آشنایی با مهم‌ترین جوایز ادبی دنیا
برنده شدن در یک جایزه مهم و جهانی همیشه جذاب است. خواه آن کسی که برنده می‌شود تازه در اول مسیر باشد، خواه تا به حال ده‌ها جایزه کسب کرده باشد. این فرآیند، مزایا و جذابیت‌های خاص خودش را برای برندگان و البته مخاطبان یک فستیوال دارد. فستیوال‌های ادبی تنها بخشی از مراسم‌هایی هستند که همه‌ساله در سرتاسر دنیا برگزار می‌شوند و نویسندگان مختلف می‌توانند اثر خود را برای شرکت در این برنامه‌ها ارسال کنند. در هر فستیوال و آکادمی داوران بسیار زبده‌ای برای بررسی و ارزیابی آثار حضور دارند تا در نهایت بتوانند اثر منتخب سال را اعلام کنند.
شما چند جایزه ادبی مهم را می‌شناسید و اخبار چند فستیوال ادبی معتبر دنیا را دنبال می‌کنید؟
در ادامه این مطلب قصد داریم چندی از مهم‌ترین جوایز ادبی که در سرتاسر دنیا به نویسندگان و مترجمان برتر اهدا می‌شود را به شما معرفی کنیم. با ما همراه باشید.
معرفی انواع جایزه ادبی در دنیا
جایزه ادبی نوبل
یکی از مهم‌ترین جوایز ادبی در دنیا، جایزه ادبی نوبل است که هر ساله به اثر نویسنده‌ای اهدا می‌شود که هم‌راستا با اهداف، مانیفست و معیارهای نوبل نوشته شده باشد.
این جایزه برای اولین باز در سال 1901 به سولی پرودوم از کشور فرانسه اهدا شد. هیئت داوران نوبل عقیده دارند نویسنده‌ای که این جایزه را کسب می‌کند، باید اثری خلق کرده باشد که فایده‌ای برای بشریت داشته و در میان دیگر آثار، برجسته‌تر و درخشان‌تر باشد. اگر چه این معیار کمی کلی است و شاید نتوان در نگاه اول متوجه جزئیات شیوه‌نامه این آکادمی شد، اما می‌توان با بررسی آثاری که موفق به کسب نوبل ادبیات شده‌اند متوجه شد که این آثار همگی اثری ویژه در زمان خودشان بر روی خوانندگان گذاشته و خطی مشی واحدی داشته‌اند.
جایزه ادبی من بوکر
«من بوکر» نام جایزه ادبی مهم دیگری است که به نام جایزه بوکر هم شناخته می‌شود. این جایزه هر ساله به بهترین رمان انگلیسی‌زبان جدید منتشرشده در همان سال اهدا می‌شود که توانسته باشد نظر هیئت داوران را جلب کند.
جالب است بدانید این جایزه تا سال 2014 تنها به نویسنده‌هایی اعطا می‌شد که اهل یکی از کشور‌های اتحادیه مشترک‌المنافع (مستعمره بریتانیا)، انگلیس و یا ایرلند باشند، اما از این سال به بعد تمام رمان‌های انگلیسی‌زبان توانستند جواز حضور در این فستیوال را کسب کنند.
نام برندگان این جایزه به شکل گسترده در تمامی مطبوعات مهم آورده می‌شود به همین سبب کتاب تقدیرشده فروش فوق‌العاده‌ای پیدا می‌کند.
اما روند شرکت یک اثر و انتخاب شدن آن در من بوکر به چه شکل است؟
در این فستیوال ابتدا یک کمیته مشورتی متشکل از دو ناشر نامدار، یک نویسنده، یک کتاب‌فروش، یک کتاب‌دار، یک نماینده ادب و یک رئیس پای میز انتخاب می‌نشینند. این کمیته مشورتی هر ساله لیستی حاوی نام هیئت داوران که از میان منتقدان برجسته، نویسندگان مهم و دانشگاهیان هستند را منتشر می‌کنند. عموما این لیست متغیر است، هر چند امکان دارد برخی از داورها چند دوره را داوری کنند. این داورها باید بدون دخالت مدیران بنیاد من بوکر و اسپانسرهای این مجموعه قضاوت خود را انجام دهند. در این فستیوال هر ناشر قادر خواهد بود حداکثر دو عنوان کتاب جدید که در سال جاری چاپ شده است را به بنیاد معرفی کند و هیئت داوران نیز تمامی کتاب‌ها را مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌دهند. آن‌ها ابتدا یک لیست اولیه و در نهایت یک لیست نهایی شامل شش اثر را به بنیاد معرفی می‌کنند. شرط حضور اثر در لیست نهایی، حمایت آن توسط حداقل یکی از داوران است.
