دنیل گرهارد براون؛ که ما او را با نام دن براون و بیشتر به خاطر انتشار کتاب جنجالی رمز داوینچی می‌شناسیم، نویسنده‌ای آمریکایی است.

از دن براون چه می‌دانیم؟

دن براون در 22 ژوئن 1964 در نیوهمپشایر به دنیا آمد. پدرش معلم ریاضی یک مدرسه شبانه‌روزی بسیار معروف به نام فیلیپس اکستر بود؛ و دن براون نیز در محیط آکادمیک همانجا بزرگ شد و درس خواند. مادرش هم ارگ نواز کلیسا و در واقع دانش‌آموز موسیقی روحانی بود.

پس دن براون در چنین محیطی و به عنوان پیرو کلیسای اسقفی بزرگ شد. شاید همین امر بود که بر ذهن او به عنوان نویسنده تاثیر گذاشت و دن براون را به سمت انتخاب مذهب برای سوژه کتاب‌هایش هل داد.

کتاب‌های دن براون به ویژه مجموعه کتاب‌های رابرت لنگدان: فرشتگان و شیاطین، رمز داوینچی، نشان گمشده، دوزخ و منشا، در دل دالان‌های مسیحیت و فرقه‌های آن می‌گذرد؛ نبردها و توطئه‌هایی که یا در بطن تاریخ رخ داده بوده و یا در داستان‌های خود او شکل می‌گیرد، درگیری بین علم و مذهب از گذشته تا کنون و شرارت‌های پنهانی این میان... . اما با همه اینها، ما در پیچ و خم‌های داستان، گرایشی کم‌رنگ اما عمیق به سمت معنویت را می‌بینیم. گویی که قصه‌گوی ما باور دارد در پس این جهان چیزی هست؛ حتی اگر به درستی ندانیم که چیست؟!

این گرایش را شاید خود دن براون، در مصاحبه‌ای که در سال 2009 انجام داده بهتر بازنمایی کرده باشد.

براون در این مصاحبه توضیح داده که چه طور وقتی اولین بار با نظریه بیگ بنگ در نجوم آشنا شد، تعجب کرد و وقتی از واعظ کلیسا پرسید بالاخره بیگ‌ بنگ درست است یا شرح خلقت در کتاب مقدس؟ پاسخ واعظ چراغ دین را برایش خاموش کرد؛ "پسرهای خوب، این سوال را نمی‌پرسند."
دن براون در اینجا احساس کرد که علم را بهتر درک می‌کند. اما با گذشت زمان و هرچه بیشتر زمین‌های علم را کاوید و پیش رفت به نظرش آمد که در یک دایره قرار گرفته است؛ چرا که فیزیک، او را به متافیزیک رساند و دریافت در پس علم، نظم و جنبه‌ای معنوی وجود دارد و این همانی است که در میان سطرهای کتاب‌های دن براون، دریافت می‌شود.

اما تاثیر محیط برای دن براون به همین خلاصه نمی‌شود. ریشه پراکندگی معماها در موقعیت‌های جغرافیایی متفاوت و حل کردن آناگرام‌ها و پازل‌ها برای دست یافتن به پاسخ اصلی، به دوران کودکی او بر‌می‌گردد. زمانی که به همراه خواهر و برادرش، برای گرفتن هدیه‌های کریسمس سر از نقشه‌های شکار گنجی در می‌آورد که پدرشان طراحی کرده بود. رد پای این بازی‌های سرخوشانه را می‌توانیم به روشنی در مجموعه کتاب‌های رابرت لنگدان: فرشتگان و شیاطین، رمز داوینچی، نشان گمشده، دوزخ و منشا و به ویژه در کتاب رمز داوینچی ببینیم. دن براون حتی این بخش از خاطرات کودکی خود را به قهرمان زن رمان رمز داوینچی، یعنی سوفی نوو بخشیده است.

دن براون بعدها و در زمان دانشجویی‌اش در کالج آمهرست، دوره نویسندگی رمان‌نویس مهمان، اِلن للچوک را شرکت کرد و یک سال تحصیلی‌اش را نیز در اسپانیا گذراند تا بتواند در دوره تاریخ هنر دانشگاه سویل شرکت کند. بعد از آن دن براون به سمت موسیقی رفت و مدت زیادی را در این حرفه گذراند. دن براون حتی یک کمپانی موسیقی تاسیس کرد و آنجا علاوه بر دیگر تولیداتی که داشت، مجموعه آهنگی را در یک سی دی، با نام فرشتگان و شیاطین منتشر کرد که طرح هنری روی سی‌دی، همان آمبیگرامی است که ما در طرح اصلی جلد رمان فرشتگان و شیاطین، می‌بینیم.

