آمریکا شوخی ترسناک تاریخ: معرفی کتاب تاریخ مستطاب آمریکا

طنز همیشه یکی از راه‌های پنهان کردن واقعیت گزنده و برهنه است تا بجای مشمئز شدن و حرص خوردن بیشتر فکر کنیم و چاره‌اندیشی کنیم.
تاریخ با کسی شوخی ندارد. مثلا وقتی عده‌ای با نیت‌های معلوم پا به سرزمین‌های دورتر می‌گذارند و برای منافع معلوم خودشان دست به قتل و غارت مردم همان سرزمین‌های دورتر می‌زنند تا آن زمین‌ها را به خودشان نزدیک‌تر کنند اصلا شوخی ندارند. مردم بومی جدی جدی می‌میرند، می‌سوزند و در حالت خوب از سرزمین  و خانه و کاشانه‌شان دور می‌شوند.
این تاریخ سیاه استعمار است. تاریخی که بعد از حدود سیصد سال از ایجاد رسمی امریکا هنوز جدی است و در حال تکرار. دیروز با کشتی و سرنیزه و امروز با باروت و بمب و هواپیما و پهپاد.
اما دکتر محمدصادق‌کوشکی در تاریخ مستطاب آمریکا با این تاریخ پر فراز و فرود و پر از خون که به‌نام دموکراسی و آزادی و تمدن شکل گرفته شوخی کرده است و روایت تاریخی شکل‌گیری آمریکا را با زبان طنز به کلمه کشانده.

تاریخ مستطاب آمریکا تاریخ شکل‌گیری کشور آمریکا از زمان کشف آن توسط کلمب و چگونگی تسخیر زمین‌ها، راندن سرخپوستان بومی، به بردگی گرفتن سیاهان آفریقایی، جنگ و قتل و غارت کشورهای مختلفی که تن به حقوق بشر مد نظر آمریکا نداده‌اند، گرفتن منابع و خانه‌های آنها و راحت شدن از شر بومیانی است که موی دماغ پیشروی استعمارگران در رویای ساختن سرزمین موعود خود بودند است تا زمان حال.

کوشکی این روایت‌های تاریخی مستند را در قالب طنز کشانده تا واقعیت تلخ پشت آن کمتر گزندگی داشته باشد و بیشتر به فکر فرو ببرد در ضمن اینکه جدای از محتوای تلخش خواندن تاریخ را شیرین و لذت‌بخش کرده است.

محمدصادق کوشکی تاریخ مستطاب امریکا را در سه بخش تقسیم بندی کرده است.بخش اول کشف قاره آمریکا، پیدا کردن زمین‌های بکر و دست نخورده، سودای سرزمین وسیع و غنی اروپاییان و مقابله آنها با مردم و سرخپوستان بومی که خیلی خیلی قبل‌تر از توهم اروپاییان آنجا زندگی می‌کردند.

محمد صادق کوشکی در بخش اول تاریخ مستطاب آمریکا با زبانی طنز رفتار استعماری فاتحان قاره آمریکا را با  سرخپوستان تشریح کرده است. آمریکایی که به تعبیر تاریخ و با زبان طنز نویسنده تنها در صدد آموزش اخلاق، دموکراسی، آزادی و تمدن به مردمی است ک بویی از آن نبردهاند و ناچارند یا نپذیرند و بمیرند یا بمیرند تا درس عبرت شوند.

کوشکی در تاریخ مستطاب امریکا روی این موضوع تمرکز کرده و با قلم طنز خود به آن صحه گذاشته است که آمریکا مهد تمدن و آزادی و دموکراسی است و این را وظیفه خود می‌داند که با زبانی که خود اختراع کرده _زبان خشونت و تعدی_ آن را به هرکس و هر سرزمین و هر جایی که خودش صلاح می‌داند بیاموزد.
بخش دوم بعد از شکل‌گیری حکومت جدی امریکاست وقتی رسما اعلام استقلال کرده و خودش برای خودش قدرتی استعماریست و حالا باید با فرو کردن دموکراسی و تمدن  به مردم خودش دست و پنجه نرم کند. در عین حال مجبور است با لشکر سیاه‌پوستانی که حالا دنبال همین تمدن وعده داده شده‌اند و چیزی پیدا نمی‌کنند هم مبارزه کند و به آنها تفاوت نژادی‌شان را حالی کند. در عین حال هنوز کشورهای زیادی هستند که باید به آنها نیز طعم حقوق بشر را بچشاند. اینجا باز هم کوشکی به کمک تاریخ می‌آید و سیاهی تاریخ سیاهان آمریکا را حالی می‌کند که دموکراسی و آزادی و تمدن به راحتی به دست نمی‌آید و باید گرده‌شان را برای لگدهای آمریکا آماده کنند.
کوشکی امریکا را مثل کودکی نو پا به تصویر می‌کشد. به این صورت که دوران کودکی‌اش از ابتدای ایجاد و کشف امریکاست و همینطور که حکومتی مستقل می‌شود رشد می‌کند قد می‌کشد و پشت لبش سبز می‌شود و نهایتا تبدیل به جوانی قلدر و بزن بهادر می‌شود اما از همان کودکی خلق و خوی وحشی‌گری دارد.
و در بخش سوم کوشکی سراغ تاریخ آمریکا و جهان می‌رود که یکی از نقاط جهان ما هستیم. مایی که به سن جوانی آمریکا رسیده‌ایم و آمریکا در ظلم و فشار و استعمارگری زبده و پخته شده است.

سرخ پوستان آمریکایی، سیاهان آفریقایی، ویتنام، اندونزی، ژاپن، کره، فیلیپین، کامبوج، لائوس و تمام جنوب شرق آسیا، عراق، پاکستان، افغانستان و نهایتا ایران رد پای دموکراسی و آزادی و تمدن آمریکا را چشیده‌اند و محمد صادق کوشکی در تاریخ مستطاب آمریکا آن را به طنزی تلخ درآورد است.

کوشکی در این کتاب، حقوق بشر آمریکایی را به طور کامل و همه‌جانبه با توجه به اسناد تاریخی و کتاب‌های نوشته شده و معتبر در زمینه تاریخ آمریکا به دست نویسندگان و تاریخ‌نگاران بزرگ، به تمام ملت‌های تحت استعمار آمریکا پرداخت کرده است به طوری که  حتی یک سنت هم جابه‌جا نشده.

اما ویژگی منحصربه‌فرد این کتاب کاریکاتورهای مازیار بیژنی در ابتدای هر صفحه کتاب است.
این کاریکاتورها طنز شیوای کتاب را جذاب‌تر کرده‌اند و در تفهیم منظور نویسنده اثر به سزایی دارند و خواندن کتاب تاریخی پر از جنایت و خون‌ریزی را راحت‌خوان‌تر کرده است.

کتاب به دور از جانب‌داری فقط بر اساس مستندات تاریخی نوشته شده است و درونمایه کتاب در واقع تشریح تاریخ استعماری آمریکا بر سرزمین‌هایی است که مزه خشونت حقوق بشری امریکا را چشیده‌اند.

تاریخ مستطاب آمریکا درست است که کتابی با مرجعیت تاریخ است اما روایت‌های آن بخاطر قلم متفاوت و طنزی که کوشکی در آن به کار برده خوش‌خوان و قابل استفاده برای سنین مختلف است.

تاریخ مستطاب آمریکا توسط انتشارات خاکریز اندیشه و سپس نشر شهید کاظمی به صورت طنز و کاریکاتور محور وارد دنیای نشر شده است.

به قلم "مهدیه جاهد"