معرفی کتاب دعبل و زلفا

کتاب پر کشش و عاشقانه دعبل و زلفا نوشته نویسنده برجسته مظفر سالاری است و توسط انتشارات به نشر به چاپ رسیده است. کتاب دعبل و زلفا براساس داده های تاریخی به بازسازی و بازآفرینی حوادث پرداخته است؛ هرچند میان تاریخ و رمان تفاوت‌هایی است. این کتاب در زمانه امام موسی بن جعفر روایت می‌شود و حکومت غاصبانه هارون روی کار است.

دعبل و زلفا: عشق در یک نگاه

شما به عشق در یک نگاه اعتقاد دارید؟ کتاب دعبل و زلفا از یک نگاه شروع می‌شود. نه صرفا یک نگاه عاشقانه دو طرفه. نگاهی ساده در چشمان آن دختر، دعبل را تا بالاترین طبقات قصر درباریان می‌کشاند. نگاهی که در سر دعبل یک سیاه چاله مکنده راه می‌اندازد. دعبل به سختی با افکاری که او را یاد آن دختر بی‌نام و نشان می‌اندازد، مقابله می‌کند. اما سرنوشت دوباره او را به شکلی عجیب سر راهش قرار می‌دهد و این بار بی‌معتلی نامش را جویا می‌شود: زلفا. 

داستانی تاریخی - عاشقانه 

دعبل شاعر به نامی در زمان هارون الرشید است. زبان تند دعبل در مقابل جعفر برمکی، از سران بزرگ آن زمان، نشان می‌دهد که او مردی مستقل است. ارادتش به اهل بیت (علیهم‌السلام) و امام حاضر و محبوس خود موسی بن جعفر، اجازه نمیدهد او مجیزه گوی درباریان شود. شعر های ناب دعبل، آنقدر مشتری دارد که جعفر برمکی او را به دربار فرا می‌خواند. دعبل که متوجه می‌شود زلفا همراه دیگر کنیزان راهی دربار شده و شاید این آخرین فرصتی باشد که بتواند او را نجات دهد، مردد می‌شود. دعبل از فکر زلفا بیرون نمی‌‌آید. عشق در یک نگاه، چه بر سر دعبل خواهد آورد؟ به امامش پشت می‌کند و وارد دربار می‌شود؟

ساختار و فرم کتاب دعبل و زلفا

1. زوایه دید کتاب

قصه از زبان دعبل عاشق و شیدا روایت می‌شود. زلفا در قصر موصلی، از  آوازخوانان مخصوص هارون، محبوس است. به زودی کنیزی درس آواز و رقص می‌آموزد و پیش کش هارون. زلفا ولی سرسخت و مقاوم است و تمام نقشه‌های موصلی را نقش بر آب کرده. لب به غذا نمی‌زند و فقط به عبادت می‌پردازد. با این حال او در چنگال پر طمع موصلی گیر افتاده و هرچقدر هم مقاومت کند، همین روزها هدیه می‌شود برای هارون. سرنوشنی که فکرش هم دعبل عاشق را دیوانه می‌کند.

2. شخصیت پردازی دعبل در کتاب دعبل و زلفا

شخصیت دعبل به عنوان یک عاشق نه آنچنان زلال و نه آنچنان تیره. او گاهی از هوای عشق، نمازش قضا می‌شود و گاه از سر ایمان ترک شراب می‌کند. دعبل در یک دوراهی سخت گیر افتاده است. بین خواسته قلبش و ایمانش کدام را انتخاب می‌کند؟ به نقل از خود شخصیت دعبل که گفته بود: "ستاره اقبال من لابد از آن دنباله دار هاست که همیشه آواره و سرگردانم." 
شخصیت پردازی خوب نویسنده معاصر، مظفر سالاری باعث شده خواننده تا اواخر کتاب هم نتواند تصمیم‌های دعبل را به راحتی پیش بینی کند و نوعی شیدایی و سرگردانی و عکس العمل‌های آنی را در رفتارهای او می‌بینیم. این کار قصه را پر کشش کرده و ما را در فرازها و فرودهای قصه غافلگیر می‌‌کند.

برشی از رمان دعبل و زلفا

دعبل گفت: طوری از انسان حرف می‌زنی که انگار بوته کدوست! نقش ایمان و عشق را از یاد برده‌ای! این دو، اکسیر اعظم است مرده را زنده می‌کند.

نقد رمان دعبل و زلفا

در کتاب دعبل و زلفا که قصه عاشقانه‌ای را روایت می‌کند. خواننده دوست دارد گاهی نیز در سر زلفا (معشوق) باشد و از زاویه نگاه او قصه را بخواند. مظفر سالاری قصه را از زاویه دید دانای کل و همراه دعبل نگاشته است. هرچند تنها داشتن یک زوایه دید در رمان، ایراد نیست، اما این موضوع تاحدودی سلیقه‌ایست و شاید در قصه‌های عاشقانه جذابیت قصه را بالاتر ببرد.
از نکاتی که نویسنده می‌توانست ظرافت بیشتری خرج کند، در کاهش توصیف مکان‌ها، لباس ها و فضا سازی است. البته به خاطر بازه زمانی تاریخی کتاب، توصیف مکان‌ها و بناهای قدیمی از جمله قصر و حوض و اسطبل و پوشش افراد و... به نوعی لازم است. اما شاید نویسنده می‌توانست آن را در قصه خوردتر و در خلال اتفاقات با برش‌های کوتاه‌تری روایت کند.

مهم ترین ویژگی کتاب دعبل و زلفا

کتاب دعبل و زلفا ژانر داستانی_تاریخی دارد. یکی از ویژگی های این کتاب واقعی بودن شخصیت اصلی آن است. با این حال در این رمان، دست تخیل نیز کوتاه نیست. این کتاب می‌تواند برای مخاطب جوان بسیار جذاب باشد و همچنین آن‌ها را با یاران و دوستداران اهل بیت (علیهم‌السلام) در دل تاریخ بیشتر آشنا کند.

به قلم «فاطمه‌سادات موسویان»