چه کسانی بر دن براون تاثیر گذاشته‌اند؟

1. سیدنی شلدون:

مهم‌ترین شخصی که دن براون از او تاثیر گرفته است، سیدنی شلدون؛ نویسنده سرشناس آمریکایی است که یک اسکار نیز در مقام نویسنده بهترین فیلمنامه غیراقتباسی گرفته است. دن براون بعد از اینکه در یکی از تعطیلاتش، رمان توطئه روز رستاخیز را از وی خواند، هیجان نویسندگی زیر پوستش دوید و تصمیم گرفت که نویسنده رمان‌های دلهره‌آور شود. این طور شد که کار بر روی رمان اولش یعنی قلعه دیجیتالی را شروع کرد. کتابی که البته موفقیت چندانی نداشت.

2. جوزف کمپبل

جوزف کمپبل فرد دیگری است که بر دن براون و کتاب‌هایش تاثیر بسیار زیادی داشته است. کمپبل، اسطوره شناس و شخصیتی آکادمیک است که کتابهای مهمی در حوزه اسطوره شناسی تطبیقی، نوشته است. در واقع جوزف کمپبل، همان قهرمان رمان‌های شیاطین و فرشتگان، رمز داوینچی، نشان گمشده، دوزخ و منشا است. جوزف کمپبل، رابرت لنگدان دنیای واقعی است و دن براون خودش تصریح کرده که شخصیت رابرت لنگدان را بر اساس او شکل داده است.
البته دن براون به عنوان نویسنده، تکه‌هایی از خودش را نیز به رابرت لنگدان بخشیده است. شاید بتوان گفت که رابرت لنگدان، یک آلتر ایگوی خیالی از خود دن براون نیز هست. خودی که آرزو داشت می‌بود. رابرت لنگدانِ نماد شناس، در همان تاریخی متولد شده است که دن براون متولد شده و در همان مدرسه‌ای تحصیل کرده که دن براون تحصیل کرده است.

3. جان لنگدان

جان لنگدان، هنرمند گرافیست آمریکایی است که برای آمبیگرام‌هایش شناخته می‌شود. همان کسی که آمبیگرام فرشتگان و شیاطین را برای دن براون زمانی که در حوزه موسیقی فعالیت می‌کرد، ساخت و براون از آن بر جلد کتاب فرشتگان و شیاطین نیز استفاده کرد. آمبیگرام هنر وارو نویسی است. به این صورت که تایپوگرافی به گونه‌ای باشد که اگر نوشته را بچرخانیم باز هم خوانده شود و معنا داشته باشد. دن براون از این شیوه در کدگذاری‌های داستانش بهره برده و در حقیقت این جان لنگ دان بوده است که آمبیگرام‌های رمان فرشتگان و شیاطین را طراحی ‌کرده است. بی‌جهت نیست که نام او را برای قهرمان کتابش انتخاب کرد.

4. آلفرد هیچکاک

به نظر می‌رسد، آلفرد هیچکاک شخصیت مهم بعدی باشد زیرا عناصر داستانی دن براون بسیار یادآور کارهای اوست؛ مانند مردی میانسال و بی‌گناه که گرفتار توطئه‌های دشمنان خطرناکی می‌شود و در این بین زنی زیبا و باهوش او را همراهی می‌کند، صحنه‌های کلیدی که در مناطق توریستی قرار گرفته، گروهی از ثروتمندان عجیب و غیرعادی و مک‌گافین؛ سرنخی گمراه کننده در دل داستان که همه آن را دنبال می‌کنند و در نهایت پی می‌برند که بی‌اهمیت است.
 
 

کتاب‌های دن براون

همانطور که گفتیم اولین رمان دن براون، کتاب قلعه دیجیتالی است که در سال 1998 نوشت.
بعد از آن و در سال 2000، اولین جلد از مجموعه رابرت لنگدان یعنی فرشتگان و شیاطین را منتشر کرد و سال بعد در 2001، رمان نقطه فریب را به انتشار رساند.
هیچ‌کدام از این سه کتاب، موفق نبودند و فروش چندانی نداشتند. تا اینکه در سال 2003 کتاب رمز داوینچی را نوشت. این کتاب با خط داستانی عجیبش، به سرعت سر و صدا کرد و در اولین هفته پس از انتشارش، در صدر فهرست پرفروش‌ترین‌های نیویورک تایمز قرار گرفت. موفقیت کتاب رمز داوینچی، باعث توجه به کتاب‌های قبلی دن براون نیز شد و به فروش آنها کمک کرد. ظرف یک هفته هر چهار رمان او در فهرست نیویورک تایمز قرار گرفت و خودش نیز در فهرست صد فرد اثرگذار مجله تایم.

