معرفی کتاب خاتون و قوماندان

کتاب خاتون و قوماندان روایت زندگی ام البنین حسینی همسر شهید توسلی (ابوحامد) فرمانده لشکر فاطمیون است. کتاب خاتون و قوماندان روایت های شنیده نشده، از زندگی یکی از همسرانِ مدافعان حرم افغانستانی است. سربازان مهاجر، گمنام و غریب امام زمان (عج) که علاوه بر سختی دفاع از حرم، غریبی و رنج مهاجرت را نیز می‌چشند. این کتاب، نوشته مریم قربان زاده است و در انتشارات ستاره‌ها به چاپ رسیده است. 

روایت حوادث زندگی یک مهاجر افغانی

مریم قربان زاده علاوه بر روایت یک زندگی مشترک مجاهدانه، اصطلاحات جالب زبان دری پشتو و رسومات مخصوص افغانستان را به شما می‌شناساند. شاید شما هم دوست داشته باشید بیشتر درباره رسمِ راه خانه و دختر طلب و... بدانید و برایتان شیرین باشد که بخوانید این فرمانده سرسخت میدان جنگ، فرزندش را قاقای بابا (نام نوعی گل) و همسرش را خاتون صدا می‌زند. برخلاف چهره سخت جنگ، فرماندهانی که با نیروی ایمان، پای کار ایستاده‌اند؛ افرادی نرم خو، احساسی و با گذشت و مهربان هستند‌‌‌.

روایت همسر شهید علیرضا توسلی

کتاب از مراسم حساس و مهم "دختر طلب" شروع می‌شود. دختر طلب یا همان خواستگاری خودمان. چندین جلسه پی در پی بزرگترهای دو خانواده همدیگر را می‌بینند و بالاخره دیدار کوتاه دختر و پسر مهر تایید را بر آغاز زندگی ام البنین حسینی و علیرضا توسلی می‌زند. شما قرار است در این کتاب با رازهای دل ام البنین در نبودن‌های همسرش همراه باشید و زندگی که سختی‌هایش یکی پس از دیگری او و فرزندانش را به تلاطم می‌اندازد. وقتی یک پایت افغانستان باشد و یک پایت ایران، به همه سختی‌ها، چالش‌های مهاجربودن را هم اضافه کنید.

رمز و راز نام ها در کتاب خاتون و قوماندان

نام‌ها در این کتاب رمز و رازی دارند. قوماندان به فارسی پشتو یعنی فرمانده. خاتون هم نامی است که شهید، همسرش را اینطور صدا می‌زده. ابوحامد نیز لقبی است که در سوریه و در جبهه‌های نبرد به شهید توسلی داده شده است. کتاب خاتون و قوماندان با تاریخ اتفاقات زندگی مشترک ام البنین حسنی فصل بندی شده است. از مراسم عقدکنون آغاز می‌شود، با فرزندار شدن، سفر به افغانستان و... ادامه پیدا می‌کند و دیدار ام البنین حسینی همسرشهید توسلی با حاج قاسم، فصل پایانی کتاب خاتون و قوماندان را رقم می‌زند. همچنین بعد از هر فصل، یک دست نوشته کوتاه از شهید و یا همسرش قرار دارد. 

سفری به افغانستان

چالش‌های ‌زندگی، خاتون و قوماندان را به هرات می‌کشاند. اگرچه تصمیم سختی است، اما باعث می‌‌شود بازارهای قدیمی و رنگارنگ افغانستان را خواننده کتاب، همراه خاتونِ قوماندان، خوب سیر کند. در کنارش، جاده های آسفالت نشده، عدم لوله کشی آب و قطعی برق های مداوم و بادهای عجیب 120 روزه هرات و... از چالش‌های زندگی در افغانستان است.

تقریظ رهبر انقلاب بر کتاب خاتون و قوماندان

کتاب از زبان همسر شهید توسلی است و تا حدی روایت‌ها در فضای خانه جریان دارد؛ اما به خوبی حول زندگی مهاجرین افغانستانی و شرایطشان در ایران و افغانستان خاطره‌ها روایت شده است. رهبر انقلاب نیز در تقریظ کتاب خاتون و قوماندان، این کتاب را به عنوان منبع قابل اطمینان درباره حوادث مربوط به مهاجران افغانستانی معرفی می‌کنند.

متن تقریظ رهبر انقلاب بر کتاب خاتون و قوماندان را بخوانید

بسمه تعالی
ـ سلام خدا بر شهید عزیز، علیرضا توسّلی، مجاهد مخلصِ فداکار و بر همسر پرگذشت و صبور و فرزانه‌ی او خانم امّ البنین. 
حوادث مربوط به مهاجران افغان را که در این کتاب آمده است از هیچ منبع دیگری که به این اندازه بتوان به آن اطمینان داشت دریافت نکرده‌ام. برخی از آنها جداً تاثرانگیز است، ولی از سوی دیگر، حرکت جهادی فاطمیون افتخاری برای آنها و همه‌ی افغانها است.
دی 1401

گشایش در زندگی خاتون و قوماندان

شهید علیرضا توسلی که شما آن را با نام فرمانده لشکر تیپ فاطمیون می‌شناسید. مردی زحمتکش که در موقعیت‌های سخت زندگی، به کارگری و بنایی روی می‌آورد و جز صبر و توسل راهی پیش روی خود و خانواده‌اش در شرایط بحران مالی نمی‌یابد. علیرضا توسلی برای پیدا کردن کار از رفتن به هیچ شهری دریغ نمی‌کند و همچنین ام البنین شبانه روز پای چرخ خیاطی می‌نشیند. زندگی ‌آن‌ها، نقطعه عطف‌ها و گشایش‌های زیبایی نیز در پس هر چالشی به همراه دارد و می‌توان دست خدا را بعد از مقاومت و  تلاش برای حل مشکلات در زندگیشان دید. 

نقد کتاب خاتون و قوماندان

کتاب جزئیات خوبی درباره چالش‌های زندگی شخصی و خانوادگی یک مهاجر مجاهد در ایران را بیان می‌کند. برخلاف تصور خیلی‌ها که به راحتی برچسب‌های ناروا به مدافعین حرم می‌زنند کتاب خاتون و قوماندان به خوبی روایتگر آداب و رسوم و شرایط بحرانی مردم افغانستان و به ویژه خانواده‌های مدافعین حرم است‌. اما در کنار روایت‌های شنیده نشده که برای خواننده جذابیت خودش را دارد، از نظر فرم، شخصیت پردازی توسط نویسنده کم رنگ ‌است. 

کتاب خاتون و قوامندان، را به چه کسانی توصیه می‌کنیم؟

این کتاب را به همه دوستدارن روایت‌های زندگی شهدا و مدافعین حرم پیشنهاد می‌کنیم. همچنین هرکسی که دوست دارد، با حال و هوای گرم و داغ افغانستان و شرایط مردمش بیشتر آشنا شود و خون دلی که خانواده های صبور و گمنام مدافع حرم غیر ایرانی در شرایط سخت زندگی می‌خورند.

به قلم "فاطمه‌سادات موسویان"