حقوق بشر در کلمات زیبا است، اما زمانی که توسط دولت‌هایی همچون آمریکا به اجرا در می‌آید، چیزی جز تحمیل جنگ، رنج، نابودی و ویرانی به مردم نیست. این حقیقت را می‌توان در حقوق بشر آمریکایی جستجو کرد. آمریکا در طی این سال‌ها رنج‌های بسیاری را متوجه مردمان کشورهای مختلف خصوصا در مردمان خاورمیانه کرده است. شلیک به پرواز شماره 655 ایران ایر، حمله به عراق، سوریه، یمن و ... بخشی از این‌ها است. در ادامه این مطلب قصد داریم در ارتباط با اقدام جنایتکارانه آمریکا در شلیک به هواپیمای مسافربری ایران اطلاعاتی به شما بدهیم. با ما همراه باشید.

شرح حادثه و شلیک پرواز شماره 655 ایران ایر

حمله موشکی به پرواز شماره 655 ایران ایر در تیر ماه سال 67 یکی از فاجعه‌بارترین جنایات جنگی بود که در تاریخ ایران پس از انقلاب رخ داد. اما شرح حادثه چه بود؟ 

در روز یکشنبه دوازدهم تیر ماه سال 67 هواپیمای ایرباس A-300، متعلق به هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران در فرودگاه بین‌المللی بندرعباس آماده انتقال مسافران به دبی بود. قرار بر این بود که پرواز 655 به همراه 274 مسافر ایرانی، پاکستانی، یوگسلاوی، ایتالیایی و هندی و 16 خدمه پرواز ساعت 10 صبح ایران را به مقصد امارات متحده عربی ترک کند. خلبان این پرواز، کاپیتان محسن رضایان، یکی از مجرب‌ترین و باتجربه‌ترین خلبانان ایرانی بود که تا پیش از این پرواز بیش از 7  هزار ساعت پرواز را در کارنامه خود ثبت کرده بود. در نهایت این هواپیمای مسافربری با 17 دقیقه تاخیر از فرودگاه بین‌المللی بندرعباس برخاست و راهی دبی شد. مدت زمان انجام این پرواز 28 دقیقه و حداکثر ارتفاع مجاز هواپیما تا 14 هزار پا تعیین شد. نخستین دقایق تیک‌آف و اوج‌گیری هواپیما تا ارتفاع حدود 12 هزار پایی انجام شد و خلبان در تمام لحظات با برج مراقبت فرودگاه بندرعباس و مرکز کنترل راه‌های هوایی امارات در ارتباط بود. خلبان دقایقی پیش از ورود به منطقه هوایی متعلق به امارات در مولبیت، مرکز کنترل هوایی کشور را از تصمیم خود برای افزایش ارتفاع پرواز تا 14 هزار پا مطلع کرد. تا به این لحظه مشکل و خللی در روند پرواز دیده نمی‌شد. اما برای شرح تمام حادثه، باید کمی به عقب باز گردیم.