در سال 2009، رمان نشان گمشده، در سال 2012، رمان دوزخ و در سال 2017 رمان منشا را به چاپ رساند که به همراه فرشتگان و شیاطین و رمز داوینچی، مجموعه رابرت لنگدان را می‌سازد.
ما در این مطلب به چهار کتاب فرشتگان و شیاطین، رمز داوینچی، نشان گمشده و دوزخ که محبوبترین‌های این مجموعه هستند، می‌پردازیم.

رمان فرشتگان و شیاطین

در رمان فرشتگان و شیاطین، رابرت لنگدان برای اولین بار معرفی می‌شود. استاد نمادشناسی دانشگاه هاروارد که برای تحقیق درباره قتل یکی از دانشمندان سرن به نام لئوناردو وترا دعوت می‌شود. وترا که موفق به ساخت ضد ماده شده بود، به قتل رسیده است. قاتل علامت فرقه‌ای باستانی و ضد مذهب یعنی ایلومناتی را بر سینه‌اش رسم کرده و ضد ماده را نیز ربوده است. ضد ماده در محفظه‌ای نگهداری می‌شود و باتری‌های پایدار نگهدارنده آن، تنها 24 ساعت دوام می‌آورند و بعد از آن، ضد ماده در اثر ناپایداری مانند یک بمب عمل ‌می‌کند و سبب انفجار بزرگی می‌شود. در نتیجه تنها 24 ساعت زمان برای پیدا کردن ضد ماده وجود دارد. از این جاست که ما وارد داستان می‌شویم. لنگدان با دخترخوانده وترا یعنی ویتوریا همراه می‌شود و سفری دلهره‌آور و پر خطر را در پیش می‌گیرد.
تاریخ باستانی، معماری و نمادشناسی، کلیسای کاتولیک و توطئه‌های انجمن‌های مخفی که قهرمان‌ها تنها در طول 24 ساعت باید بر آنها غلبه کنند، از عناصر داستان است که در رمان‌های بعدی نیز تکرار می‌شود.
داستان، پر از تعلیق است و شما را با خود همراه می‌کند. و در این بین شاید با چیزهایی آشنا شوید که پیش از این نمی‌دانستید. مانند اینکه یک شهر باستانی در زیر واتیکان قرار دارد و نحوه انتخاب پاپ برای کلیسای کاتولیک چگونه است.
اقتباسی سینمایی از این فیلم در سال 2009 به کارگردانی ران هاوارد ساخته شد. گرچه رمان شیاطین و فرشتگان اولین جلد از مجموعه کتاب‌های رابرت لنگدان است؛ اما اقتباس سینمایی از رمان رمز داوینچی، پیش از آن ساخته شد.
رمان فرشتگان و شیاطین از دن براون، در ایران نیز ترجمه و چاپ شده است که از جمله می‌توان به ترجمه بسیار خوب حسین شهرابی اشاره کرد.

رمان راز داوینچی

رمان راز داوینچی، شناخته شده ترین کتاب از مجموعه کتاب‌های رابرت لنگدان است که به 44 زبان دنیا ترجمه شده و تا سال 2009 بیش از 80 میلیون نسخه از آن به فروش رسید.
دن براون در رمز داوینچی، یک تاریخ دینی جایگزین را شکل می‌دهد و داستانش را حول مریم مجدلیه می‌چیند. اینکه جام مقدس مورد اشاره در متون باستانی چیست؟ و چرا کلیسا نقش پررنگ زنان را در تاریخ مسیحیت، پاک کرده است؟ چه اتفاقی در پیچ و خم تاریخ مسیحی رخ داده و کلیسا چه چیزی را از پیروانش مخفی کرده؟
داستان رمز داوینچی از جایی شروع می‌شود که پلیس فرانسه از رابرت لنگدان که برای سخنرانی درباره نمادهای باستانی به پاریس رفته، دعوت می‌کند تا نمادی را برای آن‌ها رمزگشایی کند. ژاک سونیر، رئیس موزه لوور در فرانسه به قتل رسیده و جسدش در وضعیت مرد ویترویوسی که توسط داوینچی طرح شده بود قرار گرفته است. معمایی هم در کنار جسدش بر روی زمین نوشته شده.
این سرآغاز داستانی است دلهره‌آور که شما را با فرقه‌های باستانی پاگانی، الهگان، دیر صهیون و اپوس دئی یا همان خلیفه‌گری صلیب مقدس آشنا می‌کند. رمز داوینچی از دن براون، رمانی جذاب است که این پرسش را در سرتان روشن می‌کند. چه می‌شود اگر مسیح ازدواج کرده باشد؟
با این حال حواستان باشد که آنچه می‌خوانید رمان است نه تاریخ.

از کتاب رمز داوینچی در سال 2006 اقتباسی سینمایی با بازی تام هنکس و کارگردانی ران هاوارد ساخته شد که فروش بسیار موفقی داشت.