نویسندگان حاضر در لیست نهایی یک نسخه از کتابشان با جلد چرمی و 2500 پوند به‌عنوان تقدیر دریافت می‌کنند. بخش نهایی این فستیوال اعلام نام برنده است که علاوه بر یک نسخه چرمی از کتابش، 50 هزار پوند نیز دریافت می‌کند.
جایزه پولیتزر
جایزه پولیتزر نام جایزه‌ای مهم در حوزه ادبیات، موسیقی و روزنامه‌نگاری است که چند بخش مختلف دارد و به‌عنوان مهم‌ترین و معتبرترین جایزه روزنامه‌نگاری آمریکا شناخته می‌شود.
این جایزه به افتخار بنیان‌گذار فقیدش، جناب جوزف پولیتزر، نام‌گذاری شده است.
جوزف پولیتزر روزنامه‌نگار بسیار معروفی بود که داوطلبانه مبلغی پول به دانشگاه کلمبیا برای تاسیس یک مدرسه مدرن روزنامه‌گاری اهدا و برای فارغ‌التحصیلان برتر جایزه‌ای به ارزش 250 هزار دلار و بورس تحصیلی تعیین کرد.
پس از مرگ این روزنامه‌نگار، بنیاد پولیتزر در سال 1917 میلادی تحت نظارت دانشگاه کلمبیا نخستین دوره این فستیوال را برگزار کرد و از آن به بعد این جایزه در ماه آوریل هر سال برندگان خود را می‌شناسد.
همان‌طور که گفتیم، این جایزه هفت بخش مختلف دارد که یکی از مهم‌ترین جوایز آن، جایزه داستان پولیتزر "Pulitzer Prize for Fiction" است.
عموما برنده این جایزه نویسنده‌ای آمریکایی است که اثرش در رابطه با زندگی آمریکایی نوشته شده است. از سال 1980 میلادی فهرست سه نفره فینالیست‌های این جایزه به شکل عمومی اعلام می‌شود.
جالب است بدانید هر ساله بنیاد پولیتزر جایزه‌ای به ارزش نیم میلیون دلار به بهترین و جسورانه‌ترین عکس‌های خبری همان سال اهدا می‌کند.
جایزه ملی آمریکا
جایزه ملی آمریکا یا همان "National Book Award" یکی از مهم‌ترین جوایز سالانه آمریکا در حوزه کتاب، فرهنگ و هنر محسوب شده که مراسم اهدای جوایز آن در ماه نوامبر هر سال برگزار می‌شود.
این رویداد که تاریخچه‌ای طولانی دارد، در حال حاضر توسط بنیاد کتاب ملی آمریکا اداره شده و هر سال جوایزی را در دو بخش به برندگانش اهدا می‌کند.
یکی از این جوایز به نویسندگانی که توسط این بنیاد در حوزه‌های مختلف انتخاب شده‌اند، اعطا شده و دو جایزه دیگر نیز به پاس یک عمر تلاش هنری و ادبی به دو نویسنده منتخب اهدا می‌شود.
این جایزه برای نخستین بار در سال 1936 میلادی از سوی انجمن کتاب‌فروشان آمریکایی اعطا شد، اما با شروع جنگ جهانی دوم برگزاری این‌گونه فستیوال‌های سالانه برای مدتی به تعویق افتاد. سرانجام پس از پایان جنگ جهانی دوم مجددا در سال 1950 برگزاری مراسم جایزه کتاب ملی آمریکا به همت سه سازمان در حوزه کتاب و صنعت چاپ از سر گرفته شد. در آن دوران نویسندگان محدودیت زمانی خاصی نداشتند و می‌توانستند آثار خود را در بخش‌های مختلف به هیئت داوران تقدیم کنند.
این جایزه شکلی بسیار رسمی و معتبر میان نویسندگان جدید پیدا کرد و بنیاد ملی تصمیم گرفت به‌صورت حرفه‌ای‌تر و جدی‌تری فستیوالش را با هدف حمایت از نویسندگان، شناخت بیشتر آثار منتخب آمریکایی توسط مردم، ارتقا ارزش نویسندگی و افزایش سطح فرهنگی جمعی برگزار کند.