حدود 5 هفته پیش از این اتفاق، درست در هفتم خرداد ماه، ناو جنگی وینسنس امریکایی با برنامه قبلی از بندر سن دیه‌گو وارد خلیج فارس شد. وظیفه اصلی این ناو پیدا کردن تمامی هدف‌های پرنده ریز و درشت مانند هواپیما، هلی‌کوپتر و موشک، پردازش اطلاعات آن‌ها، تعقیب هدف و کنترل آن بود. علاوه بر این، ناو وینسنس مجهز به انواع موشک‌های لیزری، زمین به هوا، حرارتی و ... با بردی بیش از 408 کیلومتر بود. این ناو پس از کشف هدف جدید، به دستور فرمانده ناو، ناخدا ویل راجرز، موشکی به سوی پرواز شماره 655 ایران ایر شلیک کرد و در عرض چند ثانیه، این هواپیما پس از انفجار از صفحه رادارهای زمینی به‌طور کامل محو شده، و به درون آب‌های خلیج فارس سقوط کرد. برج مراقبت فرودگاه بندرعباس جهت پیگیری سرنوشت هواپیما با دبی تماس برقرار کرد و آن‌ها نیز اطلاعی در این باره نداشتند. سپس ستاد تامین استان هرمزگان با اعلام وضعیت اضطراری فعالیت جستجوی هواپیما را آغاز کرد و توانست محل دقیق سقوط را شناسایی کند. دقایقی بعد از این واقعه، مقامات نظامی امریکا اعلام کردند که به یک هواپیمای جنگی F14 متعلق به جمهوری اسلامی شلیک و آن را سرنگون کرده‌اند. پس از این‌ که به‌طور رسمی اعلام شد هواپیمای ساقط‌شده مسافربری بوده است، آمریکا ادعای خود را پس گرفت و اعلام کرد اشتباه شده است. مقامات نظامی این کشور بعدها اعلام کردند که هواپیمای مسافربری ایرباس ایران را در محدوده‌ای خارج از مسیر هوایی پرواز شناسایی کرده‌اند و به‌همین علت ناو وینسنس آمریکایی پس از هفت اخطار رادیویی و واکنش ندادن، به هدف شلیک کرده است. در حقیقت دولت آمریکا معتقد است از آن‌جایی که فرودگاه بندرعباس هم برای پروازهای جنگی و هم برای پروازهای مسافربری استفاده می‌شده، وینسنس هدف را به‌عنوان هواپیمای جنگی تشخیص داده و برای دفاع به آن شلیک کرده است. نماینده دولت امریکا در جلسه‌ فوق‌العاده شورای ایکائو که در سازمان بین‌المللی هواپیمایی تشکیل شده بود، منطقه خلیج فارس را ناامن خواند و ادعا کرد کشتی‌های مختلفی مانند کشتی لیبریایی و پاکستانی نیز مورد حمله قرار گرفته‌اند. همچنین آن‌ها ادعا کردند در همان روز یک فروند F14 از فرودگاه بندرعباس به پرواز درآمده و قصد حمله به کشتی امریکایی را داشت. بنابراین فرمانده برای دفاع از خود این حمله را ترتیب داده بود.

در گزارش نهایی که از سوی هیئت حقیقت‌یاب منتشر شد، پنتاگون علت وقوع این حادثه را فشار روانی و شرایط جنگی که برقرار بود اعلام کرد و البته اعلام شد ایرباس در خطوط هوایی تجاری بین‌المللی در حال پرواز و از لحظه شروع پرواز در حال افزایش ارتفاع حرکت خود بوده است. علاوه‌براین، در این گزارش دولت امریکا بخشی از مسئولیت فاجعه را متوجه دولت ایران می‌دانست و اذعان داشت ایران نباید اجازه ورود هواپیمای غیر نظامی به منطقه جنگی را می‌داد. در نهایت دولت و مقامات امریکایی از پیش آمدن این فاجعه ابراز تاسف کردند، اما هیچ‌گاه نه‌تنها مسئولیت این حادثه را بر عهده نگرفتند، که به‌‌طور رسمی عذرخواهی هم نکردند. البته رونالد ریگان همین ابراز تاسف رسانه‌ای را به معنای عذرخواهی می‌دانست. در سال 1996 میلادی نیز دولت امریکا در دیوان بین‌المللی دادگستری حاضر به پرداخت غرامت 61.8 میلیون دلاری به خانواده قربانیان پرواز شماره 655 ایران ایر شد.

کارنامه سیاه حقوق بشر آمریکایی

اما کارنامه سیاه حقوق بشر آمریکایی تنها به همین مورد محدود نمی‌شود و جنایات آنان که داعیه حقوق بشری دارند، متوجه بسیاری از مردم جهان شده است. مردم عراق، سوریه، افغانستان، یمن و حتی رنگین‌پوستان آمریکایی تنها بخشی از قربانیان جنایات مخوف این دولت هستند.

