معرفی کتاب نگاهی به تاریخ جهان

 کتاب نگاهی به تاریخ جهان، توسط جواهر لعل نهرو، اولین نخست‌وزیر هند نوشته شده است. این کتاب که مجموع نامه‌های لعل نهرو به دخترش ایندیرا گاندی است، در دورانی که او به زندان افتاده بود؛ یعنی بین سال‌های 1930 تا 1933 نوشته شده است. این نامه‌ها گزارشی کامل و جامع از تاریخ جهان ارائه می‌دهند و تاریخ را حتی برای خوانندگان جوان، ساده و جذاب می‌سازند.
 آنچه که کتاب نگاهی به تاریخ جهان را منحصربه‌فرد می‌کند فقط محتوای آن نیست، بلکه دیدگاه و بینشی است که پشت آن نامه‌ها وجود دارد. یعنی دیدگاه فردی روشنفکر و متفکر از یک سرزمین مستعمره که به دنبال استقلال و آزادی برای هند است.
 یکی از بارزترین ویژگی‌های کتاب نگاهی به تاریخ جهان لحن صمیمی و تأثیرگذار آن است. جواهر لعل نهرو این کتاب را در قالب نامه‌هایی به دخترش نوشته است که حس صمیمیت و عمقی به‌غایت احساسی به متن می‌دهد.
لعل نهرو هدفش تاریخ‌نگاری نبود؛ بلکه به‌عنوان پدر تلاش می‌کرد تا بینش و درک گسترده‌ای از جهان را به دخترش منتقل کند؛ بنابراین برای لعل نهرو تاریخ فقط یک سرگذشت و یا مجموعه‌ای از حوادث گذشته نبود؛ بلکه یک روایت زنده، پر از درس‌ها و بینش‌هایی بود که با زمان حال بسیار آمیخته شده بود.

یکی از موضوعات محوری کتاب، به‌هم‌پیوستگی تاریخ جهان است. نهرو پیوسته تأکید می‌کند که هیچ ملت یا فرهنگی به‌تنهایی وجود ندارد. او استدلال می‌کند که توسعه تمدن بشری نتیجه تعامل دائمی بین مردم، ایده‌ها و اقتصاد کشورها است که این همان مفهوم جهانی‌شدن است. حتی اگر لعل نهرو دقیقاً کلمه جهانی‌شدن را بر زبان نیاورده است؛ اما به دلیل بینش عمیق وی این مفهوم را در سرتاسر کتاب هدف قرار داده و به‌وضوح از آن صحبت کرده است.
 نهرو همچنین بر اهمیت عدالت اجتماعی، برابری و کرامت انسانی در طول تاریخ تأکید می‌کند. تجربیات خود او به‌عنوان یک رهبر در مبارزات هند برای استقلال از حکومت استعماری بریتانیا، تفسیر او از رویدادهای تاریخی را بسیار ویژه می‌کند. او به‌خصوص نسبت به سرکوب مردم استعمار شده و استثمار طبقه کارگر حساس است.

کتاب نگاهی به تاریخ جهان که در سه جلد به نگارش درآمده است، نظرات لعل نهرو را درباره انقلاب‌ها، از انقلاب فرانسه تا انقلاب روسیه را نشان می‌دهد که نشان‌دهنده اعتقاد او به ضرورت تغییر اجتماعی برای دستیابی به عدالت و برابری است.
 احترام عمیق نهرو به علم و عقلانیت نیز در کتاب می‌درخشد. او مکرراً پیشرفت‌های علمی و نقشی که در شکل‌دهی تاریخ بشر داشته‌اند را مورد ستایش قرار می‌دهد؛ اما درعین‌حال به نحوه استفاده از دانش برای استعمار و سرکوب معترض است.
 کتاب نگاهی به تاریخ جهان، کتابی فوق‌العاده برای درک مفهوم استعمار است. استعمار برای نهرو فقط در بریتانیا و فرانسه خلاصه نمی‌شود. او معتقد است که امپریالیسم اروپایی در سراسر جهان گسترده شده است و حتی شاید بتوان گفت که یک پدیده جهانی است.
 نهرو که دخترش نیز بعدها به یکی از محبوب‌ترین نخست‌وزیران تاریخ هند تبدیل شد، نقش به سزایی در شکل‌گیری تفکر دخترش داشت و هنگامی که شما کتاب نگاهی به تاریخ جهان را در دست می‌گیرید و شروع به خواندن آن می‌کنید از اینکه قدم‌به‌قدم با لعل نهرو به دنیای سیاست و تاریخ جهان سفر می‌کنید لذت وافر خواهید برد. لعل نهرو در کتاب نگاهی به تاریخ جهان قرار است چیزهایی زیادی به ما بیاموزد که خواندن را بسیار ضروری می‌کند.
 ترکیبی از بینش تاریخی، سیاسی و علوم انسانی جواهر لعل نهرو در کتاب نگاهی به تاریخ جهان، چنان جذاب و گیرا است که می‌توان گفت حتی نوجوانان نیز می‌توانند آن را بخوانند.
 رهبر معظم انقلاب نیز این کتاب را به‌عنوان یکی از بهترین کتاب‌ها معرفی نموده است که این خود دلیلی برای توجه ویژه به محتوای کتاب است که به ما چیزهای ارزشمند زیادی را خواهد آموخت.