پیش از این تنها انگیزه و هدف بنیاد جایزه کتاب ملی آمریکا تنها سوادآموزی و حمایت از آثار آموزشی بود. پس از این تغییر بزرگ و مهم، تعداد علاقه‌مندان به شرکت در این فستیوال رشد بسیار زیادی پیدا کرد و در نهایت در سال 2010 بیش از 1100 اثر در بخش‌های داستانی، غیر داستانی، ترجمه، شعر و ادبیات جوان تقدیم جشنواره شدند که رکوردی بسیار عجیب بود. بلندترین فهرست نامزدهای نهایی این فستیوال نیز در همین سال با 435 عنوان اعلام شد.
جایزه ادبی گنکور
گنکور "Prix Goncourt" نام معتبرترین جایزه ادبی فرانسوی است که شکل اجرایی بسیار جالبی دارد.
در این فستیوال هیئت داوران در طبقه بالای یک رستوران معروف به نام «دوران» در شهر پاریس جمع شده و پس از صرف ناهار، در مقابل رستوران نام برنده جایزه را به‌صورت عمومی اعلام می‌کنند. جایزه گنکور در سال 1867 میلادی به همت ادمون دو گنکور به یاد برادر نویسنده‌اس ژول گنکور تاسیس شد و برای نخستین بار در سال 1903 میلادی بنیاد ادبی گنکور به شکل رسمی آغاز به کار کرد.
گنکور در اهدای جوایزش هم فلسفه عجیبی دارد! شاید برایتان جالب باشد بدانید جایزه مالی این فستیوال تنها 10 یورو است، اما ادمون دو گنکور می‌گوید برنده این جایزه ادبی تنها در عرض یک سال میلیونر خواهد شد! و این به‌دلیل اعتبار بسیار بالایی است که این جایزه برای نویسنده و اثر به همراه می‌آورد و روی فروش کتاب اثر زیادی می‌گذارد. جایزه 10 یورویی هم صرفا شکلی نمادین دارد. عموما هم جامعه هدف فستیوال کنگور آثاری است که کار خلاقانه، برجسته و ماندگاری انجام داده باشند.
اما برنده این جایزه چگونه مشخص می‌شود؟ نویسندگان ابتدا کتاب‌هایی که واجد شرایط شیوه‌نامه این فستیوال باشند را به هیئت داوران تقدیم می‌کنند.
در مرحله اول از میان تمام کتاب‌های ارسالی که بررسی شده‌اند، 15 اثر منتخب بیرون می‌آیند و از این لیست 15 تایی تنها 8 کتاب به مرحله بعدی راه پیدا می‌کنند.
در مرحله بعدی این 8 کتاب به دقت تمام بررسی می‌شوند و 4 کتاب جواز حضور در مرحله نهایی را کسب می‌کنند.
در مرحله آخر نام 4 فینالیست در یک سبد قرار می‌گیرد و داورها با هر بار خارج کردن یک اسم از سبد نظر مثبت یا منفی خود را اعلام کرده و این فرایند را 10 بار ادامه می‌دهند.
در نهایت نویسنده‌ای که بیشترین رای موجود را کسب کرده باشد، برنده جایزه گنکور می‌شود.
اگر در طی این فرایند امتیازها برابر شده و نام برنده‌ای خارج نشود، پای رای دبیر انجمن گنکور وسط می‌آید که دو برابر دیگر اعضا محاسبه می‌شود. پس از مشخص شدن برند، فیلیپ کلود که در حال حاضر دبیر کل این فستیوال است، در مقابل درب اصلی رستوران دوران نام برنده گنکور را اعلام می‌کند. رسم است که نویسنده‌های منتخب در اطراف رستوران منتظر می‌مانند و پس از اعلام نام برنده نهایی، آن نویسنده 10 یورو نمادین خود را دریافت کرده و به سوالات خبرنگاران پاسخ می‌دهد.
جایزه سروانتس
جایزهٔ میگل دو سروانتس "Premio Miguel de Cervantes" یک جایزه بسیار معتبر اسپانیایی است که همه‌ساله توسط وزارت فرهنگ اسپانیا به نویسندگان منتخب آثار اسپانیایی‌زبان اهدا می‌شود و به‌عنوان نوبل ادبی اسپانیا شهرت دارد.
ارزش مالی این جایزه چیزی حدود 90000 یورو است که البته طی یک سنت‌شکنی عجیب در سال 2014 جایزه‌ای به ارزش 125000 یورو به النا پونیاتوسکای مکزیکی اعطا شد.