جنایات غیر انسانی علیه رنگین پوستان در آمریکا در کارنامه حقوق بشر آمریکایی

خشونت بی‌حد و مرز پلیس آمریکا خصوصا بعد جنایت و قتل بدون علت جورج فلوید در 25 ماه مه 2020 توسط پلیسی به نام درک شووین که در شهر مینیاپولیس مینه سوتا اتفاق افتاد، اعتراضات وسیع و گسترده‌ای را در امریکا و در سطح جهان به همراه داشت و باعث شد جنایات بی‌حساب آمریکا علیه رنگین‌پوستان بیش از پیش مورد توجه جهانیان قرار بگیرد. پس از این اتفاقات، گروهی از کارشناسان حقوق بشری بسیار مشهور و کارکشته تصمیم گرفتند در ارتباط با خشونت پلیس آمریکا کارگروهی تشکیل داده و ابعاد این جنایات سیستماتیک و ضرب و جرج رنگین‌پوستان آمریکایی را بررسی کنند. این کارگروه امید داشتند پس از ارائه نتیجه به دادگاه‌های بین‌المللی آمریکا به علت جنایاتش تحت پیگرد قانونی قرار بگیرد. این کمیسیون متشکل از 12 کارشناس خبره حقوق بشری از 11 کشور مختلف بود که توانست گزارشی بسیار جنجالی و تکان‌دهنده در 188 صفحه منتشر کند و آمریکا را مسئول جنایاتی معرفی کند که تمامی قوانین حقوق بشری را زیر پا گذاشته و اقداماتی در سطح جنایت علیه بشریت مرتکب شده است. در این گزارش کارشناسان به کلیه اقدامات پلیس آمریکا در زمینه قتل، شکنجه، محرومیت شدید از آزادی، آزار و اذیت اشاره کرده و آن را حمله و جناست سیستماتیک علیه جامعه سیاه‌پوستان آمریکا دانسته‌اند.

گزارش نهایی این کمیسیون تاثیر انسانی و قانونی نظام آمریکا علیه آمریکایی‌های آفریقایی‌تبار را به‌طور واضح بیان می‌کند و می‌گوید در ایالات متحده آمریکا، نظام قانونی این کشور در دادگاه‌ها و ادارات نظامی دو سیستم قانونی را علیه مجرمان و متهمان اجرا می‌کند که این دو سیستم برای سفیدپوستان و رنگین‌پوستان کاملا متفاوت است. در حقیقت داعیه‌داران حقوق بشر علیه متهمان و مجرمان آفریقایی‌تبار سیستم قانونی ضد حقوق بشری را به اجرا در می‌آورد. انتشار این گزارش و نشان دادن ابعاد جنایات گسترده پلیس آمریکا علیه رنگین‌پوستان با اقداماتی قبیل متوقف کردن خودرو حامل سرنشینان سیاه‌پوست، تفتیش بدون علت، آزار و اذیت صرفا به‌دلیل رنگ پوست و دیگر اقداماتی نظیر این، توانست توجه جهان را به خود جلب کرده و صحه بر جنایتکار بودن پلیس آمریکا در برابر سیاه‌پوستان بگذارد.

جنایات در آسیا

تحریم‌‌های بی‌رحمانه علیه ایران

اجرای تحریم‌های بی‌رحمانه علیه ایران یکی دیگر از هزاران اقدام جنایتکارانه آمریکا علیه مردم سایر کشورها است. این گزاره شامل مجموعه اقداماتی است که از سوی قدرت‌های بزرگ جهان جهت مجازات کردن ایران و وادار کردن حکومت آن برای انجام یا عدم انجام کاری اجرا می‌شود. بخش بزرگ و اصلی این تحریم‌های ظالمانه پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال 57 و اشغال سفارت امریکا در تهران تعیین شد و پس از آن به‌دلیل برنامه‌ها و فعالیت‌های هسته‌ای ایران از سال 1385 شدت گرفت. تحریم‌هایی مانند تحریم‌های چند جانبه شورای امنیت سازمان ملل متحد، تحریم‌های اتحادیه اروپا، تحریم‌های یک جانبه که از سوی کشوری مانند آمریکا اعمال شده و یا تحریم‌های رسمی کنگره آمریکا که مستقیما بر ذخایر ارزی ایران اثرگذار بودند در زمره این اقدام قرار می‌گیرند. در راستای این تحریم‌ها، وزیر خارجه آمریکا، پمپئو، اعلام کرد از زمان خارج شدن از برجام و به دلیل کارزار فشار حداکثری مجموعه چیزی بیش از 96 درصد ذخایر ارزی ایران با مشکل مواجه شده و از بین رفته است. صندوق بین‌المللی پول نیز این ادعا را تایید می‌کند.

به‌طورکلی می‌توان تحریم‌ها علیه ایران از منظر تحریم‌کنندگان را به 4 دسته کلی تقسیم کرد:

• تحریم‌هایی که توسط کنگره ایالات متحده آمریکا وضع شده و تنها همین کنگره می‌تواند آن‌ها را لغو کند.