رمز داوینچی در ایران توسط نویسندگان متعددی ترجمه شده و هفت بار نیز به تجدید چاپ رسیده است. اما با اعتراضاتی که در برابر محتوای کتاب صورت گرفت چاپ مجدد رمان رمز داوینچی، ممنوع شد. با این حال، نسخه‌هایی که پیشتر چاپ شده‌ بودند، اجازه فروش دارند.
پس اگر به این سبک کتاب‌ها علاقه دارید، عجله کنید. شاید دیگر نتوانید نسخه‌ای از رمان رمز داوینچی برای خرید پیدا کنید.

نشان گمشده

سومین کتاب از مجموعه کتاب‌های رابرت لنگدان؛ یعنی رمان نشان گمشده، بهترین کتاب این مجموعه است. شخصیت‌پردازی‌ها، روند خلق حوادث و حتی رمزهای طرح شده در رمان بسیار قوی است.
قلم دن براون در رمان نشان گمشده، بسیار پخته و روان است و برای ما داستانی گیرا و نفس‌گیر را خلق می‌کند که این بار پای فراماسونرها را به میان می‌آورد.
گروهی که بیشترین و بزرگترین تئوری‌های توطئه، درباره آنها است. رابرت لنگدان، نمادشناس برجسته کتاب‌های دن براون، به دعوت پیتر سولومون، یکی از دوستان نزدیکش که از اعضای انجمن فراماسونری است، برای سخنرانی به ساختمان کنگره آمریکا می‌رود. اما لنگدان دست قطع شده‌ سولومون را پیدا می‌کند که با خال‌کوبی‌های خاصی تزیین شده است؛ دست رازها... کسی، پیتر سولومون را ربوده.... ملاخ! نامی که خود، بیانگر ورودمان به ماجرایی پر از ناشناخته‌ها است!
بعد از آن، ما پا در دنیایی می‌گذاریم که در پس هر قدمش، رازی در انتظار کشف شدن مانده است. ترس از قاتلی مخوف که دنبال کشف دانشی باستانی است، حتی لحظه‌ای رهایمان نمی‌کند و زنی که با حوزه‌ای نامتعارف از علم، سر و کار دارد.
آیا ممکن است چیزی وجود داشته باشد که تنها اگر بدانیم، زندگیمان زیر و رو شود؟ آیا علمی هست، که به ما قدرتی بی‌نهایت ببخشد؟ قاتل سر تا پا خالکوبی شده‌ی دن براون در رمان نشان گمشده، گمان می‌کند که هست و به رابرت لنگدان ضرب العجلی برای پیدا کردن ابزار دست یافتنش به این دانش سری و کهن، می‌دهد.
گرچه تلاش‌هایی برای ساخت اقتباس سینمایی این کتاب نیز صورت گرفت اما در نهایت پروژه کنسل شد و به جای آن اقتباسی از رمان بعدی دن براون یعنی دوزخ، با بازی تام هنکس ساخته شد. البته، سریالی بر اساس این رمان ساخته شد که پس از انتشار 10 اپیزود، کنسل شد و فصل دوم آن هرگز ساخته نشد.

رمان نشان گمشده از دن براون نیز در ایران ترجمه و چاپ شده است. ترجمه حسین شهرابی با پانویس‌های طولانی که بر همه نام‌های ناآشنا نوشته، بی‌نظیر است. شما نمی‌توانید این رمان جذاب را زمین بگذارید.

رمان دوزخ

دن براون دوزخ را در حالی آغاز می‌کند که قهرمان کتاب؛ یعنی رابرت لنگدان بدون هیچ خاطره‌ای از چند روز گذشته، در بیمارستان به هوش می‌آید و در کشاکش این سرگردانی، با قاتلی که به جست و جوی او آمده است، رو به رو می‌شود. لنگدان به کمک یکی از پزشکان می‌گریزد اما این، تازه آغاز ماجرایی است پر رمز و راز که لنگدان را از فلورانس تا استانبول می‌کشاند. خطری همه مردم را تهدید می‌کند و لنگدان باید در میان تاریخ و هنر و دین آن را رمز گشایی کند.
رمان دوزخ، اثر چهارم از مجموعه کتاب‌های رابرت لنگدان (فرشتگان و شیاطین، رمز داوینچی، نشان گمشده، دوزخ و منشا)، پر از پیچش‌های داستانی است و همانطور که منتقد روزنامه دیلی نیوز نیویورک درباره‌اش گفته: "فراری است لذت‌بخش از این جهان روزمره و مناسب روزهای تابستان"

پس شاید بد نباشد در تابستان پیش رو، رمان دوزخ را از دن براون بخوانید.

به قلم "قاصدک حسینی"

کتاب‌های معرفی شده در این مطلب را می‌توانید با کد تخفیف: blog1 از سایت پاتوق کتاب تهیه کنید.