شهر مادرید در سال 1976 میلادی برای نخستین بار میزبان این فستیوال بزرگ بود. این مراسم هر ساله در ماه آوریل یعنی سالگرد درگذشت نویسنده فقید و مشهور اسپانیایی، میگل دو سروانتس، برگزار شده و برندگان خود را می‌شناسد. تنها شرط شرکت در این جایزه بین‌المللی، اسپانیایی بودن زبان یک اثر بوده یا که آن اثر باید ترجمه‌ای اسپانیایی باشد.
جایزه ادبی هانس کریستین اندرسون
هانس کریستین اندرسن "Hans Christian Andersen" نام یک نویسنده دانمارکی است که در سال 1805 در خانواده‌ای فقیر چشم به جهان گشود. هانس کریستین به‌دلیل شرایط مالی زندگی‌اش از همان دوران کودکی و نوجوانی مجبور به کارگری شد، اما به محض این‌که توانست استعداد خود را در نویسندگی کشف کند، دربار پادشاهی دانمارک هزینه تحصیلات او را به‌طور کامل پرداخت کرد. اکثر کودکان و نوجوانان دنیا خصوصا در دهه‌های قبل حداقل یکی از داستان‌های این نویسنده بزرگ را خوانده‌اند. بند انگشتی، جوجه اردک زشت، سفید برفی، دختر کبریت‌فروش و لباس جدید امپراطور تنها بخشی از آثار معروف این هانس کریستین است.
تاریخ ادبیات هانس کریستین را عموما به داستان‌های فانتزی و تخیلی کودکانه‌اش می‌شناسد که سعی دارد مفاهیم اخلاقی مهمی را به بچه‌ها آموزش دهد. هانس، پدر داستان‌های کودکانه در ماه اوت سال 1875 میلادی برای همیشه چشم از جهان فروبست. همگان دوم آوریل، سالروز تولد این مرد افسانه‌ای را به روز جهانی کودک می‌شناسند.
جایزه بین‌المللی هانس کریستین اندرسن شامل یک مدال طلا و یک دیپلم افتخار بوده که هر دو سال یک‌بار توسط دفتر بین‌المللی کتاب نسل جوان "IBBY" به نویسنده و تصویرگر کتاب منتخب اهدا می‌شود. علاوه‌براین، این دفتر همه‌ساله فهرستی افتخاری از آثار برجسته همان سال در زمینه ترجمه، تالیف و تصویرسازی منتشر کرده و از پدیدآورندگانش تقدیر به عمل می‌آورد.
جایزه کاربران گودریدز
حتما نام گودریدز را شنیده‌اید! گودریدز "Goodreads" یک شبکه اجتماعی بسیار مهم و مشهور در زمینه کتاب بوده که از زیرمجموعه‌های آمازون محسوب می‌شود. کاربران این شبکه اجتماعی محبوب به کتاب‌هایی که خوانده‌اند امتیاز داده، آن‌ها را نقد می‌کنند و به دوستانشان پیشنهاد می‌دهند. در حال حاضر میلیون‌ها نفر در این شبکه اجتماعی عضویت دارند و از بخش‌های مختلف آن استفاده می‌کنند.
اما جالب است بدانید جایزه‌ای تحت عنوان جایزه ادبی برگزیده خوانندگان گودریدز وجود دارد که از سال 2009 همه‌ساله به نویسنده و کتاب برتر سال اهدا می‌شود. در حقیقت کاربران این وبگاه کتاب‌های منتخب خود را نامزد کرده و در رای‌گیری نهایی 10 کتاب در 20 رده تحت عنوان کتاب‌های برگزیده اعلام می‌شوند.
کلام پایانی
جوایز ادبی از اهمیت ویژه‌ای در سراسر دنیا برخوردار هستند و شاید یکی از دلایل آن این باشد که پس از کسب این‌گونه عناوین، نویسندگان و کتاب‌های منتخب شهرت خاصی پیدا کرده و مردم در جای‌جای دنیا دوست دارند آثار برگزیده را بخرند و مطالعه کنند. همین موضوع سبب می‌شود فروش کتاب منتخب بسیار افزایش پیدا و نویسنده علاوه‌بر عنوان‌داری یک مقام مهم و جایزه ادبی، به اهداف مالی خود هم دست پیدا کند. توصیه می‌کنیم حتما آثار برگزیده فستیوال‌هایی که در این مطلب معرفی کردیم را مطالعه کنید.
منابع
۷ روز ضمانت بازگشت وجه
ضمانت اصالت کالا
۷ روز هفته ۲۴ ساعته
امکان پرداخت در محل
امکان تحویل در محل
ثبت دیدگاه
دیدگاه کاربران