• تحریم‌هایی که ابتدا قوه مجریه آن را وضع می‌کند و سپس کنگره می‌تواند آن‌ها را به شکل قانون دربیاورد و در صورت نیاز لغوشان کند.

• تحریم‌هایی که توسط قوه مجریه وضع شده و تنها رئیس جمهوری می‌تواند آن‌ها را لغو کند.

• تحریمی که کنگره ایالات متحده تحت عنوان قانون تحریم ایران وضع کرده و اجرای آن در سال 2016 به مدت 10 سال تمدید شده است.

طبق قانون آمریکا رئیس جمهور وقت عموما اختیار تعلیق برخی از تحریم‌هایی که توسط کنگره آمریکا وضع شده است را دارد، اما نمی‌تواند به‌طور کامل آن‌ها را لغو کند. همچنین رئیس جمهور قادر است گزارشی به کمیته کنگره ارائه و در آن ادعا کند پیش‌شرط‌های کنگره و کمیته تحریم برای لغو کامل تحریم‌ها برآورده شده و می‌توان نسبت به لغو آن‌ها اقداماتی انجام داد. علاوه‌براین، رئیس جمهور می‌تواند از حق وتو خود نیز در رابطه با اعمال یا عدم اعمال تحریم‌ها استفاده کند. اما در عرف سیاسی فرهنگ آمریکا این اقدام‌ها که شامل دور زدن قوانین کنگره می‌شوند، ترفند پسندیده‌ای نیست و از رئیس جمهور چهره خوبی بر جا نمی‌گذارد.

دو دهه اشغال افغانستان و عراق در کارنامه حقوق بشر آمریکایی

11 سپتامبر 2001 تاریخی مهم در سرنوشت سیاسی و فرهنگی خاورمیانه محسوب می‌شود. در این برگ از دفتر تاریخ حادثه‌ای رقم خورد که به موجب آن مردمان عراق و افغانستان سال‌ها قربانی جنایاتی عظیم و بی‌حد و مرز از سوی امریکا شدند. اما در 11 سپتامبر 2001 چه اتفاقی رخ داد؟ در این روز برج‌های دوقلوی تجارت جهانی با برخورد هواپیما مسافربری که ربوده‌ شده بود، منفجر شد و فرو ریخت. با وجود این‌ که این برج‌ها در طی سالیان بعد مجددا بازسازی شدند، آمریکا عراق و افغانستان را مسببان این فاجعه می‌دانست و به این دو کشور حمله کرد. حمله‌ای که باعث شد در طی این سال‌ها این دو کشور هیچ‌گاه روی خوشی و ثبات را نبینند. دولت امریکا چند هفته پس از این حادثه به کمک ناتو حمله‌های خود را با هدف سرنگونی امارت افغانستان آغاز کرد. در طی این سال‌ها طالبان با القاعده می‌جنگید و همین مانیفست مبارزه با القاعده، بهانه‌ای خوب برای اجرای عملیات‌های نظامی توسط آمریکا در این سرزمین بود. عراق هم از حمله‌های آمریکا در امان نماند. دیری نپایید که نیروهای آمریکایی در مارس سال 2003 به عراق با توجیه کشف سلاح‌های کشتار جمعی و تضعیف عاملان حادثه 11 سپتامبر حمله کردند. این در حالی بود که هیئت بازرسی آژانس بین‌اللملی انرژی اتمی تایید کرده بود که عراق خالی از هر گونه سلاح اتمی و خطرناکی است. با این حال آمریکا با همکاری نیروهای انگلیسی، استرالیایی و لهستانی به عراق حمله کرد و در نهم آوریل همان سال توانست دولت بغداد را به ورطه سقوط بکشاند. آمریکا تا سال 2011 در عراق حضور داشت و تلفات بسیار زیادی به این کشور وارد کرد. طبق آمار، تلفاتی که آمریکا به افراد و مکان‌های غیر نظامی این دو کشور وارد کرد، در تاریخ ده‌ها سال جنگ‌های ارتش آمریکا بی‌سابقه بود. آمار رسمی نشان می‌دهد تلفات انسانی در جنگ با عراق به بیش از 109 هزار کشته می‌رسد و این در حالی است که حدود 50 هزار کشته عراقی بدون گواهی هستند. طبق گزارشی که در سال 2017 منتشر شد، آمار قربانیان جنگ آمریکا و عراق به عدد 180 هزار هم رسیده است. جالب است بدانید در آمار اخیر کسانی که غیر مستقیم به واسطه جنگی که در جریان بود، جان خود را از دست داده‌اند، به حساب نیامده‌اند. در واقع اگر در این گزارش آمار کسانی که بر اثر خشونت و ناامنی جنگ کشته شده‌اند لحاظ می‌شد، این عدد می‌توانست چندین برابر باشد. خصوصا که عراق با وجود این‌ که بیش از 10 سال از خروج نیروهایی آمریکایی می‌گذرد، هنوز در حال بازسازی خود بوده و رنج جنگ را به دوش می‌کشد. حضور 20 ساله آمریکا در افغانستان و اشغال این کشور نیز برای مردمان افغانستان گران تمام شد. آمریکا در 20 سال افغانستان را ویران کرد و بدون ایجاد هیچ دولت، ارتش و نیروی نظامی آن را ترک کرد.

