد صفحات کم. که بعضی از آنها دست نویسهای شهید بهشتی بودهاند و بعضی متن پیاده شده مصاحبه آن شهید. عناوین این مجموعه و مطالب مطرح شده در آن، در عین کوتاهی و اختصار، پربار و آموزنده و کاربردی هستند و ما را به خوبی با اندیشه شهید بهشتی و منظومه فکری ایشان آشنا میکند. طبق گفته ناشر تعداد این عناوین احتمالا تا 30 جلد خواهد رسید.
عناوین این مجموعه از قرار زیر است:
کوششی نو در راه شناخت تحقیقی اسلام
موسیقی و تفریح در اسلام
روش برداشت از قرآن
روحانیت و اسلام در میان مسلمانان
شفاعت
ضرورت و روح تشکیلات
طرح علمی مؤسسه تحقیقاتی مسائل اسلامی
لیبرالیسم
شب قدر
نماز چیست
شناخت عرفانی
و …
کتابهای معرفی شده در این مطلب را میتوانید با کد تخفیف: blog1 از سایت پاتوق کتاب تهیه کنید.
ثبت دیدگاه
دیدگاه کاربران