سوریه

در همین سال‌ها بود که داعش با توطئه غرب، به ویژه آمریکا، در عراق و سوریه قد علم کردند و مناطق بسیار مهمی از این دو کشور را به اشغال خود درآوردند. تعداد افراد بی‌گناه و غیر نظامی که قربانی حضور داعش در این کشورها شدند، بیش از 67 هزار نفر است. تنها در سال (از 2014 تا 2017 که اوج حضور و جنگ‌های داعش بود) حدود 30 هزار غیر نظامی کشته شدند. آمریکا به بهانه مبارزه با داعش که نیروی دست‌نشانده خودش بود، سوریه را ویران کرد، ثروت ملی آن را به تاراج برد، گندمی که سهم مردم بود را از چنگشان درآورد و بر نفت و درآمدهای حاصل از آن چیره شد. خساراتی که آمریکا در تمام این سال‌ها به سوریه وارد کرده غیر قابل شمارش است و آثار شوم حقوق بشر آمریکایی تا قرن‌ها باقی خواهد ماند.

ائتلاف عربی امریکایی و تجاوز به یمن

تهاجم نظامی عربستان سعودی به یمن از 26 مارس سال 2015 طی عملیاتی موسوم به طوفان قاطعیت آغاز شد و در حال حاضر 8 سال است که ادامه پیدا کرده است. یکی از علل اصلی ادامه‌دار بودن این جنگ، دخالت مستقیم آمریکا با فروش تسلیحات به عربستان بود. این دولت از فروش تسلیحاتی توانست سود کلامی به دست آورد و یقینا با چنین سودی به‌هیچ عنوان حاضر نبود از منطقه خارج شود. علاوه بر این، امریکا توانست ذخایر نفتی یمن را با واسطه عربستان به تاراج ببرد و به‌طور کلی می‌توان گفت جنگ عربستان و یمن برای دولت آمریکا به همان اندازه سراسر سود بود که برای مردم یمن سال‌ها بدبختی به همراه داشت.

کلام پایانی

دولت آمریکا که همیشه داعیه حقوق بشر داشته همواره سنگین‌ترین جنایات را علیه بشریت مرتکب شده است. انفجار پرواز شماره 655 ایران ایر، جنایت علیه رنگین‌پوستان، جنگ در یمن، سوریه و عراق تنها بخشی از این جنایات است. این یعنی چیزی که آمریکا به‌عنوان حقوق بشر می‌شناسد، حقوق بشر آمریکایی است و عملا چیزی عاید مردم و بشریت نمی‌شود.

منابع

1. https://fa.m.wikipedia.org/wiki/تحریم‌ها_علیه_ایران

2. https://fa.m.wikipedia.org/wiki/حملات_11_سپتامبر

3. https://fa.m.wikipedia.org/wiki/جنگ_عراق

4. https://www.bbc.com/persian/world-64976031

5. https://tolonews.com/fa/afghanistan/نگاهی-به-ماموریت-نظامی-امریکا-در-افغانستان-در-شانزده-سال-اخیر

6. https://fa.m.wikipedia.org/wiki/مداخله_نظامی_علیه_داعش

7. https://fa.m.wikipedia.org/wiki/مداخله_نظامی_در_یمن_به_رهبری_عربستان